blog | werkgroep caraïbische letteren
Categorie: Kinder- en Jeugdliteratuur

Grensoverschrijdende liefde

De educatieve boodschap van multiculturele jeugdliteratuur

door Karen Ghonem-Woets

Hoewel tien procent van de huwelijken in Nederland zogenoemde biculturele huwelijken zijn, zie je dit gegeven nauwelijks weerspiegeld in jeugdliteratuur. Wat we wel steeds meer tegenkomen, zijn boeken over vriendschappen tussen kinderen uit verschillende culturen. In onderstaand artikel bespreek ik de educatieve boodschappen van dit soort verhalen, aan de hand van enkele titels voor lezers vanaf elf jaar over interculturele liefdes.

In 2007 publiceerde Marianne Hermans een artikel waarin zij boeken over interculturele vriendschappen en liefdes besprak met behulp van frames die samenhangen met maatschappelijke ideeën over integratie: assimilatie, exotisme, disciminatie en complexiteit. Ze concludeerde dat het complexe frame, waarin personages zelfverzekerd onderhandelen tussen culturen, weinig in jeugdliteratuur voorkomt. Als uitzonderingen noemde zij boeken van Guus Kuijer, Karlijn Stoffels, Lydia Rood en Do van Ranst: ‘Hun personages bewegen zich heen en weer tussen de verschillende culturele milieus en hebben daar soms moeite mee, maar worden niet vastgepind op hun etniciteit. Daardoor komen ze geloofwaardiger over dan de spreekbuispersonages die veel van de multiculturele jeugdboeken uit voorgaande jaren bevolkten’ (Hermans, p. 104-105).

 

In onderstaand artikel komen de net genoemde auteurs ook voor, maar probeer ik deze en andere auteurs vanuit een iets ander perspectief te bekijken, namelijk dat van de educatieve boodschap. […]

U kunt de volledige tekst lezen in de leeswelp, 2011, nr. 2 / maart, klik hier.

Kinderboekenfestival Marowijne trotseert regen

door Hugo den Boer
De eerste twee dagen van het Kinderboekenfestival Marowijne werden gekenmerkt door veel regen, maar het beïnvloedde het enthousiasme van de deelnemers en medewerkers niet. Dagelijks komen ’s ochtends 1500 leerlingen die verschillende workshops volgen en boeken kopen. In de middaguren zijn de stands vrij toegankelijk. Wel is het regenwater een grote vijand voor de opgestelde boeken die niet graag nat willen worden.

De bovenbouwleerlingen van enkele scholen langs de Marowijnerivier die een lange reis aflegden, bleven slapen. In het Nucleus Centrum staan zestig veldbedden om per nacht twee scholen te kunnen opvangen. OS Ampoematapoe en OS Loka Loka zijn inmiddels huiswaarts gekeerd. Van de scholen van Langatabbetje en Nason was nog niet duidelijk of ze uiteindelijk konden komen.

Het KBF prikkelt leerlingen om op verschillende manieren met taal bezig te zijn. Voor de peuters en kleuters wordt een verhaal behandeld met een duidelijke praktische uitwerking naar het dagelijks leven. De kinderen krijgen het verhaal ‘Amaisa gaat baden’ voorgelezen, waarna een spel volgt en wordt besproken wat er allemaal komt kijken bij baden: kleding uittrekken, water en zeep. Als afsluiting moeten de kinderen een uitgekleed poppetje weer kleren ‘aantekenen’. De verhalen ‘Amaisa gaat eten’ en ‘Amaisa gaat op bezoek’ worden in andere stands behandeld
Voor de kinderen uit de onderbouw is er onder meer een knutselhoek en een poppenkast, en worden er verhalen voorgelezen. Twee Belgische stagiaires Logopedie vertellen in onvervalst Vlaams het verhaal van de luchtkabouters die via de mond je lichaam binnen komen. Met dit verhaal leggen ze kinderen uit om via de neus te ademen en een openstaande mond te voorkomen.

Voor de oudere leeringen van glo-bovenbouw en voor voj-leerlingen zijn er stands waarbij ze moeten nadenken over hun toekomst, zoals de workshop ‘Hoe wordt een krant gemaakt’, om leerlingen te laten nadenken over de mogelijkheid om journalist te worden. Ook wordt gewerkt aan vaardigheden zoals discussiëren bij ‘geef je mening’. In de workshops hoeven kinderen niet lang te luisteren, maar worden ze aangezet om zelf opdrachten uit te voeren. Klaske Koorndijk van stichting De Zoutkorrel brengt het toneelstuk Op reis, een Bijbelverhaal over de profeet Jona, om kinderen te laten nadenken over hun keuzes voor de toekomst. De toeschouwertjes kregen gratis de ‘maak-je-eigen-kinderbijbel’ uitgereikt, een Bijbel om in te tekenen en kleuren. Totaal zijn er meer dan 11.000 stuks ter beschikking gesteld door het Surinaams Bijbel Genootschap, ook voor de komende KBF’s in Nickerie en Paramaribo. In de voorlichtingsstands van de politie, kinder- en jeugdtelefoon en ‘s Lands Bosbeheer is er informatie over zeden en natuur. Firm Engineering, mede-sponsor van het festival, is als consultant betrokken bij de rehabilitatie van de Oost-Westverbinding en heeft een stand om de wegwerkzaamheden zeer aanschouwelijk aan de kinderen uit te leggen.

[uit de Ware Tijd, 02/03/2011]

1500 bezoekers bij opening kinderboekenfestival in Albina

door Afoisini Akiemboto

‘Weten, Willen en Werken vormen samen Welzijn’ (WWW.Welzijn). Met dit thema is het jaarlijkse kinderboekenfestival maandag van start gegaan in Albina. Op het terrein van een VOJ-school te Albina brachten 1500 kinderen van verschillende scholen uit Moengo, Albina en Bigi Ston een bezoek aan het kinderboekenfestival.

De slogan: ‘Als ik weet wie ik ben en wat ik kan, denk dan na over mijn toekomstplan’, vertelt kort de inhoud van de drie W’s. “We moeten weten wat we willen. We moeten werken aan wat we willen en we moeten werken om onze toekomst in goede banen te leiden. Kinderen moeten al op jonge leeftijd nadenken over hun toekomst; vandaar dit thema”, vertelt Agnes Ritfeld, bestuurslid van de Nationale Stichting Boekenfestival Suriname.

Niet alleen lezen, maar ook taalstimulering en bevordering van welzijn zijn onderdelen die deel uitmaken van dit festijn. “Natuurbescherming, veilig leven en wonen zijn allemaal dingen die het welzijn van de mens bepalen. De weg naar Albina wordt momenteel gerehabiliteerd, dat is ook een vorm van welzijn. Over dit alles kunnen de kinderen meer te weten komen in de stands”, zegt Ritfeld.

Kimberly Weegman leerling van het ACI, die samen met medestudenten werkzaam is bij dit evenement, vertelt dat de opkomst goed was. “Het was behoorlijk druk voor de eerste dag. De kinderen waren blij met de start van het festival, want zoveel andere activiteiten worden daar niet georganiseerd. Dit is echt iets dat ze niet elke dag meemaken en waar ze volop van genieten.” De taak van deze studenten is om mee te helpen in alle stands. “Ik help mee met het leren van leuke spelletjes, verhaaltjes vertellen en het aanleren van andere leuke educatieve activiteiten voor kinderen”, zegt Weegman.

Volgens Ritfeld is de organisatie momenteel bezig met een website, het wereldwijde web van Anansi, waar straks alle informatie rond het kinderboekenfestival is te vinden. Het kinderboekenfestival duurt tot en met woensdag en is steeds van 8.00-13.00 en dan weer van 17.00-19.00 uur.

