blog | werkgroep caraïbische letteren

Herlezen: Verkiezingsdans

De rubriek Herlezen vraagt aandacht voor boeken die langer geleden zijn verschenen en de moeite van het herlezen waard zijn. Suggesties? Laat het ons weten via ons emailadres. Vandaag een stuk over Verkiezingsdans uit 2013 van Joseph Hart.

door Hilde Neus

De roman die we hier bespreken, is al wat ouder, maar heeft – zeker nu, na de verkiezingen in Suriname – niets aan actualiteit ingeboet.

In de aanhef geeft Joseph Hart, de auteur, aan:

Deze roman is een uiting van hoop voor mijn land, dat er een leider met een visie mag opstaan die de weg wijst, iemand die de vele talenten kan inspireren en verenigen om bruggen te slaan over de afgronden die ons scheiden.

Daarom draag ik deze roman op aan Curaçao, haar bewoners, haar cultuur, haar geschiedenis, en in het bijzonder aan haar vrouwen, die ondanks alles doorgaan, elke dag tegen de verdrukking in wonderen verrichten.

Deze roman is daarom ook een beetje voor ons, Suriname. Want is dit ook niet wat ons volk hoopt? Er liggen genoeg overeenkomsten op tafel om dit boek te bespreken. We horen dagelijks over de ontwikkelingen in de politiek, maar het in een boek lezen, maakt, dat er fantasiezaken aan het verhaal kunnen worden toegevoegd zodat we ook wat van de gevoelens en de ervaringen van de mensen kunnen begrijpen. We kruipen in hun huid en dat maakt dat de lezer ook hun gedachten over hoe het volk wordt uitgebuit en hoe er aan de situatie van de arme burgers voorbij wordt gegaan, voorgeschoteld krijgt. Soms is het verhelderend om daar op een directe manier mee geconfronteerd te worden. Hoe ver moet het gaan voordat de elite begrijpt wat er speelt. En hoe groot moet de liefde van een persoon voor zijn land zijn, om de strijd – tegen beter weten in, en met gevaar voor eigen leven – op te pakken? 

Hoofdpersoon Matthew Bartels is een leraar wiskunde. Op een congres houdt hij een lezing over duurzame ontwikkeling, en dit heeft allerlei gevolgen, zowel voor hem  als voor zijn vrienden met wie hij een groep van deskundigen heeft gevormd. Hij sluit zich aan bij een politieke partij, omdat hij denkt dat hij zo zijn idealen voor een betere maatschappij kan verwezenlijken. Maar de werkelijkheid van de traditionele politiek is anders, want die is verweven met internationale drugsbendes en witwaspraktijken. Bartels is een idealist met veel charisma, en machtsbeluste politieke bonzen zijn bang van zijn populariteit. Zo wordt hij een doelwit in de media. U kent het spreekwoord: Hoge bomen vangen veel wind. De georganiseerde misdaad komt achter hem aan. Hoever moeten zij gaan om hun macht te kunnen behouden?

Omdat hij zich naast de druk van zijn werk als docent, ook moet voorbereiden op de komende verkiezingen, raakt hij in de knoop met zichzelf. Hij kan gelukkig leunen op zijn vrienden en zijn begripvolle vriendin Damiela.

De roman was een vooruitziende blik op wat er op Curaçao gebeurde met de moord op parlementariër Helmin Wiels (politiek-voorzitter van Pueblo Sobrano) die in 2013 op het strand werd doodgeschoten. Deze zette zich in tegen de corruptie en misdaad op het eiland. Soms haalt fictie de werkelijkheid in. Joseph Hart kent zijn eiland, en hij beschrijft met veel inzicht en oog voor detail wat er zoal op Curaçao gebeurt als de situatie kan kantelen, zoals bijvoorbeeld tijdens verkiezingen en de balans in de machtsverhoudingen verstoord dreigt te raken. In Suriname, net als op Curaçao, zeggen we de dingen vaak niet zoals ze zijn, winden we er doekjes om, komen zaken moeilijk uit de taboesfeer. De auteur echter neemt geen blad voor zijn mond en vertelt het zoals het is, dat kan in een roman. 

Joseph Hart/Jopi ‘t Hart

Mathew Bartels verandert door de gebeurtenissen, hij maakt een ontwikkeling door in zijn karakter, daarom kan dit een psychologische roman genoemd  worden. Hierin komen de sociale protesten naar voren waarin de vreselijke armoede en wantoestanden in achterstandswijken niet langer worden geaccepteerd. Vanwege de beschreven illegale praktijken en de aanpak daarvan is het tegelijkertijd een misdaadroman, een spannende thriller. De handel in verboden drugs komt op zeer realistische wijze tot de lezer. We vernemen regelmatig uit het nieuws hoe degenen die daarbij betrokken zijn, uiteindelijk toch de dans ontspringen. De maatschappelijke elementen die aangeroerd worden, maken dit boek ook tot een ideeënroman; de oplossingen zoals die worden aangedragen om de maatschappelijke problemen aan te pakken, het dagelijkse leven met informatisering te vergemakkelijken en de bureaucratie in te dammen, maar ook de perikelen in het onderwijs, vanwege de functie van Matthew, maken het tot een veelzijdig boek. De rode draad, de centrale motieven in het boek, zorgt voor de bestempeling als politieke roman, in goede en in kwade zin.

Joseph Hart ziet ernaar uit met enige regelmaat het een en ander over de roman te publiceren, vooral wanneer de realiteit van het dagelijkse leven op het eiland, het verhaal in de roman onderstreept. Hij houdt een blog bij op internet: https://josephhartwriter.wordpress.com/2013/10/07/het-ontstaan-van-verkiezingsdans/ Hier kan je lezen wat zijn motivatie was tot het schrijven van deze roman, hoe hij daartoe kwam.

Hart heeft eerder een poëziebundel in vier talen, Entrega, gepubliceerd (2000). En de romans Election Dance (2006) en The yard (2010). In 2013 verscheen de Nederlandstalige Verkiezingsdans. Joseph ‘Jopi’ Hart was leraar Engels (Havo/VWO en Universiteit van de Nederlandse Antillen). Na zijn pensionering richtte hij een taalinstituut op, ‘Languages Unlimited’.

Joseph Hart. Verkiezingsdans. Haarlem: In de Knipscheer, 2013. ISBN 978 90 6265 836 7


Fragment uit mijn wekelijkse artikel (17-7-2013)

We weten ook dat het imago van onze ambtenaren – generaliserend – niet geweldig is. De redenen kennen we allemaal: er worden baantjes weggeven aan familieleden, partijgenoten en vrienden, zonder rekening te houden met capaciteit of ervaring. Gevolg: onbekwame ambtenaren, die niet ontslagen kunnen worden, die zich niet aan de regels houden want ‘niemand kan mij iets maken’. Pas wanneer er een nieuwe coalitieregering wordt gevormd, gaan ze aan de slag: ongecontroleerd, warrig als een kluwen garen. Maar hun salaris moet wel betaald worden. Omdat de positie van de ambtenaar voor een deel afhankelijk is van de partij die aan de macht is, heerst er een sfeer van ‘mondje dicht’ zodat ‘men’ niet de pest aan me krijgt en mijn bevordering tegenhoudt’.

(Uit: ‘Ku Bista Riba Futuro’: Ambtenarij)

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter