blog | werkgroep caraïbische letteren
Categorie: Talen

Dushi

In Papiamentu, the good things in life are “Dushi”, pronounced “Douchey” (Nope, the irony isn’t lost on us!) Dushi as in ‘Sweetheart’: “Hey dushi, you’re looking great today!” or “I love you, my dushi!” Dushi as in ‘Delicious’: “This pastechi tastes dushi!” Dushi as in ‘Great’: “I’m feeling dushi today!” or “Life is just dushi!” Bottomline: there’s no better way to describe our Dushi Kòrsou! Go ahead… Call your Dushi, Douchey”… He/She won’t mind at all!

[from 1000 awesome things about Curaçao]

De oudste bronnen van het Surinaams-Nederlands blootgelegd

door Ellen Klinkers
 
Dit jaar verscheen het Woordenboek van het Nederlands in Suriname van 1667 tot 1876 van jan van Donselaar. De Nederlandse kolonisten die zich vanaf 1667 in Suriname vestigden, kwamen in een wereld waarin de omgeving en omstandigheden zo verschilden van de Nederlandse dat de eigen taal te kort schoot om die te beschrijven. Er ontstonden nieuwe woorden, woorden die het fundament legden voor het moderne Surinaams-Nederlands.
Eerder, in 1977, publiceerde de bioloog Van Donselaar het Woordenboek van het Surinaams-Nederlands, dat met 6600 ingangen de moderne Surinaams-Nederlandse taal duidt. Het was veel breder van opzet dan deze uitgave, waarvoor Van Donselaar op zoek ging naar de oorsprong van het Surinaams-Nederlands. Die zoektocht resulteerde in een contrastlexicon van ruim 2000 alfabetische gerangschikte woorden, die gangbaar raakten onder Nederlanders in Suriname maar die in het moederland onbekend waren. Want wie wist daar nu wat een matapi, een loosneger of een grietjebuur was? Van Donselaar selecteerde de woorden uit de geschriften van ruim vijftig, overwegend contemporaine, auteurs. De selectie eindigt in het jaar 1876 toen de leerplicht met Nederlands als voertaal werd ingevoerd in Suriname.
Het boek geeft de betekenis van de woorden en de periode waarin het woord voor het eerst is aangetroffen. Verder wordt vermeld of het een leenwoord is uit een taal die niet in Suriname wordt gesproken, of het een in Suriname nieuw gevormd woord is of dat een bestaand woord er een extra betekenis bij heeft gekregen.
Prof. dr. Nicoline van der Sijs maakte de tekst gereed voor publicatie. Zij deed dat op verzoek van Van Donselaar, enkele maanden voor zijn overlijden op 12 april dit jaar.
J. van Donselaar, Woordenboek van het Nederlands in Suriname van 1667 tot 1876. Amsterdam: Meertens Instituut, 2013. 291 p., ISBN 978 90 7038  977 2, prijs € 25,00.
[uit Oso, 2013, nr. 2]

En dan nu: het Nationaal Dictee Suriname: Pak ‘t!

Ingekomen klacht.

Geachte Actionnieuws,

Op 11-11-2013 is door mijn schoonmoeder een pakker gebracht om te versturen naar nederland.

Pakket had een gewicht van 8 kg thuis gewogen en bij aankomt bij surpost was de pakket opeens 15 KG.

Dus een overschrijding van 7 KG onvoorstelbaar.

Mijn schoonmoeder had gelijk geprotesteerd maar mocht niet baten.

Het was een pakket die moest verzonden worden via luchtpost.

Toen de pakket aangekomen was bij pakkettendienst S.M.E legde ik gelijk op de weegschaal en blijkt 8 KG te zijn.

S.M.E had gelijk filiaal hoofdkantoor gebeld en door gegeven en ook foto die gemaakt had gemaild.

In suriname was mijn schoonmoeder en mijn vrouw en schoonvader bij surpost geweest en ze hadden beloofd alles te gaan onderzoeken.

Mijn conclusie is dat er 1 of meer oplichter op kantoor aanwezig is.

Om deze zaak op te helderen hebt ik U hulp en medewerking nodig en desnoods Klacht indienden bij de politie.

Ik stuur aantal Foto,s via mail en hoop ik dat U ook een Belangrijke nieuw heb.  

Met de vriendelijke groeten

.  

[van Facebook/Action Nieuws; goedgekeurd door Kees van Kooten]

The ‘fake’ Mandela memorial interpreter said it all

by Slavoj Žižek

He claimed an ‘attack of schizophrenia’ rendered his signing unintelligible, but his performance translated an underlying truth.

lees verder…

Suriname moet inspelen op constante groei en spreiding Spaans

De nationale instituten, beleidsmakers en burgers zouden moet inspelen op de constante groei en spreiding van de Spaanse taal die wereldwijd en in de regio merkbaar is. Dit kwam gisteravond naar voren bij de presentatie van Ike Antonius, ambassadeur voor Suriname in Cuba, die in het kader van de aanvang van de Masterstudie Spaans een openingscollege verzorgde voor het Institute for Graduate Studies & Research (IGRS). Landen als Aruba, Belize, Curaçao, Trinidad en Jamaica hebben het belang van het beheersen van het Spaans onderkend en deze taal een belangrijke plaats binnen het onderwijs gegeven.

[uit De West, 19-11-2013]

‘Lezen leert je beter Nederlands praten’

door Tascha Samuel

Paramaribo – Geny Tawjoeram (13) is één van de vijf jongeren die in de sfeervol versierde tuin van De Surinaamsche Bank is geïnstalleerd als ‘leesambassadeur’. Vanuit de Rahanschool slaagde zij vorig schooljaar en werd ook voorleeskampioen. “Ik zit nu op de Anton Leeuwinschool, een mulo-school te Pad van Wanica, en ik heb altijd veel van lezen gehouden. Mijn moeder koopt boeken voor me. Ik vind dat je veel leert uit boeken en dat je beter Nederlands leert praten. Ik houd van spannende boeken”, lacht Tawjoeram vriendelijk. Ze hoopt als leesambassadeur vooral kinderen op haar nieuwe school te bemoedigen om meer te lezen.

lees verder…

Literaire middag Sarnámi hamár bhásá hai

Het Sarnámihuis organiseert in het kader van 140 jaar Hindostaanse Immigratie een literaire middag. Deze middag zal in het teken staan van de ontwikkeling én de kracht van het Sarnámi (oftewel het Hindostani). Het publiek krijgt tijdens de hele middag een bijzondere mix van discussies, 2 lezingen en voordrachten door nieuwe en ervaren talenten.De lezingen worden verzorgd worden door Theo Damsteegt en Raj Mohan.
De voordrachten worden o.a. gedaan door Chitra Gajadin, Charietje Choenni en Koemar Gowricharn.
De middag staat onder leiding van Jagdish Thakoerdin.
De literaire middag wordt afgesloten met een borrel.Zondag 24 november in Theater Dakota aan de Zuidlarenstraat 57 in Den Haag.
De toegang is gratis, maar wel graag aanmelden via: barhanti@outlook.com

Lezing prof. Guus Extra over het Papiaments in Nederland

Dit jaar hebben zowel het Arubahuis als de Stichting SPLIKA en de Sectie Papiaments van Levende Talen afzonderlijk bijeenkomsten georganiseerd over het Papiaments en de cultuur van onze eilanden. Deze keer slaan ze de handen ineen en organiseren ze een lezing met als titel “De vitaliteit van het Papiaments in Nederland in vergelijkend perspectief”, verzorgd door prof. dr. Guus Extra, verbonden aan de Universiteit van Tilburg. Professor Extra heeft veel onderzoek gedaan naar de positie van de talen van immigranten in Europa, vooral die in Nederland. Hij zal spreken over de positie van het Papiaments in Nederland, over de status die de taal heeft onder Papiamentssprekenden en wat gedaan zou kunnen worden om de positie ervan te versterken.
Graag nodigen het Arubahuis, de Stichting SPLIKA en de Sectie Papiaments van Levende Talen u uit voor deze lezing.
Datum : dinsdag 26 november 2013
Tijd : 19:00 tot uiterlijk 20:45 uur
Adres : Arubahuis, R.J. Schimmelpennincklaan 1 (2517 JN) te Den Haag
Programma
18:30 uur Inloop
19:00 uur Voordracht Prof. Dr. Guus Extra
19:35 uur Vragen en discussie
20:00 uur Nabespreking
20:45 uur Einde bijeenkomst
De toegang is gratis. Wij kijken uit naar uw eventuele bijdrage aan deze interessante discussie.
Indien u deze lezing wil bijwonen meldt u dan aan vóór 22 november 2013: info@splika.nl.

Rechter: geen recht op school op onderwijs in moedertaal

De Staat is niet verplicht allochtone kinderen op de basisschool les te geven in hun moedertaal. Dat heeft de rechtbank Den Haag vandaag beslist in een procedure die een aantal Turkse belangenorganisaties in Nederland had aangespannen tegen de Staat.

De belangenorganisaties waren van mening dat de Staat in strijdt handelt met verschillende internationale verdragen en Europese wetgeving door het onderwijs van allochtone talen niet te ondersteunen. De rechtbank ging daar niet in mee, omdat de Nederlandse wetgever een bepaalde mate van beleidsvrijheid heeft. In ons land hadden gemeenten tot 2004 de mogelijkheid onderwijs van allochtone talen aan te bieden. Vanaf 2004 is de overheid daarmee gestopt.De rechtbank heeft geoordeeld dat uit de verdragsbepalingen waarop de belangenorganisaties zich hebben beroepen niet een recht volgt op onderwijs van de allochtone moedertaal aan kinderen in het basisonderwijs. Ook kunnen de organisaties niet rechtstreeks een beroep doen op deze verdragsbepalingen om dit onderwijs af te dwingen in Nederland. Hoewel onderwijs van de allochtone moedertaal bepaalde voordelen zou kunnen hebben voor allochtone kinderen, mag de Staat zelf bepalen of het aanbieden van onderwijs van de allochtone moedertaal wenselijk is. De Staat is dus niet verplicht om dat onderwijs te faciliteren.

Bron: rechtspraak.nl

Links:

Bijna 46.000 handtekeningen voor terugkeer onderwijs in taal herkomstland op school

Turkse arbeidersvereniging: Turkse les moet weer op basisschool

[uit Republiek Allochtonië, 13 november 2013]

Sint-Eustatius onderzoekt haalbaarheid Engels als schooltaal

Het Nederlands speelt maar een kleine rol in het openbare leven op Sint-Eustatius, maar desondanks is het de belangrijkste instructietaal in het onderwijs. Een haalbaarheidsstudie presenteert nu twee varianten die beter aansluiten bij de taalsituatie op het eiland. In de eerste variant wordt het Engels in het primair en voortgezet onderwijs de instructietaal en het Nederlands een vreemde taal; in de tweede variant wordt het Engels enkel de instructietaal in het primair en beroepsonderwijs, en blijft het Nederlands de instructietaal op de havo en in het vmbo.

[Rijksdienst Caribisch Nederland/Onze Taal, 15 november 2013]

Hindi blad moet taal promoten

door Donovan Mijnals

Paramaribo – Kavita Malviya is laaiend enthousiast over de Hindi newsletter die door het Indian Cultural Centre (ICC) uitgegeven wordt. De docent Hindi van het centrum coördineert het project dat tot doel heeft die taal te promoten. Alle artikelen die in het blad verschijnen zijn door studenten van het cultureel centrum geschreven. “We zijn een maand geleden begonnen. De volgende editie moet in december verschijnen”, vertelt ze.
Schrijven in Hindi moet ook het taalgevoel onder studenten naar een hoger niveau stuwen. De Suriname Halchal, zoals het blad heet, is volgens Malviya bovendien echt Surinaams. “De topics zijn bewust heel Surinaams, zodat de lezers zich er heel goed in kunnen herkennen en zich verbonden voelen.” Daarmee doet de Suriname Halchal haar naam eer aan.
Malviya legt uit dat het woord Halchal voor gebeurtenissen staat. “De studenten schrijven dus over al hun gebeurtenissen.” Op dit moment verschijnt het blad alleen in het Hindi, maar daar komt mogelijk verandering in. “We hebben gesproken over een samenvatting van de artikelen in het Nederlands, maar we zijn er nog niet uit.”
Hoewel de docent vanwege het enthousiasme van haar studenten het project nu al een succes vindt, onderkent ze dat er nog een lange weg te gaan is. Een newsletter of magazine uitbrengen is bepaald geen makkie, weet ze. Waar ze zich op dit moment voor wil inzetten is de continuïteit. “Er zijn een heleboel bladen die opstarten maar een poos daarna ophouden te bestaan. Ik wil voorkomen dat zo iets met de Suriname Halchal gebeurt.”
Malviya heeft nog meer pijlen op haar boog om Hindi te promoten, maar daarover wil ze in dit stadium nog niet veel kwijt. “We hebben nog meer ideetjes in de pijplijn”, laat ze alleen maar ietwat geheimzinnig los. Door dit project beleven de studenten in ieder geval veel plezier. En daar gaat het haar om. “Als ze hun naam bij de artikelen lezen zie je hun gezichten oplichten. Ze moeten zich goed voelen wanneer ze met hun taal bezig zijn.”
[uit de Ware Tijd, 16/11/2013]

Culinair woordenboek ontsluit culinaire geheimen

door Tascha Samuel

Paramaribo – Renate de Bies presenteert op 19 november haar culinair vertaalwoordenboek Carisur Culinair Dictionaire. Daarin beschrijft ze niet slechts gerechten, maar ook andere zaken als eetbare flora, fauna en voorwerpen die met eten en drinken te maken hebben. Behalve dat ze woordenboeken samenstelt, is ze lexicoloog: een taalkundige die zich bezighoudt met de bestanddelen van een taal.

lees verder…
  • RSS
  • Facebook
  • Twitter