blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: Bergen Michal

Tante Bettina vertelt over joodse roots

“Ik ben trots op mijn tante Bettina, want ze was een dja dja uma”, zegt schrijfster Michal Nobach-Bergen. Zij hield 19 februari in boekhandel Vaco in Paramaribo een signeersessie voor haar tweede boek, Tante Bettina vertelt, een geromantiseerd verhaal dat op ware feiten gebaseerd is. Het heeft twee jaren geduurd voordat de schrijfster het boek afkreeg. “Het is geen dik boek, maar ik moest veel onderzoek doen, interviews en archieffoto’s zoeken.”

.

Tante Bettina stelde in de Tweede Wereldoorlog haar grote huis open voor acht joden. “Maar de jaloerse buren gunde haar het niet en verklapten het geheim van de acht joden. Betina werd toen opgepakt.”De schrijfster vindt het zeker belangrijk dat Suriname weet dat deze vrouw in het verzet gezeten heeft en heeft gewerkt voor haar land als een dja dja uma. De schrijfster heeft tien jaren na de oorlog bij haar tante Bettina gewoond. Bettina stierf in 1982 aan kanker in Amsterdam. Nobach-Bergen schrijft al tien jaren lang. Haar eerste boek publiceerde zij in het Duits: Die himmlischen Zeiten des Nils Nobach (De zalige tijden van Nils Nobach). Haar derde boek getiteld Genade in beweging komt over twee maanden uit. De schrijfster laat alvast weten dat in dit boek veel over haar eigen leven te lezen zal zijn.

Al de boeken van Noach-Bergen hebben een joods-Messiaanse basis en een Hebreeuwse context. “Eigenlijk hebben wij ook joodse roots, niet alleen slavenroots. Er wordt heel weinig over de joodse roots in Suriname geschreven”, vertelt de schrijfster, die blijkbaar nog nooit gehoord heeft van de studies van Robert Cohen en Wieke Vink. ‘Tante Bettina vertelt is een boek voor iedereen en niet hoogdravend geschreven”, voegt ze er tot slot aan toe.

[gebaseerd op een bericht in de Ware Tijd, 24/02/2011]

Tante Michal signeert

Op zaterdag 19 februari signeert Michal M. Bergen van 10.00 tot 12.00 uur haar boek Tante Bettina vertelt; Terugblik op haar traumatische jeugd en oorlogsverleden in boekhandel Vaco, aan de Domineestraat in Paramaribo.Tante Bettina was iemand die zich door geen enkele omstandigheid of persoon van haar voornemen liet afbrengen. Daarin werd ze duidelijk geleid door de Schepper van hemel en aarde. Geboren in Suriname in 1905, als kleinkind van een Joodse plantage-eigenaar en zijn van negerslaven afstammende dienstbode, werd ze al jong wees. Ze wordt misbruikt, maar toch ziet ze kans om de opleidingen voor onderwijzeres en verpleegster te voltooien. Een krachtige vrouw dus. Daarna trekt ze naar Nederland.

In Amsterdam werkt ze als verpleegster en trouwt met een weduwnaar. Kort voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog wordt ze zelf weduwe. Tijdens de oorlog werkt ze mee in het verzet en verbergt acht Joodse onderduikers in haar woning. Na te zijn verraden komt ze terecht in de hel van Dachau, die ze op wonderbaarlijke wijze overleeft. “Onkruid vergaat niet”, was haar motto.

Na de oorlog treedt ze opnieuw in het huwelijk. In haar huis, aan de Harmoniehof, ontstaat een vrolijke drukte door het inwonen van familieleden uit Suriname. De eigenzinnige nicht Muriëlle is aanleiding voor veel spanning, welke pas twintig jaar later, op La Palma, tot ontlading komt.

Michal M. Bergen volgde een academische dansopleiding bij het Scapinoballet. Ze schreef verhalen en gedichten en verder danste ze. ‘Talenten die ik van God gekregen heb.’ Na haar huwelijk in 1971 met Nils Nobach begon ze op het Canarische eiland La Palma een dansstudio. Hoewel haar man haar aanmoedigde door te gaan met schrijven, kwam het er niet van. Pas na het bezoek van tante Bettina aan La Palma, waar ze tijdens heftig natuurgeweld haar oorlogsherinneringen vertelde, rees het plan om die verhalen op te schrijven.de spanning wordt zorgvuldig opgebouwd (…) Onbetwist een aanzet voor een grote geschiedschrijving van de rol van de Surinamers in het Nederlandse verzet. – Daphne Meijer (Nieuw Israëlitisch Weekblad)

Het boek beschrijft veel problemen en diepe dalen, maar laat ook zien hoe troostvol het geloof in God kan zijn. Een prachtig en ontroerend levensverhaal. – Ronald Koops (Uitdaging)

Tante Bettina vertelt door Michal Bergen
96 pagina’s 145 x 225 mm softcover uitgave Mi’akeev
ISBN 978-90-814172-1-1 € 13,00 of SRD 58,50

[bericht van Vaco]

Surinaams-Joodse-verzetsvrouw worstelt met haar Joodse identiteit

Tante Bettina vertelt is een recent uitgekomen novelle van Michal M. Bergen. Het is het verhaal van een harde Surinaams Creools-Joodse vrouw die als een van de eersten reeds voor de Tweede Wereldoorlog naar Amsterdam kwam. De strijd in Suriname in haar familie, de afstamming van slaven en de weggedrukte Joodse identiteit komen daarin aan de orde. Maar ook haar heldhaftige optreden tijdens de oorlog, waarin ze, doordat haar Joodse achtergrond niet werd onderkend, verzetswerk deed en onderduikers in haar huis opnam. Totdat zij verraden, gevangengenomen en gedeporteerd werd. Op wonderbaarlijke wijze overleefde ze ook die verschrikking.

Het verhaal wordt verteld vanuit het gezichtspunt van een eigenzinnige nicht (de ik-figuur), die na de oorlog bij haar komt inwonen en met wie een diepe wrijving ontstaat, welke vele jaren later tot uitbarsting komt. In dit op ware feiten gebaseerde boek over haar tante verwerkt Michal Bergen ook gegevens uit haar eigen leven. Zij was, tot zijn overlijden in 1985, echtgenote van de bekende Duitse muziekproducent Nils Nobach, die werkte met o.a. Cliff Richard, Gilbert Bécaud, Conny Froboess en Salvatore Adamo.

Aan het boek werkten mee Dick le Mair, veelzijdig musicus en componist met wie Michal eerder twee cd’s met liederen en declamaties heeft uitgebracht, en Corine Y. Warnink.

Uitgeverij Mi’akeev, Hoofddorp, isbn 978-90-814172-1-1). Distributeurs JMM en CB

Meer informatie is hier te vinden.

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter