Van slavernij tot tienermoeder: Moederschap is niet de ultieme horizon
door Stuart Rahan
Amsterdam – Ze wordt niet blij van tienermoeders als zij die ziet in haar woonomgeving de Bijlmer. Soms hebben zij al een kleuter en is er nog een tweede kind op komst. “Zien zij geen andere horizon dan het moederschap? Waarom dromen zij er niet van om advocaat of hersenchirurg te worden?”, vroeg emerita hoogleraar Gender en Etniciteit Gloria Wekker zich af tijdens de lezing ‘Van slavernij tot tienermoeder’ in het debatcentrum De Balie. De lezing werd gehouden in het kader van 150 jaar afschaffing van de slavernij door Stichting Herdenking Slavernijverleden 2013. Historicus Caribische geschiedenis Alex van Stipriaan hield ook een inleiding.
Beperkte streven
Volgens Gloria Wekker ontbreekt het in de Afro-Surinaamse gemeenschap in Nederland aan structuren als ook uitgebreide netwerken rondom jonge moeders zoals in Suriname.
Daarnaast hebben de jonge tienermoeders in haar directe woonomgeving een soort geldingsdrang om binnen hun eigen ‘peer group’ hetzelfde na te streven als hun leeftijdsgenoten. Een zwangerschap is hun beperkt streven. Nog voor de bevalling wordt de jonge vader de deur gewezen. “Wij hebben geleerd om vader en moeder te worden maar we hebben niet geleerd om goede partners te zijn”, is wat volgens Wekker ontbreekt in de opvoeding. Dat er veel mis is in relaties van Surinaamse ouders blijkt uit de niet synchrone belangen binnen de relatie.
Gowtu moni
“Er is een culturele miscommunicatie.” Partners wijten hun gedrag meestal aan het slavernijverleden. “We verwijzen meestal naar de slavernij, wie meer geleden heeft. De zwarte man die zijn gezin niet kon beschermen of de zwarte vrouw die regelmatig verkracht werd.” Wekker pleit voor een relatie zonder competitie. Veel met elkaar te praten helpt het begrip te vergroten voor elkaars verlangens. In vergelijking met het West-Afrikaanse erfgoed mogen vrouwen volledig handelen naar hun seksuele verlangens zonder daarvoor uitgemaakt te worden voor hoeren of sletten.
Mannen wel verantwoordelijk
Historicus Alex van Stipriaan hield een verhaal over de tot slaaf gemaakte Afrikaan Adam, die rond 1830 op plantage Vrouwenvlijt te werk was gesteld. Deze slaaf hield er een relatie op na met een vrouw van een andere plantage.
Adam bleef dagenlang weg en als hij opgepakt werd, kreeg hij vijftig zweepslagen. Vastigheid ontbrak in die relatie. Uit statistieken maakte Van Stipriaan op dat tienerzwangerschappen niet bestonden. De gemiddelde leeftijd dat een vrouw haar eerste kind kreeg was 20,4. “Van tienerzwangerschappen is daar veel minder sprake. Vrouwen lijken heel vroeg te weten wat ze wilden binnen de gegeven omstandigheden.”
Deze stelling werd door psycholoog Glenn Helberg ontzenuwd als weinig met de werkelijkheid te maken. Volgens Helberg zijn er geen cijfers bekend over vroege en onderbroken zwangerschappen als gevolg van regelmatige verkrachtingen door slavenhouders. Tot slaaf gemaakte vrouwen waren ook bekend met vruchtafdrijvende methodes om zo te voorkomen dat hun kinderen in slavernij zouden opgroeien.
[uit de Ware Tijd, 25/05/2013]
RSS
Facebook
Twitter
