Waarom wordt Occupy gedoogd en Sinterklaas-protest niet?
door Rolf van der Marck
Occupy is een anarchistische beweging, ontstaan op 17 september 2011 met een demonstratie vóór het Beursgebouw aan Wall Street, New York, die zich in korte tijd als een olievlek heeft verspreid over de gehele westerse wereld. De beweging kent geen leider(s), beslissingen worden met consensus genomen en activiteiten worden lokaal georganiseerd. De beweging wordt in de Verenigde Staten allerwegen gesteund door vakbonden, internetgroep Anonymous, the Zeitgeist Movement, Ben & Jerry’s en verschillende bekende persoonloijkheden, onder wie Pete Seeger, Michael Moore, Susan Sarandon, Roseanne Barr, Naomi Klein, Immortal Technique, Lupe Fiasco en Nobelprijswinnaar Joseph Eugene Stiglitz.
De doelen van de beweging zijn niet eenduidig. Opmerkelijk is dat mensen van verschillende politieke stromingen en gezindten zich tot deze beweging aangetrokken voelen. De demonstranten protesteren tegen de hebzucht van Wall Street en andere grote financiële instellingen. De hebzucht in de financiële sector beschouwen zij als een van de belangrijkste oorzaken van de financiële crisis waarin de wereld sinds 2008 terecht is gekomen. De Occupy-beweging wordt gevoed door een sterk gevoel van onbehagen over de bestaande economische ongelijkheid in Amerika en elders, de afbraak van sociale en economische verworvenheden en de (vermeende) onzichtbare macht van het multinationale bedrijfsleven over de politieke besluitvorming die in toenemende mate ook als een bedreiging voor de democratie wordt beschouwd. We are the 99% is een veel gebruikte leus waarmee de demonstranten de economische ongelijkheid tussen de rijkste 1% van de Verenigde Staten en de resterende 99% bekritiseren. De beweging organiseert betogingen en (doorlopende) bezettingsacties van publiekelijk toegankelijke plaatsen.
Op 15 oktober was Amsterdam aan de beurt met een bezetting van het Beursplein, dat werd omgetoverd tot een tentenkamp. Maar niet alleen in Amsterdam, ook in steden als Den Haag, Groningen, Rotterdam, Urecht, Winschoten, etcetera, ging honderden mensen de straat op om steun te betuigen aan de Occupy-ideeën. Alhoewel buiten Nederland acties incidenteel wel tot enige gewelddadigheid hebben geleid, is Occupy intentioneel een geweldloze beweging. Het tentenkamp op het Beursplein wordt vooralsnog probleemloos gedoogd door de gemeente Amsterdam, maar er is wel reeds sprake van dat het vóór het Sinterklaasfeest moet worden ontruimd.
Blank protest toegestaan, zwart protest niet
Dit was voor mij onmiddellijk de link met de –overigens zeer kleinschalige– protesten in Dordrecht en Amsterdam bij gelegenheid van de intocht van Sinterklaas. Tijdens de intocht van Sinterklaas in Dordrecht afgelopen zaterdag stonden vier mensen op het Scheffersplein te Dordrecht die een T-shirt droegen met het opschrift “Zwarte Piet is Racisme”. Opeens kwamen er vier politieagenten op hen toelopen en werd hun bevolen zich te verwijderen, dit ondanks dat zij zich op de openbare weg bevonden en de openbare orde niet verstoorden. Eén van hen vroeg op een rustige manier: “Waarom moet ik weg, wat heb ik gedaan? Ik heb toch het recht van vrije meningsuiting?” Een agent hem aan zijn arm trok en zei dat hij werd aangehouden. Een andere agent duwde hem op de grond en begon klappen uit te delen zonder dat de man zich verzette. In Amsterdam heeft de politie heeft zondagmiddag bij de intocht van Sinterklaas vijf activisten aangehouden. De mannen en vrouwen werden meegenomen naar het politiebureau, waar zij een bekeuring hebben gekregen wegens verstoring van de openbare orde. Volgens de politie deelden ze pamfletten uit op het Leidseplein, waar Sinterklaas kinderen toesprak vanaf het bordes van de Stadsschouwburg. In de pamfletten werd Zwarte Piet in verband gebracht met racisme.
Deze twee reacties zijn volstrekt disproportioneel. Waarom wordt Occupy gedoogd en Sinterklaas-protest niet? Een toch wel lastige bezetting van het Beursplein vormt kennelijk geen enkel probleem, maar een handjevol mensen dat geweldloos en waardig protesteert tegen het racistische Sinterklaasfeest wordt in de boeien geslagen en geverbaliseerd. Hier is iets grondig mis. Onvermijdelijk moet dit ook rechtstreeks in verband worden gebracht met ‘de slavernij’ en met de discussie over de recente gemaakte en vertoonde Nederlandse televisieserie over de slavernij. Als genoemde discussie iets heeft duidelijk gemaakt dan is het wel dat de gemiddelde Nederlander nog altijd geen flauw idee heeft wat de slavernij heeft betekend en welk een impact die heeft (gehad) op de nazaten.
Al jaren wordt er in Nederland én Suriname geprotesteerd tegen het Sinterklaasfeest omdat het puur racistisch is. In Suriname heeft dat ertoe geleid dat zo’n twintig jaar geleden het Sinterklaasfeest officiëel is afgeschaft en vervangen door ‘het Kinderfeest’, maar helaas is het onder druk van de commercie weer volledig terug van weggeweest. In Nederland heeft er echter nooit enig begrip bestaan over de zeer terechte gevoeligheden rond dit racistische feest en zijn alle protesten altijd als niet ter zake doende afgedaan. Kooplieden als de Nederlanders zijn, zullen ze zo’n lucratief feest nooit opgeven. Dat Occupy tegen de Sinterklaastijd van het Beursplein moet zijn verdwenen maakt dat helemaal duidelijk.
Nu ben ik geen pleitbezorger voor excuses betreffende een verleden waar het heden niet debet aan is, maar het wordt wel de hoogste tijd dat Nederland en de Nederlanders de pijnlijke resten uit het verleden opruimt en hun houding tegenover slavernij en deszelfs dramatische gevolgen gaat herzien en metterdaad gaat erkennen. Het publiekelijk rehabiliteren van de actievoerders in Dordrecht en Amsterdam en de onmiddellijke afschaffing van alle Sinterklaasintochten voortaan in Nederland zou daarvan een voorzichtig begin kunnen zijn.
[Dit artikel is eerder geplaatst op Suriname Stemt.]
RSS
Facebook
Twitter
Beste Rolf,
ik ben het volkomen met je eens wat betreft het racistische karakter van de jaarlijkse sinterklaasviering. Maar het afzetten van Occupy tegenover de demonstranten tegen Zwarte Piet is volstrekt onzinnig en ronduit abject. Je slaat de plank, met ongetwijfeld goede bedoelingen, echt volledig mis.
Occupy is een radicaal open en inclusieve demonstratie. Twee weken geleden stond iedereen nog enthousiast de steun van Gikkels van Bijlmerstijl toe te juichen, die, je raad het nooit, trots een ‘Zwarte Piet is racisme’-t-shirt droeg.
Dat Occupy gedoogd wordt is uniek en komt voort uit het internationale karakter van de beweging. Amsterdam wil niet degene zijn die een internationale, zich met recht op democratie beroepende beweging, wegveegt. En terecht.
Demonstraties worden normaal gesproken aan de lopende band ontmanteld door de politie. Dat is buitengewoon zorgelijk. Mensen met een afwijkende mening, zoals de mensen die in Dordrecht werden opgepakt, wordt ‘ordeverstoring’ verweten en dat op zich is genoeg om ze hardhandig te arresteren en weg te stoppen. Dat is schandalig. In al die gevallen. Zo ook in dit geval. Het zegt allemaal iets over het kennelijk politiek toelaatbare en ontoelaatbare in het huidige discours. Blijf je daar vooral druk om maken, dat doe ik ook, maar richt je pijlen wel op de juiste vijand.
Tip: hang eens een spandoek op bij Occupy: ‘Zwarte Piet is racist’.
Beste Anoniem,
Met ongetwijfeld goede bedoelingen sla je de plank volledig mis. Het afzetten van het Sinterklaasprotest tegen Occupy houdt op generlei wijze een veroordeling van Occupy in. Maar de protestbeweging Occupy is nu eenmaal een van God gegeven coïncidentie om het waanzinnige politie-optreden tegen een handjevol Sinterklaasprotestanten duidelijk aan de kaak te stellen.
In mijn aanhef heb ik je dan wel ‘beste’ genoemd, maar ik kan niet nalaten ernstig bezwaar te maken tegen de door jou aangenomen anonimiteit. Je moet wel heel grondige redenen hebben om vanuit de anonimiteit te opereren, anders is het alleen maar als laf te beoordelen en dát is iets wat ik volstrekt onzinnig en ronduit abject noem.
Ter lezing aanbevolen:
http://zwartepietisracisme.tumblr.com/