Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Een Canon voor Suriname
door Hilde Neus
De Canon
De discussie over de canon is momenteel heel actueel. Maar… wat is een canon eigenlijk? Het woord komt oorspronkelijk uit het Grieks en betekent richtsnoer of liniaal. Het wordt overdrachtelijk gebruikt in de zin van wet, maatstaf of norm en ook ‘lijst’. Canon staat voor werken of gebeurtenissen, die belangrijk zijn en niet vergeten mogen worden.
read on…Vrouwelijke voetstappen in de geschiedenis zichtbaar gemaakt
1001 vrouwen in de 20ste eeuw
door Chandra van Binnendijk
Je zou het niet gauw denken, maar er bestaan écht geschiedenisboeken die zich net zo smakelijk laten lezen als een goede roman. Zo een uitzonderlijk boek is 1001 vrouwen in de 20ste eeuw (2018), samengesteld door historica Els Kloek. Even meeslepend als de legendarische verhalenvertelster Sheherazade die haar leven wist te redden door duizend-en-een-nachtenlang spectaculaire verhalen te vertellen aan de man die haar wilde onthoofden, zo boeiend voert Els Kloek de lezer mee door de geschiedenis van de vorige eeuw, aan de hand van de levensverhalen van duizend-en-een interessante vrouwen.
read on…NAKS-kalender met rolmodellen
‘Grani fiti den bikasi den gi Sranan grani’
door Chandra van Binnendijk
De organisatie voor gemeenschapswerk NAKS heeft voor 2020 een kalender uitgebracht, de derde editie alweer van hun iconenkalender. Een bijzonder initiatief waarmee belangrijke landgenoten in de spotlight worden geplaatst. Twaalf prominente Surinamers worden er jaarlijks belicht.
read on…Surinaamse poëzie in De Nieuwe Liefde
‘Dubbeltaal’ over o.a. Michaël Slory, Shrinivási en Astrid H. Roemer op zondag 12 mei vanaf 16.00 uur in De Nieuwe Liefde in Amsterdam. Met o.m. Antoine de Kom, Aisa Winter, Michiel van Kempen en Lilian Gonçalves. read on…
Louise Wondel / Saanan / 1999
Filmmakers André Reeder en Hennah Renfurm volgden in 1999 verschillende burgers in Suriname een dag in hun leven. Een van hen was Louise Wondel, de van Aucaanse afkomst Surinaamse culturele powerlady. Toen was ze in de kracht van haar leven. Ze overleed in juli 2014 na een lang ziekbed. Gran tangi Louise, and rest in peace. read on…
De haan heeft gekraaid
door Jerry Dewnarain
‘Wie diepgaande “knowhow” wil hebben over zeer belangrijke aspecten binnen de marroncultuur, dient bij de eerste kraai van de haan (± 4 uur in de ochtend) in het dorp, wat alcohol voor een plengoffertje aan de goden en de voorvaderen, maar ook voor eigen gebruik van beide partijen mee te nemen naar de hut van degene die de informatie moet geven.’ Louise Wondel was een cultuuroverdrager. Als kind van een Aukaanse moeder en een Saramakaanse vader was zij een cultuurkenner bij uitstek. Die kennis heeft zij onder andere in gedichten ons nagelaten. read on…
Louise Wondel – Apinti Akeema
Mi Odyan koobuwa be si ankama
Mi Odun koobuwa be si ankama fu
osi-osi
wataa dyande domba
Asanti kotoko boadu
Asanti kotoko tin tin
Asanti kotoko man m’tenebuwa
Falamanpopo; kwansa
afiamantanta; Akan obibini
m’si agama
Futi uti pili-pili
futi uti gbolokoso
Futi uti bilimba
Uyumuna keeku
keeku uyumuna
ketekey keenki
ketekey keenki
ketekey kekiampon
Kediaman Kediampon
Odamankama nanti
Odamankama bala
Odamankama betele
Odyuwa Bunsu
obala
obala
obala read on…
Louise Wondel – A gi piisii/Een lust voor het oog
Saanan a wan piki-piki konde
fu buba, buba
biibi, biibi
anga denki, denki
a be sa gi piisii
efu aa ben de
buba a buba tapu, biibi a biibi tapu,
denki a denki tapu
ma
wan bun fusutan makandii libi
a be sa gi piisii fu si
fa ala den nasi fu Saanan
toon Saananman
fii taki Saanan na nombuu wan
Saanan a yu de kay a gi piisii
aini yu mi akaa paandi
nen meke mye fii mi seefi
wan kankan Saananuman
Saanan
mye begi gadu giy’
fu a san fu koloku
sa pii giy
Fiy’ sa si ala Saananman
mokisi ana fu bow i kon
fiy’ sa gi piisii read on…
Rappa: Literaire nalatenschap Louise Wondel in ere houden
Robby (Rappa) Parabirsing, voorzitter van de Schrijversgroep 77, beschrijft Louise Wondel, die na een ziekbed maandag overleed, als een sterk geëngageerde Marronvrouw. In al haar voordrachten bracht ze tot uitdrukking de bewustwording, het werken aan jezelf en kracht van de eigen cultuur, vooral onder jonge vrouwen. De Schrijversgroep 77 zal er aan meewerken dat haar literaire nalatenschap in ere wordt gehouden. read on…
Louise Wondel overleden
door Euritha Tjan A Way
Paramaribo – Norma Sante van Naks Kaseko Loko noemt haar een grote vrouw, Paul Abena zegt dat zij een talent had dat niet snel geëvenaard zal kunnen worden en Loes Monsels geeft aan dat Suriname in haar een bijzonder persoon verliest. Louise Wondel heeft maandag het tijdelijke met het eeuwige verwisseld. De woordkunstenaar, dichteres en danskunstenaar bereikte de leeftijd van 43 jaar. Na een lang ziekbed is deze culturele kolos heengegaan. read on…
Dit is uw land: een schrijversboot in de Koningsvaartvloot
door Chrétien Breukers
Tot mijn verbazing bevond zich in de vloot ook een schrijversboot. Of het de koning, zijn vrouw en zijn kinderen ook is opgevallen weet ik niet. Ik heb niet gezien dat ze er langs kwamen, ik heb alleen gezien hoe de reporter van dienst de schrijversboot enterde om de bekendste onder de schrijvers – Renate Dorrestein, voor de gelegenheid verscholen achter een enorme oranje zonnebril – een paar vragen te stellen. De verkeerde vragen.Voordat ze aan tafel gingen, maakten ze eerst nog een rondvaart over het IJ om kennis te maken met hun land. Dit is uw land was het thema van de Koningsvaart. Op een boot van het Amsterdamse havenbedrijf slalomde de nieuwe koning met zijn vrouw en kinderen tussen de drijvende equivalenten van het koekhappen en haring kaken. Vertegenwoordigers van hoge en lage cultuur hoopten dat er een glimp van hen werd opgevangen. Sommigen hadden de pech dat het werkelijk waar is: ‘als u nu naar rechts kijkt, ziet u links niets’. Anderen mochten op oprechte aandacht rekenen.
Nog erger werd het toen ik las hoe de schrijversboot aan haar bemanning gekomen was. Deze oproep van het bedrijf dat de Koningsvaart produceerde plaatste een studentenvereniging op haar Facebookpagina: We zijn trots om te vermelden dat wij een unieke kans voor jullie hebben!
De stad Amsterdam biedt het koningspaar op 30 april a.s. aan het begin van de avond een onvergetelijke vaartocht aan, de Koningsvaart. Doel van deze vaart is het koningspaar te verwelkomen als Koning en Koningin van Nederland. Zij tonen zich dan voor het eerst na de inauguratie aan het volk en wij willen hen dan verwelkomen en Nederland aan hen tonen. Ons land met z’n rijke historie, met z’n diversiteit en eigenaardigheden. Een land vol kennis en creativiteit. Een eigenwijs land met doorzetters en ondernemers. Een land vol grote en kleine helden.
De vaart wordt in zijn geheel door de NOS geregistreerd en live uitgezonden. IDTV is door de Gemeente Amsterdam gevraagd deze Koningsvaart te organiseren. Hiervoor zijn zij op zoek naar tien studenten neerlandistiek, voor op de schrijversboot. Het idee is dat deze studenten dan – als het Koninklijk paar langs komt varen – spanborden ophouden met favoriete dichtregels/zinnen uit de Nederlandse literatuur van de schrijvers aan boord. De schrijvers zijn uitgenodigd door het CPNB, we weten later deze week wie er allemaal bevestigd hebben. De studenten worden vermoedelijk rond 15.00 uur verwacht bij de Ponthaven in Amsterdam Noord, van daaruit worden zij met een veerpont naar het schip gebracht. Er wordt op het schip gezorgd voor een hapje en een drankje. De Koningsvaart is van 19:30 tot 21:00; alle schepen liggen stil, terwijl de Koning langsvaart. Nadat het IJ is vrijgegeven, na 21:30, wordt iedereen weer met de pont naar de ponthaven teruggebracht. Lijkt dit jou wat? Stuur ons zo snel mogelijk een mailtje, vol = vol!
Het was me al opgevallen dat ik opmerkelijk weinig opvarenden van de schrijversboot herkende. Met knullige omhooggehouden borden en teksten als ‘Denkend aan Holland zie ik breede rivieren traag door oneindig laagland gaan’ bewijs je de literatuur geen dienst.
Maar ja… de directeur van de CPNB schrok er nog niet zo lang geleden ook niet voor terug om voor het oog van de Bananasplitcamera van Frans Bauer gehavend en wel in slaap te vallen voor de literatuur. Ook dat had iets met de nieuwe koning te maken. Ik bedoel maar: het kan altijd erger. Of is dit waar Alessandro Baricco het over heeft als hij het in De barbaren heeft over de democratisering van de cultuur?
[van De Contrabas, 1 mei 2013]