blog | werkgroep caraïbische letteren

Ushahidi Haiti wat als een aardbeving versterkt wordt door een sociale beving

 

Ushahidi betekent ‘getuigenis’ in Swahili en het is in oorprong de naam van een internationaal collectief dat het initiatief nam om het recente geweld rond de verkiezingen in Kenya te documenteren en daarmee te helpen het te beteugelen. Dat documenteren gebeurde via een website en daaruit groeide een informatiesysteem waarbij de documentatie ook op effectieve wijze gevisualiseerd werd. Sinds enige tijd wordt dit systeem ook gratis ter beschikking gesteld voor andere noodsituaties.
The Ushahidi Engine is a platform that allows anyone to gather distributed data via SMS, email or web and visualize it on a map or timeline. Our goal is to create the simplest way of aggregating information from the public for use in crisis response.”
 
Zo is er nu de website “Haititi Earthquake” haiti.ushahidi.com. Daar waar de meeste inwoners van Haiti geen beschikking over elektronische communicatiemiddelen zoals een computer en een snelle internetverbinding hebben, doet het vreemd aan om ‘real-time’ berichten en beelden uit Haiti te zien binnenstromen. Twitter, Flickr, Youtube, Google Maps alles wordt op de Haiti Earthquake website bij elkaar gebracht en gerelateerd aan elkaar. Het Googele Maps venster laat ons inzoomen op een straat en maakt het mogelijk om gevaarlijke op instorten staande gebouwen te spotten of gelocaliseerde vragen over vermisten te bekijken. Het mag een schaamtevol gevoel van virtueel ramptoerisme opwekken, maar wat we zien is meer dat we zonder te hinderen over de schouders van hulpverleners en zoekenden naar vermisten mee kunnen kijken. Als altijd is het venster met de stroom van Twitterberichten het meest ergerlijke aspect omdat dit een ongefilterde informatiestroom van dom en stom tot lief en belangrijk laat zien. Het zou goed zijn om die stroom van Twitteraars, waaronder ook de doemdenkenden christen evangelisten die de aarbeving als een straf van god voor die duivelse zwarte voodoo-aanhangers zien, niet op dezelfde pagina als de feitelijke en nuttige informatie te geven. De hinkende bode is meestal een betere boodschapper, maar wie zal zeggen of niet in een ander geval een twitterbericht in een specifieke context niet als een geschenk uit de hemel ervaren wordt….die en die leeft nog…
Een ander hulpinitiatief vanuit de hoek van digitale cartografen is te vinden op Google Earth: Haiti Earthquake Maps and Data. Een bibliotheekpagina van ‘overlays’ op de interactieve wereldkaart van Google Earth. Via zogenaamde KML (Keyhole Markup Language) files waarmee andere kaarten (al dan niet half transparent), trajecten, makeringen en statische data, twee- en driedimensionaal over wereldkaarten en -bollen aangemaakt en getoond kunnen worden. Sinds gisteren is er dan ook een overzicht van zulke KML-gegevens op een speciale pagina van Google Earth (deze software is gratis te downloaden). Met Google Earth kunnen verschillende informatielagen gecombineerd worden. Aangezien niet iedereen een goed genoege verbinding, snelle computer en groot scherm heeft heb ik voor dit blog een combinatie van twee kaartlagen gemaakt waarbij de hevigheid van de beving te zien is in cirkels van roze (laag) tot rood (hoog) en verticale kolommen de bevolkingsdichtheid per subregio aangeven. Dan is te zien dat de beving vlak bij het meest dicht bevolkte deel van Haiti heeft plaatsgevonden (klik kaart om de werkelijke maat van de Google Earth kaart te zien).

Vraag blijft wat te doen met die informatievloedgolf die tegelijkertijd binnen en buiten de werkelijkheid staat. Verweg schijnt dichtbij, maar de afstand van mijn werktafel en al de daar opgestapelde apparatuur tot de stank, het puin en de rampzalige ellende waarin de toch al moeizaam overlevende Haitaanse bevolking nu verkeerd, is onoverbrugbaar. Vliegtuigen vol hulpverleners en hulpgoederen zijn al geland of nog onderweg, geldinzamelingen alom, distributie voorbij het recht van de sterkste zal afgedwongen moeten worden, opoffering en hulpvaardigheid zal ook voorkomen, maar wat het meest verontrustende zal zijn is hoe de sociale onvrede en de eeuwenlange Haitaanse traditie van bendes en knokploegen gaan uitwerken. Wat zal het verschil zijn tussen zichzelf organiserende bendes van ‘caco briganten’ en de orde handhavende internationale troepenmachten, misschien komen deze twee tegenover elkaar staande krachten door de omvang van de ramp nog eens naast elkaar te werken…. De autoritaire en racistische Amerikaanse bezetting van Haiti aan het begin van de vorige eeuw is diep ingesleten in het volksbewustzijn, ik kan mij nauwelijks voorstellen dat dezelfde troepen die aanvankelijk zoveel moeite hadden met hun optreden na de stormramp rondom New Orleans, nu als vredebewaarders ingezet gaan worden, maar de geschiedenis hoeft zich natuurlijk niet te herhalen… Militaire macht kan ook ten goede bij rampen aangewend worden daarvoor zijn gelukkig ook meerdere recente goede voorbeelden.

Als ik de beeelden van de Haitanen in diaspora op mijn televisie zie… drommend om een computer, tevergeefs bellen, denk ik “zijn die niet samen te smeden tot een nieuw soort hulpverleningsbrigades, iedere groep niet Haitaanse hulpverleners of militaire neemt een groepje Haitanen mee, hoeveel honderduizenden kandidaten zijn er niet in Canada, de USA en Frankrijk, alsook kleinere gemeenschappen in aanliggende landen….

Het Rode Kruis heeft ook al een website voor communicatie tussen familieleden en kennissen zoekenden gestart op hun website familylink (op dit moment lijkt de site niet te werken of overbelast, maar dat kan morgen weer verholpen zijn. Op de digitale radio van de Verenigde Naties staat een kort interview over dit initiatief, zo ook een telefooninterview met een medewerker van de Verenigde Naties – David Wimhuirst – die levend uit het instortende hoofdkwarier is gekomen, hij beschrijft hoe de dikke betonnen pilaar in zijn werkkamer hem de enige veilige plaats leek om in te nemen terwijl het gebouw heftig heen en weer schudde….

Als je naar dagelijkse beelden uit Haiti van voor deze ramp en van voor de cyclonen en grote overstromingen kijkt dan komt mij dat al als een rampsituatie voor, zoals deze foto van een ‘bidonville’ aan de rand van Port-Au-Prince met de veelbelovende naam Cité de Soleil gebruikt als een illustratie bij een verslag van een Canadese militair werkzaam voor de MINISTAH (Mission des Nations Unies pour la Stablisation en Haiti). Het was in deze krottenwijk dat in 2005 en 2006 bloedige confrontaties tussen Haitaanse politie gesteund door Verenigde Naties MINISTAH-troepen en gewapende bendes plaats vonden (tientallen doden werden geteld onder de bevolking). In hoeverre deze bendes de belangen verdedigden van de straatarme bewoners – aanhangers van Lavalas-beweging van de nu verdreven president Aristide (1993/1994; 2001/2004) – of enkel gewapende criminelen waren, is moeilijk te zeggen omdat sociale beweging en criminele bendevorming in Haiti vaak in elkaar overlopen. De foto staat model voor de opeenstapeling van gewelddadige conflicten en voortdurende wisselingen van macht in Haiti waardoor de leefomstandigheden alleen maar verder zijn afgegleden. De vraag is hoe deze onder de oppervlakte broeiende en voortdurende oplaaiende tegenstellingen zich als sociale bevingen zullen gaan manifesteren en zich vermengen met de gevolgen van de desastreuze aardschok van deze week…

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter