blog | werkgroep caraïbische letteren

Zijn we allemaal Boni’s?

door Els Moor

Op 29 juni was het weer zover: de toneelvoorstelling van Matoekoe ter gelegenheid van 1 juli, de dag van ‘ manspasi’. Vanaf die datum in 1863 waren de slaven in Suriname geen ‘bezit’ meer van een meester. Hun eigen vrije wil kon hun leven gaan mee-bepalen, maar … dan moet je wel weten wat goed voor je is, wat je werkelijk wilt. Dat is ‘manspasi’ écht en dat is een ontwikkeling.
Op deze feestelijke woensdagavond speelden pupillen en medewerkers van Matoekoe opnieuw De geboorte van Boni, een stuk van Wie Eegie Sanie-auteur Eddy Bruma (foto rechts) uit 1952. Op 27 juni 2008 was dit stuk ook al gespeeld door Matoekoe, met veel succes, zo zelfs dat het op 17 oktober herhaald werd in de Stadszending in Paramaribo.

Het stuk gaat over slavin Nora die zwanger is van haar wrede meester. Haar geliefde, een medeslaaf, wordt van haar gescheiden en ze besluit het bos in te trekken om haar kind in vrijheid geboren te laten worden. Ze wordt gevonden door twee marrons, jagers, die haar naar hun hoofdman brengen. In het marrondorp wordt het kind geboren. Granman en de wintipriester zien dat dit kind, anders van kleur, in het bos in vrijheid geboren, opgevoed moet worden tot het leiderschap van de Marrons, ook in hun strijd tegen het koloniale bewind.
Een opstandige marron die smaalt om deze ‘halfbloed’, wordt het zwijgen opgelegd.

Met de inhoud van dit stuk ben je er nog niet op de planken van Matoekoe. De tekst van Bruma is nogal zwaar, woorden…woorden…woorden. Matoekoe heeft het stuk bewerkt, naar de pupillen toe, met weinig woorden, leuk spel, rollen voor iedereen, veel muziek en ook dans en herkenbare grapjes erin. Een aap die bengelend vanuit een boom een scène afsloot, bracht de hele zaal aan het lachen. Het stuk werd uitstekend gespeeld. De grote rollen waren voor ‘ grote spelers’ en wie niet zo goed kan onthouden of veel spreken, had een groepsrol, bij de slaven, of de marrons en had volop de gelegenheid om mee te zingen en zelfs te dansen. De ´meester’ van de slaven en verwekker van Boni, was met zijn houding van ‘geweldig doen’ een wrede macho en dus ook om te lachen. Een meesterlijk gespeelde rol. Iedereen vond dus zijn grote of kleine rol in De geboorte van Boni en dat is een duidelijk stuk invulling van de pedagogie van Matoekoe.

De symboliek in verband met de pupillen van Matoekoe zelf komt ontroerend duidelijk naar voren in het stuk: Boni is ‘anders’, zij zijn ook ‘anders’, maar zowel Boni als zij hebben mogelijkheden tot ontwikkeling in zich die ze kunnen verwezenlijken als ze goed begeleid worden. Het stuk werd met veel verve gespeeld onder de knappe leiding van Maureen Calli en Robby Karijoredjo. Het publiek was enthousiast en het zou leuk zijn als het stuk ook nog een keer in de stad gespeeld werd, na de vakantie.

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter