Van mythemakers tot nieuwsverduisteraars
Bespreking van Mediastrijd om Suriname van Ellen de Vries
door Janny de Heer
Vandaag 7 januari 2021 volgt de wereld met ontzetting en ongeloof het nieuws uit de VS. Gisteren zou het Congres in een zitting van beide kamers formeel de verkiezingszege bevestigen van Joe Biden. Het was al ongewoon dat drie Republikeinse senatoren de uitslag van hun staat betwistten maar dat zou slechts extra vergadertijd opleveren (2 uur per staat!), tijdverspilling want het was een gelopen race.

De vijfenveertigste president van de VS riep vanaf Het Witte Huis tienduizenden volgelingen op om in protest richting het Capitool te lopen. “We walk through Pennsylvania road…’ Wat volgt is chaos, vier doden, angst en verderf in het Capitool, apparatuur van journalisten wordt hen afgenomen en voor het oog van een collega-cameraman vertrapt.
Een lange inleiding en toch heb ik zo kort mogelijk de actuele turbulente gebeurtenissen weergeven om de bizarre gelijkenis aan te geven met het boek dat ik juist de afgelopen week heb uitgelezen. Amerika is wereldnieuws en alles wat daar gebeurt, wordt in de media wereldwijd uitgemeten. Suriname is in verhouding een stipje op de kaart en dat daar een leider opriep tot anarchie zal menigeen onberoerd hebben gelaten. Veel van wat in Suriname heeft plaatsgevonden heeft nooit de pers buiten Suriname gehaald.
Het volk in Suriname heeft eeuwenlang veel onrecht te verwerken gekregen maar Mediastrijd om Suriname; Van Mythemakers tot nieuwsverduisteraars zoomt met name in hoe de strijd met woorden werd uitgevochten via de media in de periode 1980 – 1992. Nederlandse media werden beticht van eenzijdige berichtgeving over Suriname. Brunswijk was de held, een Robin Hood, een Boni, en Bouterse de slechterik. De Surinaamse berichtgeving werd vooral in de eerste jaren na de coup in 1980 aan banden gelegd. De Surinaamse pers is de mond gesnoerd, kranten zijn opgeheven, de oprichter van ABC radiostation André Kamperveen was een van de 15 slachtoffers van de decembermoorden. Het woord ‘decembermoorden’ was lange tijd het verboden woord in de Surinaamse media. De Ware Tijd, een ochtendblad dat als enige nog mocht verschijnen, kreeg te maken met een censor. De eerste moedige pogingen om zich los te wringen uit het embargo waren om Nederlandse kranten te citeren.

Dit boek lees je niet in een keer uit, het is zelfs niet voor de gemiddelde lezer weggelegd om het in handen te nemen, je moet als lezer om zijn minst belangstelling voor het land en de geschiedenis hebben. Voor een ieder die de gebeurtenissen en de nieuwsgeving uit die jaren heeft gevolgd en Suriname een warm hart toedraagt, is het boek dat in 2017 verscheen een zeer boeiende leesbare bewerking van het proefschrift van de schrijfster. Het is niet een pageturner maar een pageback, teruglezen om beter door te laten dringen wat er staat. Nog eens de gebeurtenissen te herlezen die een zo kansrijk en wonderschoon land en een deel van de idealistische verstandige inwoners die het beste met het land voorhadden naar de afgrond leidden.
Ellen de Vries: Mediastrijd om Suriname. Van mythemakers tot nieuwsverduisteraars (1980-1992). Zutphen: Walburg Pers (2017). ISBN 978 9 462 491 700