blog | werkgroep caraïbische letteren

Tris-monument prijkt fier ondanks flinke kritieken

door Donovan Mijnals
Paramaribo – “De plek van eerbetoon aan de gevallenen is er nu wel!” Generaal buiten dienst Peter van Uhm oogt trots bij de onthulling van het monument ter eren van de Troepenmacht In Suriname (Tris) in het Fort Zeelandia. Op de ongeveer drie meter hoge constructie zijn voor ‘eeuwig’ namen gegraveerd van 45 Tris-militairen die in de periode tot aan Surinames Onafhankelijkheid in 1975 het leven verloren.
Ook voor Defensie minister Lamoure Latour markeerde de onthulling gisteren een speciaal moment. Hij sprak de hoop uit dat jongeren zich door het nieuwe monument meer gaan verdiepen in dat deel van de Surinaamse geschiedenis waarbij een leger bestaande uit ongeveer 20.000 militairen van Surinaamse en Nederlandse afkomst centraal staat. Een leger waarin volgens Van Uhm geen onderscheid werd gemaakt tussen soldaten van Surinaamse afkomst en die in Nederland geboren.
Discriminatie of niet?
“Het feit dat we niet kunnen zeggen hoeveel van de 45 van Surinaamse afkomst zijn, zegt genoeg. Bovendien waren het toen allemaal Nederlanders.” Overigens deelt niet eenieder die zienswijze van de oud-commandant der Nederlandse Strijdkrachten. Voorzitter Marcel Oostburg van de toenmalige Overlegorganisatie van Surinaamse Dienstplichtige Militaire Troepenmacht ten Afscheid herinnert zich die periode heel anders. “De Surinamers werden wel gediscrimineerd”, werpt hij resoluut tegen.Apensoldaten
De bitterheid druipt van zijn relaas wanneer de oud-Trisser uit de doeken doet dat de discriminatie van zijn lichting zich niet beperkte tot het financiële. De Nederlanders ontvingen namelijk een salaris van 850 gulden tegenover slechts 142 gulden voor de Surinamers. “Er waren vaak gevechten tussen de Jantjes en de Surinamers, omdat ze zeiden dat we apensoldaten waren”, schetst hij. Vóór de onthulling had hij aangegeven dat door dit monument oude wonden worden opengereten. Overigens onderkent de oud-militair wel dat anderen mogelijk andere ervaringen hadden tijdens hun diensttijd.

Kritieken
Maar “het gaat vandaag over de overleden mannen zowel van Surinaamse als Nederlandse zijde. Dit monument staat er zodat wij hen niet vergeten”, benadrukt oud-Commandant Uhm in zijn speech. Vanaf 2008 heeft de Stichting Triskontakten alles in het werk gesteld opdat het monument er kwam. Kritiek kwam trouwens niet alleen van Oostburg. De Commissie Monumentenzorg uitte er eerder kritiek op dat monumenten geplaatst worden zonder, zoals bij wet bepaald, eerst advies van de Commissie ingewonnen wordt. Verder wordt de Stichting gebouwd Erfgoed van Suriname ermee geconfronteerd dat door die schijnbaar willekeurige plaatsing van nieuwe constructies, Suriname van de Werelderfgoedlijst verwijderd dreigt te worden.
Ondanks zijn kritiek zit Oostburg er ook bij de onthulling. “Ik heb ook deel uitgemaakt van de Tris, dus ik ben er”, verklaart hij bijna schouderophalend. Voor hem en zijn metgezellen is het nieuwe monument echter niet alleen een herinnering aan gevallen kameraden. Ook de ongelijkheid van toen is voor eeuwig in zijn ziel gegrift.

[uit de Ware Tijd, 28/11/2013]
on 30.11.2013 at 19:45
Tags: /

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter