blog | werkgroep caraïbische letteren
Categorie: [Auto]biografie & egoducumenten

De internationale en Caribische dimensie van onafhankelijkheidsstrijder Dobru

door Anneke Visée

Cynthia Abrahams’ boek over Robin ‘Dobru’ Raveles was voor mij een openbaring en bovendien zo geschreven dat het de lezer op meeslepende wijze meeneemt op een reis door leven en werk van deze fascinerende persoonlijkheid. Vooral het Nederlandse publiek zou erbij gebaat zijn dit stuk levende Surinaamse geschiedenis te leren kennen. De manier van schrijven en de hele opzet van het boek hebben ertoe bijgedragen dat Dobru op indringende en overtuigende wijze „uit de verf kwam“. Bijzonder interessant was vooral de Caribische dimensie. lees verder…

Dimensies van een scherpzinnig landgenoot

door Aart G. Broek

In de nalatenschap van dr. ir. Percy Cohen Henriquez (Curaçao, 1909 – 2000) bevindt zich een collectie van persoonlijke archivalia. Die collectie bevat correspondentie, materiaal dat hij bestudeerde en op enigerlei wijze verwerkte in zijn publicaties, vingeroefeningen en concepten van publicaties, en soms ook het eindresultaat in typoscript of druk. De collectie werd op 18 oktober jl. met presentaties formeel ondergebracht in de S.A.L. ‘Mongui’ Maduro Bibliotheek op Curaçao.  Wie was deze Curaçaoënaar?

lees verder…

Twee Bouterse-biografieën

door Walter Lotens

In de Belgische pers bestaat Suriname amper, tenzij een voor drugshandel veroordeelde Surinamer president wordt en dat op 25 mei van dit jaar opnieuw kan worden. Dan wordt de ex-Nederlandse kolonie ineens wereldnieuws. Wie is toch die Bouterse? Een opportunist, een demagoog, een machtswellusteling, een wolf in presidentskleren, een Latijns-Amerikaanse caudillo of een bekeerde drugshandelaar, een verkondiger van Gods Bazuin en een Messias voor Suriname? Dat proberen journaliste Nina Jurna en historicus Pepijn Reeser elk op hun eigen manier te doorgronden. Twee zeer verschillende biografieën over de meest omstreden figuur van het post-koloniale Suriname, een land dat in 2015 jaar precies 40 jaar onafhankelijk is. lees verder…

Nieuwe vertaling Stedmans Reize naar Surinamen

Dagboek van John Gabriël Stedman uit 1772-1777

Op 29 mei 2014 verscheen bij uitgeverij Walburg Pers te Zutphen Reize naar Surinamen. Dagboek van John Gabriël Stedman uit 1772-1777 in een moderne vertaling van Michaël Ietswaart. In dit boek beschrijft Stedman zijn lotgevallen in Suriname. Hij hield een dagboek bij en maakte prachtige tekeningen en aquarellen van planten, dieren en mensen die hij daar aantrof. Het werk van Stedman geeeft niet alleen een goede kijk op de strijd tegen weggelopen slaven, maar levert daarnaast een zeer boeiend beeld op van Suriname aan het einde van de achttiende eeuw. lees verder…

Biografen geven college over Anton de Kom

Alice Boots en Rob Woortman, de biografen van Anton de Kom, geven op vrijdag 28 februari een college aan de Universiteit van Amsterdam over Anton de Kom. Hun omvangrijke biografie verscheen in 2009 en kreeg in de pers een bijzonder goed onthaal. In 2010 werden het biografenechtpaar bekroond voor hun werk met de E. du Perronprijs. De rechten van de biografie zijn inmiddels verkocht voor verfilming van het levensverhaal van De Kom.

Het college is publiek toegankelijk en vindt plaats in de collegereeks Caraïbische Dromen en wordt ingeleid door prof. Michiel van Kempen. Het vindt plaats in het PC Hoofthuis, Spuistraat 138 te Amsterdam, in zaal 4.04 (4de verdieping) en begint om 13.00 uur. De toegang voor belangstellenden is gratis en vooraf aan melden hoeft niet.

Tjait Ganga beschrijft zijn leven

Souvenir van een verleden is een boek waarin Tjait Ganga in meer dan dertig episodes zijn leven beschrijft. De 77-jarige Ganga geeft vanuit zijn beleving een blik op de Surinaamse maatschappij van de afgelopen 77 jaar. Huis, familie en opvoeding komen aan de orde, maar ook flora en fauna, cultuuruitingen, de sociale omstandigheden en het multiculturele samenleven.

lees verder…

Herinneringen aan Rolf van der Marck

door Jan Gajentaan

Vandaag is het precies een jaar geleden dat de in Suriname wonende Nederlandse “pensionado” en publicist Rolf van der Marck (1935-2013) plotseling kwam te overlijden. Zijn kritische pen wordt node gemist.

lees verder…

Wanneer is Churandy Martina blij?

door Rosemarijn Hoefte  

Naast Ranomi, Epke, Marianne en Dorian sloot Nederland in het Olympisch jaar 2012 nog een sporter in de armen. Hoewel Churandy Martina zonder medailles uit Londen terugkeerde, werd hij populair door zijn positieve uitstraling en zijn mantra ‘Ik ben blij!’ In Beijing in 2004 had hij wel een zilveren medaille behaald die hem na een officieel protest van de Verenigde Staten werd ontnomen;  Martina had even buiten zijn baan gelopen. De atleet kwam toen uit voor zijn geboorteland Curaçao dat in rouw was gedompeld na zijn diskwalificatie, maar hem als een held binnenhaalde. De nieuwe zilveren medaillewinnaar, de Amerikaan Shawn Crawford, gaf korte tijd na Beijing zijn medaille aan Martina ’because i believe it’s rightfully yours’ (p. 104). Het kleinood ligt nu in Martina’s huis in Clermont, Florida. In 2012 was Martina lid van de Nederlandse Olympische ploeg als gevolg van de staatkundige veranderingen op 10-10-10. Uit deze biografie van Frank Woestenburg blijkt dat Martina het allemaal niet erg boeit welk land hij vertegenwoordigt, want hij loopt voor zichzelf.  Zijn biograaf doet erg zijn best om Martina ook Nederlands te laten zijn. Op basis van Martina’s profielfoto op zijn Twitteraccount, met regenjas en capuchon, concludeert hij dat deze foto van zijn kledingsponsor ‘het beste bewijs [vormt] dat Martina zich ondanks zijn Antilliaanse roots een Nederlander is gaan voelen’ (p. 115). Echter uit het verhaal van de atleet die in Texas studeerde, komt naar voren dat hij zijn toekomst en die van zijn dochters in de Verenigde Staten ziet.

De vraag is of Churandy Martina op dit moment al een biografie waard is; het verhaal van Bejing  is met voorsprong het interessantste verhaal over hem. Het wordt voornamelijk verteld door zijn entourage. Martina komt sympathiek over, maar is ‘een man van weinig woorden’ (p. 11) en weinig interesses buiten de atletiek en zijn familie. ‘Martina heeft zijn hele leven ondergeschikt gemaakt aan de atletiek. Zijn dagelijks ritueel bestaat uit slapen, eten en trainen’ (p. 170). Slapen is zijn hobby, en dat wordt tot vervelens toe duidelijk. Daar valt natuurlijk moeilijk wat spannends van te maken en het verhaal is erg uitgesponnen om het tot een boek te maken. Ook al omdat Martina zich op de vlakte houdt over bijvoorbeeld dopinggebruik in de atletiek. Zijn trainer is de voor dopinggebruik geschorste Dennis Mitchell. Martina betwijfelt of de sport de afgelopen jaren schoner is geworden en daarin heeft hij gelijk gekregen want enige maanden na publicatie werden de Amerikaan Tyson Gay en een aantal Jamaicaanse sprinters ontmaskerd. Wannneer is Churandy blij? Vooral wanneer hij hard loopt of slaapt.  

Frank Woestenburg, Churandy Martina; Biografie. Utrecht: Trion, 2013. 173 p., ISBN 978 90 4391 562 5, prijs €16.95.  

[uit Oso, 2013-2]

Buitgemaakt en teruggevonden

Nederlandse brieven en scheepspapieren in een Engels archief

Op 19 november 2013 verschijnt een nieuw deel in de reeks Sailing Letters met de titel Buitgemaakt en teruggevonden. Nederlandse brieven en scheepspapieren in een Engels archief. In dit dubbeldikke vijfde en laatste deel komt een veelheid aan verloren gewaande brieven en scheepspapieren aan bod. Zo is er een verslag van het vertrek van de Hollanders uit Nieuw-Amsterdam, een relaas van de opstand aan boord van een Zeeuws slavenschip, uniek drukwerk van het Bataviaas Genootschap en een onbekend gedicht uit Suriname, de beschrijving van de vracht van het laatste porseleinschip uit China en de perikelen rondom een saluutincident op de Antillen, alles buitgemaakt en teruggevonden in een Engels archief.Nederland en Engeland hebben nogal wat zeeslagen met elkaar uitgevochten. Over en weer werden schepen tot zinken gebracht of veroverd. Scheepsladingen werden, samen met de aanwezige post, tot ‘prijs’ verklaard. De Engelsen maakten keurige beschrijvingen van de Nederlandse buit en de bemanningen van de gekaapte schepen werden uitvoerig verhoord. De verslagen daarvan werden – samen met honderdduizenden in beslag genomen papieren – eeuwenlang bewaard, aanvankelijk in de donkere kelders en tochtige zolders van de Tower of London en later in The National Archives. Niemand keek ooit om naar deze unieke verzameling, die meer dan 38.000 zakelijke en persoonlijke brieven bevat van en aan Nederlandse zeelieden, kooplieden en hun familie. Veel van deze brieven bereikten nooit hun bestemming. Sommige zijn tot op de dag van vandaag niet eens geopend. Pas in 1980 werden deze Prize Papers door een Nederlandse onderzoeker ontdekt. De omvang van het materiaal is indrukwekkend en uniek en de brieven zelf geven een goed beeld van het alledaagse leven in de 17de en 18de eeuw.

Het project Sailing Letters is een initiatief van de Koninklijke Bibliotheek in samenwerking met het Nationaal Archief, de Universiteit Leiden en de Samenwerkende Maritieme Fondsen. Ieder Sailing Letters Journaal bevat transcripties van opmerkelijke brieven en documenten met afbeeldingen op de bijbehorende dvd. Erik van der Doe (1957), Perry Moree (1960) en Dirk J. Tang (1947) zijn allen maritiem-historici.

Erik van der Doe, Perry Moree & Dirk J. Tang (red.) m.m.v. Peter de Bode,
Buitgemaakt en teruggevonden. Nederlandse brieven en scheepspapieren in een Engels archief,
Uitgeversmaatschappij Walburg Pers, ISBN 978.90.5730.918.2, prijs € 24,95 – 352 pagina’s.

Een donjuan in de West

Het nieuwe Lees het NA magazine dat vanaf 21 augustus in de winkel ligt, opent met de reiservaringen van de Amsterdammer Pieter Groen (1773-1830). Als jongeman leidt Pieter Groen een spannend leven. Hij maakt een lange reis naar West-Indië, waar hij onder andere veel minnaressen heeft. Na zijn terugkeer in Nederland kan hij maar moeilijk zijn draai vinden. Het Nationaal Archief bewaart een serie reisverslagen van deze jonge Amsterdammer. Die zijn vanaf 16 oktober te zien op de tentoonstelling Het geheugenpaleis – met je hoofd in de archieven.
Het Journaal
Het reisverslag van Pieter Groen, dat hij zelf Journaal noemt, bestaat uit 7 chronologisch geordende schriftjes en bestrijkt de jaren 1792-1794. In het 1e deel beschrijft Groen zijn heenreis vanuit de Nederlandse Republiek naar West-Indië. De volgende 4 schriftjes van het Journaal verhalen over zijn ervaringen in West-Indië. Pieter geeft een uitgebreide beschrijving van de plantages die hij bezoekt en van zijn wandelingen door koloniale nederzettingen.
De binnenlanden in
Ook doet hij verslag van een aantal meerdaagse tochten door de binnenlanden die hij onderneemt. Groen verbaast zich voortdurend over de zeden en gewoonten van de inheemse indianen waarmee hij op zijn verkenningstochten in aanraking komt. In het 6e deel van zijn reisverslag legt Pieter Groen minutieus de terugreis naar Nederland in 1794 vast.
Amoureuze belevenissen
Daarmee is het feitelijke reisverhaal tot het einde verteld. Maar Pieter kan het niet laten om nog een extra schriftje toe te voegen. Daarin beschrijft hij onverbloemd de seksuele avonturen die hij tijdens zijn bezoek aan West-Indië heeft beleefd.
Het doel van de reis?
Waarom Pieter precies op reis gaat naar het andere eind van de wereld, blijft in nevelen gehuld. Hijzelf geeft daar in zijn Journaal geen heldere verklaring voor. Misschien moest hij zich op de West-Indische plantages voorbereiden op een toekomstig bestaan als koopman. Zelf lijkt hij zijn reis vooral als een initiatie voor het volwassen leven te beschouwen. Zijn omzwervingen en amoureuze escapades wekken in ieder geval de indruk dat Groen vooral zichzelf en de wereld wil ontdekken.
Dit nieuwsitem is gebaseerd op een artikel van Jacoo Hogeweg uit het nieuwe nummer van het Lees het NA magazineLees het NA magazine 6/2013 is vanaf 21 augustus 2013 te koop in de boekhandel. Het Lees het NA magazine is een uitgave van Het Genootschap voor het Nationaal Archief.
Meer weten over Pieter Groen?
De geschiedenis van Pieter Groen is een van de 11 verhalen die worden gepresenteerd op de tentoonstelling Het geheugenpaleis – met je hoofd in de archieven, die vanaf 16 oktober 2013 tot en met 29 juni 2014 in de nieuwe publieks– en tentoonstellingsruimte van het Nationaal Archief is te zien. Lees meer over Het geheugenpaleis of bekijk het persbericht.Jacco Hogeweg heeft een hertaling gemaakt van het reisverslag van Pieter Groen. Die publicatie, Een donjuan in de West. Het reisverslag van koopmanszoon Pieter Groen (1792-1794) verschijnt op 5 september 2013 bij Uitgeverij Balans. Het boek is te bestellen via de webwinkel.

Nieuwe roman Giselle Ecury

door Giselle Ecury

Aan iedereen die me de afgelopen jaren zo belangstellend heeft gevolgd,     Het grote karwei is geklaard. Eindelijk staat mijn 3e roman werkelijk op uitkomen.

lees verder…

Een niet-alledaagse biografie

door Nellie Bakboord

In mijn herinnering scheen de zon die ochtend driftig toen mijn vader langs het Sint Vincentius ziekenhuis de Prins Hendrikstraat links insloeg. Met zijn vrouw en drie kinderen en de kleine auto volgeladen.

lees verder…
  • RSS
  • Facebook
  • Twitter