Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: Amatmoekrim Karin
Woensdagavond 9 februari jl. vond in het Mondiaal Centrum Haarlem de elfde editie van Mondiaal literair plaats, opnieuw ingeleid door uitgever Franc Knipscheer (foto links). Deze keer stond de avond in het teken van de Surinaamse literatuur onder de titel Chocoladetranen, naar een dichtbundel van de Surinaamse dichter Antoine de Kom.
Vierde Caraïbische Letterendag – De kunst van het lezen
Op 1 oktober 2011 organiseert de Werkgroep Caraïbische Letteren in de Openbare Bibliotheek Amsterdam de Vierde Caraïbische Letterendag, die ditmaal geheel gewijd zal zijn aan de kunst van het lezen.
Verschillende schrijvers en dichters zullen worden aangesproken op hun leesgedrag: wat, wie en hoe lezen ze? En waarom? Vergt het lezen van Caraïbische literatuur in het bijzonder een extra inspanning? Middels columns, debatten, film en spoken word zullen alle aanwezigen op het podium en in het publiek uitgenodigd om na te denken over hun eigen leesgedrag.
Programma
Voor de pauze worden er columns over de leeservaringen van Eva Gerlach, Julien Ignacio, Myra Römer, Frank Starik en Michael Tedja worden voorgedragen. Ook zullen er filmfragmenten worden vertoond met daarin straatinterviews over leesgedrag (filmer: Kris Kristinsson).
Na de pauze debatteren Marion Bloem, Karin Amatmoekrim, Ismene Krishnadath (uit Suriname) en Jos de Roo onder leiding van John Jansen van Galen over de receptie van Caraïbische literatuur.
Spoken word-artiest T. Martinus vat de avond samen. Er wordt afgesloten met Latin jazz van Sanne Landvreugd en Pablo Nahar.
De presentatie is in handen van Miriam Illes.
Literaire reisboekhandel De Evenaar verzorgt een boekentafel.
Openbare Bibliotheek Amsterdam
Oosterdokskade 143, 1011 DL Amsterdam.
Zaal: Theater van ’t Woord
Datum: Zaterdag 1 oktober 2011
Aanvang: 19.00 uur precies
Toegangsprijs: € 12,50; met OBA-, CJP- of Stadspas € 10,00
Reserveren kan hier.
De Caraïbische Letterendag is mogelijk gemaakt door subsidies van het Amsterdams Fonds voor de Kunst en het Nederlands Letterenfonds.
Emansipashon di Literatura Hubenil na Kòrsou
Tesina pa Estudio Master Idioma Papiamentu
pa Diana Lebacs
[Onlangs studeerden op Curaçao de eerste Masters-studenten af in Literatuur. De redactie van CU heeft hun verzocht samenvattingen van hun afstudeerscripties hier te publiceren. Jeroen Heuvel beet het spits af. Hieronder een samenvatting van de scriptie van Diana Lebacs over jeugdliteratuur, een Nederlandstalige samenvatting volgt nog.]
Asesor: Prof. Dr. Wim Rutgers
Mi tesina tin komo título Emansipashon di literatura hubenil Papiamentu na Kòrsou. Mi no a pone literatura hubenil na Papiamentu, pa evitá dos be uzo di ‘na’. Esaki tin mas tantu di aber ku estilo. Mi ke para ketu awor na mi eskoho pa e terminologia literatura hubenil. Den vários buki i artíkulo tokante literatura mi a topa preferensia pa e palabra ‘mucha’. Na Hulandes bo ta topa e terminologianan kinderliteratuur, jeugdliteratuur i awendia adolescentenliteratuur, referiendo na kada grupo meta. Promé ku mi a lesa e motivashon di Rita Ghesquière pa uzo di sierto terminoligia, ya pa mi mes mi tabatin poko duda pa mi uza e terminologia literatura di mucha i buki di mucha. Komo ku e área akí ta unu relativamentu nobo na Kòrsou i komo tal no a publiká muchu estudio di propio suela tokante e tópiko akí, mi tabatin miedu ku e palabra mucha lo restringí mi den mi análisis históriko-deskriptivo i ku konsekuentemente lo mi ta haña mi ta laga sierto buki afó.
Afortunadamente kapítulo 1 di e buki Jeugdliteratuur in perspectief di Rita Ghesquière (2009) a saka mi for di mi duda i mi dilema. Den e kapítulo al respekto e outor ta trese dilanti ku hopi biá ta brua e tres terminologianan den otro. E ta bisa ku literatura hubenil no solamente ta e terminologia mas komun, i ku e tin un nifikashon mas general ku literatura di mucha òf literatura di adolesente. Ta uza e terminologia literatura hubenil komo terminologia sentralisadó i koordinadó pa tantu literatura di mucha komo literatura di adolesente. Mi no por tabata mas felis!
Mas aleu Ghesquière ta bisa ku, den sentido mas spesífiko, hubentut (jeugd) ta referí na e fase di edat entre infansia i adulto. Literatura di mucha i literatura di adolesente semper tin un nifikashon spesífiko, segun Ghesquière. E promé ta referí na buki i teksto pa mucha for di edat di chikitin te mas o ménos edat di 11 pa 12 aña, esta pubertat. Literatura di adolesente ta referí na buki pa edat 15 aña ariba. A base di loke teoria ta bisa, ami a opta pa e terminologia general den mi tesina: literatura hubenil.
E tesina akí ta un análisis históriko-deskriptivo. Punto di salida ta pa mi investigá kon literatura hubenil a originá i kon e fenómeno akí a desaroyá den transkurso di tempu, i kon su situashon ta aktualmente na Kòrsou. E noshon ‘situashon’ ta poko amplio, pues mi ta dirigí mi riba e pregunta si mucha gusta e ofresimentu na buki hubenil na Papiamentu ku aktualmente tin den skolnan. Komo punto di salida di e situashon mi mester a bai bèk te den tempu di nos antepasadonan i, for di ei, kana e kaminda pa mi yega te dia djawe. E buki Kadans, Literatuurgeschiedenis tabata un fuente di informashon valioso pa mi koba den Historia di literatura i skirbimentu tokante historia di literatura for di un perspektiva amplio, pero ku enfoke riba nos region Karibe i Kòrsou.
Loke tabata un wes’i lomba di kita sombré tabata e liña di periodonan den e buki ku ta duna un bista global di e diferente periodonan di kultura i literatura, den un konteksto kultural-históriko i tambe den un konteksto literario. E tabata un bon stándart pa mi liña di tesina.
Den mi Introdukshon mi ta deskribí kon mi a eksperensiá e situashon kultural-literario medio añanan sesenta, na kaminda pa bira maestra di skol básiko. E búskeda den e tempu ei ta pone ku mi ta bai bèk den literatura di nos antepasadonan komo punto di salida. Ei mi ta inventarisá e herensia oral ku nan a laga atras den forma di dicho i proverbio, kantika i kuenta oral, a base di material dokumentá. Mi ta terminá e Introdukshon ku un reflekshon, loke mi ta hasi na fin di kada kapítulo te ku kapítulo 5. Despues di kapítulo 5 ta bini e investigashon i su resultado.
Den kapítulo 2 mi ta trata literatura di fondo relashoná ku mi pregunta di investigashon Kiko ta situashon di literatura hubenil na Kòrsou i di ki forma por optimalisá e situashon akí? Mi ta duna un bista breve di e teoria di historia di literatura i di skirbimentu di historia di literatura, pa mi hinka kontenido di kapítulo 2 den e bon konteksto. Aki tambe mi ta terminá ku un reflekshon.
Kapítulo 3 ta trata e diferente instansianan ku ta saka buki na Papiamentu na Kòrsou. Tres biá e frase ‘Eksistente, pero invisibel’ ta bini dilanti: promé biá den kapítulo2, parágrafo 2.2.2, di dos biá den kapítulo 3, parágrafo 3.1 i por último den kapítulo 5, parágrafo 5.2. Esaki, pa enfatisá e búskeda komo un liña kòrá den e tesina.
Kapítulo 4 ta titulá Kriterio pa balorá buki hubenil. Mi ta elaborá promé riba Historia di literatura hubenil na Europa i e manera ku ta balor’é pa mi tin un kuadro di referensia. Mi ta menshoná e kriterionan literario pa balorá buki segun e argumentonan di Mooij (1979) i Christine Kemmeren (2006).
Den kapítulo 5 mi ta hiba e tesina mas tantu den un direkshon didáktiko, pa mi por yega mas serka di e kontesta riba mi pregunta di investigashon. Pa haña un bista riba situashon di literatura hubenil, mester bai studia e situashon kaminda tin mucha i kaminda tin buki: esei ta na skol. E búskeda ta hibami riba e kaminda di e inovashon radikal ku a tuma lugá den enseñansa na Kòrsou for di aña 2000.
Pa mi splika mi investigashon i tambe e motibu di mi investigashon mi ta duna un deskripshon teóriko di Enseñansa di Fundeshi. Esaki mi ta hasi mediante e Freim di kuríkulo ku gobièrnu a laga desaroyá komo kuríkulo inovativo. Mi tin ku kue a kaminda akí pa mi por yega na e kontesta riba e di dos parti di mi di investigashon ku ta: ……i di ki forma por optimalisá e situashon akí? E kontesta ta pa motivá maestronan den vèlt pero tambe studiantenan (ku ta futuro maestronan) di estudio LOFO (Leraren Opleiding Funderend Onderwijs) ku a start na UNA na aña 2006 pa nan profundisá nan mes i hasi nan mes kompetente den área di edukashon Idioma Literashon i Komunikashon (ILK) ku e dos aktividatnan di lesa Sírkulo literario i Kansrijke taal.
Kapítulo 6 ta deskribí ki método di investigashon a uza, e ta duna un responsabilisashon di e método di investigashon a base di teoria i e ta terminá dunando e resultado, ku alabes ta indiká kon ta pará ku e situashon di literatura hubenil na Kòrsou.
Kapítulo 7 ta último kapítulo dje tesina akí. Aki mi ta bini ku un resúmen kòrtiku, un konklushon i algun rekomendashon pa optimalisá e situashon enkontrá. E tesina ta sera ku un bibliografia.
Mi búskeda den e tesina akí pa, mediante un análisis históriko-deskriptivo di literatura hubenil na Papiamentu na Kòrsou mi haña bista riba situashon di literatura hubenil na Kòrsou i wak di ki forma por optimalisá e situashon akí, a habri e siguiente panorama:
En general por bisa ku e proverbio i kantikanan dje dushi tempu bieu ta mas bien edukativo, nan por duna un moral, i vários di nan tambe ta pa duna pleizí. A duna un inventarisashon di e proverbio i kantikanan den e tesina akí kaminda e aksento ta kai riba mucha, pa ilustrá ki kaminda largu, pero signifikante emansipashon di literatura hubenil na Kòrsou a kana. Kiko tabata e forsa ku a pusha e desaroyo akí, i ken ta e personanan ku a piki e antorcha di e vlam di buki hubenil i kore kuné te dia djawe.
Ta importante ku a repasá e diferente ekspreshonnan ku ta forma parti di literatura oral di Kòrsou, pa motibu ku nan tabata fuente di inspirashon pa outornan ku a kuminsá skirbi i publiká nan obranan literarario despues di 30 di mei 1969. E fecha akí a habri un era nobo di konsientisashon i motivashon riba tereno sosial-kultural-literario i artístiko den sentido amplio di palabra. Por mir’é komo un siguiente etapa di emansipashon despues di 1 di yüli 1863, i 15 di desèmber 1954 i ku lo sigui haña mas empuhe despues di 10 di òktober 2010. Elemento i ingredientenan di literatura oral di Kòrsou a haña nan lugá den e obranan original dje outornan ku a kuminsá skirbi despues di trinta di mei 1969, komo símbolo i ekspreshon di un pueblo nobo i hóben, en buska di su propio identidat i kultura na Papiamentu.
Un bista den algun libreria na Kòrsou na 2011, por sierto den un libreria mas ku e otro, ta mustra kuantu buki hubenil, skirbí na Papiamentu, tin awendia na disposishon di hubentut i pa kasi tur edat. Un chekeo na skolnan di Fundeshi i skolnan pa Formashon Básiko, igual. E pregunta ta si e bukinan na Papiamentu tin nan lugá i funshon den e skolnan.
Remarkabel ta, ku ki ora un entidat òf persona bini ku un inisiativa pa lanta un editorial di buki hubenil, ta duna komo motivashon ku no tin sufisiente buki pa mucha. En bèrdat ta asina ku, kompará ku e kantidat di título ku editorialnan na, por ehèmpel, Hulanda ta saka pa aña, e kantidat na Kòrsou ta limitá. Pero mester tene na kuenta tambe ku ainda no tin masha hopi outor riba e isla ku ta skirbi pa mucha. Komo tal, e kantidat limitá di outornan lo no por produsí obranan original masalmente tras di otro.
Mester tene kuenta tambe ku e hecho ku e editorialnan djafó ta komersial-profeshonal. Nan merkado ta grandi i e demanda tambe. Meskos ta konta pa e kantidat di outornan afó ku ta entregá manuskrito. Pa dia un editorial Europeo por risibí mas ku shen manuskrito.
Mirando e sirkunstanshanan spesífiko na Kòrsou i poniendo tur kos den nan konteksto históriko i evolushonario, por konstatá ku eskritornan di buki hubenil na Kòrsou ta demonstrá ku nan ta konsiente ku idioma ta un bon instrumento pa desaroyá literatura propio. E ta nesario pa bo yega na un fase den kua por papia di literatura hubenil na Kòrsou. Un kondishon ta ku nos outornan mester ofresé material nobo kontinuamente pa asina hasi e kolekshon mas i mas riku na buki.
Kambionan den komunidat mundial a kambia e bista ku tabata eksistí riba literatura hubenil i konsekuentemente a produsí otro tipo di buki ku a kondusí na emansipashon di literatura hubenil na e kontinente di Europa. Kapítulo 2 di e tesina akí ta mustra ku kambionan den komunidat di Kòrsou durante e diferente épokanan tambe a kondusí na desaroyo di literatura hubenil riba e isla.
Rita Ghesquière, outor di Jeugdliteratuur in Perspectief (2009) ta bisa ku ‘ta importante ku ta papia ku mucha tokante kontenido di e buki’. E pensamentu akí por bin hunga un ròl importante den loke ta suponé di tuma lugá den inovashon di enseñansa na Kòrsou relashoná ku lesamentu.
Lekker bruin worden
door Karin Amatmoekrim
Raj Mohan is een zanger van Hindoestaans-Surinaamse afkomst, die vooral bekend is van zijn optredens als Indiase zanger. Hij heeft een bijna teder stemgeluid dat de luisteraar behoorlijk weet te ontroeren – ook al is deze de taal niet machtig. Die taal is het Sarnami, het Indiase dialect dat de Hindostaanse bevolking van Suriname onderling spreekt.
read on…Ik dacht dat ik op z’n minst een dikbilbiefstukje was
door Karin Amatmoekrim
Wat betreft literatuur ben ik niet bepaald een early adopter. Vorig jaar kocht ik pas Joe Speedboat (die was fantastisch) en ik heb net voor het eerst een roman van Murakami uit (vond ik niks). Nu ben ik begonnen aan Vuijsjes Alleen maar nette mensen. Niet omdat ik denk dat ik er iets aan mis als ik het niet doe, maar omdat ik als Surinaamse toch moet weten wat deze Hollander te vertellen heeft over ons soort mensen. Wat ik vooral leerde, is dat Hollanders kennelijk heel rare dingen zeggen, als wij er niet bij zijn. Zoals dat witte dames het neusje van de zalm zijn, en de gekleurde vrouwen vergelijkbaar zijn met een soort fast food. Snel, makkelijk, en eerlijk gezegd nogal ongezond. Je gaat, als woman of colour, dan toch anders naar jezelf kijken. Ik, een kroketje? Ik dacht dat ik eigenlijk wel tot de dure kaviaar behoorde, of op zijn minst een dikbilbiefstukje was. Maar misschien is het ook wel zo, dat als anderen mij met mijn blanke lief over straat zien lopen, ze denken dat hij niet beter kon krijgen. Hij is een beetje sneu, en ik ben een Aziatisch importbruidje!
Nou vermoedde ik altijd al dat de witte Nederlander er een andere agenda op na houdt, als hij ‘onder elkaar’ is. Zoals die sketch van een Amerikaanse komiek, waarin de laatste zwarte man de tram uitstapt en de overgebleven witte passagiers terstond een feestje geven, inclusief cocktailjurkjes en luid geschaterlach. Dat gevoel heb ik namelijk ook als ik radioprogramma’s luister. En dan degenen waarin heel veel gepraat wordt, door bekende disk jockeys, die een dik salaris krijgen omdat ze zo ontzettend grappig zijn. Ik begrijp ze nooit. Ik vind ze nooit grappig. Ze zeggen dingen die niets zeggen, en dan gaan ze heel hard lachen, tegelijk, alsof het een wedstrijd is in wie de beste volvette bulderlach heeft. Ik denk dan altijd dat iedereen de doelgroep is, behalve ik. En dan voel ik me een beetje buitengesloten.
Ik zag Robert Vuijsje op tv. Hij is stevig. Hij lacht ook hard, net als die mannen op de radio. Naar ik begrijp heeft hij een Surinaamse vriendin. Hij sluit de zwarte vrouw dus niet buiten, maar juist heel erg in. Leuk hoor. Maar ik hoor zijn oude vrienden al zeggen, als Roberts vriendin er niet bij is, terwijl ze naar Roberts bolle buik wijzen; ‘Zie je wel, dat krijg je van al dat fast food.’
[overgenomen van de website van Karin Amatmoekrim]
Spoken – “Dichter Bij De Dichter” 20 maart in de Bijlmer
Op 20 maart a.s. zal er een nieuwe editie van het interactieve poetry concert SPOKEN – Dichter Bij De Dichter plaatsvinden. Dit maal strijkt het populaire gedichtenfestijn neer in de Bijlmer. Deze editie zal het In The Picture Festival, dat jaarlijks in het Bijlmerparktheater gehouden wordt, afsluiten.Het In The Picture Festival (ITP8) is een van de grootste creatieve happenings in de Bijlmer waar dit jaar maar liefst drie voorstellingen in premieèe gaan. De opening zal op 17 maart worden verzorgd door hiphop artiest en SPOKEN initiator Blaxtar.
SPOKEN is, in tegenstelling tot wat de naam suggereert, geen regulier spoken word-evenement, maar een interactief poetry-concert. Artiesten van verschillende woordkunstdisciplines worden uitgedaagd het publiek te vangen met niets dan hun woorden en hun performance. Vooral voor muzikanten is dit een grote stap, maar ook dichters ervaren een uitdaging in het levendig performen van hun teksten. Iedere artiest wordt daarna voor een drietal lastige vragen gesteld die vooral gaan over het onderscheid tussen hun artistieke en persoonlijke keuzes in het leven. Ter afsluiting van iedere ronde krijgt het publiek de gelegenheid om de artiest op scherp te stellen met hun eigen vragen en opmerkingen.
De line up van SPOKEN – Dichter Bij De Dichter varieert steeds. Dit is om te voorkomen dat de artiesten gewend raken aan het format en te voorbereid op het podium staan. Het eerste deel van de line up van 20 maart is inmiddels bekend. Flinke Namen rapper/acteur Glen Faria, ook bekend als MC Fit, zal voor het eerst de SPOKEN arena betreden met nieuw solomateriaal. Bijlmerstyle rapper Gikkels brak onlangs definitief door met zijn muzikale samenwerking met Linda Wagenmakers getiteld Oprechte Liefde. Zanillya Farrell bracht vrouwelijke energie terug in de Bijlmer hiphop met een performance video die al meer dan 200.000 keer bekeken is. Schrijfster Karin Amatmoekrim mocht onlangs de Black Magic Woman Award in ontvangst nemen. Momenteel is zij bezig met de afronding van haar vierde roman, maar zij neemt een kleine pauze om zich op SPOKEN te laten gelden. Multitalent Rajae El Mouhandiz kan al spreken van een internationale muzikale carrière. Ze werkte met verschillende topproducers en tourde door het Midden-Oosten.
SPOKEN – Dichter Bij De Dichter: Bijlmer Editie
Met o.a.;
MC Fit, Karin Amatmoekrim, Gikkels, Rajae El Mouhandiz, Blaxtar, Zanillya
20 maart 2010, Bijlmerparktheater Amsterdam
Aanvang: 20u
Entree: 7,50
(kaarten reserveer je makkelijk telefonisch tussen 14u en 16u op nummer 020 311 39 33 of via http://kaartverkoop.bijlmerparktheater.nl/, zoeken naar SPOKEN)
Chocoladetranen: boeiende schrijvers weinig uitgediept
door Marian van der Fluit
Woensdagavond 9 februari jl. vond in het Mondiaal Centrum Haarlem de elfde editie van Mondiaal literair plaats, opnieuw ingeleid door uitgever Franc Knipscheer (foto links). Deze keer stond de avond in het teken van de Surinaamse literatuur onder de titel Chocoladetranen, naar een dichtbundel van de Surinaamse dichter Antoine de Kom.
Antoine de Kom was tevens de eerste gastspreker van de avond en werd geïnterviewd door Peter de Rijk. Op de meest gestelde vraag wie ben je nu, Surinamer of Nederlander, ‘kwart zwart’ zoals Antoine vaak zelf pleegt te antwoorden zei Antoine dat iedereen die wil weten wie hij is zijn gedichten maar moet lezen. Afsluitend las Antoine het gedicht `Palmen´ uit de bundel Tropen voor. Een gedicht van eenvoud en subtiele schoonheid over palmen in het straatbeeld van Paramaribo, palmen als bruine tantes. Na afloop vertelde een van de genodigden mij dat zij het gedicht zo mooi vond omdat ze kon ‘zien’ wat Antoine voordroeg.
De tweede gastspreker was de schrijfster Karin Amatmoekrim. De schrijfster ziet zichzelf vooral als schrijfster en niet per se als iemand die alleen over Suriname schrijft. Dit gegeven werd helaas te weinig geïllustreerd aan de hand van haar boeken. Met name haar debuutroman Knipperleven is een verrassend boek over de pijn van het leven; de afkomst van de hoofdpersoon wordt niet genoemd, het thema is immers universeel. Haar laatste roman Titus valt ook onder deze categorie maar ook dit boek werd nauwelijks besproken. Daarentegen werd Wanneer wij samen zijn uitgebreid voor het voetlicht gebracht: een boek over een Javaanse familie uitgestrekt over drie generaties. Dit is des te jammer omdat dit boek qua stijl achterblijft bij bijvoorbeeld Knipperleven. Het was interessant geweest wanneer de interviewer daar wat dieper op was ingegaan. In zijn interview verloor hij zich echter nogal eens in superlatieven over Wanneer wij samen zijn zoals: prachtig, geweldig, dit moet je gelezen hebben. Hiermee deed hij zowel het publiek als de schrijver tekort.
De laatste schrijver Edgar Cairo werd via voormalig Volkskrant-journaliste Ineke Jungschleger onder de aandacht gebracht. Edgar Cairo is in 2000 al overleden en schreef in 15 jaar meer dan 30 romans, verhalen- en gedichtenbundels. Hij was een gedurfd schrijver omdat hij de taal die Surinamers op straat spreken tot een soort van ‘officiële’ taal maakte. Hij ging daarin zelfs nog een stapje verder met de ontwikkeling van zijn eigen taal ‘het Cairojaans’. Gedurende twee jaar schreef Cairo columns voor de Volkskrant die in twee bundels zijn uitgegeven: Als je hoofd is geboord en Ik ga dood om jullie hoofd. Ineke vertelde dat de Volkskrant geen bezwaar had tegen de schrijfwijze van Cairo. Hij schreef immers in een tijd dat er veel geëxperimenteerd werd met taal. De lezers echter konden het op den duur wat minder waarderen. Zij wilden op zaterdag ontspannen de krant lezen en niet te veel moeite doen om een stukje te lezen. Een meisje van 15 jaar liet een tegenovergesteld geluid horen. Zij vond de stukjes erg leuk om te lezen en kon zich niet vinden in het bezwaar van de andere lezers. Ineke vond het altijd leuk om met Cairo samen te werken, zij had hem ontmoet tijdens een bezoek aan Suriname en zocht hem weer op in Amsterdam met de uitnodiging om columns te schrijven voor de Volkskrant.
Een van zijn columns “Is not toe ieeeeet!” opgenomen in de bundel Ik ga dood om jullie hoofd werd getoond in een filmpje. Hierin speelde Edgar Cairo zelf een rol. Het publiek was erg enthousiast. Het was daarom des te jammer dat Peter de Rijk het publiek niet verder meenam in de taal van Edgar Cairo. Over zijn experimenten en opvattingen met betrekking tot taal valt namelijk heel veel te vertellen.
Surinamers herkennen elkaar
door Ezra de Haan
Ter gelegenheid van de oprichting van de republiek Suriname, nu vijfendertig jaar geleden, heeft Michiel van 
Kempen (foto rechts) een bloemlezing van Surinaamse verhalen samengesteld. De oudste bundel verhalen die ik ken, dateert alweer van 1972 en droeg de mooie titel I sa man tratamara!? Het was een boek vol hoop en verwachting. Men droomde van radicale veranderingen en een nieuwe maatschappij. Dat liep allemaal anders dan verwacht. En daarmee veranderde ook de toon van wat in Suriname geschreven werd. Verhalen van Surinaamse schrijvers (1989) dat ook onder redactie van Michiel van Kempen verscheen en Waarover we niet moeten praten (2007, redactie Peter de Rijk) toonden aan dat Surinaamse auteurs niet langer ‘een bijdrage aan de opbouw van het land moesten leveren’ maar vrij waren te schrijven wat en waarover ze maar wilden. De nieuwe bundel Voor mij ben je hier is een goed voorbeeld wat voor verhalen dat uiteindelijk heeft opgeleverd. Michiel van Kempen, bijzonder hoogleraar West-Indische letteren aan de UVA, heeft een heerlijke verzameling verhalen samengesteld die literair en tegelijkertijd heel Surinaams te noemen valt.
Alleen al door de diversiteit van de schrijvers in deze bundel kan het haast niet anders dan een gevarieerde reeks verhalen opleveren. Er staan verhalen van bekende en goed verkopende auteurs in maar ook van nog net niet publicerende schrijvers en debutanten. Bijzonder goed is het verhaal van Karin Amatmoekrim. Haar verhaal ‘Gods trucje’ over Anton de Kom plaatst haar meteen in het rijtje van Nederlands meest veelbelovende jonge schrijvers. De empathie die ze tentoonspreidt in de beschrijving van de oude en ontgoochelde De Kom in een rusthuis raakt je diep.
‘Hij stond op en trok de deur van het kantoortje behoedzaam achter zich dicht. De gangen waren verlaten, de meeste mannen waren nu buiten, of deden een middagdutje. Hij wandelde gedachteloos naar de kantine en vond er een karaf met lauwwarme koffie. Hij schonk zich een kop in en ging aan een van de ronde tafels zitten. Hij zag zichzelf weerspiegeld in het glas dat de ruimte van de gang scheidde. Een zwarte man, alleen, aan een tafel als een eiland in een zee van niets.’
Ronduit onthullend is het verhaal ‘Carolina en de Chinees’ van Carry-Ann Tjong-Ayong (foto links). ‘Vaak vroegen de vriendinnen wat zij in de Chinees zag,’ is de eerste regel en vervolgens ontrolt zich het verhaal hoe een jonge, Creoolse vrouw voor een Chinese winkelier valt en hoe haar leven totaal verandert. Die ‘mix’ van culturen en de kinderen die daaruit voortkomen, spelen vaker een rol in deze bloemlezing. Een mooi voorbeeld daarvan is Guilly Kosters helder geschreven en uiterst gewaagde verhaal ‘De dominee is een vrouwmens’.
‘Ze zag er helemaal niet uit als een Surinaamse vrouw. Ze was wit en als ze haar mond zou houden, zou ze probleemloos als Hollandse vrouw door het leven kunnen gaan in Altweerterheide. Alleen haar lippen pleegden verraad. Haar ogen waren groen. Haar haar was langer dan kort, maar niet lang genoeg om lang genoemd te worden. Op haar voorhoofd vormde datzelfde haar een puntje dat wij in Suriname kiriw’wiri noemen, dat vertaald zou kunnen worden als “moordenaarsharen”.’
Clark Accord, schrijver van bestsellers als De koningin van Paramaribo en Bingo! stelt ons niet teleur met ‘Una casa particular’, dat zich niet in Suriname maar op Cuba afspeelt, en ook Herman Hennink Monkou, schrijver van het prachtboek De kleurling, toont vormbehoud. Wie ooit in Suriname was krijgt direct heimwee bij het lezen van zijn ‘Schubert in de Palmentuin’. Slechts eenentwintig pagina’s heeft deze stilist nodig om een hele wereld op te roepen.
Mala Kishoendajal toont ons een kijkje in de keuken door een deel van een historische roman in wording, De naamloze avonturiers, te laten lezen. Het is een verhaal waarin veel Hindoestaanse Surinamers zichzelf en hun geschiedenis zullen gaan herkennen.
Ruth San A Jong (foto rechts) schreef voor deze bundel ‘Schuldbelijdenis! Bladzijde 63!’, een verrassend verhaal waarin kerkgang en erotiek samenkomen. Hopelijk bevat haar, binnenkort te verschijnen, verhalenbundel De laatste parade meer van dit soort pareltjes.
Tessa Leuwsha verplaatste zich in de wereld van puberende jongens in ‘High five, zand erover’. Ondanks de wetenschap dat ze twee zeer goed ontvangen romans schreef, verbaasde ze mij met de kracht waarmee ze mij in het verhaal sleurde. Wie zoveel weet te bereiken met zo weinig tekst is een geboren schrijver.
En zo staan er nog veel meer verhalen in Voor mij ben je hier die de moeite waard zijn. Het verhaal van debutante Iraida Ooft (foto links), ‘High Maintenance’, verdient het zeker om in deze bundel te staan. Met haar korte maar sterk geschreven verhaal stormt de volgende generatie jonge schrijvers naar voren.
Daarmee is de bloemlezing een momentopname van de huidige Surinaamse literatuur geworden. Voor mij ben je hier is een must voor iedere lezer die Suriname in zijn hart meedraagt.
Voor mij ben je hier, samengesteld door Michiel van Kempen
Amsterdam: uitgeverij Meulenhoff, 2010
Ezra de Haan is schrijver, dichter en journalist
[overgenomen van Literatuurplein.nl]
Suriname-avond in Mondiaal Centrum Haarlem
Karin Amatmoekrim – hier in 2008 met dichter en Nobelprijswinnaar Derek Walcott – is een van de gasten op een avond gewijd aan de literatuur van Suriname in het Mondiaal Literair Centrum Haarlem a.s. woensdag. Andere gasten zijn Antoine de Kom en Ineke Jungschleger. Een van de auteurs van wie het werk centraal zal worden gesteld is Edgar Cairo.
Klik hier voor het volledige programma.
Woensdag 9 februari 2011 20.00 uur
Zaal open: 19.30 uur
Locatie: MCH, Lange Herenvest 122, 2011 BX Haarlem
De toegang bedraagt 5 euro, koffie en thee inbegrepen
Op vertoon van bibliotheekpasje kunt u gratis één introducé meenemen
Reserveren vooraf is wenselijk: 023 – 542 3540
http://www.mondiaalcentrumhaarlem.nl/
Veel talentvolle prozaschrijvers met Surinaams bloed
door Armand Snijders
Echte boekenwurmen weten het natuurlijk allang: het aantal werken van schrijvers van Surinaamse komaf is de laatste jaren enorm toegenomen. Die constatering wordt bevestigd door Michiel van Kempen, de kenner van Surinaamse literatuur bij uitstek. In zijn voorwoord van Voor mij ben je hier stelt hij: ‘Sinds het jaar 2000 hebben de Surinaamse letteren een wonderbaarlijk aanzien gekregen: er zijn in de eerste tien jaar van de eenentwintigste eeuw meer prozaschrijvers bij gekomen dan alle schrijvers van de negentiende en twintigste eeuw tezamen’.
Niet zo gek dus dat Voor mij ben je hier werd geboren. Zestien schrijvers kregen de gelegenheid hun woorden met de lezers te delen. Sommigen met een al zeer gevestigde naam, zoals Ismene Krishnadath, Carry-Ann Tjong-Ayong, Rihana Jamaludin en Clark Accord, anderen voor het lezerspubliek behoorlijk onbekenden (Herman Hennink Monkau en Mala Kishoendajal). Het geheel is verworden tot een alleraardigste proza-mix, leuk om er in de hangmat of bij het haardvuur in weg te duiken. Soms moet je wel even doorbijten, de verhalen zijn niet altijd even luchtig. Het begint al direct met ‘Kuisheid’ van Rihana Jamaludin, zware kost over bedelmonniken en geloof. Ze heeft de irritante gewoonte veel te lange zinnen met veel te veel bijvoeglijke naamwoorden te schrijven: ‘Weliswaar ging de zelfverklaarde soefi altijd gekleed in een lang gewaad dat tot over de knieën van zijn broekspijpen viel, was zijn hoofd bedekt door het kleine witte gebedskapje en had hij een respectabele korte baard, maar tegelijkertijd was zijn zwaaiende tred net iets te nonchalant, zijn houding brutaal en hield de scherpe blik onder zijn warrige krullenbol de belofte van cynisme in, zodat menigeen hierover stilzwijgend zijn bedenkingen had’. Probeer dat maar eens in één ademteug te bevatten!
Daarna wordt het gelukkig een stuk leesbaarder, met ‘Blijf stil’ van Marilyn Simons, een Cubaans uitstapje (‘Una casa particular’) van Clark Accord, de nodige persoonlijke herinneringen van onder meer Tessa Leuwsha en Herman Hennink Monkau. Ook alle andere bijdragen zijn goed te verteren. Sla Jamaludin dus over en je hebt een heerlijk boek.
Met Voor mij ben je hier wordt bewezen dat de literaire wereld inderdaad veel talentvolle prozaschrijvers met Surinaams bloed bevat.
Voor mij ben je hier; Verhalen van de jongste generatie Surinaamse schrijvers Michiel van Kempen (samenstelling en redactie)
Amsterdam: J.M. Meulenhof, 2010
ISBN 9789029086790
[overgenomen van Parbode]
Waar zijn de voetballers?
door Peter Douma
Wat een leuk idee: laat meer dan vijftig bekende Surinamers ter ere van de viering van 35 jaar onafhankelijkheid kort verwoorden wat dit land voor hen betekent. Een feestelijk, gemengd boeket. Maar hoe gaat dat met leuke ideeën, de uitvoering valt soms wat tegen.
read on…Antoine de Kom in Chocoladetranen
Antoine de Kom is samen met Karin Amatmoekrim en Ineke Jungschleger de gast van Franc Knipscheer en Peter de Rijk in het programma Chocoladetranen in het Mondiaal Literair Centrum in Haarlem op woensdag 9 februari a.s.
Voor het hele programma klik hier
Chocoladetranen
Suriname in Mondiaal Literair
met Karin Amatmoekrim, Antoine de Kom en met Ineke Jungschleger over Edgar Cairo
Op de valreep van 2010 verscheen Voor mij ben je hier, verhalen van de jongste generatie Surinaamse schrijvers. Steeds meer auteurs met Suriname in hun genen eisen hun plek op in letterenland. ‘De laatste tien jaar zijn er in de Surinaamse literatuur meer prozadebuten verschenen dan in de twee eeuwen daarvoor.’ In gesprekken met de gasten blikt Peter de Rijk terug en kijkt vooruit.
.
Karin Amatmoekrim is met drie romans in de afgelopen zes jaar een van de grote literaire beloftes van Nederland. Ze groeide op in IJmuiden, zat in Velsen Zuid op het gymnasium en studeerde aan de Universiteit van Amsterdam af op De Etniciteit in de Surinaamse Literatuur. Haar tweede roman Wanneer wij samen zijn gaat over (een Javaanse familie uit) Suriname. Haar meest recente verhaal, Gods trucje, is geïnspireerd op de bekende Surinaamse nationalist Anton de Kom.
Antoine de Kom is medicus en was als psychiater onder meer verbonden aan het Pieter Baan Centrum. Daarnaast is hij een virtuoos en geprezen dichter. De titels van zijn bundels Tropen, De kilte in Brasilia, Zebrahoeven en Chocoladetranen maken duidelijk dat hij zich in de poëzie vooral Caraïbisch voelt. Antoine de Kom is de kleinzoon van Anton de Kom, over wie ruim een jaar geleden een indrukwekkende biografie verscheen.
In 1979 verscheen voor het eerst een column van een ‘meerculturenschrijver’ in een Nederlandse krant. Geruchtmakend, niet alleen onder lezers maar ook binnen de redactie van de krant. Ineke Jungschleger is de verantwoordelijke redacteur die Edgar Cairo tot columnist van de Volkskrant maakte. Edgar Cairo, overleden in 2000, wordt gezien als de meest opzienbarende schrijver uit de Surinaamse literatuur tot nu.
Film
Vertoning van een video-opname van Edgar Cairo die zijn column “Is not toe ieeeeet!” leest en aandacht voor de komende documentaire Edgar Cairo: “Ik ga dood om jullie hoofd” van Cindy Kerseborn die later dit jaar in filmhuizen wordt uitgebracht.
Talkshow met schrijvers
Mondiaal Literair is een samenwerking tussen MCH en Uitgeverij In de Knipscheer. De maandelijkse schrijversavonden van Mondiaal Literair worden thematisch samengesteld, zoveel mogelijk naar aanleiding van recent bij Nederlandse uitgeverijen te verschijnen boeken, die inhoudelijk grenzeloos zijn. Uitgever Franc Knipscheer is de host van de avond. De interviews worden gehouden door Peter de Rijk.
Woensdag 9 februari 2011 20.00 uur
Zaal open: 19.30 uur
Locatie: MCH, Lange Herenvest 122, 2011 BX Haarlem
De toegang bedraagt 5 euro, koffie en thee inbegrepen
Op vertoon van bibliotheekpasje kunt u gratis één introducé meenemen
Reserveren vooraf is wenselijk: 023 – 542 3540
http://www.mondiaalcentrumhaarlem.nl/
RSS
Facebook
Twitter
