Papiamentu op school
door Hitzig Bazur
De tegenstanders van Papiamentu op school hebben kennelijk de meest recente veldslag gewonnen. Mogelijk een Pyrrusoverwinning, want het is in de eerste plaats zoals Prof. Dr Martinus Arion schrijft. Dat ten tijde van het Nederlands als instructietaal? gisteren bijna? nooit op deze wijze is getoetst. En toch zijn de slachtoffers veel voorkomend. Maar dus: Papiamentu voldoet kennelijk niet als instructietaal op school? althans volgens de ministeriele onderzoekingen, na zo’n korte toepassing en niettegenstaande de Unesco-aanbevelingen hierover? en gezien de vele dropouts uit de tijd, kunnen wij ook geen wonderen verwachten van het Nederlands……! Tijd om op de noodrem te staan. Als noch Papiamentu noch Nederlands tot goede resultaten leiden, welke instructietaal gebruiken we dan? Is er mogelijk iets anders aan de hand? Want er is toch een groep jongeren, die ongeacht hun afkomst toch met goed gemak de lagere school doorkomen, op bovengemiddelde wijze de gecoordineerde proefwerken realiseren en uitblinken op havo/vwo tot en met de afronding van hun hbo en wo toe. De meesten in het Nederlands en kennelijk ook een aantal van het Erasmuscollege. Waar is de omslag? Wat is het geheim? Het ligt, denk ik in de aandacht die deze jongeren genieten van met name hun ouders en hun eigen inzet, die niet beschikbaar is voor de overige sukkelaars (geen belediging bedoeld) die puur op geluk door het schoolsysteem proberen te laveren en vaak mislukken. Met of Papiamentu of Nederlands als instructietaal. De aandacht en de inzet moeten dus systematisch op een hoger peil ongeacht de instructietaal. Hoe realiseren wij dit?
1. Langer op school: De jeugd van tegenwoordig moet veel meer kennis opdoen, dan de generaties kort voor hen. Wij leerden lezen en schrijven, maar hun krijgen ook de computer voor de kiezen en de ongelooflijk ruime informatiebron en mogelijkheden daarvan. Maar toch zitten zij ongeveer een gelijk aantal uren op school. Vergelijk hiermee: Er is nagenoeg geen enkel bedrijf dat minder dan 8 uur per dag zijn werknemers inzet. Vaak moet er zelfs overgewerkt worden om aan de doelstellingen te voldoen. Dan betreft het hierbij doorgaans repetitieve werkzaamheden, die de werknemer snel begrijpt maar de volume is groot. Kunnen wij dan verwachten dat de jeugd de vele gloednieuwe technieken (lezen, schrijven, computer, aardrijkskunde, geschiedenis, wiskunde) in slechts 4 uur per dag onder de knie krijgen? Zelfs onze poging ertoe is belachelijk. De jeugd moet gewoon langer op school; 8 uur per dag lijkt mij een goede aansluiting met de werksfeer van vroeger of later!
2. Lezen op school: Vaker dan niet zijn de kinderen die met goed en zeker uitstekend gevolg door de schooljaren komen, zij die vaak de leesboek tot zich nemen. In eerste instantie wellicht gedwongen, maar niet lang daarna met graagte. Ik kan me geen beter manier voorstellen om de taal te leren beheersen. Elke taal! De grammatica en de woordenschat stromen ongedwongen naar binnen en daarmee is ook de poort naar alle andere kennis wagenwijd open. In de 8 uur op school moet er dus veel gelezen worden; minstens een boek per taal per week (Papiamentu, Nederlands, Spaans, Engels). Als er,naar mijn visie, ook licht onderricht (zingen bijvoorbeeld) wordt gegeven in de overige top 5-wereldtalen (Frans, Duits, Chinees, Japans, Russisch), dan creeren wij een supermens op Curacao. Wat voor invloed heeft zo iets wonderbaarlijks op onze toekomstige economische ontwikkeling?
3. Toch Nederlands: Ik denk dat ik behoorlijk hoogbegaafd ben in het Papiamentu ondanks, omdat, door middel, niettegenstaande, desalniettemin! Ik heb gedurende jaren een tijdschrift in het Papiamentu geschreven en oplossingen (nieuwe woorden) verzorgd, die veel beter zijn dan de primitieve en lelijke constructies die de officielen nu maken. Toch geloof ik, dat het Curacaosche kind erbijgebaat is om zo snel als mogelijk in het Nederlands door te gaan, na zeg maar een jaar omschakeling. Curacao is nu eenmaal op basis van het Nederlands opgebouwd (alle wetten bijvoorbeeld) en het vervolgonderwijs binnen en buiten is op Nederlands gegrondvest. Maak het dus niet te moeilijk voor het kind,want de rest van zijn leven zal ook niet gemakkelijk zijn. Er moet met discipline gewerkt worden tijdens de studie en later op de werkvloer; laat het kind dat dus nu meteen gewoon ervaren. Met de technieken bij 1 en 2 kan het nietanders, dan dat het Curacaosche kind in de regel en niet toevallig met goed gevolg en (zeer belangrijk) met goed gevoel zijn school afgemaakt.
Awor e tradukshon na Papiamentu
Papiamentu na skol
E kontrinkantenan di Papiamentu ta parse di a gana e mas resien bataya. Tamuy probablemente un viktoria di ganja ganja pasombra e ta na prome lugamanera Prof. Dr. Martinus Arion ta skibi den su reakshon. Ku den tempu diHulandes komo idioma di instrukshon ? komosifuera ta ayera ? nunka no a hasie tipo di testnan aki. Pero ku tog e viktimanan ta abundante. Pues: Papiamentuta parse di no ta adekua komo idioma di instrukshon na skol ? alomenos segune investigashonnan ministerial, despues di un periodo demasiado kortiku diaplikashon i apesar di e rekomendashonnan di Unesco al respekto. Tumandona kuenta e hopi dropouts den e tempu ei, nos no por verwagt milagernan diHulandes tampoko……!?Ta tempu pa wanta brik skerpi. Pasombra si ni Papiamentu ni Hulandes ta kondusina bon resultadonan, kua idioma di instrukshon nos lo huza e ora ei? Akasotin un otro kos ta susediendo? Pasombra tin tog un grupo di hoben, ku, irespektonan desendensia tog ta pasa ku bon fasilidad door di skol basiko, ta realisae testnan kordina ku un resultado mas ku promedio i ta briya na havo / vwote i ku terminashon di nan hbo (skol profeshonal haltu) i wo (edukashon universitario sientifiko). Mayoria di nan por medio di skol na Hulandes pero algun di Erasmuscollege tambe. Kiko ta e sekreto? E ta sinta, asina mi ta pensa, den e atenshon kue hobennan aki ta hanja di nan mayornan espesialmente i nan propio empenjo, ku no ta presente serka e otro hobennan, ku ta tambalea door di e sistemadi skol puramente riba suerte i ku pues ta faya frekuentemente. Ku of Papiamentu of Hulandes komo idioma di instrukshon. Mester hisa i pone e atenshon i eempenjo pues sistematikamente riba un nivel mas haltu no importa e idiomadi instrukshon. Kon nos lo realisa esei?
1. Skol mas largu: E hubentud di awendia mester akumula muchu mas tantu konosementuku te hasta e generashon djis prome. Nos a sinja lesa i skibi, pero nan tahanja tambe e computer benta den nan skochi i e fuente di informashon i posibilidadnaninkreible di esei. Pero tog nan tambe ta sinta mas o menos mesun kantidaddi ora na skol ku nos. Kompara: No tin praktikamente ningun empresa, ku tahuza su trahadonan pa menos ku 8 ora pa dia. Hopi biaha mester traha extraora pa alkansa e metanan di e kompania. Den e kasonan aki ta trata di trabounanrepetitivo, ku e trahado ta komprende lihe, pero e volumen ta grandi. Akasonos por verwagt ku e hubentud por domina e multitud di teknikanan kompletamentenobo (lesa, skibi, computer, geografia, historia, wiskunde) den solamente4 ora pa dia? Te hasta e intentonan pa hasi esaki ta chistoso. E hoben simplementemester pasa mas ora na skol. 8 ora pa dia ta parse mi un bon konekshon kue ambiente di trabou di tempran of lat.
2. Lesa na skol: Mas biaha si ku no, e muchanan ku ta pasa nan anjanan diskol ku bon i sigur ku exelente resultado, ta esnan ku frekuentemente ta tuma un buki pa lesa. Den prome instante kisas obliga pero no muchu despuesku plaser. Mi no por imagina mi mes un miho manera pa sinja idioma. Tur idioma! E gramatika i e rikesa na palabra ta drenta sin resistensha i ku esei e portana tur otro konosementu ta habri hanchu. Den e 8 ora na skol pues mesterlesa hopi, por lo menos un buki per idioma pa siman. (Papiamentu, Hulandes,Spanjos, Ingles). Si segun mi vishon, duna instrukshon leve tambe den e Top5 idiomanan di mundu (Franses, Aleman, Chines, Hapones, Ruso), nos lo kreaun super hende na Korsou. Ki influensia un kos maraviyoso asina lo tin ribanos desaroyo economiko den futuro?
3. Tog Hulandes: Mi ta kere ku mi ta domina Papiamentu na un nivel bastantehaltu, apesar, pa motibu, pa medio di, irespekto, aunke! Durante hopi anjami a skibi un revista na Papiamentu aplikando solushonnan (palabranan noboentre otro) riba un miho base ku e konstrukshonnan primitivo, mahoso i avesesofensivo ku e ofisialnan ta pusha den nos garganta. Tog mi ta di opinion, ku e mucha Kurasalenjo ta miho sirbi pa pasa mas lihe posibel pa Hulandeskomo idioma di instrukshon, despues di un konekshon Papiamentu-Hulandes dilaga nos bisa un anja. Korsou ta kon ku bai bin un isla konstrui riba Hulandes (tur nos leinan por ehempel) i e edukashon sekundario i mas leu, paden ipafo ta basa riba Hulandes. Laga nos no purba pa hasi e kos demasiado difisilpa e mucha, pasombra restante di su bida tampoko ta fasil. E lo mester trahaku disiplina durante di su estudio i despues den su trabou. Laga e muchaexperiensia e lucha aki pues for di aworaki. Ku e solushonnan ku mi a menshonana 1 i 2 lo no por ta otro ku e mucha Yu di Korsou komo regla i no kasualidadlo termina su skol ku bon resultado i (sumamente importante) bon sintimentu.
RSS
Facebook
Twitter
