Ruim twintig jaar geleden was ze een van de grondleggers van het Kinderboekenfestival Suriname. Ze... Lees verder →
Categorie: Kinder- en Jeugdliteratuur
In Memoriam Carla Jessurun
door Cynthia Mc Leod
Carla Jessurun, de vrouw die het verhaal van Ko-jan-die–ban-da-kotjie bekend maakte. Misschien zijn er niet veel mensen meer in Suriname, die Carla Jessurun gekend hebben, maar iedereen die na 1955 in Suriname op de basisschool is geweest, kent het verhaal van Ko-jan-die–ban-da-kotjie, want Carla kende het en ze kon het zo kostelijk vertellen.
lees verder…Door lezen leer je het leven kennen!
door Els Moor
Van 2 tot en met 4 april was het Kinderboekenfestival in Albina. Het was, net als de twee vorige in Nickerie en Paramaribo, weer een groot succes. Veel, veel scholen uit Albina en omstreken, zelfs helemaal van Stoelmanseiland, waren gekomen en de leerlingen genoten.
lees verder…Avonturen met jeugdboeken
Muloleerlingen en zesde klassers van Albina en omgeving beleefden avonturen op het Kinderboekenfestival. Er waren spannende spelen, uitdagende opdrachten, het ontcijferen van een geheimschrift bijvoorbeeld en avonturen met boeken. Enkele voorbeelden:
Avontuur bij de grote rivier van Natasia Agard gaat over de verzieking van het bos en de dieren doordat de goudzoekers met kwik werken. De dieren houden een krutu en eensgezind besluiten zij de goudzoekers weg te jagen. Dat gebeurt. De klas splitst in tweeën, de ene helft bestaat uit alle soorten dieren, de andere uit goudzoekers. En hoe de dieren die mannen verjagen en nog lang achter ze aan rennen – harde dierengeluiden makend – over het festivalterrein, dat zullen ook de bezoekers niet gauw vergeten.
En dan van Sherida Sabajo’s Okorié en Agambé, over twee jongens, een uit een inheems en een uit een marrondorp langs dezelfde rivier. Ze verdwalen toevallig op dezelfde dag in het bos en komen elkaar tegen. Hoe vinden ze hun dorpen terug? De telefoonboom brengt redding. Ze slaan er keihard op… het geluid klinkt door het bos, de vaders horen het en vinden hun zoon. Van twee kanten komen ze. Hoe die twee verdwaalde jongens slaan op die wortels… en hoe hard de klas dat laat klinken. Het geluid klinkt door het hele festival. En dan die blijdschap als de jongens gevonden worden! Spannend, beeldend en vooral herkenbaar voor kinderen uit het binnenland.
De vierde klas mulo van Albina luistert naar ‘Witte lelies’ uit de bundel Carrousel van Marylin Simons, voor oudere jongeren en volwassenen. Het is een zielig verhaal over twee jonge geliefden die hun kindje verliezen, dat niet aankunnen en niet meer kunnen communiceren. In een prachtige stijl geschreven. ‘Ronny had me nog nooit geschijnd’… zo begint het verhaal en bij die eerste zin gaan alle hoofden omhoog! Na afloop zegt een jongen dat hij het verhaal niet mooi vindt, omdat het zielig is. Dan volgt een gesprek over het leven, dat toch ook vaak zielig is. Waaraan de juf actief en gedreven deelneemt. Kalm gaan de leerlingen weg na afloop. Op hun gezichten staan emoties te lezen.
Tot slot: in een van de boeken van Cobi Pengel, Wolkje en de groenhartboom is een deel van de thematiek hoe mensen hun bewoonde wereld vervuilen en hoe een groenhartboom daaronder lijdt. Aan het eind trekken alle groenhartbomen hun wortels uit de grond en vliegen naar hun familie in het binnenland. Daar houden ze een krutu: hoe pakken we die smerige mensen aan. Twee meisjes mogen meevliegen op de takken van de groenhart, maar ze verstaan de bomen niet. Het zal niet lekker zijn wat de bomen van plan zijn met de mensen. Een zesde klas uit Albina volgt het verhaal. Ze knikken, en knikken… ‘Willen jullie ook een krutu houden?’ vraagt juf. ‘Ja, en we willen ons dorp schoonmaken.’ En dat wordt afgesproken: in de afgelopen week al zijn de leerlingen de straat opgegaan met materiaal om het vuil van de straten te verwijderen… vooral bij bomen, ook een groenhart?
Zo zie je dat boeken aanzet kunnen geven tot emoties en ook tot daden. Je herkent het leven, je denkt erover na en wie weet… verandert er iets ten goede!
Juryrapport Miep Diekmann Thesisprijs 2014
De Miep Diekmann Thesisprijs werd uitgereikt op de vriendenmiddag van IBBY, afdeling Nederland, in het Nationaal Archief, Den Haag, vrijdag 11 april 2014
Juryleden Miep Diekmann Thesisprijs: Jant van der Weg, Coosje van der Pol en Sanne Parlevliet
Eigenlijk is het vreemd dat er niet eerder een prijs werd vernoemd naar Miep Diekmann. Een prijs voor grensoverschrijdende jeugdliteratuur bijvoorbeeld, voor jeugdliteraire kritiek of voor vertalingen. Een prijs voor het behartigen van schrijversbelangen, of voor de promotie van het goede kinderboek. Op alle fronten van de jeugdliteratuur zijn wij schatplichtig aan de inzet van deze auteur. Niet voor niets wordt Miep Diekmann, samen met Annie M.G. Schmidt en An Rutgers van der Loeff, ook wel de ‘moeder’ van de naoorlogse jeugdliteratuur genoemd. Wie een prijs wint met deze naam tooit zich met een jeugdliteraire guirlande die verwachtingen wekt.
De eer ging naar het jeugdliteraire onderzoek. Want naast al haar andere activiteiten was Miep Diekmann een van de eersten die zich, al in de jaren zestig, beijverde voor wetenschappelijke aandacht voor het kinder- en jeugdboek. Toen al pleitte zij voor een leerstoel kinder- en jeugdliteratuur. Ook kinderboeken moesten bestudeerd worden op de universiteit, vond zij. Alleen zo konden bijvoorbeeld critici opgeleid worden om op een gefundeerde en professionele manier jeugdliteratuur te bespreken.
De masterthesissen die werden ingestuurd voor de prijs laten zien dat het pleidooi van Miep Diekmann nog altijd zijn vruchten afwerpt. Acht literatuurtheoretische en -historische scripties van zes verschillende universiteiten in Nederland en Vlaanderen dongen mee. Jeugdboeken over de Tweede Wereldoorlog werden geanalyseerd op de beeldvorming rond collaboratie en verzet, sprookjesfiguren op leeftijd werden in een typologie geplaatst en de plaats van aandacht voor kinderliteratuur in Vlaanderen werd bepaald. Er is ecokritisch gepionierd in Vlaamse initiatieromans en er is een generatie Assepoesters onderzocht. Onderzocht is hoe dubbeltalenten hun identiteit en verleden vormgeven in autobiografische prentenboeken en hoe jonge vertellers en focalisatoren de discrepantie tussen het zien en het begrijpen van traumatische gebeurtenissen verbeelden. Bovendien is, heel toepasselijk, de betekenis van Miep Diekmann voor de jeugdliteratuur uiteengezet in een heuse biografie.
De onderwerpen zijn uiteenlopend, maar voor elke thesis geldt dat deze gedegen is opgezet en uitgewerkt. Alle thesissen zijn bovendien opvallend goed geschreven. We hopen dan ook van harte dat de schrijvers hun pen willen blijven inzetten voor de jeugdliteratuur.
Drie thesissen sprongen eruit. Alle drie onderscheiden ze zich door de diepgaande en creatieve analyse. Aan twee thesissen mogen we namens IBBY-Nederland een eervolle vermelding uitdelen (en daaraan verbonden een geldbedrag van 250 euro). Eén thesis krijgt de prijs (en daarmee ook nog 750 euro).
