Tot slaaf gemaakt; Een spotvers
Kolonialisme voor Beginners (1)
door Fred de Haas
Aruba kent geen slaven![1]
Om deze leus te staven
roepe men dus ‘Brávo,
zie het Registro di Esclavo![2]’
Dus Clementina [3] was van Croes
en Klara was van Eman,
Cornelia van Werleman,
Theresa van La Cruz.
Klarissa diende Emerencia,
Regina sloofde voor Gregoria
en de slavin Desái
was van de heer Yarzagaray.
Op Aruba was geen slavernij
(hoogstens wat dwingelandij)
en alwie deze woorden laakte
was vast een ‘tot slaaf gemaakte’.
voormalig hoofdkantoor van de W.I.C.
De Bisschop en de Dominee,
de Gouverneur, de W.I.C.[4],
de Rijksbestuurders waakten
over die ‘tot slaaf gemaakten’.
De slavenmarkt op Curaçao[5]
verhandelde kind, man en vrouw.
Jan Janszoon, planter te Kòrsou[6]
die kocht zes mannen en een vrouw.
Zelfs Niewindt[7] kocht ooit een plantage
van zijn christelijke gage.
’t Is onbekend of het hem raakte
(dat lot van ‘mens tot slaaf gemaakte’).
Han Jórdaan[8] schreef ooit over slaven,
manumissie [9]en slavinnen.
Maar schoot het hem dan nooit te binnen
‘’k moet voor ‘slaven’ en ‘slavinnen’
kennelijk iets nieuws verzinnen?’
Wellicht de oude term[10] ‘zwartinnen’?
Voor ‘slaven die hun plicht verzaakten’
‘lijntrekkende tot slaaf gemaakten’?
De taal gaat in de uitverkoop:
we halen alles overhoop
om de historie te herschrijven,
dóor te gaan met ouwewijven.
Antume verzen , deel 1, Kolonialisme voor Beginners
[1] De term ‘tot slaaf gemaakt’ is obsessief gepropageerd door mensen uit de voormalige koloniën die denken dat wij zo achterlijk zijn dat we niet begrijpen dat ‘slaven’ mensen zijn die tot slaaf gemaakt waren, en wel door Afrikanen die hen vervolgens verkochten aan o.a. de Portugezen en de Hollanders.
De nakomelingen van de ‘tot slaaf gemaakten’ die in de koloniën werden geboren waren dus al slaaf en hoefden niet meer tot slaaf gemaakt te worden.
Het ontgaat de meeste mensen dat de term ‘slaaf’ is ontleend aan de naam van de stammen die in Oost-Europa woonden, de ‘Slaven’. Dat zijn en waren blanke mensen. Uit dat gebied waren veel blanke slaven in het Ottomaanse Rijk afkomstig. Het is curieus is dat het begrip ‘slaaf’ in het Slavische Rusland niet is afgeleid van ‘Slaven’. Men spreekt daar van ‘Rab’. Er waren ook veel slaven afkomstig uit Noord-Oost Afrika. Vandaar dat men hen ook wel ‘Ethiopiërs’ noemden in de oude geschriften. Het wachten is op een werkgroep die handmatig de hele wereldliteratuur gaat ontdoen van woorden als ‘Slaaf, Esclave, Esclavo, Escravo, Schiavone’. Grappig is dat het Italiaanse ‘Ciao’ is afgeleid van ‘Schiavo’ net zoals de kruiperige Oostenrijkse groet ‘Servus’ is overgenomen van het Latijnse ‘servus’ (dienaar). De morele taalpuristen willen ook ‘blank’ vervangen door ‘wit’. Voortaan zingen we dus ‘Op de witte top der duinen’, enzovoorts.
[2] Registro di Esclavo, Aruba 1840-1863, Archivo Nacional Aruba, Oranjestad, 2015
[3] De combinaties van de namen van slaven en meesters zijn willekeurig. De namen zelf zijn authentiek.
[4] De West-Indische Compagnie (1621-(1675)-1792) vervoerde veel slaven op hun schepen.
[5] Curaçao was een centrum van waaruit de slaven werden gedistribueerd naar havens in Zuid-Amerika (bijvoorbeeld Cartagena en Vera Cruz).
[6] Papiaments voor ‘Curaçao’.
[7] Martinus Joannes Niewindt (Amsterdam 1796 – Curaçao 1860), de eerste apostolisch vicaris van kolonie Curaçao en Onderhorigheden.
[8] Han Jordaan, Slavernij en Vrijheid op Curaçao, Walburg Pers 2013
[9] Manumissie is een juridische handeling waarbij een slaaf/slavin zijn/haar vrijheid krijgt (Jordaan, p.302).
[10] Men vindt deze term o.a. in 17e eeuwse geschriften.
RSS
Facebook
Twitter
