Suriname Piratenstaat
Hebben we juist de lafhartige lijfelijke aanval van Rabin Achaibersingh, directeur van Hardcore Entertainment Suriname, op Prim Ramlal, voorzitter van de Stichting Auteursrechten Suriname (Sasur), tijdens een bemiddelingshoorzitting ten overstaan van de door het ministerie van Justitie en Politie (JusPol) ingestelde Commissie van Toezicht (CvT) op deze muziekauteursrechten organisatie te verwerken gekregen[*], dan moeten we een paar dagen later daar overheen ook nog eens van minister Soewarto Moestadja van Binnenlandse Zaken (BiZa) te horen krijgen “dat Sasur een maatschappelijk probleem begint te worden wegens gebrek aan vertrouwen binnen haar eigen werkveld”! De minister had moeten zeggen: “wegens gebrek aan ondersteuning, ja zelfs door regelrechte en actieve ondermijning van de zijde van de overheid”.
Wat is Sasur?
Sasur is de Surinaamse muziekauteursrechtenorganisatie die een licentie heeft gekregen van de Surinaamse minister van Justitie en Politie ter naleving van de wet op Auteursrechten. Door auteurs te beschermen en de naleving van bestaande verdragen en wetten af te dwingen zal Suriname niet alleen méér internationale erkenning genieten, maar zullen onze Surinaamse auteurs eindelijk de hun rechtmatige toekomende revenuën genieten die bescherming van auteursrechten met zich meebrengt. Alhoewel Suriname sedert 1913 over een wet Auteursrecht beschikt en ook twee internationale verdragen ter zake heeft getekend om het auteursrecht te beschermen, is er tot nu toe niets gebeurd op dit gebied. In het Caraïbisch gebied zijn Suriname en Haïti de enig overgebleven ‘Pirates of the Caribbean’, staten die nog steeds tolereren dat alle auteursrechten met voeten worden getreden. Gelet op de internationale ontwikkelingen zou de Surinaamse overheid moeten voorkomen op de vingers te worden getikt door de internationale instellingen waaraan zij zich door ratificatie van de eerdergenoemde verdragen heeft gecommitteerd. Niets is echter minder waar. Door de jaren heen hebben Surinaamse auteurs door het volledig ontbreken van bescherming continu te kampen met inbreuk op hun rechten.
In januari 2001 werd daarom het initiatief genomen om de Stichting Auteursrechten Suriname in het leven te roepen, teneinde de belangen van rechthebbenden op muziekauteursrechten te behartigen en de exploitatie van het muziekauteursrecht in Suriname te introduceren. Na al het nodige voorwerk te hebben verricht, werd op 26 mei 2004 de Stichting Auteursrechten Suriname (Sasur) opgericht om te bemiddelen inzake het muziekauteursrecht en om voorzieningen te treffen om muziekcriminaliteit en muziekpiraterij tegen te gaan.
(Altijd is Kortjakje…)
Rechtsvorm en organisatie Sasur
Voornamelijk omdat het wettelijk verplicht is een rechtspersoonlijkheid bezittende organisatie zonder winstoogmerk te zijn, heeft Sasur als rechtsvorm gekozen voor die van een stichting. Deze rechtsvorm biedt ruimere mogelijkheden voor toezicht van de zijde van de overheid, die verder gaan dan bijvoorbeeld bij een vereniging of een naamloze vennootschap, waar de leden respectievelijk de aandeelhouders het voornamelijk voor het zeggen hebben. Zo bezitten in Nederland de meeste auteursrechtenorganisaties de rechtsvorm van een stichting, terwijl de hierop een uitzondering vormende zusterorganisatie BumaStemra momenteel overweegt zichzelf te transformeren tot een stichting.
Het bestuur van Sasur bestaat uitsluitend uit componisten, tekstschrijvers en uitgevers van muziek, waarbinnen ook niemand anders mag worden toegelaten. Aangezien Sasur nog in de ontwikkelingsfase verkeert moeten binnenkort aanpassingen in statuten en bestuurssamenstelling plaatsvinden. Deze aanpassingen voorzien onder andere in een bestuursuitbreiding van 5 naar 7 leden. De nieuwe, uitgebreide statuten liggen klaar en zullen binnenkort in werking treden. Sasur is vanaf 1 juni 2006 lid van de Confédération Internationale des Sociétés d’Auteurs et Compositeurs International Confederation of Societies of Authors and Composers (Cisac), de wereldfederatie van auteursrechtenorganisaties met zetel in Parijs. De nieuwe statuten zijn met goedkeuring van Cisac tot stand gekomen.
Het bureau van Sasur is belast met de uitvoering van alle dagelijkse activiteiten en uitvoerende taken en mag niet alleen niet afwijken van de voor auteursrechtenorganisaties vastgestelde wettelijke richtlijnen, maar ook niet van de door Cisac vastgestelde richtlijnen, wil zij het wereldmuziekrepertoire mogen blijven beheren ten behoeve van zowel de lokale als de internationale muziekgebruikers én de overheid.
Sasur, die in mei 2005 van de overheid de licentie verkreeg om op te treden als bemiddelingsbedrijf conform de wet, staakte zo’n drie jaar geleden haar inningactiviteiten op verzoek van de vice-president, nadat muziekgebruikers in opstand waren gekomen en daarom hadden verzocht. Hierna werd de wetgeving aangescherpt en werd een aan de minister verantwoording verschuldigde Commissie van Toezicht (CvT) in het leven geroepen om er streng op toe te zien dat een en ander correct verloopt. Door de CvT is in samenspraak met JusPol recent toestemming verleend aan Sasur om de royaltyheffingen te hervatten. De commissie heeft gekozen voor een gefaseerde aanpak, waarbij met ingang van 1 augustus 2010 de organisatoren van live evenementen verplicht zijn aan de royalty-betaalplicht te voldoen. Vervolgens komen binnenkort de radio- en televisiestations aan de beurt.
Sasur genoodzaakt oorlog te voeren op twee fronten
Tegen de hierboven geschetste achtergrond is het bijzonder triest te moeten constateren dat Sasur met de rug tegen de muur staat en is gedwongen oorlog te voeren op twee fronten: niet alleen tegen de ondernemers die verbolgen zijn en het niet pikken dat zij in hun lucratieve piraterij worden gedwarsboomd, maar nu ook tegen de overheid die weigert de consequenties uit haar eigen daden te accepteren.
Het begon allemaal met het verzet van de mediabazen, die hun dubieuze handel zagen bedreigd. Een van de koplopers was en is Werner Duttenhofer, directeur/eigenaar van Radio 10, die zich niet schaamde om uit te roepen: “Auteursrechten, wat is dat?” Dezelfde Duttenhofer spreekt reclameteksten in – en krijgt er ‘uiteraard’ auteursrechten voor betaald – voor CD-handelaren als Boombox en Disco Amigo, die schaamteloos en à la dol muziek in de handel brengen zonder ook maar één cent aan auteursrechten te betalen. Deze dubieuze ‘belanghebbenden’ (hier ‘stakeholders’ geheten) groepeerden zich en vormen een sterke lobby om Sasur de voet dwars te zetten.
De eerste regeringsfunctionaris die door de knieën ging was voormalig vice-president Sardjoe, die Sasur ‘on hold’ zette, de volgende was minister van JusPol Santhoki, die na aanscherping van de wet en instelling van een Commissie van Toezicht aan het eind van zijn bewind Sasur het groene licht gaf. Niet dat dat veel mocht baten, want nadat ook de nieuwe vp Ameerali -na zijn oor gewillig te hebben geleend aan genoemde lobby- zich ermee had bemoeid, werd Sasur opnieuw ‘on hold’ gezet, nu door Misiedjan, de nieuwe minister van JusPol. Kennelijk heeft deze echter geen ander voorwendsel meer kunnen vinden om de zaak nog langer te traineren, zodat Sasur dan eindelijk haar werkzaamheden heeft kunnen hervatten.
Nu wreekt zich het volledig gebrek aan saamhorigheid en samenwerking binnen de nieuwe regering, die het mogelijk maakt dat minister Moestadja van BiZa –in plaats van zijn collega van JusPol te ondersteunen en daadwerkelijk te helpen – publiekelijk uitroept “dat Sasur een maatschappelijk probleem begint te worden binnen haar eigen werkveld”. Welk een gotspe, niet Sasur maar de regering begint een maatschappelijk probleem te worden binnen haar eigen werkveld door openlijk de eigen wetgeving te ondermijnen! Steeds opnieuw laten hoge overheidsfunctionarissen hun oren hangen naar al die huilende royalty-plichtigen, die klagen dat ze failliet gaan en dat hun werknemers op straat komen te staan. Bang om daarvoor te worden nagewezen en zeer waarschijnlijk méér nog omdat zij zelf ook ergens stakeholder zijn, gaan ze meehuilen met de wolven in het bos. Het zou niet verwonderlijk zijn als Moestadja belangen bleek te hebben bij de illegale productie en verkoop van al die Javaanse muziek die ons land tegenwoordig overspoelt.
Het enige dat Moestadja als bewijs voor zijn stelling kon of wilde aanvoeren was het feit dat Sasur-voorzitter Prim Ramlal en Sasur-directeur Madhavie Gangapersad een echtpaar vormen, “wat maakt dat er nog minder vertrouwen is”, aldus de minister. Moestadja zegt “dat de regering de zaken nu heeft aangehoord en uiteindelijk toch met een besluit moet komen”. Hoezo “eindelijk toch met een besluit moet komen”? Dat besluit ligt al sinds 1913 vast in de wet, dus de enig overgebleven mogelijkheid is dan om die wet ongedaan te maken. Mocht dat gebeuren dan is Suriname teruggevallen in het stenen tijdperk, toen de intellectuele eigendom vogelvrij was.
Het is een niet te accepteren maatschappelijke misstand dat hooggeplaatste regeringsfunctionarissen als Moestadja zich straffeloos kunnen permitteren het kannibaliseren van intellectuele eigendom actief te bevorderen.
[*] zie mijn blog “Zo lost men auteursrechtelijke zaken op in Suriname” van 15 december j.l. op deze site.
Naschrift van de auteur
Dit artikel zal een dezer dagen waarschijnlijk geplaatst worden in het Surinaamse ochtendblad de Ware Tijd. Bij mijn aanbiedingsbrief heb ik aan de redactie gevraagd mijn verhaal in breder perspectief te plaatsen, dit met de navolgende argumentatie die ik u niet wil onthouden.
In het geval van Sasur gaat het om muziekauteursrechten, maar daartoe beperkt het zich niet, ook het geschreven en gedrukte woord wordt zwaar gekannibaliseerd, getuige het feit bijvoorbeeld dat de Anton de Kom Universiteit haar studenten voor studieboeken verwijst naar de copyshop in plaats van naar de boekhandel, omdat dat boek bij de copyshop een stuk voordeliger is: wat een wonder als je geen auteursrechten betaalt!
Ondertussen zijn complete bedrijven ontstaan, die zwaar geïnvesteerd hebben in professionele apparatuur om CD’s te persen, boeken te kopiëren, merkkleding te fabriceren, kortom, je kunt het zo gek niet opnoemen of het is er, alles volstrekt illegaal. We hoeven de Chinezen niets meer te verwijten, we hebben hier ons eigen ‘klein China’ laten ontstaan.
Het gaat dus veel verder dan enkel het muziekauteursrecht. Het is een inmiddels ingekankerde maatschappelijke misstand, die daarbij nog eens van overheidswege wordt gestimuleerd. De maatschappelijke relevantie is dan ook de reden dat ik bij u niet alleen op plaatsing wil aandringen, maar is tevens de reden waarom ik u wil verzoeken met uw hoofdredactioneel commentaar hier op in te haken.
RSS
Facebook
Twitter
Bijna had ik het voor onmogelijk gehouden, maar tóch is het gebeurd: bovenstaand artikel is op vrijdag 24 december geplaatst door “de Ware Tijd”, en wel prominent op pagina A6! De ter illustratie toegevoegde foto laat een paar musicerende jongedames zien, die echter dwarsfluit spelen en niet blokfluit zoals het onderschrift wil. Maar ach, een kniesoor die daar op let!
Toch heeft de redactie van “dWT” het niet kunnen laten om ongevraagd een correctie aan te brengen op mijn tekst. Waar ik had geschreven: “Een van de koplopers was en is Werner Duttenhofer, directeur/eigenaar van Radio 10 (…)”, is dat door de redactie veranderd in: “Een van de koplopers was en is een directeur/eigenaar van een populair radiostation (…)”. De redactie van “de Ware Tijd” is duidelijk beducht voor de lobby van mediabazen!
Helaas heeft de redactie niet voldaan aan mijn verzoek om met het oog op de maatschappelijke relevantie van het onderwerp mijn relaas te ondersteunen met een hoofdredactioneel commentaar.
Prachtig geschreven, man !