‘Over leven’ van Nâzim Hikmet verkozen tot mooiste Turkse gedicht aller tijden
Aan de vooravond van de lokale verkiezingen in Turkije werd op vrijdagavond 28 maart in Den Haag het mooiste Turkse gedicht aller tijden gekozen. Het gedicht Yaşamaya Dair (Over Leven) van Nâzim Hikmet eindigde met een ruime meerderheid van stemmen op de eerste plaats.
Zeven schrijvers, dichters, politici en journalisten van Turks/Nederlandse en Nederlandse komaf droegen in deze aflevering van Writers Unlimited The Series elk een gedicht voor, bij wijze van nominatie. Het publiek voegde daar nog drie gedichten aan toe. Na een stemming in de zaal bleef er één duidelijk winnend gedicht over. Het werd door twee deelnemers genomineerd: de in Nederland wonende schrijver Kazım Cümert en journalist Froukje Santing (voormalig NRC correspondent in Turkije). De avond werd georganiseerd door Writers Unlimited, in samenwerking met Uitgeverij Maas en Bibliotheek Den Haag.
De gedichten werden gekozen uit twee verzamelbundels: Reisgenoten & wijnschenkers met gedichten uit het Osmaanse Rijk, en Moderne Turkse poëzie met gedichten uit de twintigste eeuw, samengesteld door o.a. Mehmet Emin Yıldırım en Sytske Sötemann.
De deelnemers droegen hun favoriete gedicht in het Turks voor, terwijl het publiek de Nederlandse vertaling kon meelezen op een scherm. Aan het programma namen o.a. deel Nurnaz Deniz (auteur en publicist), Ibrahim Eroglu (auteur), Meltem Halaceli (auteur, performer en Arabist), Fatma Koser Kaya (wethouder Gemeente Wassenaar). De avond werd gepresenteerd door journalist en dichter Tuncay Çinibulak.
Over Leven
(Yaşamaya Dair)
Nâzim Hikmet (1901-1963)
vertaling: Wim van den Munkhof
1
Leven is geen grapje,
je moet in grote ernst leven,
zoals bijvoorbeeld een eekhoorntje,
dus zonder daarbuiten of daarna iets extra’s te verwachten,
je moet je dus uit alle kracht voor het leven inzetten.
Je moet leven serieus nemen,
dus zo, dat je bijvoorbeeld
met je armen op je rug gebonden, en je rug tegen de muur,
of in het lab,
in een witte jas, met een enorme bril,
kunt sterven voor de mensen,
en wel voor mensen die je zelf nooit hebt gezien
en zonder dat iemand je ertoe dwong
en ook nog eens terwijl je weet dat het mooiste
wat je hebt en het meest waarachtige leven is.
Dus neem je leven steeds zo ernstig op
dat je bijvoorbeeld nog op je zeventigste olijven plant,
en dan niet om je kinderen iets na te laten of zoiets,
maar omdat je niet in de dood gelooft, al ben je bang om dood te gaan,
en je dus de balans naar leven door laat slaan.
2
Stel, je krijgt een zware chirurgische ingreep,
met de kans niet meer
op te staan van de witte operatietafel.
Al voel je je droef bedrukt om een te vroeg heengaan
toch lach je om een Bektaşi-grap,
kijk je uit het raam of het gaat regenen
of wacht je toch ongeduldig op
de laatste nieuwsberichten.
Stel, ten behoeve van iets waarvoor het waard is te strijden
bevind je je aan het front.
Het kan dat je de eerste dag al, bij de eerste aanval
vooroverstort en sterft.
Je weet dit met een vreemde wrok,
maar toch ben je razend benieuwd
hoe deze mogelijk nog jaren slepende strijd zal aflopen.
Stel, je zit achter tralies,
loopt al tegen de vijftig,
en over achttien jaar pas zal de stalen poort zich openen.
Toch koester je de band met buiten,
met mens en dier, met strijd en wind,
met alles dus wat zich buiten de muren bevindt.
Dus in welke toestand, op welke plek ook
moet je leven als ging je nooit dood…
3
Onze wereld koelt af,
een ster tussen de sterren,
nog wel een van de kleinste,
een spikje bladgoud op blauw fluweel,
die reusachtige wereld van ons.
Ooit koelt deze wereld af
en zal niet eens als een ijsklomp
of een dode wolk,
maar als een lege notendop wegtollen
in het eindeloze stikkedonker.
Nu al daarvan de pijn te dragen,
de droefenis te voelen.
Zozeer moet je van deze aarde houden
dat je kunt zeggen:
‘Ik heb geleefd…’
De tweede plaats was voor het gedicht İstanbul’u Dinliyorum (Ik luister naar Istanbul) van Orhan Veli Kanık, gevolgd door Cahit Sitki Taranci (Gedicht over vijfendertig jaar) van Otuz Beş Yaş Şiiri. De overige genomineerde gedichten waren Vasiyet (De laatste wil) van Can Yücel, Gazel I van Pir Sultan Abdal’s, Ahmet Haşims Parıltı (Schittering), Var (Er is) van Cemal Süreyya, Gazel van Yunus Emre en Hayal Şehir (Stad der verbeelding) van Yahya Kemal Beyatlı.
[van de site van Writers Unlimited]
RSS
Facebook
Twitter
