Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: poëzie
Bhai – Gedicht
Ver van hier
Veel verder
Van ver
Slaapt de zee
Stil
Alleen
In zichzelf gekeerd
Geen leed
Geen smart
Alleen maar stil en zee
Geen wind
Geen wee
Alleen maar zee
Alleen maar
Wind en zee
Bhai (28-4-2014)
Shrinivási – De dichter en het woord (Kavi aur shabd)
Wat zijn woorden eigenlijk?
Een land.
Het vaderland van de dichters.
De woonplaats van de dichters.
Wat zijn woorden eigenlijk?
Een mond.
Zij schenken troost
en scheppen geluk.
Vrucht van de gedachten
en uiting van het hart zijn zij.
Wat zijn woorden eigenlijk?
Een ploeg.
De menselijke gemeenschap is de grond.
De dichter de ploeger ervan.
Wat zijn woorden eigenlijk?
Een krans.
Van dankbaarheid de toetssteen.
Het kenmerk van dichters geheim.
Teken en schepping van zijn mond.
Wat zijn woorden eigenlijk?
Een land.
Het dierbare Vaderland van de dichters.
Zij vormen de grootheid van
e dichters.
[in: Pratikshá, 1968]
Klik hier voor een recensie van het gelijknamige boek
Een gedicht van Clyde Lo A Njoe
De rubriek Herlezen vraagt aandacht voor teksten die langer geleden zijn verschenen en de moeite van het herlezen waard zijn. Suggesties? Laat het ons weten via ons emailadres. Vandaag een stuk over een gedicht van Clyde Lo A Njoe.
door Klaas de Groot
Dertig jaar geleden, in 1984, verschijnt Doodverf, een bundel gedichten met werk van Lo A Njoe,Ton Luiting, Raoul-Maria de Puydt en Simon Vinkenoog. Het boek is een uitgave van de Kofschip-Kring (Hilversum – Brussel).
Clyde Roël Lo A Njoe (Aruba,1948) staat erin met beeldende kunst en acht gedichten. Het is zijn tweede publicatie na de bundel Dansen / Baliamentu die in 1983 verscheen bij In de Knipscheer in Haarlem. Na Doodwerf verschijnt er nog een bundel: Echolood bij Kwadraat in Utrecht. Het is dan 1989. Daarna zwijgt de dichter, althans in het openbaar. Maar ja, een dichter mag dan zwijgen, gedichten blijven klinken, zolang er lezers zijn die ogen en oren openhouden. Herlezen is altijd mogelijk.
De beeldend kunstenaar die Lo A Njoe ook is, doet luider van zich spreken. Doodverf liet werk zien. De omslag van de dichtbundel van Henry Habibe Vukanisch samenzijn (Haarlem 2008) toont een indringend beeld en de site van Lo A Njoe laat nog veel meer zien.
Dansen / Baliamentu is een kleurrijke bundel. Niet alleen dat er helder gekleurde litho’s van de beeldend kunstenaar in staan,maar ook de vertaling van de gedichten in het Papiaments (door Luis Daal) werkt mee aan de die veelkleurigheid. Net zo goed als het feit dat, de titel zegt het al, de dans een belangrijk motief is. De tango, de rumba , de merengue en vele andere ‘bewegingen’ roepen kleurassociaties op.
Opvallend is nu dat de bundel Echolood, waarin veel elementen uit de beeldende kunst, met name uit de schilderswereld, een rol vervullen, helemaal niet geïllustreerd is. Dat boek roept om kleur, maar de kleuren zitten er alleen in als literair motief. We zien de dichter en de beeldend kunstenaar aan het werk maar de beelden zullen in het hoofd van de lezer moeten ontstaan. En dat gebeurt ook vanaf het eerste gedicht: ‘Ontstaan’ met de eerste regel: ‘Starend in de kern van het trage licht’.
Over een soortgelijk ontstaan gaat het gedicht ‘Een ingehouden snik’. Dat is een schitterend gedicht uit Doodverf, het is ook te lezen op de site van Lo A Njoe.
Een ingehouden snik
Een droom, een illusie, een loos moment,
dat je goed aangekomen bent.
De steppe van een ogenblik,
veel korter dan een ingehouden snik.
Terug, terug naar het voorlaatste woord,
dat alleen de tijd heeft gehoord.
Geperst uit een benauwd strottenhoofd,
eer-, eergisteren door dronken tekst verdoofd.
Toevallig als de plooi in het tafelkleed
komt er een kreukel in het blad;
kruipen punten en komma’s weg…
Oeroude tover, één pagina breed,
beweegt boven ‘t blad, ik strijk ‘t glad,
vóór ik de formule opzeg…
Het gedicht lijkt te gaan over het scheppingsproces. Het is een poëticaal gedicht over wat er op het papier ontstaat in woorden, punten en komma’s. Het papier ligt op een kleed met een kreukel, die zich voortplant naar het papier. En wat er op het papier komt, is een formule, het is oeroude tover. Het is de magie van het woord dat onder invloed is ontstaan, nu naar buitenkomt en genoteerd wordt. Als een droom, als een illusie. Dan is het loze moment ‘goed aangekomen’. En deze aankomst is alleen paradoxaal te ervaren als ‘de steppe van een ogenblik’. En wat voor een ogenblik: ‘veel korter dan een ingehouden snik’. Maar dat wat ontstaat is een snik, die de ik kan opzeggen. Hij kan het gedicht voorlezen.
Over goede gedichten kan veel gezegd worden, maar nooit alles. Dat is mooi: ‘de steppe van een ogenblik’ moet je zien en de woorden moet je (her)lezen. De paradox moet de lezer voelen. Dat gebeurde ook al in 1984, toen Wim Rutgers een stuk schreef over de eerste bundel van Lo A Njoe met de paradoxale titel ‘De minuut van de constante extase’. In de introductie van het stuk, popgenomen in zijn Dubbeltje lezen, stuivertje schrijven, beklemtoonde hij dat die eerste bundel veel meer aandacht verdiende. Ik denk dat we dat in 2014 nog steeds kunnen zeggen, ook voor de gedichten in Doodverf en Echolood.
Meer info op http://www.clyderloanjoe.com
Janchi Beaujon – Liña pa liña
Tin m’a skibi pa mi mes
i benta afó alabes
Otro m’a skibi djis pa prèt
For di a ku be te zèt
Ma tur m’a skibi, liña pa liña,
pa mi dushi galiña
[Eerder verschenen in de Amigoe , 7 mei 2014]
Sombra bij Made in Suriname
door Ismene Krishnadath
S. Sombra is een van de bekendste voordrachtskunstenaars van Suriname die, ondanks zijn hoge leeftijd, nog hard aan de weg timmert. Regelmatig vertegenwoordigt hij Suriname op buitenlandse festivals. Nog geen twee dagen geleden keerde hij terug van het Frans Guyanese vertelfestival Zoukounyanyan, waar hij furore maakte met zijn mamio van Sranangedichten.
read on…Bezoek aan Curaçao: gedichten
Andries van der Wal
•
fregatvogel
hoekig hangend in zijn vleugels
vlieger in handen van de wind
zet hij zijn accolade
tegen de lucht
ineens uitcirkelend
links en rechts
vorkt zijn staart ‘vrijheid!’
maar toch
zijn kop buigt
terug in de passaat
geen vluchten zonder wind
geen wind zonder vlucht ook
rusteloos zwart en wit
alles gaat in herhaling
•
zwemmend in de baai van Avila
langs de okergele en rode gebouwen
schiet over de bodem
de schaduw van herinnering mee
zoals de wind wrikt aan het blad van palm en banaan
dat zich nukkig buigt, terugbuigt,
buigt, terugbuigt
onder de hand van de passaat
•
over de wegen van de mentale atlas
blijken routes op andere schaal
zijstraten niet genoteerd
kruispunten genegeerd
richtingsgevoel brengt terecht
ik breng het eiland
opnieuw in kaart
•
in de tros van een dadelpalm
bouwen suikerdiefjes een nest
leggen belofte van broedsel af
niet het koesteren van gekonfijte herinneringen
maar verbinding maken met het eiland nu
is de reis
niet weer eens een andere tropische bestemming
met casino en strand
all-inclusive
maar in het zwart-wit van jaren her
kaders inkleuren
•
Kurá Hulanda *)
slavenhandel ketent het netvlies
ik drink de beker
die geschiedenis mij aan de lippen zet
ad fundum
leerlingen jagen op antwoorden bij vragen
naar het benedendek van een nagebouwd slavenschip
lees ik de waarschuwing steile trap
zou toen …?
later, aan de andere kant, in de Fortkerk,
bastion van macht en meesters,
zoekt tijdens de preek
een suikerdiefje
tussen de plavuizen
wat pik ik mee?
tegen die zoldering kaatsten eeuwen lang
leer en psalmen
werd de kanselbijbel gespeld
wij, naar Zijn beeld en gelijkenis
onderaan de trap
ongekend ontkend
wachtten zij
*) museum over slavernij in Willemstad, Curaçao
foto’s © Aart G. Broek/Carilexis
“Ik wil als Dobru zijn, ik geloof dat ik als hem kan zijn”
First Lady opent tien mediatheken
door Shahida Hek
First Lady Ingrid Bouterse-Waldring heeft donderdag computers geschonken aan verschillende scholen op VOJ- en VOS-niveau. Deze computers zijn afkomstig van de Volksrepubliek China. President Desi Bouterse en zijn echtgenote hebben ervoor gekozen om de schenkingen te doen aan de scholen. De first lady heeft mediatheken geopend op Mulo Geyersvlijt, Lagere Technische School IV, Henri Dahlbergschool (Havo I), Marie Le Fevreschool, Berkenveldschool, VOJ La Solitude, Swami Shradhanandschool, Pandit R. Kalidinschool, VOS Scholen Gemeenschap Tamanredjo en Armand Saliminschool.
Extra aandacht voor jongens
Ingrid Bouterse richtte zich voornamelijk tot de jongens, omdat er veel drop-outs onder hen zijn. Zij stelde dat de ouders in feite ook debet zijn hieraan, omdat zij hun dochters altijd hebben geleerd dat hun diploma hun eerste man is. Vandaar dat zij de jongens vertelde dat hun diploma hun eerste vrouw is en dat zij moeten studeren zodat vrouwen naar hun kijken. “Laat niets en niemand je tegenhouden om je diploma te behalen, omdat het de basis is van alles in je leven. De basis voor jouw ontwikkeling en voor ons land”. Bouterse gaf aan dat het onderwijs een achterstand heeft, maar dat de regering er alles aan doet om de kinderen in de schoolbanken te krijgen. Daarom zijn er volgens haar scholen gebouwd, is de kinderbijslag verhoogd en is ervoor gezorgd dat kinderen geen schoolgeld hoeven te betalen.
Districtscommissaris Mohamad Kasto van Paramaribo Noordoost zei dat de leerlingen zich goed moeten ontwikkelen. Hiertoe moeten ze alle hulpbronnen gebruiken. Voorzitter van de vaste commissie voor Onderwijs in De Nationale Assemblee, Melvin Bouva (Mega Combinatie/NDP), gaf het belang van ict aan. “Als je niet kan omgaan met een computer zal je problemen krijgen”, benadrukte hij. Hij prees de missie van de first lady die kinderen stimuleert om hun best te doen op school. Er wordt voor gezorgd dat ze computeronderwijs kunnen volgen. Bouva is ervan overtuigd dat als iedereen – de schoolleiding, leerkrachten en ouders – de missie van de presidentsvrouw ondersteunen, dat veel meer kinderen goed onderwijs kunnen genieten.
Jean-Luc Josafath, leerling van de STS 4, droeg een gedicht voor dat zeer in de smaak viel. Hij kreeg de aanbieding om zijn gedicht te deponeren op het kabinet van de first lady. Jean-Luc die momenteel meedoet aan een talentencompetitie ‘Mijn revolutie is…’, zegt zijn inspiratie te halen van onder andere dingen die zijn hart breken. “Ik wil als Dobru zijn, ik geloof dat ik als hem kan zijn”, zei hij.
[van Starnieuws, 11 april 2014]
Hier het gedicht dat zeer in de smaak viel:
mijn zonnetje
ik zie door jouw nachtjaponnetje
twee tepeltjes en wat pubishaar
kom hier mijn bonbonnetje
jij bent voorwaar geen nonnetje
en ik geen onnozelaar
Bhai – Gedicht
Op de grens
van de grens
grenst
de grens
van de stilte
stil en alleen
lichtend
in het licht
badend in de wind
van dood
mysterie
en geheim
Mireille Hokstam – Zaadjes drukken
Naast de bloeiende perzikboom
onder de draden
waar de druiven langs gaan groeien
in een hete zon
veeg ik het bruin uit m’n gezicht
door de wind er in geblazen
druk de zaadjes in de grond
buig voorover
verder
verder
je legt je handen op m’n heupen
en neemt me
mee
onder de bloeiende
perzikboom
naast de draden
van de druiven
in de hete zon
veeg je het bruin uit m’n gezicht
onder de draden
waar de druiven langs gaan groeien
in een hete zon
veeg ik het bruin uit m’n gezicht
door de wind er in geblazen
druk de zaadjes in de grond
buig voorover
verder
verder
je legt je handen op m’n heupen
en neemt me
mee
onder de bloeiende
perzikboom
naast de draden
van de druiven
in de hete zon
veeg je het bruin uit m’n gezicht
Rosita Bouterse – Gedicht voor Dr Sylvia Marie Kortram
Gedicht uitgesproken door paranimf mr.dr. Rosita Bouterse op 16 januari 2014, bij de receptie van dr. Sylvia Marie Kortram, na de promotieplechtigheid aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Blaka Rowsu / Zwarte Roos
Wanneer het Beest
verhaalt van Het Systeem
dat zegevieren moet.
Wanneer Het Almachtige Licht
verdrongen lijkt
en kinderen schreien
aan hun moeders borst,
verscheept vanuit het Vaderland.
Wanneer wij dwalen langs
duistere wegen van nieuwe grond.
Scheuren en barsten ons deel zijn.
Dan verschijnt zij, Blaka Rowsu / Zwarte Roos
in vol ornaat
en verguld van een liefde die ons allen omvat.
En in het schijnsel van de maan
daar aan de waterkant,
vertelt zij Ons Verhaal,
ons verhaal van kracht en samenzijn,
van vertrouwen-in-elkaar,
van geloof-in-eigen-kunnen.
Soso Lobi, Blaka Rowsu !
In memoriam Richard de Veer
Richard de Veer: 10 juni 1929 – 6 maart 2014
Dag Richard
door Libèrta Rosario
Vandaag kreeg ik het droevige bericht dat Richard de Veer op 6 maart 2014 op 84-jarige leeftijd is overleden. Richard was al een tijd ziek en woonde in een verzorgingshuis. Richard was een bescheiden, rustige persoon, de nestor van Simia Literario, die haar net als zijn vrouw Janny altijd trouw is gebleven.
read on…Kwame Dandillo – Paramaribo
Paramaribo
Verloren loop ik langs
je mooie straten
en zie de krotten
als een reeks van gaten
in een blinkend wit gebit
De mensen schuiven transpirerend
in alverzengend zonlicht rond
en vraag mij vreemd verwonderd af
waarom men lacht
waar vinden zij de kracht
te gaan te staan
terwijl de hitte stijgt
en elk levend wezen hijgt
Ik voel de drang naar vrijheid
wurgend om mij heen
Vergeef mij als ik
in mijn wanhoop meen
dat oog om oog en tand om tand
de wet moet zijn van elk land
waar scharen armen eind’loos paraderen
tussen limousines van
de nieuwe heren
[Uit: Kwame Dandillo, Palito. Gedichten. Den Haag: Leopold, 1973, p. 25.]
RSS
Facebook
Twitter
