You Hengeler stink oet de bek as ’n rioolputje
‘Ik bin swart van boeten, maar mooi van binnen en you Hengeler bint mooi van boeten, maar pikzwart van binnen. Jullie schrob de street, hark de tuin en wash de hond, maar when you smorns opstoa, you stink oet de bek as ‘n rioolputje.’ Aldus Joseph Sylvester (1890–1955), alias ‘Menthol’, een succesvolle en zonderlinge immigrant uit de Cariben.
Een man die er bewust voor koos zijn leven zonder toekomst te veranderen in een uitdagend leven in Europa, als één van de eerste donkere immigranten, de allereerste zelfs in Twente. Op zondag 10 en maandag 11 april is er bij TV Oost uitgebreid aandacht voor de historische Menthol, een verhaal dat bijna in de vergetelheid raakte…
Op zondag 10 april duikt programmamaker Inga Tjapkes in het TV Oost programma OverUIT de Kunst in het leven van Menthol, de eerste zwarte man in Hengelo. Samen met de Hengelose schrijver Frank Krake, die het verhaal over Menthol weer tot leven wekte. Waarom deed Krake dat eigenlijk? Op maandag 11 april vertelt Frank Krake in het nieuws- en achtergrondenprogramma Overijssel Vandaag over zijn onderzoek naar Menthol en het boek dat hij schreef. Diezelfde avond zie je bij TV Oost de documentaire ‘Menthol, een neger in Hengelo’, uit 2009.
Joseph Sylvester, alias Menthol
Joseph Sylvester, komt als vluchteling aan in Nederland. Hij is gevlucht voor de uitzichtloze situatie in zijn geboorteland Saint Lucia en voor de rassenhaat en het geweld van de Ku Klux Klan in Amerika. Hij verdient zijn brood op markten in heel Nederland waar hij zijn Babajaba tandpasta op spectaculaire wijze aan de man brengt. Complete steden en dorpen lopen uit. Menthol leert Nederland tandenpoetsen. Hij ontmoet de Hengelose Roosje Borchert, een vrijgevochten dame van stand, mannequin, en bekend als het mooiste meisje van de stad. Het is liefde op het eerste gezicht. Hij zwart, zij blank. Een onmogelijke combinatie in de jaren twintig van de vorige eeuw. Onder enorme belangstelling trouwen de twee in 1928 in Hengelo: het was één van de eerste gemengde huwelijken van Nederland. Twaalf jaar later breekt de oorlog uit. Opnieuw dreigt Joseph’s vrijheid te worden aangetast. Het echtpaar besluit te scheiden, uit pure liefde voor elkaar. En dat is maar goed ook…
Uitzendtijden
OverUITdeKunst, 10 april: 11.35, 12.35, 14.35, 16.40, 17.15, 19.15, 21.15, 23.15 uur.
Overijssel Vandaag, 11 april: vanaf 17.00 uur elk uur.
Menthol, een neger in Hengelo: 11 april, 21.00 uur.
[van rtv.oost, vrijdag 1 april 2016]