Ushahidi Haiti wat als een aardbeving versterkt wordt door een sociale beving
Vraag blijft wat te doen met die informatievloedgolf die tegelijkertijd binnen en buiten de werkelijkheid staat. Verweg schijnt dichtbij, maar de afstand van mijn werktafel en al de daar opgestapelde apparatuur tot de stank, het puin en de rampzalige ellende waarin de toch al moeizaam overlevende Haitaanse bevolking nu verkeerd, is onoverbrugbaar. Vliegtuigen vol hulpverleners en hulpgoederen zijn al geland of nog onderweg, geldinzamelingen alom, distributie voorbij het recht van de sterkste zal afgedwongen moeten worden, opoffering en hulpvaardigheid zal ook voorkomen, maar wat het meest verontrustende zal zijn is hoe de sociale onvrede en de eeuwenlange Haitaanse traditie van bendes en knokploegen gaan uitwerken. Wat zal het verschil zijn tussen zichzelf organiserende bendes van ‘caco briganten’ en de orde handhavende internationale troepenmachten, misschien komen deze twee tegenover elkaar staande krachten door de omvang van de ramp nog eens naast elkaar te werken…. De autoritaire en racistische Amerikaanse bezetting van Haiti aan het begin van de vorige eeuw is diep ingesleten in het volksbewustzijn, ik kan mij nauwelijks voorstellen dat dezelfde troepen die aanvankelijk zoveel moeite hadden met hun optreden na de stormramp rondom New Orleans, nu als vredebewaarders ingezet gaan worden, maar de geschiedenis hoeft zich natuurlijk niet te herhalen… Militaire macht kan ook ten goede bij rampen aangewend worden daarvoor zijn gelukkig ook meerdere recente goede voorbeelden.
Als ik de beeelden van de Haitanen in diaspora op mijn televisie zie… drommend om een computer, tevergeefs bellen, denk ik “zijn die niet samen te smeden tot een nieuw soort hulpverleningsbrigades, iedere groep niet Haitaanse hulpverleners of militaire neemt een groepje Haitanen mee, hoeveel honderduizenden kandidaten zijn er niet in Canada, de USA en Frankrijk, alsook kleinere gemeenschappen in aanliggende landen….
Het Rode Kruis heeft ook al een website voor communicatie tussen familieleden en kennissen zoekenden gestart op hun website familylink (op dit moment lijkt de site niet te werken of overbelast, maar dat kan morgen weer verholpen zijn. Op de digitale radio van de Verenigde Naties staat een kort interview over dit initiatief, zo ook een telefooninterview met een medewerker van de Verenigde Naties – David Wimhuirst – die levend uit het instortende hoofdkwarier is gekomen, hij beschrijft hoe de dikke betonnen pilaar in zijn werkkamer hem de enige veilige plaats leek om in te nemen terwijl het gebouw heftig heen en weer schudde….
Als je naar dagelijkse beelden uit Haiti van voor deze ramp en van voor de cyclonen en grote overstromingen kijkt dan komt mij dat al als een rampsituatie voor, zoals deze foto van een ‘bidonville’ aan de rand van Port-Au-Prince met de veelbelovende naam Cité de Soleil gebruikt als een illustratie bij een verslag van een Canadese militair werkzaam voor de MINISTAH (Mission des Nations Unies pour la Stablisation en Haiti). Het was in deze krottenwijk dat in 2005 en 2006 bloedige confrontaties tussen Haitaanse politie gesteund door Verenigde Naties MINISTAH-troepen en gewapende bendes plaats vonden (tientallen doden werden geteld onder de bevolking). In hoeverre deze bendes de belangen verdedigden van de straatarme bewoners – aanhangers van Lavalas-beweging van de nu verdreven president Aristide (1993/1994; 2001/2004) – of enkel gewapende criminelen waren, is moeilijk te zeggen omdat sociale beweging en criminele bendevorming in Haiti vaak in elkaar overlopen. De foto staat model voor de opeenstapeling van gewelddadige conflicten en voortdurende wisselingen van macht in Haiti waardoor de leefomstandigheden alleen maar verder zijn afgegleden. De vraag is hoe deze onder de oppervlakte broeiende en voortdurende oplaaiende tegenstellingen zich als sociale bevingen zullen gaan manifesteren en zich vermengen met de gevolgen van de desastreuze aardschok van deze week…