Helman in Spanje
De Spaanse Burgeroorlog begon in 1936 toen de fascistische generaal Franco in opstand kwam tegen een legaal tot stand gekomen linkse regering. Wie in de wereld links was, ging naar Spanje om aan de zijde van de antifascisten meet te vechten, met wapens of met de pen. De Surinaamse auteur Albert Helman (pseudoniem voor Lou Lichtveld) was een van hen, net als Hemingway, Malraux en Jef Last. Verslagen en beschouwingen van zijn hand zijn bijeengebracht in dit boek dat oorspronkelijk in 1937 uitkwam en nu is heruitgegeven. Het is geschiedenisles van literair niveau. Zo leren we dat ook in Spanje links zichzelf de das omdeed door onderlinge verdeeldheid tegenover het fascisme. In een informatief nawoord van Michiel van Kempen wordt het ‘naief idealisme’ van de felle antifascist Lichtveld toegelicht; de goedbedoelende ooggetuige rekende in 1937 nog op een antifascistische overwinning. Dat doet aan de waarde van zijn nauwgezette observaties niets af. Hij was erbij toen slecht georganiseerde verworpenen der Spaanse aarde de wapens opnamen en een gehate pastoor ter dood veroordeelden, terwijl aan de andere kant pro-Franco bisschoppen aflaten afkondigden voor elke omgebrachte marxist.
Albert Helman, De sfinx van Spanje. Beschouwingen van een ooggetuige. Uitgeverij Schokland, 172 blz. € 22,90. ISBN 978-90-816628-1-9.
[uit Vrij Nederland, 9 juni 2011]
RSS
Facebook
Twitter
