Tiffany, een novelle over tienerzwangerschap
door Jerry Dewnarain
De Surinaamse vertegenwoordiging van het United Nations Fund for Population vraagt elk jaar in het kader van World Population Day, 11 juli, aandacht voor het grote aantal tienerzwangerschappen in ons land. Uit de bevolkingsstatistieken is gebleken dat circa 16% van alle levend geborenen in Suriname een tienermoeder heeft en dat bijna 75% van deze geboorten het resultaat is van ongeplande zwangerschappen. Dit meldt de website van avondblad De West. Regelmatig lezen wij nieuwsberichten over tienerzwangerschap op scholen. Tienermoeders die van school worden gestuurd. Onlangs brak er zelfs een discussie los in De Nationale Assemblee over dit onderwerp. Parlementariërs namen het minister Ashwin Adhin van Onderwijs en Volksontwikkeling behoorlijk kwalijk dat er vanuit de regering geen duidelijk beleid is over tienerzwangerschap (Starnieuws, 15-3-2014).
Dat tienerzwangerschap zorgwekkende vormen aanneemt bewijzen de discussies die gevoerd worden in DNA. Ook op scholen lijkt tienerzwangerschap een normaal fenomeen te zijn geworden. Helpt de voorlichting, die leerkrachten geven, niet? Elk schooljaar raken jonge meisjes in verwachting, soms veel te vroeg, ver vóór de bloei van hun leven.
De hoofdpersoon Tiffany in de pas verschenen novelle van Marja Themen-Sliggers is zo’n tienermeisje dat zwanger raakt van haar vriend Xavier tijdens de grote vakantie.
Ze is vijftien en gaat net naar de laatste klas van het mulo. Het is de auteur aardig gelukt in de huid van het meisje te kruipen. Vanuit haar vertelperspectief volgen wij Tiffany tot na de geboorte van haar baby Shafiek. Een moeilijk punt van de zwangerschap is natuurlijk die bevestigd te krijgen en kenbaar te maken aan haar moeder. Themen bedenkt een prachtige techniek hiervoor. Het is kerst en Tiffany gaat naar haar ‘oma peetje’, voor nieuwe kerstkleding. Wanneer oma Tiffany na lange tijd ziet, weet zij het meteen: ‘Laat me je eens goed bekijken. Ben je groter geworden? Nee, dat geloof ik niet. Maar dikker, ja. Je bent dikker geworden, Tiff’. Tiffany voelt dat haar wangen beginnen te gloeien. Oma peetje ziet altijd alles meteen. Oma peetje denkt dat ze zwanger is. Maar hoe zou dat kunnen? Ze heeft maar één keer, echt maar één enkele keer met haar vriend seks gehad. Dat was in de vakantie, in Colakreek en van zo’n eerste keer kan je toch niet zwanger raken? ‘Ach, kindje’, en oma peetje vertelt hoe het in werkelijkheid is (p. 16). Een zwangerschapstest bij Stichting Lobi bevestigt Tiffany’s zwangerschap.
Colakreek
Uitgerekend gedurende de maand mei moet Tiffany bevallen van haar baby, een periode waarin ze haar examens moet maken. Ook haar moeder komt achter haar zwangerschap. Dit moment beschrijft Themen filmisch: ‘Op een avond komt haar moeder haar kamer in. Tiffany ligt op bed. Ze ziet er vreselijk uit, rode ogen, ongekamde haren. “Wat is er aan de hand?” wil ma weten. “Oma peetje belde net en vroeg hoe het met je is. Wat heeft dat te betekenen?” Tiffany schrikt en wil zich omdraaien, maar haar moeder geeft haar geen kans. Ze grijpt haar dochter bij de schouder, zodat ze haar wel moet aankijken: “Nou vertel op, wat is er aan de hand?” […] Tiffany zegt niets. “Kom op, zeg het dan”, schreeuwt haar moeder, “je bent zwanger, je bent zwanger, zwanger, zwanger…”. En elke keer als ze het woord “zwanger” uitroept, geeft ze Tiffany een klap. Zij wordt steeds bozer, de klappen worden steeds harder, links en rechts slaat ze haar dochter, die helemaal in elkaar krimpt op het bed…’ (p. 20).
Vanwege de heftige ruzie neemt de jonge tienermoeder haar intrek bij oma peetje die later ook nog met medewerking van haar buren, die ondernemers zijn, een huisje voor Tiffany op het achtererf laat bouwen. Twee vrienden van oma peetje besluiten dat ze het petekind zullen helpen met haar opleiding. Ook besluit Xavier de helft van zijn maandgeld aan Tiffany te geven, om te sparen voor de spullen die voor de verzorging van de baby nodig zijn. Door een goede planning en alles goed bespreekbaar te maken met oma, haar twee vrienden en Xavier schijnt op den duur de zwangerschap geen problemen met zich mee te brengen, althans voor deze Tiffany niet. Ook behaalt zij haar mulodiploma uiteindelijk.
Echter, vele andere Tiffany’s hebben hun zwangerschap duur betaald, omdat zij verstoten worden door de ouders en familie en zelfs door de verwekker van het kind. Vele tienermoeders maken hun school niet af vanwege schaamte of vanwege het feit dat scholen hen afschrijven. Of de verzorging van het kind neemt veel tijd in beslag waardoor van studeren weinig terechtkomt. Vele ‘Tiffany’s’ raken verzeild in een moeilijk leven waarbij zij alleen hun eigen boontjes moeten doppen. Deze jonge tienermoeders worden uiteindelijk vaak alleenstaande moeders waarbij een vaste vader of vaderfiguur ontbreekt. Toekomstperspectieven voor deze Tiffany’s zijn gering. De novelle Tiffany kan als eyeopener dienen voor vele jonge meisjes. Het boek kan ook door leerkrachten aanbevolen worden om discussies aan te wakkeren over tienermoeders of tienerzwangerschap!
De redactie van de Ware Tijd Literair kreeg antwoorden op vragen over het boek van de 15-jarige mulo-leerlinge Scheralda. Zij vindt het boek spannend en herkenbaar. Ze moest er niet van huilen, maar vindt het wel verdrietig. Ze heeft er veel uit geleerd, ook ‘dingens’ die ze nog niet kende. Ze vindt het heel goed dat zulke taboe-onderwerpen in boeken voor jongeren behandeld worden. Andere onderwerpen zouden kunnen zijn: kindermishandeling, kindermisbruik, kinderprostitutie en nog veel meer… U leest het, schrijvers van jeugdboeken: aan de slag!
Marja Themen-Sliggers: Tiffany, novelle. Paramaribo: Stichting PCOS, 2014. Geen ISBN
RSS
Facebook
Twitter
