Wraak op kunst en cultuur
door Thomas Vaessens
“Know your values and frame the debate”, zo luidde in 2004 het advies van George Lakoff aan links Amerika. Zijn boek Don’t think of an elephant moest de progressives ertoe aanzetten het politieke discours terug te claimen, het discours dat volgens Lakoff bepaald werd door het vermogen van de conservatives om debatten naar hun hand te zetten door die debatten in een zeer vroeg stadium te framen.
We zien er ook in Nederland dagelijks voorbeelden van. Sinds Wilders de CDA-ers Koppejan en Ferrier “dissidenten” genoemd heeft (en Verhagen dat niet onmiddellijk corrigeerde), is dat toch wat nare woord (Van Dale: ‘scheurmaker’) niet meer uit de nieuwsberichten weg te denken..
Een ander gevalletje van framing: de betiteling van kunst en cultuur als “linkse hobby’s”. Vandaag gaat de helft van het Commentaar van de Volkskrant over de aanstaande bezuinigingen op kunst en cultuur. Ze worden “de wraak voor de zogenoemde linkse hobby’s” genoemd. Dat woord “zogenoemde” suggereert dat de Volkskrant afstand neemt van de term. Geen wonder, want de Volkskrant is tegen de bezuinigingen. De krant vindt dat VVD en CDA zich door de anti-elite toon van de PVV hebben laten gijzelen.
Maar zal het Commentaar ook enig effect sorteren? Komt het met nieuwe gezichtspunten in het debat over de waarde van kunst en cultuur voor de samenleving? Ik ben bang van niet. In de laatste alinea wordt erop gewezen dat de achterban van de beide regeringspartijen “meer dan gemiddeld concerten, opera’s, theatervoorstellingen en exposities bezoekt”. Met andere woorden: VVD en CDA zijn van plan te snijden in “hobby’s waarvan hun eigen kiezers zo gretig gebruikmaken”. Daar zijn die verdomde hobby’s weer…
Over gijzelen gesproken. Zolang we geen alternatief vinden voor het beeld van cultuur als hobby, is er nauwelijks verweer mogelijk tegen de marktlogica (en het rechtse revanchisme) achter de bezuinigingsplannen.
Kunst en cultuur zijn geen hobby’s van een in economische of demografische zin te definiëren doelgroep.
[overgenomen van De Amsterdamse lezing, 5 oktober 2010]
RSS
Facebook
Twitter
