blog | werkgroep caraïbische letteren

Stop op Aruba met examens in het Nederlands

Leerlingen op Aruba spreken thuis Papiamento, Engels of Spaans, maar doen eindexamen in het Nederlands; oneerlijk, vindt Arnoud Kuijpers.

San Nicolas, Aruba. Foto © Michiel van Kempen

 

 

door Arnoud Kuijpers

Niet alleen in Nederland gaan de eindexamens binnenkort weer van start. Ook leerlingen op Aruba, Bonaire en Curaçao maken de belangrijkste toets uit hun schoolcarrière. Dat is een bijzondere prestatie. Wat veel mensen namelijk niet weten, is dat ze exact dezelfde eindexamens maken als de leerlingen in Nederland. Maar door de taalbarrière hebben deze leerlingen statistisch gezien veel minder kans om te slagen. Dat vind ik oneerlijk.

Sinds dit schooljaar geef ik het vak Nederlands op een middelbare school op Aruba, dat deel uitmaakt van het Koninkrijk der Nederlanden. Ik geef daar met veel plezier les aan havoleerlingen. Doordat mijn leerlingen thuis voornamelijk Papiamento, Engels of Spaans spreken, is hun Nederlands niet zo goed ontwikkeld. Slechts zes procent van de bevolking op Aruba spreekt thuis Nederlands.

Op school maken we gebruik van Nederlandse lesmethodes, inclusief voorbeelden uit de Nederlandse samenleving. Leerlingen hebben echter geen idee wie Mark Rutte is, of wat het verschil is tussen een ‘bui’ en ‘motregen’. Hetzelfde geldt voor de eindexamens waarin teksten en vragen doordrongen zijn van voorbeelden uit de westerse maatschappij. Voor leerlingen, die opgegroeid zijn in een tropisch klimaat en met Papiaments als bel;angrijkste spreektaal, is dit een ver-van-hun-bed-show. Ze staan dus al 1-0 achter, voordat ze überhaupt aan het eindexamen begonnen zijn.

Daarnaast zijn de eindexamens stuk voor stuk erg talig. Een wiskundesom zit ‘verborgen’ in een verhaaltje waar de leerling zelf de som uit moet halen. De teksten bij Engels zijn voor mijn leerlingen prima te begrijpen. Het wordt echter pas een uitdaging als ze de Nederlandse vraagstelling lezen. Vaak zie ik paniek in de ogen omdat ze de vraag niet snappen. Ik vind het dan ook niet gek dat mijn leerlingen zo veel moeite hebben om te slagen.

Slagingspercentages

Ook op Aruba wordt, net als in Nederland, veel over slagingspercentages gesproken. Op de school waar ik nu werk, Colegio San Nicolas, slaagde vorig jaar maar 53 procent van de leerlingen. Toch zijn deze percentages zo slecht nog niet als je je bedenkt dat de Arubaanse leerlingen de eindexamens in een vreemde taal maken.

In Nederland ligt het gemiddelde van alle eindexamens zo rond de 6,3. Die examens worden gemaakt door leerlingen die elke dag Nederlands praten, horen, spreken en lezen. Hoe realistisch is het dan voor Arubaanse leerlingen om een voldoende te kunnen halen? Eigenlijk is het dus enorm knap wat de leerlingen op Aruba presteren.

Ik vind dat we op Aruba moeten stoppen met het geven van exact dezelfde eindexamens als in Nederland. Het is niet eerlijk en zorgt voor een laag zelfbeeld, frustratie en onzekerheid bij de huidige jonge Arubaanse generatie. Arubaanse leerlingen zijn stuk voor stuk heel bijzondere kinderen, die met een beetje meer discipline en motivatie, heel ver kunnen komen. Speciaal voor jullie: exito cu bo eindexamen, bay p’e! (Succes met je eindexamen, ga ervoor!).

 

Arnoud Kuijpers is leraar Nederlands op een middelbare school op Aruba.

 

[uit NRC Handelsblad, 14 mei 2018]

1 comment to “Stop op Aruba met examens in het Nederlands”

1 Trackback/Ping

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter