blog | werkgroep caraïbische letteren
Categorie: Kinder- en Jeugdliteratuur

Het Roze Zaadje

door Marja Themen-Sliggers, Jaïr & Xaviera

Het Roze Zaadje is een Surinaams sprookje dat traditioneel begint met ‘Eens, heel lang geleden…’, en dan volgt zo herkenbaar dat het bijna prozaïsch klinkt: ‘… woonde er aan de Limesgracht in Paramaribo, een man’. Een mooi begin, vind ik, van een mooi verhaal over Charles, die verliefd wordt op Nadira. Nadira is ook verliefd op hem en ze willen trouwen, maar de lastige tante in het verhaal vindt dat zij met iemand anders moet trouwen. Nadira houdt van lezen en vindt in de bibliotheek een toverboek vol spreuken waarmee je van gedaante kunt verwisselen.

Ze maakt daar gebruik van en een poosje gaat alles goed, totdat haar tante Nadira in een kalebaszaadje verandert. Charles en de mensen in de buurt denken dat Nadira is verdwenen, maar ze zit opgesloten in een kalebas. Charles maakt van kalebassen allerlei souvenirs en gebruiksvoorwerpen, maar ook tassen. Bij het maken van een speciale tas voor een oude schoolvriend zijn vrouw, vindt hij het roze zaadje dat eigenlijk Nadira is. Het lukt Charles om de tante te vinden, die zichzelf in een duif heeft veranderd en zich niet meer terug kan toveren. Zij wijst hem waar het toverboek is en tante en Nadira worden weer teruggetoverd in hun oorspronkelijke gedaante. Natuurlijk loopt het verhaal af met het huwelijk van Nadira en Charles en ze leefden nog lang en gelukkig.

Het boekje is vrolijk en toepasselijk geïllustreerd door Shievanna Rellum en ziet er aantrekkelijk uit. De kinderen vinden het een mooi verhaal. Met Jaïr, die nu in de tweede klas zit, werd afgesproken dat hij het helemaal alleen voor zichzelf zou lezen en de volgende dag na schooltijd zijn commentaar zou geven. Dat heeft hij zeer serieus aangepakt. Hij vertelde het verhaal keurig en precies terug en voegde als zijn eigen mening toe dat hij het een leuk boek vond met mooie plaatjes, maar het leukste was vooral dat ‘ze verliefd zijn’. Verliefdheid is een geweldig onderwerp voor kinderen; spannend en je wordt er een beetje verlegen van; je kan er gezellig over doorpraten, wie is er in de klas, op school, verliefd op wie? De kinderen begonnen elkaar er ook lekker mee te plagen: jij gaat trouwen met… en jij met… Wat ikzelf jammer vind is dat in zo’n leuk verhaal niet alle episodes even goed uit de verf komen, misschien omdat het taalgebruik niet sterk is. In het begin wordt bijvoorbeeld verteld over de hobby van Charles, het kaarten en dat hij fufuru speelt, maar daar wordt verder in het boekje niet veel meer mee gedaan. Het enige is dat Charles het babbelende zaadje niet mee durft te nemen naar zijn kaartvrienden. Al met al vinden de kinderen het een leuk boek en daar gaat het toch vooral om als je leesbevordering belangrijk vindt.

Het Roze Zaadje als zaad voor taalontwikkeling

door Els Moor

De kinderen op de school in Kwamalasamutu hebben de grootste problemen met de schooltaal, die in hun dorp nauwelijks gesproken wordt. Taal moet aanschouwelijk aangeleerd worden, anders vergeet je de woorden weer. Dat geldt eigenlijk voor het hele binnenland.
Ik werkte met de zesde klas met Het Roze Zaadje. Het verhaal spreekt ze aan. Woorden als ‘partner’, ‘hobby’, ‘belofte’ liggen niet in de leefwereld van de leerlingen, maar vanuit het verhaal gaan ze die helemaal begrijpen. Toen heb ik een ‘belofte’ gedaan. Jullie school krijgt zestien exemplaren van Het Roze Zaadje voor de hele klas, en jullie moeten beloven dat je over een maand alle woorden uit het verhaal kent. Zoek ze op in het woordenboek, praat er met elkaar over, plaats ze weer in het verhaal.
Maar hoe maak je zo’n belofte waar? Ik heb geluk gehad. De vliegmaatschappij Blue Wing van de ‘lijndienst’ naar Kwamalasamutu sponsorde de boekjes en bracht ze binnen een week naar het dorp, waar de school ze in ontvangst nam. Een mooi voorbeeld van hoe de maatschappij ook kan meehelpen met de taalontwikkeling van onze jonge mensen in het binnenland.

Susan van Dijk-Leefmans: Het Roze Zaadje, een Surinaams sprookje; illustraties: Shievanna Rellum; lay-out: Mitch Wattamaleo. Paramaribo: Leo Victor (druk), 2010. ISBN 978-99914-7-063-4

[uit de Ware Tijd Literair, 4 december 2010]

Voorlezen prentenboek vormt kleuter literair

Voorlezen uit prentenboeken is goed voor de literaire vorming van kleuters. Door het soort verhaal in de plaatjesboeken snappen de jonge bollebozen beter hoe verhalen in elkaar zitten.

Dat blijkt uit onderzoek van cultuurwetenschapper Coosje van der Pol van de Universiteit Tilburg onder achttien basisscholen, waarop ze deze maand promoveert. De literaire ontwikkeling van kleuters krijgt nauwelijks aandacht in het basisonderwijs, stelt Van der Pol. “Leerkrachten lezen vooral voor om bijvoorbeeld de taalontwikkeling, woordenschat en de kennis van de wereld te vergroten.”

Uit het onderzoek van Van der Pol blijkt nu dat juist die voorleesboeken – in de meeste gevallen prentenboeken – zich ook lenen voor de literaire ontwikkeling van kinderen. Dat komt doordat ouders en leerkrachten met stem en intonatie nuances in het verhaal zoals spanning, ironie en humor kunnen uitdrukken. Maar ook de combinatie van tekst en plaatjes zorgt voor extra inzicht in de verhaallijn. De boeken roepen daardoor bijna vanzelf een literaire leeshouding op bij de kinderen, aldus Van der Pol. Op die manier leren de jonge boekenwurmen onder andere of het verhaal is verzonnen en wie de hoofdpersoon is, en dat is goed voor hun literaire kennis.

[overgenomen van Nu.nl, 9 december 2010]

Bijzondere verzamelingen jeugdboeken

Vanmiddag wordt op de Bibliotheektweedaagse in Maastricht http://www.onzekinderboeken.org/ gepresenteerd, een samenwerkingsproject van DBNL, Bibliotheek Rotterdam, Stadbibliotheek Haarlem, Koninklijke Bibliotheek en andere collectiehoudende instellingen op het terrein van de jeugdliteratuur.

Het onderdeel ‘jeugdliteratuur’ in de DBNL-website wordt omgevormd tot een platform waar bibliotheken kunnen laten zien welke bijzondere verzamelingen jeugdboeken ze in huis hebben. Het begin wordt gemaakt met scans van circa 1250 boeken uit de collectie van de Stadsbibliotheek Haarlem en meer dan 5000 titels van de Bibliotheek Rotterdam. Er zullen de
komende tijd gestaag werken aan worden toegevoegd.

In de eerste maanden van 2011 zal bovendien een selectie bijzonder geïllustreerde of vormgegeven boeken vanaf de achttiende eeuw tot 1950 in http://www.onzekinderboeken.org/ worden opgenomen: ‘De Duizend Mooiste’, gekozen door een deskundige commissie onder leiding van Harry Bekkering.

http://www.onzekinderboeken.org/

Modelcontract voor kinderboeken een feit

De Vereniging van Letterkundigen (VvL), de belangenvereniging van schrijvers en vertalers, is samen met Werkgroep Kinderboekenuitgevers (WKU), onderdeel van de Groep Algemene Uitgevers (GAU), tot een modelcontract voor kinder- en jeugdboeken gekomen.

Het modelcontract is tot stand gekomen na jarenlange inspanningen van beide zijden. De onderhandelingen tussen VvL en WKU speelden zich af in het spanningsveld van enerzijds de vergelijkbare situatie van de kinderboekenschrijvers met die van schrijvers van boeken voor volwassenen en anderzijds de kwetsbare marktpositie van het kinderboek.

Het nieuwe modelcontract is een speciale versie van het bestaande modelcontract voor oorspronkelijk Nederlands literair werk en bevat een aantal regelingen die specifiek voor kinderboeken relevant zijn. Deze regelingen betreffen met name illustraties, merchandising en boekenseries.

Het Addendum voor de uitgave van e-boeken, dat eerder dit jaar tot stand is gekomen tussen de VvL en de literaire uitgevers is onverkort toepasbaar bij het nieuwe modelcontract voor kinder- en jeugdboeken.

Het verheugt beide partijen zeer dat de onderhandelingen in een constructieve sfeer zijn verlopen en hebben geleid tot overeenstemming over een nieuw modelcontract.

Het modelcontract voor kinderboeken is vanaf vandaag vanaf de websites van de VvL (www.vvl.nu) en het Nederlands Uitgeversverbond (www.nuv.nl) te downloaden.

Nieuw kinderboek Susan Leefmans

Het roze zaadje is het nieuwste kinderboek van Susan Leefmans. Een eigentijds Surinaams sprookje‘Het roze zaadje’ is het nieuwste kinderboek van Susan Leefmans. Een eigentijds Surinaams sprookje over Charles en Nadira die niet met elkaar mochten trouwen van de nare tante Selma. Op een dag vindt Nadira een toverboek in de bibliotheek en ze begint te oefenen met toverformules. Als tante Selma het toverboek ontdekt, kan niemand Nadira meer vinden. Op het eind komt alles weer goed en leven ze lang en gelukkig. Vlot geschreven en goed leesbaar voor kinderen van GLO klas 4-6.

[Mededeling Schrijversgroep ’77]

Hemelvrouw wordt gedoopt

Op 27 november wordt in Den Haag De Hemelvrouw; Wereldsprookjes voor groot en klein ten doop gehouden. In dit sprookjesboek zijn sprookjes en legendes uit ruim twintig verschillende landen opgenomen. Van Somalië tot Bosnië, van Frankrijk tot Japan en van Peru tot Kaapverdië. Auteur Eveline van de Putte verzamelde de sprookjes via oudere migranten en vluchtelingen in Nederland. Hun persoonlijke verhalen die aan de sprookjes voorafgaan, geven dit sprookjesboek een extra dimensie. De sprookjes zijn geïllustreerd door Veronica Nahmias. Zij tekende ook de kleine, reislustige mus Hajayat, die de verschillende verhalen met elkaar verbindt.

De Hemelvrouw gaat over verliefde prinsen, boze goden, verbannen heksen, vermomde koningen, nieuwsgierige wetenschappers, melaatse prinsessen en slimme dieren. Maar ook over tolerantie, vredelievendheid, kracht en wijsheid.

Programma
Om 14.30 uur heet uw gastheer van deze middag, theatermaker en stand-up storyteller Wijnand Stomp u op passende wijze van harte welkom.

Jac Vroemen, antropoloog, communicatietrainer én verhalenverteller geeft vervolgens een korte lezing over de kracht van verhalen (vertellen) en de betekenis van sprookjes door de jaren heen.

Dan kunt u genieten van een uniek optreden van verhalenverteller en muzikant Sahand Sahebdivani.

Aansluitend zal auteur Eveline van de Putte vertellen over het ontstaan van De Hemelvrouw en over haar bijzondere reis langs de 21 verhalenvertellers uit het boek.

Mary Sue Siegel, een van de verhalenvertellers uit het boek, treedt op met het lieve sprookje dat zij voor De Hemelvrouw koos: De Adelaar.

Tot slot wordt het eerste exemplaar uitgereikt aan een mystery-guest!

Na het officiële programma zal er een drankje en een hapje worden geserveerd. Ook is er dan de gelegenheid om exemplaren van De Hemelvrouw aan te schaffen (ook pin!). U kunt uw boek(en) ter plekke te laten signeren door auteur Eveline van de Putte en illustrator Veronica Nahmias.

Datum: zaterdag 27 november 2010
Locatie: Het Zeeheldentheater, Trompstraat 342, Den Haag (zie ook www.briza.nl)
Tijd: van 14.30 uur tot 17.30 uur (de zaal is open vanaf 14.00 uur)
Reserveren gewenst vóór 18 november 2010 per e-mail: via dehemelvrouw@uitgeverijappelmoes.nl

De Hemelvrouw; Wereldsprookjes voor groot en klein
Auteur Eveline van de Putte, illustraties door Veronica Nahmias
Fotograaf Eveline van de Putte
Uitgeverij Appelmoes
Omvang 162 pagina’s
Afmeting 21 cm x 21 cm
Omslag Gebonden, full- colour
ISBN 9789490924010
Prijs 18,95

Ronald Snijders componeert muziek voor jeugdtelevisieserie

Ronald Snijders heeft de muziek gecomponeerd en uitgevoerd voor een nieuwe tiendelige jeugdtelevisieserie De Avonturen van Buck en Tommy.

De filmopnamen werden gemaakt in het binnenland van Suriname en Paramaribo. De hoofdrolspelen zijn de kinderen Buck en Tommy Schinkel, de twee zonen van de Nederlandse regisseur Robert Schinkel die samen met zijn vrouw de film maakte en eerder dit jaar daarvoor in Suriname vertoefde. De film bevat prachtige beelden van schildpadden te Galibi, krokodillen, zeldzame kikkers en dergelijke. Over de muziek van Ronald Snijders waarin diverse fluiten en slagwerk te horen zijn en die werd opgenomen in zijn studio te Delft, zei Schinkel: “Het past er perfect bij”. De avonturen van Buck en Tommy werd onlangs met veel succes geïntroduceerd op 29 oktober tijdens het Cinekid-festival in Amsterdam. De serie is aangekocht door KRO-televisie en zal vermoedelijk begin 2011 worden uitgezonden, en later dat jaar ook in Suriname.

Een indruk van de serie kan mijn zien via YouTube, klik hier

Ok, Wik en Stak en een verhaal van Fien

Ok, Wik en Stak en een verhaal van Fien is de titel van een van de nieuwe boeken waarmee Francis Vriendwijk de kinderen van Suriname verrast. 61 pagina’s kindertekeningen en korte, vaak grappige teksten die naar de tekeningen verwijzen, of omgekeerd, de tekst verwijst naar de tekening. De tekeningen zijn in zwart en grijstinten. Na het verhaal van Ok, Wik en Stak volgt het verhaal van Hoy Hoy, de liefste vrouw van de straat. In het boek ook een tekening van de zoon van Hoy Hoy die zegt: Hoy Hoy bille ploy. En op het achertkaft een haan die kraait: ‘dit is een leuk boekje hoor’.

[Bericht van Schrijversgroep ’77]

Nijntje sleept Kathy voor de rechter

Het bedrijf Mercis heeft dinsdag in een kort geding bij de rechtbank in Amsterdam geëist dat het Japanse bedrijf Sanrio stopt met de productie en verkoop van producten rond Kathy, die te veel zou lijken op Nijntje.

Mercis beheert wereldwijd de auteursrechten van Dick Bruna, de geestelijk vader van het wereldberoemde konijntje. Volgens Mercis plegen de Japanners met Kathy inbreuk op de merk- en auteursrechten van Nijntje. De directie van Mercis wilde na afloop van het kort geding niet inhoudelijk reageren op het conflict met Sanrio, dat vooral bekend is van Hello Kitty.

De tekenaar wil dat de rechter per dag dat Sanrio weigert, het bedrijf een dwangsom van vijftigduizend euro oplegt. De in Utrecht geboren Dick Bruna bedacht De in Utrecht geboren Dick Bruna bedacht Nijntje in de jaren vijftig. Het personage is in tal van landen een bekende verschijning. Door Carry-Ann Tjong-Ayong werd ook een Nijntje-boekje vertaald naar het Sranantongo: Miffy nanga Melanie.

De rechter doet op 2 november uitspraak.

[ANP]

Bol met Jam van Francis Vriendwijk

Francis Vriendwijk komt dit jaar met een reeks nieuwe boeken. In de vorige nieuwsbrief berichtten wij over Tajerblad. Eettitels vallen in de smaak. Een ander boekje heet Bol met Jam. 25 bladzijden in liggend A4 formaat [oblong – redactie CU]. De hoofdfiguren zijn de broer en zussen Sil, Bill en Will Plet. Verder zijn er papa, mama en oom. In eenvoudige zinnen, goed te volgen voor beginnende lezers wordt het verhaal verteld. Elke bladzijde bevat simpele illustraties die gekleurd kunnen worden. Op de laatste bladzijde zijn er invuloefeningen. Een aanwinst voor het beginnend lezerspubliek.

[Bericht van Schrijversgroep ’77]

Nieuw kinderboek van Francis Vriendwijk

Francis Vriendwijk probeert vaker opvoedkundige adviezen te geven in haar boeken, maar dit keer heeft ze het anders aangepakt. Aan de hand van een verhaaltje van een kind dat geen tajerblad wil eten, wordt duidelijk hoe belangrijk het is om de sterke wil bij kinderen te waarderen. Haar nieuwste kinderboek Tajerblad heeft weinig tekst op de pagina en veel tekeningen, zodat het ook voor heel kleine lezers begrijpelijk is.

Verhalen van Cobi Pengel

door Marja Themen-Sliggers, Xaviera, Jaïr en Jamar

De grote en de kleine hengelaar is een een prachtig, aantrekkelijk boek, deze nieuwe bundel van Cobi Pengel met sprekende en kleurrijke illustraties van Albert Roessingh. Het boek is zo mooi dat de recensie in de drukte van de paasvakantie niet het gevaar mocht lopen in de knel te komen. De kinderen waren voor een paar dagen in Berlijn en daar waren meer kinderen. We vroegen Manisha ook een verhaal te lezen en daarop commentaar te geven. Manisha is 11 jaar en zit in de 6de klas.

Ze koos ‘Kef geeft een feest’. ‘De grote en de kleine hengelaar’ is het titelverhaal van de bundel en dit bestaat uit drie verhalen. ‘Kef geeft een feest’ is het laatste. Manisha zei ons dat Harold zijn dromen vertelt aan zijn vader. Zij zijn de grote en de kleine hengelaar. Harold droomt een paar nachten hetzelfde en zijn vader komt bij hem slapen om die droom mee te beleven. Dat lukt en samen ontmoeten ze Kef. Kef is een krabdagu die een feest gaat geven, zodat de bewoners van het bos elkaar beter leren kennen. Bij de voorbereiding van het feest helpen heel veel dieren en ook Fine Faya Fee helpt mee; zij zorgt voor het licht. Maar Sibibusi is niet uitgenodigd en daarover is hij zo boos dat hij het feest op zijn eigen wijze verstoort. Manisha vond het verhaal spannend en leuk. Alleen een bepaald stukje, vlak voor het einde was voor haar ingewikkeld. Ze wees me de tweede helft van pagina 24. Daar ontmoeten Harold en zijn vader de dieren die in Harolds eerdere dromen al voorkomen en Manisha had de eerste twee verhalen van ‘De grote en de kleine hengelaar’ niet gelezen, vandaar dat ze dat een beetje ingewikkeld vond. Alle andere verhalen zijn op zichzelf staand. Xaviera las in Berlijn het verhaal ‘Het ronde huis van Uma Alontu’. Rosie gaat onderweg naar school een spookhuis binnen. Maar… gaat het wel om een spookhuis, of juist om een toverhuis? Hoe komt het dat de ronde pom en die ronde pannenkoeken net zo lekker zijn als die van Rosies moeder? Hoe is het mogelijk dat Rosie toch niet te laat op school komt? Jaïr koos voor voorlezen van ‘De vakantie van Bo’. Heel toepasselijk vanuit Berlijn, een boom die op vakantie wil. Jaïr keek goed rond welke van de bomen in de omgeving de grootste was, die stelde Bo voor. Toen we nog voor het einde van het verhaal een enorm geraas hoorden en verderop een grote tak naar beneden zagen vallen, was de sfeer definitief gezet. De nieuwsgierigheid van Bo naar de stad vond Jaïr helemaal niet vreemd. Als echt buitenmens was ik vooral blij dat Bo weer snel terugkeerde naar zijn bos, waar hij er geen last van heeft dat honden hun poot optillen tegen zijn stam. Alle verhalen lenen zich er voor te worden voorgelezen. Het taalgebruik is fijn om te lezen, ligt gemakkelijk in het gehoor en er wordt een bepaalde sfeer mee gecreëerd. Ik genoot minstens net zo als de kinderen van ‘De vakantie van Bo’ en de andere verhalen. Samen zaten we in die aparte sfeer, tussendoor kwam af en toe een opmerking of een vraag en als je als voorlezer de tijd neemt mee te denken en ook naar hen te luisteren volg je de kleine luisteraars in hun eigen fantasiewereld.
De tips bij het voorlezen achterin het boek, als nawoord voor ouders en andere opvoeders, komen daarbij goed van pas. De suggesties wat we nog meer met de verhalen kunnen doen zijn zowel op school als thuis bruikbaar.

Cobi Pengel, De grote en de kleine hengelaar, verhalenbundel. Illustraties: Albert Roessingh; lay-out: Jessica Polanen; druk: Leo Victor N.V.. Paramaribo: Stichting PCOS, 2010. ISBN: 978 999 704 50

[Overgenomen van De Ware Tijd Literair]

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter