Yogjakarta: Op de graven staan de orginele namen
door Charles Chang
Het eerste wat de meeste Javanen uit Suriname doen wanneer ze Indonesië bezoeken, is de graven van hun voorouders bezoeken. Dit deed Sapto Sopawiro (73) dus ook, een dag na zijn aankomst in Yogjakarta, Midden-Java.
De cultuurkenner en laatste overgebleven dhalang (wajang poppenspeler) van Suriname is voor zijn culturele kennisverrijking in het land van zijn roots. Het eerste graf dat hij bezocht, lag op een familiebegraafplaats achter een kleine woongemeenschap die bloedverwant is van de senior uit Suriname. Een familielid wees hem het rijtje: grootvader, grootmoeder, tante en kinderen. Net als de meeste graven waren deze ook van het islamitisch model – hoog conisch met daarop twee kronen. Kleine afmetingen waren even dominant als de volwassen maten. Sommige voorzien van een kruis om het ander geloof aan te duiden. De bekende modellen van Suriname, betegeld met een opening in het midden, kwamen ook voor. Bij grootvader deed Sopawiro een gebed en overgoot daarna de graven met kokoswater. “Voor ons is dit heilig water of water van de morele orde, legt Sopawiro uit. Tot slot legde hij als eerbetoon roze ‘ngekarbloemen’ op de graven.
Bekende namen
De tweede begraafplaats was een kleine algemene begraafplaats met de naam ‘Wonosopo’. Na herhaling van het vorig ritueel, keek Sopawiro naar de namen van andere graven. Ze leken bekend: Karijoredjo, Partoredjo, Kartopawiro, Pawirodinomo en Somopawiro zijn namen waarvan hij weet in welke buurt ze te vinden zijn in Suriname. “Dit zijn de oude originele namen van contractanten, tegenwoordig heeft men van die moeilijke namen door het geloof.”
Verloren taal
De derde en laatste begraafplaats die hij bezocht, leverde hem een andere ‘ontdekking’. De naam van de begraafplaats stond namelijk in het hanacaraka, het oud Javaans schrift. Sopawiro als voorganger van het Javanisme moest het dan vertalen voor zijn gezelschap. “Den suma fu dya no man leysi en srefi”, concludeerde hij lachend.
[uit de Ware Tijd, 18/05/2013]
RSS
Facebook
Twitter