Graag geven we de eerste eervolle vermelding aan Kussen en koel water. Initiatieromans en ecocriticism van Miriam van den Nieuwenhof van de Universiteit Tilburg. Niet eerder werden Vlaamse initiatieromans vanuit een ecokritisch perspectief bekeken. Miriam van den Nieuwenhof laat mooi zien hoe in vijf jeugdromans van Marita de Sterck natuur en volwassen worden met elkaar verbonden zijn. Ze heeft een heldere schrijfstijl en bouwt haar thesis goed op. Vernieuwend vonden wij hoe zij de stedelijke omgeving in haar analyse betrekt en daarmee de definitie van ecocriticism oprekt.
De tweede eervolle vermelding gaat naar Kyra Fastenau van de Universiteit Leiden voor haar thesis Traumatic events seen through innocent eyes. Juvenile focalisators and narrators in adult literature. Kyra Fastenau onderzocht vier romans met een kind als focalisator en verbond daarbij de narratieve theorie van Mieke Bal met Ernst van Alphens trauma theorie. Bijzonder aan deze thesis is dat zij geen kant-en-klaar model toepaste, maar op basis van bestaande modellen, begrippen en theorieën haar eigen model ontwierp. Haar heldere analyse laat zien hoe het perspectief van een kind een defamiliarizerend effect kan hebben op een volwassen lezer en daarmee het schokeffect van een traumatische gebeurtenis kan bewerkstelligen.
De Miep Diekmann Thesisprijs 2014 gaat naar Life writing through text and image in children’s literature. A multimodal analysis of authenticity and dual address in autobiographical picture books van Marloes Schrijvers van de Universiteit Tilburg. Marloes Schrijvers onderzocht vier autobiografische prentenboeken en laat zien hoe de wisselwerking tussen tekst en beeld in deze prentenboeken wordt ingezet om het verleden en het ‘zelf’ van de auteur te construeren. Zij schroomt niet kritisch ‘in gesprek’ te gaan met andere onderzoekers en bestaande theorieën en op basis hiervan een nieuwe, eigen definitie van het concept authenticiteit te ontwikkelen. Overtuigend zet zij uiteen dat het autobiografische prentenboek als een apart genre binnen life writing beschouwd zou kunnen worden. Marloes Schrijvers bewerkstelligt hiermee op bewonderenswaardig goed beargumenteerde wijze een uitbreiding van een genre dat momenteel sterk in de belangstelling staat, en levert hierbij ook meteen een analyse-instrument. Haar thesis laat volgens ons het beste de volwaardigheid van de jeugdliteratuur als wetenschappelijk onderzoeksobject zien. En dat is immers waar het Miep Diekmann al een halve eeuw geleden om te doen was.
De Miep Diekmann Thesisprijs werd uitgereikt op de vriendenmiddag van IBBY, afdeling Nederland, in het Nationaal Archief, Den Haag, vrijdag 11 april 2014; IBBY = International Board on Books for Young People.
Kinderen Marowijne leven zich uit tijdens boekenfestival
Talentvolle jeugdigen uit Marowijne hebben op het podium laten zien wat ze kunnen. Onder hen waren er presentatoren, vertellers, zangers, drummers, toneelspelers, rappers, dansers, muurschilders, musicalspelers, dichters en schrijvers. Ook ouders die met hun kinderen zijn meegereisd vanuit verschillende dorpen in het Boven Marowijne- en Tapanahoniegebied hebben tijdens het kinderboekenfestival kennis genomen van educatieve activiteiten die hun kinderen doen groeien, meldt het Kinderboeken Festival (KBF).
lees verder…Albina fleurt op met komst kinderboekenfestival
door Hugo den Boer
Albina – Albina is altijd levendig, maar met de komst van het Kinderboekenfestival (kbf) van 2 tot en met 4 april ziet het centrum er voor een week fleurig uit. Het voetbalveld naast de kazerne is in zes dagen omgetoverd tot een kleurrijk festivalterrein met tenten en vlaggen.
Het dagelijkse leven van Albina is even uit zijn ritme. Op het veld dat doorgaans wordt gebruikt voor voetbaltrainingen en ontspanning, werden vanaf vorige week onaangekondigd meerdere tenten geplaatst. Vooral veel volwassenen dachten dat er een groot muziekevenement of kermis werd opgebouwd. De kinderen waren echter op de hoogte van het boekenfestival dat vooral via de scholen was gepromoot.
De organisatie verwacht naast duizenden leerlingen, vanuit Albina en Moengo ook ruim vierhonderd leerlingen van scholen langs de Marowijne-, Tapanahony- en Lawarivier. De leerlingen worden opgevangen in nieuw gebouwde lokalen die nog niet in gebruik genomen zijn vanwege afwezigheid van elektriciteit.
Het kbf heeft vandaag al een ‘soft’ opening. De vertelwedstrijden worden dinsdag afgewerkt. Ook komen de eerste groepen van kinderen uit verre dorpen al overnachten om woensdag vroeg te kunnen deelnemen. De officiële opening met genodigden vindt woensdagmiddag op vijf uur plaats.
[uit de Ware Tijd, 01/04/2014]
Curaçao voor kinderen met lef
Willemstad – Een boek vol spelletjes waarvoor lef nodig is. Daar moet je natuurlijk iets voor doen. Solmarilies (6), Keanu (4), Roxeny (4) en Nathan (6) hebben woensdag aangetoond zo’n boek waard te zijn. Ze werden uitgedaagd door schrijfster Charlotte Doornhein om lef te tonen midden op de Pontjesbrug. Het viertal speelde drie spelletjes op de brug. Ze maakten een tekening op de wiebelende brug, maar die moest wel hetzelfde zijn als de tekening die ze eerder op de kade hadden gemaakt.
lees verder…‘Anansitori zijn niet bedoeld voor kinderen’
Interview met Gerrit Barron
door Jerry Dewnarain & Christine F. Samsom
… een opmerkelijke uitspraak aan het eind van ons interview met de kinderboekenschrijver Gerrit Barron. ‘Anansi is een oplichter, een dief. De tori over hem werden/worden verteld door volwassenen op onder andere ded’oso en zijn bedoeld als agersitori.’ We staan op het punt Tori Oso te verlaten na een twee uur durend interview waar de twee redacteuren van de Ware Tijd Literair hebben geluisterd naar de woordenstroom van deze bekende Surinamer-in-hart-en-nieren.
Vorig jaar vierde Gerrit Barron zijn veertigjarig schrijversjubileum. Wat heeft hem gestimuleerd om schrijver te worden? We hoeven ons interview niet te beginnen met de vraag: ‘Wie’s je vader, wie’s je moeder?’ Hij begint zelf te vertellen: ‘Schrijver word je niet zomaar. Het heeft alles te maken met je wordingsgeschiedenis. De ervaringen om je heen hebben je beïnvloed.’
lees verder…Bencho ta Rebeldia
Bencho ta rebeldia – Olga J. Buckley
Bencho wordt een tiener en gaat zich steeds meer verzetten. Hij vindt dat hij goed doet op school en zodoende moet iedereen hem met rust laten. Desondanks schrikt hij van zichzelf een keer dat hij met vuistslagen op de lessenaar van Meneer Willems slaat. Hoe zal het met Bencho verder gaan. Zal hij een middenweg kunnen vinden en de uitdagingen die hem te wachten staan kunnen aangaan?
lees verder…Surinaamse districtenvoorleeskampioenschappen
Op zaterdag 22 maart werd er een start gemaakt met het jaarlijkse Surinaamse voorleeskampioenschap voor de districten, van Stichting Bibliotheek Sheros. Evenals het vorig jaar vindt de voorselectie plaats in alle tien districten. De leerlingen van het basisonderwijs mogen voor een jurypanel lezen en er worden twee finalisten gekozen die hun district op de finale dag zullen vertegenwoordigen. De finalisten werden Charemy van Muliei van OS Afaka en Willems Randy van de Shri Mahadevam School. Dhonre Shaiestanas van de Shri Rudra-school werd uitgeroepen tot meest gedurfde leerling van het district Wanica.
Vanaf dit jaar organiseert Stichting Bibliotheek Sheros ook jaarlijks het VOJ literair kampioenschap. De voorselectie van Wanica werd ook op zaterdag 22 maart gehouden .De finalisten werden : Rohan Mansha en Caransa Adipi, studenten van Mulo Schotelweg . Zij zullen op 26 juli in de finale het district Wanica vertegenwoordigen. Alle tien districten komen aan de beurt en het laatste district is Coronie op 28 juni.
Stichting Bibliotheek Sheros organiseert deze kampioenschappen jaarlijks om het lezen onder onze kinderen te stimuleren en positief te ondersteunen.Van het jaar zijn de gekozen thema’s educatie en gezondheid. De slogan is: educatie en gezondheid gaan hand in hand. De stichting wenst samen met haar sponsoren alle leerlingen heel veel succes toe.
Musical Lezen verbindt schrijver en kind
door Jetty Polanen
De Nationale Stichting Kinderboekenfestival Suriname heeft als goede gewoonte om ieder festival te openen en af te sluiten met een musical. De musicals worden geschreven, samengesteld, geproduceerd, ingestudeerd en verzorgd door Sandra Purperhart die zo al heel wat prachtige musicals op haar naam heeft staan. Sommige musicals gaan over het district waar ze worden opgevoerd. Er is een prachtige musical over Brokopondo met als hoofdrolspeelster Kopro Kanu. Er is er een over Sipaliwini, Commewijne en Nickerie. Maar Sandra heeft ook musicals gemaakt naar aanleiding van een boek. Twee jaar geleden werd Alleen op de wereld opgevoerd, het thema van het Kbf was toen de klassiekers, boeken die altijd gelezen zullen worden en die nooit uit de tijd raken.
Dit jaar heeft Sandra Purperhart voor het Kbf-Paramaribo het boek Lezen verbindt schrijver en kind als uitgangspunt gekozen. Het boekje is door de Stichting Projekten uitgegeven in 2000, inderdaad 14 jaar geleden, en het wordt nog steeds gelezen!!! Een Surinaamse klassieker dus.
Lezen verbindt… is een bundel met een aantal gedichten en korte verhalen van verschillende schrijvers. De kinderen die de lezertjes uitbeeldden, noemden in het kort een paar werken, maar de musical ging over het verhaal ‘De groente-oorlog’ van Orlando Emanuels. U kent het verhaal allemaal vast nog wel: de groenten, het ei en de kokosnoot vechten over wie het belangrijkst in de keuken is. Wie kan absoluut niet gemist worden? Wie is de smaakmaker? Het gevecht is oeverloos want iedereen vindt zichzelf net even belangrijker en net een beetje meer onmisbaar dan de ander. De kleine rode peper doet daar nog een schepje bovenop maar dan zegeviert het gezonde verstand: ‘Iedereen is even belangrijk en we kunnen niet zonder elkaar. Samen zorgen we ervoor dat mensen gezond kunnen opgroeien.’
Maar hiermee was de musical nog niet afgelopen. Het prachtige, unieke, klassieke en zeer actuele gedicht van Shrinivási werd toen niet alleen belicht maar ook uitgebeeld: een grote Surinaamse vlag omhulde alle kinderen op het podium. Het was werkelijk een aangrijpend moment dat in woorden minder duidelijk is dan in beeld. En met dit prachtige gedicht sloot de musical ‘Lezen verbindt schrijver en kind’ af:
Ik zou jullie willen binden
tot één volk
zonder dat dit een sprookje blijft
want in woord zijn wij surinamer
maar in daad nog steeds neger
hindoestani, javaan of chinees
kon ik jullie huid veranderen
je hart genezen
in één volmaakt gebed
het zoveelste verzoek:
loop niet blind door dit land meer
speel met kinderen die je bloedgroep niet dragen
spreek de talen van al onze volken
zoals je eet het menu van de wereld
ik zou jullie willen binden
tot één volk
zonder dat dit een sprookje blijft.
Shrinivási (in: Een weinig van het andere. In de Knipscheer, 1984)
RSS
Facebook
Twitter
