Paramaribo – De officiële presentatie is pas op 19 oktober in Hotel Torarica maar donderdag werd alvast het eerste exemplaar uitgereikt van het nieuwste boek van Karin Amatmoekrim, De man van veel. Uitgever Mai Spijkers van Prometheus noemde het een try-out voorafgaande aan een grootse presentatie in Paramaribo.
Emeritus hoogleraar Bert Paasman, die volgens Karin Amatmoekrim haar de liefde voor het schrijven aanwakkerde, kreeg het eerste exemplaar uitgereikt. “Hij heeft niet alleen de liefde voor het vak aangewakkerd, maar was ook degene die meer dan wie dan ook mij heeft doordrongen van de nuances die naast elkaar kunnen bestaan in de literatuur. De verschillen in perceptie en het gegeven dat er niet één waarheid is en dat er niet zoiets bestaat als een absolute kraakheldere blik”, roemde de schrijfster haar gewezen professor.
Autoriteiten aanspreken
De man van veel gaat over de Surinaamse verzetsheld Anton de Kom die kort voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog tijdelijk gedwongen wordt opgenomen in een Haags gesticht. Het is een periode uit zijn leven waar behalve de tijdelijke opname verder niks over bekend is. Vanaf dat moment kruipt Amatmoekrim in de psyche van Anton de Kom met dit nieuwe boek en haar vijfde roman als resultaat. Bert Paasman mocht meelezen maar hield er na een paar pagina’s mee op. “Ik werd gegrepen door de scène aan de voordeur en gezogen in het verhaal. Toen zei ik: stop. Dit boek is te goed om van het scherm af te lezen. Ik wacht hier op”, zwaaiend met het resultaat van zijn geduld. In zijn dankwoord deed Paasman ook een beroep op de in zijn ogen ‘piepjonge schrijver’ om bij de aanstaande presentatie in Suriname een beroep te doen de autoriteiten om iets te doen aan het bijna ingestorte huis waarin Anton de Kom bijna een maand verbleef. De Kom werd door het toenmalige koninkrijksgezag gevangen gezet en daarna uit zijn geboorteland verbannen. “Dat huis is een ruïne en dat past niet”, vindt Paasman.
Naakt
Paasman was ook de enige professor die Karin Amatmoekrim aan het huilen bracht in de collegezaal. De schrijfster vertelt daarover. “Literatuur is doordrongen van geschiedenis. Het is veel dieper en veel gelaagder dan we doorgaans beseffen. Slavernijgeschiedenis, ontworteling, emancipatiestrijd van Surinamers is nog te vers en te jong. Generaties nu en na mij dragen het nog steeds met zich mee. De geschiedenis leeft in ons. Om dat te horen uit de mond van een blanke man in het huis van de wetenschap, dat was een openbaring. Het was alsof ik daar naakt was in de collegezaal en het leek alsof iedereen kon zien waar mijn kwetsbaarheid zat. Een ervaring van waarheid, schoonheid en groei die ik nooit zal vergeten.” Daarop hoopte Bert Paasman dat de verhalen uit haar eerste jaar uit de as van de open haard zullen verrijzen. “Karin is goed. Genadeloos goed. Zij kan helder, sterk en scherp formuleren en dat hebben wij gezien in Het Gym.” Van Het Gym, dat twee jaar geleden verscheen, zijn al tienduizend exemplaren verkocht.
Gistermiddag werd bij uitgeverij Prometheus, Keizersgracht 540 in Amsterdam, de nieuwe roman van Karin Amatmoekrim, De man van veel, ten doop gehouden. Uitgever Mai Spijkers voerde het woord, Anton de Kom – kleinzoon van Anton de Kom over wie de roman gaat – las een lang gedicht voor en prof. Bert Paasman, Karins oude leermeester, kreeg het eerste exemplaar aangeboden. En toen was het signeren. Hierboven is te zien wat Karin Amatmoekrim schreef in het exemplaar voor de vriend van haar klein zusje.
Op zaterdag 19 oktober wordt het boek gepresenteerd in hotel Torarica in Paramaribo.
Paramaribo – Na een jaar schrijven is het concept van haar nieuwste boek De man van veel maandag met spoed naar de drukker gebracht. Normaal gesproken duurt het dan nog twee maanden voordat het in de boekwinkel ligt, maar die tijd heeft schrijfster Karin Amatmoekrim niet. Haar reis naar Suriname is al gepland en ze wil haar nieuwe boek dan presenteren.
Aan de Universiteit van Amsterdam vond op vrijdagmiddag 20 september 2013 een debatbijenkomst plaats, georganiseerd door de hoogleraren Thomas Vaessens en Michiel van Kempen, over de toekomst van de studie van de (post)koloniale literatuurstudie in Nederland. Wetenschappers van verschillende universiteiten bogen zich over vragen naar de status en richting van dit veld van literatuurwetenschap. Hieronder de inleiding die Michiel van Kempen gaf ter opening van de bijeenkomst.
De theaterzaal van Podium Mozaïek in Amsterdam was op 8 september jl. uitverkocht. Uitgeverij In de Knipscheer presenteerde vier nieuwe boeken uit het Caraïbisch deel van haar fonds en de belangstelling was gelukkig groot.
Voordat de auteurs met hun laatste werk voorgesteld werden, stond uitgever Franc Knipscheer stil bij het recente overlijden van twee auteurs uit zijn fonds: Elis Juliana en Els Langenfeld. Eigenlijk had Langenfeld op deze middag ook aanwezig moeten zijn met haar nieuwe verhalenbundel Porto Marie. Haar uitgever herdacht haar ontroerd. Het publiek kon een opname bekijken van de presentatie van Porto Marie op Curaçao. Opvallend bij die presentatie was dat Langenfeld nu eens niet een notabele had uitverkoren voor het eerste exemplaar van haar boek. Zij had een beperkte nummertjesloterij georganiseerd. De uitslag was voor alle aanwezigen een verrassing, zagen wij in Amsterdam.
Jacques Thönissen, overgekomen van Aruba, was de eerste auteur die zijn boek mocht tonen. Veertien van zijn Arubaanse verhalen heeft hij onder de titel Onder de watapana bijeengezet. Hij gaf het eerste exemplaar wel aan een notabele: de gevolmachtigde minister van Aruba Edwin Abath. Thönissen las een mooi stukje voor uit één van zijn verhalen, een legende over het ontstaan van Aruba. De legende vertelt dat Curaçao, Bonaire en Aruba ontstaan zijn uit zweetdruppels die de Schepper van hemel en aarde aan het eind van de zesde scheppingsdag op zijn voorhoofd voelde. Die druppels wierp Hij in zee en als kleinste, maar als mooiste eiland ontstond toen Aruba. Het applaus dat na voorlezing van het verhaal opklonk, liet merken dat er heel wat liefhebbers van ‘nos isla stimá’ aanwezig waren.
Peter de Rijk die als redacteur bij uitgeverij In de Knipscheer de boeken van de aanwezige auteurs natuurlijk van haver tot gort kent, had met Thönissen, Ronny Lobo, Giselle Ecury en Joseph (Jopi Hart) steeds een kort gesprek. Daarin ging het nogal eens over de lange weg die er ligt tussen schrijven en publiceren. Een weg die gekenmerkt wordt door veel redigeren en herschrijven. Vooral in het gesprek met Ronny Lobo, die debuteert met de roman Bouwen op drijfzand, werd dit duidelijk.
Het gesprek met Giselle Ecury over haar derde roman De rode appel ging meer over de bouw van het boek. Zij wist op een heldere manier duidelijk te maken wat haar bij het schrijven voor ogen staat.
De laatste in de rij was Joseph Hart. Hij debuteerde als Jopi Hart met de dichtbundel Entregain 2000 bij uitgeverij Carilexis, op Curaçao. De roman Verkiezingsdans, die nu gepresenteerd werd, is een adaptatie van een Engelstalige roman die Hart jaren geleden schreef. Uit het gesprek met De Rijk bleek dat de auteur nogal moeite heeft met het politieke bedrijf op het huidige Curaçao, maar een politiek traktaat is de roman niet geworden. Dat was ook te merken aan de passages die Hart voorlas. Zijn boek had gepresenteerd moeten worden aan de gevolmachtigde minister van Curaçao Marvelyne Wiels, die was helaas verhinderd. Het boek ging naar een plaatsvervangster voor deze middag, Marije Berkhouwer.
Aruba, Bonaire, Curaçao en Nederland, landen en boeken, verhalen en mensen schoven als een mozaïek in elkaar.
Presentator Franc Knipscheer zorgde zelf ook voor afwisseling. Zo presenteerde hij de pas verschenen roman van Janny de Heer: Gentleman in slavernij. Dat is een dikke roman over een Duitse immigrant in het 19deeeuwse Suriname. De schrijfster was er niet. Het eerste exemplaar ging naar haar kleindochter, die weinig woorden nodig had om het boek in ontvangst te nemen.
In 1978 verscheen de verzamelbundel Cultureel Mozaïek van de NederlandseAntillen varianten en constanten onder redactie van René A. Römer. Een zeer informatief boek met een goed oog voor de bestanddelen van het inlegwerk. De Nederlandse Antillen bestaan eigenlijk niet meer, maar het samenspel is gebleven.
Dat bleek op 8 september treffend uit de muzikale omlijsting van de Porto Marie middag. Die was in handen van Izaline Calister, begeleid door gitarist Ulrich de Jesus. Voor de pauze zong Calister het mooie lied Gracias a la vida van Mercedes Sosa. Het tweede optreden sloten zij af met een opwekkend liedje over Compa Nanzi die de rest van de wereld weer te slim af was. Hij weet de jeuk, ontstaan tijdens het opschonen van een veld met brandnetels, mooi te benutten. Misschien als het soort politicus waar Jopi Hart de buik vol van heeft?
Terwijl dit allemaal gebeurde aan de Bos en Lommerweg vond bij de Vereniging Ons Suriname aan de Zeeburgerdijk een soortgelijke middag plaats. Daar waren o.a. Antoine de Kom en Karin Amatmoekrim aanwezig. De muziek was er in handen van Sanne Landvreugd.
Laten we hopen dat volgend jaar deze twee bijeenkomsten niet op dezelfde dag georganiseerd worden. Auteurs en de boeken verdienen dat. De potentiële lezers trouwens ook. Maar het tij is waarschijnlijk inmiddels al gekeerd. Op 13 oktober a.s. organiseert uitgeverij In de Knipscheer in de OBA een Antilliaans en Surinaams boekenprogramma met onder andere Janny de Heer en Eric de Brabander. Muziek zal er zijn van de groep FTTP van Frank Ong-Alok. De middag wordt gehouden onder de titel Een droom die ik heb.
Dat is ook de titel van een nieuwe bundel gedichten van de markante dichteres Nydia Ecury (1926-2012). Een van haar bundels Kantika pa Mama Tera / Songs for Mother Earth schreef ze speciaal om het Caraïbisch mozaïek bijeen te houden, staat er op de achterflap van dat boek.
Tijdens haar leven stelde zij nog een Nederlandstalige bundel samen. De presentatie hiervan zal op 13 oktober voor de liefhebbers van haar poëzie een mooi moment zijn. En naar ik hoop ook voor nieuwe lezers.
Amsterdam – Je zou het de opening van het Caribische literatuurseizoen kunnen noemen. Wat literair Suriname, Nederland en het Nederlands sprekend deel van het Caribisch Gebied de voorbije maanden heeft mogen verwelkomen en ook wat er de komende periode van de hand van schrijvers met voornoemde achtergrond te verwachten is. Zondag sloegen de Vereniging Ons Suriname, de Werkgroep Caribische Letteren en de Leerstoel West-Indische Letteren van de Universiteit van Amsterdam de handen ineen onder de noemer Letterendag.
In het jaar dat Nederland en Suriname 150 jaar afschaffing van de slavernij herdenken, komt er van de hand van schrijfster Karin Amatmoekrim een boek over Anton de Kom. Van zijn hand is Wij slaven van Suriname, een spiegel die De Kom beide samenlevingen voorhoudt.
Opname De Kom Wat velen over Anton de Kom weten, is zijn verzet tegen de Nederlandse overheersing in Suriname, zijn gevangenschap in Fort Zeelandia gevolgd door verbanning uit zijn geboorteland. In Nederland sloot hij zich aan bij het verzet tegen de Duitse overheersing tijdens de Tweede Wereldoorlog om uiteindelijk in het concentratiekamp Neuengamme te sterven. Terloops is bekend dat Anton de Kom tijdelijk was opgenomen in een psychiatrische inrichting vanwege overspannenheid. Dat is het moment waarop Amatmoekrim in de psyché kruipt van de verzetsheld en eindigt het verhaal als hij drie maanden later uit de inrichting wordt ontslagen. ‘De man van veel’ zoals de titel luidt, komt begin oktober uit. Zij las als voorproefje een stuk voor, dat enthousiast werd ontvangen. Sommigen kunnen niet wachten tot het boek uit is.
Versurinamiseren Opmerkelijk tijdens deze middag was de verantwoording door de Pakistaans-Indiaas-Nederlandse schrijver Saiye Safdar Zaidi over zijn boek De suiker die niet zoet was. Zaidi vertelt dat er een Surinaamse versie komt waarin het gevoelige woord ‘neger’ of foute benaming ‘pannenkoek’ vervangen zullen worden door bijvoorbeeld ‘Afro-Surinamer’ en ‘roti’. Maar de hilariteit ontstond toen de schrijver vertelde dat voor de Surinaamse versie hij toestemming gegeven heeft aan Robby ‘Rappa’ Parabirsing het fictieverhaal uit te breiden met nog eens vijftig pagina’s omdat er volgens Rappa ook enkele feitelijke onjuistheden in zouden voorkomen. Daarmee zou het verhaal ‘Surinaamser’ worden.
De dag bood promovendi, die onderzoek doen bij de Leerstoel West-Indische Letteren aan de Universiteit van Amsterdam, de gelegenheid een uiteenzetting te geven over hun huidige onderzoek. Schrijver Ellen de Vries, die eerder publiceerde over kunstenares Nola Hatterman, onderzoekt de rol van de Nederlandse en Surinaamse media in de periode 1982 1992. Haar vertrekpunt is de Decembermoorden met een nadere focus op de Binnenlandse oorlog.
[uit de Ware Tijd, 10/09/2013]
Sanne Landvreugd sloot de middag stemmig af met werk van Jobim. Foto @ Michiel van Kempen
Ook Karin Amatmoekrim zal op zondag 8 september a.s. haar opwachting maken bij de Verenighing Ons Suriname aan de Amsterdamse Zeeburgerdijk. Zij zal een stukje voorlezen uit haar roman De man van veel, die geïnspireerd is op het leven van Anton de Kom, en die dit najaar verschijnt.
Ook op deze blogspot verscheen al eerder een fragment uit Amatmoekrims nieuwe roman, klik hier.
Voor het hele programma van de Opening van het Letterenseizoen bij Ons Suriname, mede georganiseerd door de Werkgroep Caraïbische Letteren, klik hier.
Voor een één-minuut interview met Amatmoekrim klik hier.
Op dit moment ben ik aan het schrijven aan De man van veel, een roman gebaseerd op het veelbewogen leven van Anton de Kom. Als ik een beetje doorwerk, moet het boek binnen enkele maanden uitkomen. Wie meer wil weten of horen, komt eind augustus naar Manuscripta. Ik treed er naar alle waarschijnlijkheid liefst drie keer op met het aanstaande boek. Maar nu; stilte, graag. En een klein beetje lezen. Dit fragment bijvoorbeeld. Vers uit de pen.
De Clark Accord Lezing die afgelopen weekend in Amsterdam werd gehouden stond in het teken van de slavernij. De Curaçaose dichter en theatermaker Quinsy Gario riep in zijn lezing huidige generaties op het gedachtegoed van hun voorouders in ere te houden. De lezing ter nagedachtenis aan de in 2011 overleden schrijver Clark Accord werd voor de tweede keer gehouden. Het is naast het organiseren van wedstrijden voor schrijftalent in Suriname en Nederland een van de voornaamste initiatieven van de vorig jaar door zijn familie opgerichte Clark Accord Foundation.
Mensen met idealen Quinsy Gario hield in de Openbare Bibliotheek in Amsterdam op Accords sterfdag een fel betoog voor een ándere, niet-koloniale benadering van het slavernijverleden. Stilstaan bij deze periode in de geschiedenis hoeft volgens Gario niet statisch te zijn, ‘als iets wat het verleden toebehoort’. In zijn lezing verwees Gario naar het laatste boek van Accord, Plantage d’Amour.
Hoofdpersoon Kenneth leert daarin gaandeweg om voortaan uit te gaan van zijn voorouders en niet van slaven, als hij op zoek gaat naar zijn roots in Suriname. De betovergrootouders van Kenneth waren mensen met idealen die voor hun vrijheid vochten en geen ‘ééndimensionale slachtoffers’ waar de huidige generaties haast automatisch pathetische herinneringen aan bewaren. In die pathetiek schuilt namelijk het gevaar dat de nazaten nog altijd afhankelijk zijn van anderen. Bijvoorbeeld waar het gaat om erkenning van leed of toekenning van subsidies.
Nederlanders eren
Volgens Gario moet er snel een eind komen aan de heersende Europese perceptie van de slavernij: ‘Het herdenken van het afschaffen van de slavernij op 1 juli, is eigenlijk niet zozeer stilstaan bij de vrijheid van tot slaaf gemaakten als wel Nederlanders eren, omdat ze zo barmhartig zijn geweest hen hun vrijheid te geven.’
Waar Karin Amatmoekrim vorig jaar tijdens de eerste Clark Accord Lezing haar in 2011 overleden collega-schrijver een fakkeldrager van de postkoloniale literatuur noemde, beschouwt Gario hem als een icoon van de mondiale dekoloniale beweging in kunst en cultuur. Daarin staat niet langer het Europese gedachtegoed centraal, maar is het slechts een van de mogelijke manieren om de wereld te ervaren.
‘En dat moeten we in onze kunst en cultuur ook laten terugzien wanneer we het over de slavernij hebben. Ik beschouw Plantage d’ Amour als een dekoloniaal werk. Het is niet de Europeaan en zijn mening die centraal staan maar wij. Onze achtergrond wordt naar voren gehaald, bestudeerd en bewierookt. Onze diversiteit en verscheidenheid. Onze individualiteit. Onze manieren van de wereld om ons heen meemaken worden uiteengezet.’
Trots op voorouders
Gario toont zich, naar het voorbeeld van Accord, trots op zijn voorouders. Hij roept de huidige generaties op om in dezelfde lijn te denken en hun stem te laten horen: ‘Ik ben trots op de overlevingskracht en levenszin van mijn voorouders, die ondanks alles elke dag een betere wereld voor mij hebben gemaakt. Ik wil de herinnering aan hen niet onder stoelen of banken hoeven stoppen, zodat ik subsidie krijg om te overleven hier in Nederland. De oer-Hollandse uitspraak ‘wie betaalt bepaalt’ geldt nog altijd, zoals we hebben gezien met het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis.’
Gario besloot zijn lezing met een oproep aan de jongste generaties om net als Accord de verantwoordelijkheid te nemen die de voorouders hen ooit hebben gegeven: ‘Nu is het zaak om elkaar te steunen, elkaar kritisch te bevragen zonder elkaar kapot te maken, verantwoording voor onze daden af te leggen zonder te denken dat het een knieval is. Elkaar een handje helpen, elkaar behoeden, elkaar de ruimte geven, elkaar wijzen op fouten, elkaar meegeven dat het onze taak is om de wereld beter achter te laten voor de generaties na ons.’
De integrale tekst van de lezing van Quinsy Gario is terug te vinden op de site ‘Roet in het eten’, platform voor crosscultureel contact.
Wageningen – Karin Amatmoekrim geeft op donderdagavond 21 maart in de Wageningse bibliotheek een lezing over ‘Gouden tijden, zwarte bladzijden’, het thema van de Boekenweek. De avond begint om 20:00 uur. Toegangskaarten bij Boekhandel Kniphorst en de bibliotheek. Reserveren via info@bblthk.nl Karin Amatmoekrim debuteerde in 2004 met Het knipperleven, een existentialistische bildungsroman, waarin Amatmoekrim onderwerpen als eenzaamheid en dood aanpakte. Met haar derde roman, Titus won ze in 2009 de Black Magic Woman Literatuurprijs.
Dit jaar herdenken we dat 150 jaar geleden de slavernij in Suriname en op de Nederlandse Antillen is afgeschaft. Waar de agenda van onze hoofdstad bol staat van activiteiten, blijft het in Rotterdam, de stad met de meeste nazaten van de slavernij, opvallend stil. Hoe kan dat? Hebben Rotterdammers niets met het koloniale verleden? Voelen zij zich er ongemakkelijk bij? Of komt het doordat de fysieke herinneringen aan de slavernij na het bombardement voorgoed zijn verdwenen?
Gasten
Charl Landvreugd • Karin Amatmoekrim • Ahmed Aboutaleb • Peggy Wijntuin • Boris van Berkum • Hugo Bongers • Alex van Stipriaan
Presentatie Prem Radhakishun
010-ACtueel | Het debatpodium voor alle Rotterdammers
Datum zaterdag 23 maart 2013
Locatie Bibliotheek Rotterdam, Hoogstraat 110
Tijd 14.00 tot 15.30 uur
Dit debat wordt georganiseerd in de Nationale Boekenweek met het thema ‘Gouden tijden, Zwarte bladzijden’ en met het oog op de onthulling van het Slavernijmonument Rotterdam op 16 juni. Het wordt mede mogelijk gemaakt door Stichting Bevordering van Volkskracht.
Deze website beoogt geen enkel winstoogmerk. Door middel van de website wil de Werkgroep het publiek kennis laten maken met nieuws uit en over de Caraïbische regio. De Werkgroep neemt daartoe onder meer berichten over van andere sites, zonder dat het ons altijd mogelijk is rechthebbenden vooraf te attenderen op de overname. Mocht iemand bezwaar hebben tegen overname van tekst- of beeldmateriaal, laat ons dit weten, dan verwijderen wij het materiaal.
Reacties op berichten worden alleen geplaatst indien voorzien van voor- en achternaam. Opinies op deze website komen voor rekening van de auteur(s) en zijn niet altijd de opinies van de Werkgroep.
RSS
Facebook
Twitter
