blog | werkgroep caraïbische letteren

We hebben niet geleerd van Anton de Kom

door Karel Donk

Momenteel is er vooral in Nederland, maar ook in Suriname, een hype rond Anton de Kom en zijn boek Wij slaven van Suriname. Jammer genoeg lijkt het allemaal meer op ‘virtue-signaling’ en ‘lip-service’ gezien het feit dat er weinig bewijs is dat mensen de boodschap van Anton de Kom daadwerkelijk hebben begrepen, laat staan dan ze hun dagelijkse keuzes en handelen hebben aangepast aan de hand daarvan.


De meeste mensen vieren bijvoorbeeld nog steeds de zogenaamde ‘afschaffing van de slavernij’ terwijl De Kom duidelijk was over het feit dat de slavernij nooit echt is afgeschaft, en dat integendeel, we slechts een overgang hebben gehad naar een ‘hardere’ vorm van slavernij.

In zijn boek vertelt De Kom niet alleen over de slechte leefomstandigheden en martelingen die de slaven vroeger moesten doorstaan op de plantages in Suriname, maar laat hij ook zien hoe de transitie langzaam plaatsvond naar de vorm van slavernij waarin we vandaag nog steeds leven. Toen al had hij door dat de mensen misleid zijn geworden en dat de slavernij gewoon op andere wijze werd voortgezet door de kolonialisten. Vandaar hij ook schreef: “[…] ook al wordt ieder jaar op 1 Juli de dag der bevrijding met veel vertoon van vreugde in Suriname gevierd. Laat men ons aantoonen, dat de Surinamers in den waren zin des woords vrij zijn, dat ze niet meer gedwongen worden hun arbeidskracht te verkoopen, zij het dan op andere wijze dan tijdens het tijdperk der slavernij.”
De slaven van nu (‘burgers’) geloven dat ze vrij zijn en dat ze voor zichzelf werken, maar moeten nog steeds een groot deel van de vruchten van hun arbeid onder dwang en bedreiging van geweld (‘belastingen’) afstaan aan de basja’s en opzichters (‘commissarissen’, ‘ministers’, ‘president’ etc.) in de roverheid. In zijn boek bespreekt De Kom enkele voorbeelden van hoe de afpersing en misbruik van de slaven gewoon werd voortgezet via de ‘belastingen’ in “de nieuwe ordening der koloniale maatschappij,” waar de individuele plantages uiteindelijk geconsolideerd werden in de gigantische plantage Suriname. Hij beschrijft ook hoe de slaven toen werden mishandeld en gestraft wanneer ze zich niet lieten afpersen en beroven door de belastinginners. Met dit systeem van slavernij zitten we nog steeds opgescheept.

Weiger je vandaag de dag om dwangarbeid te leveren aan de roverheid en je door hen te laten afpersen en beroven, dan zal je al gauw merken hoe ‘vrij’ en ‘onafhankelijk’ je daadwerkelijk bent op de plantage Suriname. Nadat je eerst geterroriseerd wordt met brieven (‘aanslagen’ op je [recht op] leven) van de belasting ‘dienst’, word je op den duur beroofd van je bezittingen en beland je uiteindelijk zelfs in een cel. Niet zoveel verschil vergeleken met de slaven van vroeger. Op de koop toe laten de basja’s en opzichters van nu de rode loper voor zich uitrollen, net als vroeger voor de koning(in), en laten ze zich aanspreken met titels als “Zijne/Hare Excellentie,” terwijl ze verantwoordelijk zijn voor, en leven van, grootschalige afpersing en roof en dus feitelijk criminelen zijn. De blanke kolonialisten in het bestuur van de plantage zijn gewoon vervangen door kleurlingen die geen haar beter zijn.

In een vorig artikel op Starnieuws had ik al ervoor gewaarschuwd dat ongeacht welke politieke partijen zouden winnen op 25 mei 2020, het volk wederom de grote verliezer zou blijken zijn. Dat is precies wat we nu zien. De nieuwe basja’s en opzichters in de roverheid zijn de slaven nog intensiever gaan afpersen via de ‘belastingen’ (en ‘moro e doro’. Waar ‘de redding’ vóór de verkiezingen van 25 mei 2020 had aangegeven dat ‘wo set en‘ en dat het de roverheid zou zijn die zou inleveren, en niet het slavenvolk, zien we dat het slavenvolk voor de zoveelste keer in de afgelopen 100 jaren op dezelfde manier is beetgenomen. Sterker nog, zoals Edward Belfort in een recent interview op Apintie zei, is de huidige roverheid zelfs 4x erger dan de vorige.

Wat zou de reactie zijn geweest van de marrons van vroeger, als iemand ze zou vertellen dat hun nakomelingen 200 jaren later hun eigen volk zouden onderdrukken precies zoals de blanke meesters van toen? Ze zouden de persoon waarschijnlijk niet willen geloven en misschien zelfs voor gek verklaren. Vandaag zitten nakomelingen van die marrons in het bestuur van dit systeem van slavernij waartegen hun voorouders vroeger gestreden hebben, doen ze even hard mee aan de grootschalige onderdrukking en misbruik, en zijn ze er ook nog trots op! En de enkelingen die durven om de waarheid te spreken, en de realiteit te zien voor wat het is, worden ‘in een hoekje’ geforceerd en belanden vervolgens op de Spoedeisende Hulp.
We willen allemaal vooruitgang hebben in ons leven en betere tijden tegemoetzien. Helaas zal dat pas echt kunnen op een duurzame manier wanneer we de moed/durf hebben om de waarheid te erkennen en accepteren, en belangrijker nog, in overeenstemming daarmee te handelen. Precies zoals Anton de Kom in zijn tijd, hoe moeilijk en pijnlijk het ook was, en hoe politiek incorrect en gevaarlijk het ook was, de moed had om zijn visie over de realiteit van toen te publiceren in zijn boek.

[ingezonden brief in Starnieuws, 20 december 2020]

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter