‘Wat blijft is de onbreekbare kracht van vrouwen’
In memoriam Joan Ferrier
Op Internationale Vrouwendag 8 maart overleed een bijzondere vrouw: Joan Ferrier, voormalig directeur van E-Quality, kenniscentrum voor emancipatie, gezin en diversiteit.
Van 1998 tot 2012 heeft zij als directeur met passie en deskundigheid een voortrekkersrol vervuld in de opbouw van E-Quality en het verbinden van gender en etniciteit. In 2012 fuseerden E-Quality en Aletta tot het huidige Atria, kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis.Renée Römkens, directeur van Atria: “Joan heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de totstandkoming in 2012 van Atria, kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis. Haar werk is van historisch belang en dat koesteren wij. De herinnering aan de prettige samenwerking blijft in onze gedachten. Namens alle collega’s van Atria wens ik haar familie, vrienden en dierbaren veel sterkte met dit grote verlies.”
Interculturaliteit
Joan Ferrier wordt op 14 december 1953 in Suriname geboren, als dochter van Johan Ferrier, de eerste president van Suriname, en van Edmé Vas, lerares. Zij groeit achtereenvolgens op in Suriname en Nederland. In 1980 studeert zij af aan de Rijksuniversiteit Utrecht als orthopedagoog, met specifieke aandacht voor etnische groepen in Nederland en de situatie van kinderen en jeugdigen in ontwikkelingslanden. Na haar studie houdt zij zich in diverse functies bezig met interculturele jeugdhulpverlening. Zo zet zij onder meer in Amsterdam een opvanghuis op voor Marokkaanse jongens, en een tehuis voor meisjes met een islamitische achtergrond.Naast het geven van adviezen en trainingen op het gebied van interculturalisatie van organisaties, is zij werkzaam aan de Universiteit van Amsterdam bij de Vakgroep Orthopedagogiek en doceert zij lange tijd transculturele pedagogiek aan de Hogeschool van Amsterdam.
Een warm hart
In 1998 begint zij als directeur van het nieuw opgerichte ‘Instituut voor gender en etniciteit’, een fusie tussen Project Aisa – emancipatieondersteuning zwarte vrouwen, migranten- en vluchtelingenvrouwen, Arachne – vrouwenadviesbureau overheidsbeleid, het Instituut Vrouw & Arbeid (IVA) en het Women’s Exchange Programme International (WEP-I).Tijdens de openingsbijeenkomst op 22 juni 1998, bijgewoond door ruim 1400 mensen, in het Tropeninstituut Amsterdam lanceert de kersverse directeur de nieuwe naam van het instituut: E-Quality, experts in gender en etniciteit. Ook brengt zij de strategie van E-Quality naar voren. Met nationale en internationale overheden, maatschappelijke organisaties, instellingen en bedrijven werkt E-Quality samen om beleid te ontwikkelen “ten dienste van meer gelijke kansen en mogelijkheden in een multiculturele context.” Joan Ferrier geeft aan te zoeken naar bewegingen en organisaties die betrokken zijn bij veranderingsprocessen in de samenleving en die gender en etniciteit een warm hart toedragen.
Gender & etniciteit
Na een fusie in 2007 met de Nederlandse Gezinsraad ontwikkelt E-Quality zich onder haar leiding tot een kenniscentrum voor emancipatie, gezin en diversiteit. De koppeling van gender en etniciteit in één perspectief neemt ook hierin weer een belangrijke plaats in. Deze verbinding verankeren in het denken en handelen van beleidsmakers, politici, trendsetters en andere gezaghebbende vrouwen en mannen ziet Joan als een steeds terugkerende uitdaging voor E-Quality.
Veelzijdig bruggenbouwer
Mede uit diverse bestuurs- en nevenfuncties blijkt haar betrokkenheid bij het vormgeven van emancipatieprocessen van zowel vrouwen als diverse etnische groeperingen. Zo was zij bijvoorbeeld mede-oprichtster van ‘Vrouwenvlechtwerk’, een samenwerkingsverband van etnische en Nederlandse vrouwenorganisaties. Ook was zij vice-voorzitter van de werkgroep Vrouwen in de Pluriforme Samenleving van de Raad van Kerken Nederland.Naast haar werkzaamheden voor E-Quality was zij van 1999 tot 2002 lid van het Comité van Aanbeveling Nationaal Monument Slavernijverleden. Van 1 februari 2001 tot en met mei 2002 was zij secretaris van de commissie Arbeidsdeelname Vrouwen uit Etnische Minderheden (AVEM), de voorloper van de commissie PaVEM (Participatie van Vrouwen uit Etnis
che Minderheden).Tot 2006 was zij voorzitter van de Phenix Foundation, een landelijke organisatie op het gebied van culturele diversiteit in de kunsten. Verder was zij onder andere lid van het bestuur van de Nationale Commissie voor Internationale Samenwerking en Duurzame Ontwikkeling (NCDO), lid van de redactie van het Tijdschrift Jeugdbeleid en voorzitter van de Triomfprijs voor bijzondere bijdragen aan de emancipatie van de zwarte, migranten- en vluchtelingenvrouwen in Nederland. Ook vervulde zij bestuursfuncties bij Technika10 en YWCA en was zij adviseur van het bestuur van het Oranjefonds. Na het overlijden van haar vader in 2010 richt zij de Stichting Johan Ferrier Fonds op. Het doel van deze stichting is om kansrijke onderwijs- en culturele projecten in Suriname financieel te ondersteunen.
Verbindende kracht in de samenleving
Businessclub Zwarte Zaken Vrouwen Nederland (inmiddels omgedoopt tot Etnische Zaken Vrouwen Nederland) verkiest Joan in 2008 tot Zwarte Vrouwelijk Manager 2008. De jury roemt haar continue en onvermoeibare inzet voor het onder de aandacht brengen en houden van man-vrouw verhoudingen, leefvormen, etniciteit en diversiteit, bij zowel het brede publiek als politici en beleidsmakers: “Zij staat bekend als een vrouw die mensen met elkaar verbindt. Met haar charme, overtuigingskracht en vasthoudendheid heeft zij de afgelopen jaren laten zien dat tegenwind ook kansen biedt.”In 2009 wordt Joan genomineerd voor de Opzij Emancipatieprijs. In 2011 wordt zij voor haar werk benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Zij ontvangt de Koninklijke onderscheiding vanwege haar ‘persoonlijke bijzondere verdiensten in en al dan niet gerelateerd aan haar hoofdfunctie, in het bijzonder op het terrein van emancipatie, gezin en diversiteit, die voor de samenleving van bijzondere waarde zijn’.
Op 17 augustus 2013 ontvangt zij van wethouder Andrée van Es de Frans Banninck Cocqpenning ‘voor haar grote verdienste in haar functie als voorzitter van de Stichting Herdenking Slavernijverleden 2013.’
Met haar heengaan verliezen we een inspirerend rolmodel dat zich jarenlang en met tomeloze energie heeft ingezet voor emancipatie en diversiteit. Wij troosten ons met de gedachte aan wat zij ons heeft gebracht. Zoals zij zelf tot slot schreef in haar column van november 2013 in Opzij: ‘Wat blijft is de onbreekbare kracht van vrouwen’.
In december 2013 heeft Joan meegewerkt aan een oral history interview in het kader van het Atria-project Tweede Feministische Golf – Diversiteit. Dit deel van haar erfgoed kan straks aan nieuwe generaties worden meegegeven.
[van www.atria.nl, 10 maart 2014]
RSS
Facebook
Twitter