[van Starnieuws, 1 maart 2011]

Voorleesketen

De Nationale Stichting Kinderboekenfestival Suriname, de Stichting Lezen en de CCS Bibliotheek zullen op vrijdag 4 maart a.s. landelijk een gezamenlijke activiteit ontplooien ter gelegenheid van de Nationale Voorlees- en Verteldag. Tussen 10.00 een 10.30 uur zal er op zoveel mogelijk basisscholen, op crèches, in bejaardentehuizen, ziekenhuizen, instellingen voor gedetineerden, op kantoren en in bedrijven worden voorgelezen. Op de nationale voorlees- en verteldag zal zoveel mogelijk uit de verhalenbundel Lezen verbindt schrijver en kind worden voorgelezen. Scholen kunnen, vanaf maandag 28 februari 2011, tegen een symbolisch bedrag van SRD 5,- een exemplaar van het voorleesboek afhalen bij de Stichting Projekten aan de Dokter Sophie Redmondstraat 172. Aan u wordt gevraagd of u zich beschikbaar stelt om op vrijdag 4 maart deel te nemen aan de voorleesactie. Het is mogelijk om op de school waar u als leerling op gezeten hebt te gaan voorlezen of op de school van uw eigen (klein)kinderen, maar u kunt ook voor een andere instelling kiezen. We proberen door inventarisatie van de voorlezers een zo goed mogelijke spreiding van voorlezers op de scholen en instellingen te organiseren. Wilt u zo vriendelijk zijn ons uiterlijk dinsdag 1 maart om 15.00 uur telefonisch of per e-mail door te geven of en waar u wilt gaan voorlezen op 4 maart? Het e-mailadres van de stichting is: sdgs@sr.net en de telefoonnummers zijn: 411455, 477713, 472070.

Ismene over voorlezen

door Ismene Krishnadath

Voorlezen voor aanstaande juffrouwen vind ik altijd fijn. Voor mij een keuze als ik relaxt te werk wil gaan. Je ziet de dames genieten en hebt alle hoop dat ze ook hun leerlingen later zo willen verwennen.

lees verder…

Voorleesactiviteiten Tobideb

Op 4 maart 2011 zal voor de elfde keer in Suriname de Nationale Voorlees- en Verteldag worden herdacht. Verhalen voorlezen of vertellen ontwikkelt de taal- denkfuncties alsook de creativiteit. Een goede taal- denkfunctie en een grote woordenschat zijn essentieel voor het functioneren in de maatschappij en voor de verdere ontwikkeling en studie. Er is veel onderzoek gedaan naar het effect van voorlezen en vertellen op jonge kinderen. Telkens komt naar voren dat het omgaan met boeken en het lezen in de omgeving van jonge kinderen van grote invloed is op de houding van kinderen ten opzichte van het lezen op latere leeftijd. In Suriname komt vanwege de multiculturele samenleving ook de taalsituatie waarin het Surinaamse kind opgroeit, erbij kijken, aangezien de Nederlandse taal (de officiële taal in Suriname) voor veel kinderen een tweede of een vreemde taal is.

Stichting Leesbevordering Tobideb i.o. nodigt iedereen om deze dag met haar te vieren op vrijdag 4 maart 2011 van 17:00- 19:00 uur bij het Nola Hatterman Instituut op het complex van Fort Zeelandia. De stichting zal verder van 4 tot en met 12 maart op scholen en instellingen, voor kinderen en seniorenburgers, voorlees- en vertelactiviteiten ontplooien en spelletjes doen. Ook zal een workshop worden gehouden. Meer info: 08777430/ 453656 – gerdabijlhout@gmail.com of 08925978 – mareusan@sr.net

Kinderboekenfestival van start in Albina

Op maandag 28 februari gaat de eerste ronde van het Surinaamse Kinderboekenfestival 2011 van start in Albina. De karavaan met standhouders vertrekt reeds op zondag naar het grensplaatsje aan de Marowijnerivier. Van Schrijversgroep ’77 gaan Irene Welles, Sombra en Ismene Krishnadath mee. De laatste is schrijfster van het Kinderboekenfestival 2011. Zo’n drieduizend kinderen van scholen in Marowijne zullen het festival bezoeken. De tientallen stands bieden allerlei leuke activiteiten die bedoeld zijn om de interesse voor het boek te wekken. Tijdens het festival worden ook de finales gehouden van de vele wedstrijden waarop de kinderen via de school zijn voorbereid, zoals voorlezen, vertellen, rap en drama.

Veel interactie bij presentatie verteltassenproject

door Claudine Saaki

Paramaribo – Twaalf eersteklasleerlingen van de Christelijke school mochten gisteren een demonstratie geven van zes verteltassen. In iedere tas vonden zij niet alleen een boek, maar ook knuffels en spelletjes waarmee ze het voorgelezen verhaal konden herbeleven. In de bovenzaal van het Cultureel Centrum Suriname (CCS) lieten ze daarmee aan leerlingen en overige aanwezigen zien hoeveel ze kunnen leren door de verteltassen te gebruiken.

Het verteltassenproject is een initiatief van de Stichting Lezen in samenwerking met het CCS en heeft als doel verhalen tot leven te brengen en kinderen spelenderwijs te helpen om mondelinge, organisatorische en sociale vaardigheden te ontwikkelen. Als onderdeel van het project werd in oktober 2010 een ‘train de trainers’-cursus verzorgd door de instructeurs van de Stichting Lezen, aan de vier bibliotheekmedewerkers van het CCS.

 
In afwachting van de presentatie van de gezamenlijke verteltas op de Nationale voorlees- en verteldag, 4 maart, lieten de CCS’ers lieten gisteren alvast hun eigen creaties zien. Bij de presentatie hebben de vier medewerkers de leerlingen begeleid en hen de gelegenheid gegeven zelf wat te vertellen over het boek Een korjaal vol dieren, van schrijver Gerrit Barron.
“Ondanks dat het boek uit negen bladzijden bestaat, hebben wij het op creatieve wijze weergeven”, vertelt Audrey Kromopawiro, een medewerker van de bibliotheek. “Voor deze verteltassen hebben we spelletjes ontwikkeld, knuffelbeestjes gemaakt van de dieren die voorkomen in het verhaal, memoriespelletjes en ook liedjes en versjes die betrekking hebben op de verhalen van het boek. Je bent dan ook heel interactief bezig met de kinderen.” Middels dit project probeert de stichting een andere dimensie te geven aan lezen en de kinderen te stimuleren om te lezen.

“Kinderen moeten gaan houden van lezen, maar eerst moeten deze speciale leestechnieken hen bijgebracht worden”, vertelt Kromopawiro aan de Ware Tijd. Om die liefde zo vroeg mogelijk aan te wakkeren, hebben de twee partners hebben bewust gekozen voor de doelgroep kinderen van 0 tot en met zes jaar. CCS wil structureel verder werken aan de opzet van het project, vooral zodat het landelijk bekendheid krijgt. “Het is geen commercieel project, maar we willen een enorme leesbevordering teweegbrengen onder onze Surinaamse kinderen. Het wordt een ‘ongoing project’”, benadrukt de bibliotheekmedewerkster. Wel volgt er nog een evaluatie, om te weten te komen wat de leerlingen hebben opgestoken van de presentatie.

[uit de Ware Tijd, 23/02/2011]

Donatie kinderboek bij Internationale Dag van de Moedertaal

Willemstad – Op maandagochtend 21 februari 2011 is de Internationale Dag van de Moedertaal op plechtige wijze geopend in het kantoor van taalinstituut Fundashon pa Planifikashon di Idioma (Stichting voor Taalplanning, FPI). Er waren verschillende hoogwaardigheidsbekleders aanwezig, waaronder de waarnemend gouverneur mr. Van der Pluim-Vrede, de minister van Onderwijs en Cultuur, de heer mr. dr. René Rosalia en de minister van Sociale Ontwikkeling, Arbeid en Welzijn, de heer Hensley Koeiman.

lees verder…

Verteltassen brengen verhalen tot leven

door Claudine Saaki

Het verteltassenproject, een initiatief van de Stichting Lezen in samenwerking met het Cultureel Centrum Suriname (CCS) wordt vandaag opgeleverd. Een verteltas is een stoffen tas met een prentenboek als hoofdthema en additionele middelen om kinderen, ouders en begeleiders aan te moedigen samen te lezen en daarvan te genieten. De schoolkinderen geven daarvan vandaag een demonstratie.

Het verteltassenproject heeft als doel verhalen tot leven te brengen en kinderen spelenderwijs te helpen om mondelinge, organisatorische en sociale vaardigheden te ontwikkelen. De verteltas is dus een hulpmiddel, een instrument, om taal- en leesvaardigheid van kinderen te ontwikkelen. Stichting Lezen heeft het alleenrecht van stichting ‘Kennis verteltassen’ in Nederland gekregen om de verteltassen te maken. “Het maken van de tas vereist ook een enorme creativiteit van de persoon zelf en dat verschilt van land tot land”, bevestigt de CCS -directeur. De schrijver Gerrit Barron is vandaag ook aanwezig om het een en ander over zijn boek Een korjaal vol dieren te vertellen, omdat dit boek ook een onderdeel is van de verteltas. Ook de politie liet een verteltas maken, om op die manier de kinderen voor te lichten.
.

In 2010 ging Stichting Lezen een samenwerking aan met CCS, omdat zij CCS als het geschikte instituut zag om de verteltas onder de aandacht te brengen van scholen en ouders. Als onderdeel van het project werd in oktober 2010 een ‘train de trainers’-cursus verzorgd door de instructeurs van de Stichting Lezen, aan vier bibliotheekmedewerkers van het CCS. Dit werd mogelijk gemaakt door een donatie van de

Lionsclub Paramaribo South. “De stichting zal samen met het CCS ervoor zorgen dat dit instrument landelijk beschikbaar wordt gesteld voor verschillende doelgroepen. Anderzijds zorgt CCS voor de kwaliteit en het openbaar maken van het instrument en Stichting Lezen voor de expertise van het project”, zegt Elviera Sandie, directeur van het CCS.

[uit de Ware Tijd, 22/02/2011]

Surinaams Kinderboekenfestival begint in Marowijne

Het Surinaamse Kinderboekenfestival 2011 begint op 28 februari in Albina in het district Marowijne. Later komen ook Nickerie en Paramaribo aan de beurt. Het meerjarenthema voor 2011-2013 is www.welzijn. De drie w’s in het thema staan voor het wereldwijde web, maar ook voor weten, willen en welkom. Ieder jaar zal een ander aspect aan de beurt komen. De slogan voor 2011 luidt: “Als ik weet wie ik ben en wat ik kan, denk ik na over mijn toekomstplan.” Daarbij is het uitgangspunt dat weten het begin is van welzijn.

Er zijn verschillende activiteitenstands waarin schoolkinderen het thema ‘www.welzijn’ kunnen ervaren, waaronder ‘Amaisa gaat op bezoek’, ‘met kinderen op weg na succes’, KJT’s krutu’, in gesprek met de politie’ en ‘lezen met de schrijver van het jaar’! In het middagprogramma zijn er presentaties en workshops.

Tijdens het festival zullen verschillende creatieve en educatieve workshops plaatsvinden. Er zijn zowel workshops voor leerlingen als ouders en leerkrachten. De schrijfster van het KBF 2011, Ismene Krishnadath, zal ook aanwezig zijn.

Op woensdag 2 maart zal het festival om 16.00 uur feestelijk worden afgesloten met de ‘Day of the Champions’. Alle schoolkampioenen treden op met voorlezen, musical en rappen en worden gehuldigd. Een speciale gast op dit festival is Karen Bos, de auteur van Op bezoek in Suriname. Zij heeft voor het schrijven van het boek de kennis en ervaring gebruikt die ze de afgelopen jaren heeft opgedaan in Suriname. In 1999 kwam ze voor het eerst in het land om stage te lopen voor haar onderwijzersopleiding. Sindsdien komt ze er regelmatig en heeft ze er ook als reisleider gewerkt. Door de vele bezoeken aan het land heeft Bos op een bijzondere manier kennis gemaakt met de inwoners en de gebruiken van Suriname.

Stichting Projekten Christelijk Onderwijs Suriname is in opdracht van de Nationale Stichting Kinderboekenfestival Suriname belast met de uitvoering van het festival.

[van Starnieuws, 24 februari 2011]

‘Spelen met kinderen maakt het elke keer weer spannend’

Willemstad — Het verhaal van Assepoester die getreiterd wordt door haar gemene stiefzussen kent iedereen, maar waarom zijn die stiefzussen eigenlijk zo gemeen? De Dames Slier laten de andere kant van het verhaal zien. Het muzikale meespeeltheater is zaterdag en zondag voor iedereen vanaf zes jaar nog te zien in Teatro Luna Blou.

De Dames Slier, Harmien Batjah en Lydia Slier, zijn zussen. Daar wilden ze iets mee doen in hun theater en zo schreven ze een paar jaar geleden hun eerste muzikale theaterstuk: De stiefzussen van Assepoester. “Stel je voor: je hebt een lekker leven met je zusje en je moeder, en dan krijg je er ineens een stiefvader en een stiefzusje bij. Alles wordt dan anders. Misschien is het dus helemaal niet zo gek dat de stiefzussen van Assepoester zo gemeen waren”, zeggen de zussen Slier.

De twee zussen staan echter niet met zijn tweeën op het podium. De krantenjongen, prins, lakei, stiefzusjes en Assepoester worden door kinderen uit het publiek gespeeld. “We kiezen voor de voorstelling begint zes kinderen uit het publiek, die volgens ons goed in de rol en de bijpassende kleding passen”, vertellen de zussen. De kinderen krijgen een korte introductie. “Loop maar heel netjes en met je kin omhoog en het kussen met het glazen muiltje plechtig voor je als een echte lakei.” De kleine lakei loopt een rondje door de zaal en volgt de instructies op. De rollen worden enthousiast gespeeld door de jonge acteurs. “Spelen met kinderen maakt voor ons elke voorstelling weer spannend en leuk. Je moet steeds weer inspelen op wat de kinderen doen.”
Via een vriend kwamen de Dames Slier op Curaçao terecht. Ze moesten hun theater wel een beetje aanpassen. “Ik wil niet wonen in Tera Kòrá! Daar is alleen maar zand, zand en zand!”, schreeuwt stiefzusje Annastacia. De kinderen in de zaal reageren enthousiast op de liedjes en het spel. Maar ook voor volwassenen is het leuk. “Er zit een diepere laag in het verhaal. Waar kinderen lachen om de gekke dingen, herkennen ouders de realiteit in het verhaal.” De Dames Slier benadrukken dan ook dat het geen ‘kindertheater’ is. “Het is juist leuk voor iedereen vanaf zes jaar.”
“Misschien is het helemaal niet zo leuk om een prinsesje te zijn”, denkt Assepoester hardop. De Stiefzussen van Assepoester is een vrolijk theaterstuk met verrassende wendingen. Trots maken de acteurs een buiging, terwijl het jonge publiek lachend applaudisseert. De afgelopen twee weken is het stuk opgevoerd voor verschillende basisscholen. Zaterdag om vijf uur en zondag om drie uur ‘s middags is het stuk voor iedereen te zien in Teatro Luna Blou. Kaarten kosten 15 gulden en zijn te koop bij Albert Heijn, Teatro Luna Blou en Mensing’s Caminada.[overgenomen van Amigoe, 17 februari 2011]

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter