Met draconische bezuinigingen op ‘onrendabele studies’ schaft universiteit zichzelf af
Laat de ontruiming van het Bungehuis niet het einde maar het begin zijn van een breed gedragen beweging tegen de teloorgang van het hoger onderwijs.
door Laura Boerhout (promovendus ASHMS, UvA) Mariska Jung (alumnus UvA, MSc SOAS University of London) Enno Maessen (promovendus ARTES, UvA)
Van echte inspraak blijkt geen sprake
‘UvA-promovendi willen einde bezetting Bungehuis’ kopte Algemeen Dagblad op 17 februari. Deze wens is vanochtend ingewilligd: na het kort geding van 19 februari, dat aangespannen was tegen de bezetters door het College van Bestuur van de Universiteit van Amsterdam (UvA), oordeelde de rechter dat het Bungehuis ontruimd mag worden. Volgens het artikel vinden de promovendi de eisen van de bezetters ‘onduidelijk en onrealistisch’ en worden zijzelf ‘ongehoord zwaar’ getroffen. Wij, promovendi, almuni en wetenschappelijk medewerkers van de UvA nemen afstand van deze berichtgeving.
Inderdaad vervelend, als jouw werkplek wordt bezet. De meeste medewerkers en studenten kunnen echter gewoon gebruik maken van de faciliteiten, terwijl de verwarming en het internet juist werden afgesloten door de universiteit zelf. Daarnaast gaat de kritiek van deze promovendi volledig voorbij aan de noodzaak van de bezetting. Namelijk: het aankaarten van het falende onderwijsbeleid van de Universiteit van Amsterdam en van de Nederlandse overheid in het algemeen.
‘Ongehoord zwaar’ zijn juist de hervormingsmaatregelen die de Faculteit Geesteswetenschappen aankondigde om haar financiële positie binnen de universiteit te redden. Bestaande studies moeten fuseren en mastervakken houden op te bestaan. Hierdoor vallen er tientallen ontslagen en gaat er decennia aan opgebouwde kennis verloren, hetgeen na afbraak veel moeilijker weer op te bouwen is. Deze maatregelen worden genomen ondanks veel en luidruchtig verzet van bezorgde studenten en medewerkers. Van echte inspraak blijkt dus geen sprake. Dát is waar de Bungehuisbezetters terecht de alarmklokken over doen luiden.
Kleine talenstudies worden uitgekleed
Rendementsdenken en outputfinanciering raken steeds meer in zwang in het hoger onderwijs
Illustratief is de aangekondigde uitkleding van de kleine talenstudies. Ondanks dat de facultaire website adverteert met het bezit van een breed onderwijsaanbod, worden de ‘vreemde talen’ als eerste in de kou gezet. Dymph van den Boom, rector van de Universiteit van Amsterdam, stelde, nadat ze een breed ondertekende internationale petitie had ontvangen ter behoud van de opleiding Slavische talen en culturen, dat de kleine talen simpelweg ‘niet rendabel’ genoeg zijn. Het gevolg is dat het management van bovenaf een eenzijdig en snoeihard bezuinigingsplan aan de opleidingen oplegt. Dit gaat voorbij aan intiatieven van de kleine talenstudies die reeds waren gestart door onderlinge samenwerkingsverbanden te zoeken.
Verwonderlijk zijn de maatregelen niet: ze sluiten naadloos aan bij een internationale trend in het hoger onderwijs. Rendementsdenken en output-financiering zijn er de leidende begrippen. Niet de vorming van de instromende student staat centraal, maar de financiële waarde van de uitstromende student. Frank van Vree, decaan van de faculteit Geesteswetenschappen, stelt dat de UvA naar een model moet waarin regiostudies met taalminoren de norm zijn. Volgens hem levert dit, anders dan bij de specialistische taalprogramma’s, véél meer studenten op en dus meer inkomsten voor de universiteit. In het Verenigd Koninkrijk heeft dit model echter geleid tot een situatie waarin weliswaar meer mensen basiskennis van een vreemde taal hebben, maar waarbij de groep die een vreemde taal op hoog niveau beheerst enorm is gekrompen. Dit is op z’n zachtst gezegd tegenstrijdig met Van Vree’s uitgesproken ambitie om ‘excellente’ studenten op te leiden.
Draconische maatregelen
Universiteit dreigt plek te worden voor economisch rendabele pionnen
De aangekondigde hervormingsmaatregelen zijn draconisch en het College van Bestuur heeft keer op keer bewezen niet naar verzet te luisteren. Na maandenlange protesten blijkt een bezetting de enige mogelijkheid om aandacht te krijgen. In plaats van het gesprek aan te gaan, koos het management echter voor repressieve maatregelen en eiste dwangsommen van 100.000 euro pér bezetter pér dag. Dit is een dreigement dat een universiteit die ‘duurzame vooruitgang’ en ‘dialoog’ wenst te faciliteren onwaardig is. ‘En dit terwijl het de bezetters zijn die geen enkele blaam treft’, zoals een UvA-hoogleraar ons meldde. ‘Deze studenten zijn niet verantwoordelijk voor de huidige facultaire problemen, ze zijn er juist de dupe van. De pose van de vermoorde onschuld past de universitaire bestuurders niet en de pretentie dat uitgerekend zij de studenten ook maar íets kunnen verwijten is misplaatst.’
Het beëindigen van de bezetting geeft het College van Bestuur de mogelijkheid om de onwenselijke hervormingen onverminderd door te voeren. Ja, het is vervelend dat onderzoek en onderwijs deels verhinderd wordt, maar een voortzetting van deze neoliberale hervormingsstrategie zal verstrekkende gevolgen hebben. De op handen zijnde ontruiming zou dus niet de afsluiting, maar het begin moeten zijn van een breed gedragen beweging tegen de teloorgang van het hoger onderwijs. Voor ons én de toekomstige generaties. Daarom, in solidariteit met de Bungehuis bezetters, roepen wij op tot herbezinning over het doel en belang van hoger onderwijs op alle niveaus; facultair, universitair, nationaal. Doen we dat niet, dan wordt de universiteit een plek vol economisch rendabele pionnen in plaats van kritisch geschoolde studenten en onderzoekers.
Ondertekeningen promovendi:
Dana Dolghin (promovendus ASHMS, UvA)
Josip Kesic (promovendus ARTES)
Annelies Kleinherenbrink (promovendus ASCA)
Marjolein Lanzing (alumnus UvA, promovendus TUE)
Judith Naeff (promovendus ASCA)
Tymen Peverelli (promovendus ASCH)
Laura Roling (promovendus ASCH)
Mikki Stelder (promovendus ASCA)
Klaas Stutje (promovendus ARTES)
Lior Volinz (promovendus AIISR)
Thijs Witty (promovendus ASCA)
Ondertekeningen wetenschappelijk personeel Universiteit van Amsterdam:
Drs. Ellen Bojanic-Haarsma (Slavische talen en culturen, docent Servisch/Kroatisch)
Magda van Duijkeren-Hrabová (Slavische talen en culturen, Tsjechisch)
Laetitia Hamel (vakreferent Slavische talen en culturen en Algemene literatuurwetenschap, UBGW)
prof. dr. Wim Honselaar (Slavische talen en culturen)
Dr. Janneke Kalsbeek (Slavische talen en culturen, Servische/Kroatische taalkunde)
Drs. Radovan Lu¿i¿ (Slavische talen en culturen)
Dr. Eric Metz (Slavische talen & culturen, vertaalwetenschap)
Drs. El¿bieta Niemczuk-Weiss (Slavische talen en culturen, Taalverwerving Pools)
J.V. Sturm (Ass. Professor Comparative Literature and Cultural Analysis)
[uit de Volkskrant, 24 februari 2015]
RSS
Facebook
Twitter
