“Witte en zwarte visies op de geschiedenis: allemaal bullshit!”
door A. Dirven
.
‘Er bestaat geen witte visie op de geschiedenis, en er bestaat geen zwarte visie op de geschiedenis. That’s all bullshit! Mijn moeder was wit en mijn vader was zwart, wat zou mijn perspectief dan moeten zijn? Ik ben opgegroeid in Liverpool, van oudsher een van de zwartse steden van Groot-Brittannië en een belangrijke havenplaats, waarvandaan de slavenhalers uitvoeren. Ik heb het allemaal meegemaakt; racisme, partijdigheid, discriminatie, en ook de eindeloze debatten over zwart en wit perspectief die uiteindelijk allemaal nergens toe geleid hebben. Ik begrijp dat dit in Nederland nog een issue is. Maar ik zeg: er zijn concurrerende verklaringen van de geschiedenis, elkaar bestrijdende interpretaties, er is een heftig debat. Maar ik omarm alle concurrerende perspectieven, ik wil dat er zoveel mogelijk mensen bezig zijn met de slavernijgeschiedenis, ze zijn allemaal welkom.’
Dat zei Stephen Small, bijzonder hoogleraar Nederlands slavernijverleden en erfenis, aangesteld vanwege het NiNsee aan de Universiteit van Amsterdam, èn docent Afro-American Studies in Berkeley, op vrijdagavond 27 juni 2013 in het academisch debatcentrum Spui25 in Amsterdam. Prof. Small besteedde veel aandacht aan de verschillende onderzoeksgebieden waarop hij werkzaam is, onder meer dat van de mentaliteitsgeschiedenis van de nazaten van de slaafgemaakten.
Naast hem hielden ook prof. Alex van Stipriaan (Erasmusuniversiteit Rotterdam) en drs Suze Zijlstra (UvA-promovenda die de machtsverhoudingen tussen etnische groepen in het 17de-eeuwse Suriname bestudeert) levendige inleidingen. Van Stipriaan wees erop dat recent onderzoek aantoont dat de Nederlanders al vroeg in de 17de eeuw een groot aandeel hadden in het transport van Afrikanen naar de Nieuwe Wereld. Al in 1797, zo tonde hij aan, had het weinig gescheeld of de Bataafsche Republiek had de slavernij afgeschaft; vervolgens trad er een windstilte in tot ca. 1840 toen de abolitionisten (onder wie Van Stipriaans betovergrootvader, Hendrik Koenen) weer luid hun stem lieten horen. Maar eerst recentelijk wordt er de nadruk op gelegd dat niet de Nederlandse politiek of de Koning de afschaffing van de slavernij naderbij hebben gebracht, maarde uitholling van het slavernijsysteem van binnenuit.
Zijlstra ging in op de hardheid van de vroegste planters in Suriname en hun angsten voor de overmacht aan slaven. Al in 1678 vonden er aanvallen op de plantages plaats door weggevluchte slaven die hadden gekozen voor de marronage in het binnenland van Suriname.
Interessante historische verhalen. Maar het was de openingsvraag van moderator prof. Michiel van Kempen (bijzonder hoogleraar Caraïbische literatuur UvA) die Small zijn tirade ingaf. Een bomvolle zaal luisterde toe en nam met veel vragen actief deel aan de bijeenkomst.
RSS
Facebook
Twitter
