blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: Winti

Fiti Fu Wini wijdt eerste winti-priesteres in

De “Stichting Fiti Fu Wini” is een naar Surinaams recht opgerichte rechtspersoon, die zich onder meer bezig houdt met onderzoek, veredeling en conservering van de Afro-Surinaamse Cultuur en Religie in al haar facetten. read on…

Zwaar water

In het kader van de borging en kennis overdracht van het Afro Surinaams cultureel erfgoed, organiseert Fred Kulturu Shop Institute Rotterdam de onderstaande workshops. Thema: Maken van hebi- en switi watra. Wat, Waarvoor, wanneer en hoe? Moet dat speciaal op hoog-tij-dagen? En nog meer zaken die op dit gebied aan de orde komen. read on…

Een wintihandleiding

door Joop Vernooij

Juliën Zaalman heeft een nieuwe uitgave verzorgd. De stichting Tata Kwasi ku Tata Tinsensi heeft hem bereid gevonden opnieuw een degelijke uiteenzetting te schrijven over winti. De uitgave heet Wintihandleiding. Het ontwikkelingsproces van winti, is opgedragen aan de wintigemeenschap en telt 201 bladzijden. De naam handleiding is wel van toepassing omdat het een handzaam boekje is: klein en fijn. read on…

Binderhagel: “Fyofyo heeft niets te maken met bestraffen van geesten en goden”

door Genaro Alpin

Middels het houden van een lezing in de Congreshal heeft dr. Headley R. Binderhagel het aanwezige publiek weten te overtuigen dat fyofyo niets te maken heeft met het bestraffen van geesten en goden. Hij benadrukte evenwel dat er een verbondenheid bestaat tussen fyofyo en de wintireligie. Binderhagel gaf in zijn presentatie aan wat de kenmerken van fyofyo zijn bij kinderen en bij volwassenen. read on…

Gevecht bij bonuman

Paramaribo – Bij een bonuman in het ressort Lelydorp brak het afgelopen weekend een vechtpartij uit. Een man en zijn vriendin gingen naar de bonuman die eenieder ter plaatse een drankje gaf om te nuttigen. De man begon na het nuttigen van het drankje tekeer te gaan en sloeg de vrouw en de zoon van de bonuman. Ook de bonuman werd geslagen. Deze drie personen sloegen de man, die beweert dat hij zichzelf niet meer was, terug. Alle vier personen zijn naar het politiebureau overgebracht, maar zijn na verhoor heengezonden. read on…

Worsteling met de Duisternis

Hieronder vertelt Bally Brashuis

Ik ben in Suriname geboren en daar christelijk opgevoed. Ik ging naar de zondagsschool en we namen deel aan alle kerkelijke activiteiten.
We hadden het niet zo goed. Mijn moeder werkte hard om voor ons- mijn twee zusters, mijn broer en mij – te zorgen. Ze was een gelovige vrouw. We waren arm, maar toch waren we tevreden. read on…

In memoriam Bally Brashuis

door Stuart Rahan

“Prey, mi n’e prey moro.” Bally Brashuis speelt niet meer. Geen winti meer, ook geen preken. “Prey, mi n’e prey moro.” Een Apuku-singi die één van Surinames meest kleurrijke religieuze leiders niet alleen met zijn ‘Blaka Bubaband’ zong maar ook in lichaam en geest vertolkte. read on…

Wintiprei!

door Engel Weijs

In januari kreeg ik al een seintje vanaf een erf aan de Paulina Denswilstraat/ Verlengde Meursweg dat er begin mei een ‘winti-prei’ gehouden ging worden. Ondanks onze drukke laatste periode in Suriname: voor ons (Madelon’s) plan voor een logeerhuis = slaaphuis [Sur.] voor kinderen met autisme (ASS), plus mijn inbreng (een Centrum voor Culturele en Natuurhistorische Verkenningen) ,hadden we ontmoetingen met o.a. Districtscommissaris van Para, Jerry Miranda, ‘First Lady’ Ingrid Bouterse-Waldring en kinderpsychologe mevrouw Lillian Ferrier.

read on…

Dansen met voorouders in de Laurenskerk op het Winti Bal Masqué

Met een wervelende show en ruim 700 bezoekers is de eerste editie van het Winti Bal Masqué in de Laurenskerk een daverend succes te noemen. Het Winti Bal Masqué is hét interculturele festival waarin de Surinaamse en Nederlandse cultuur samen zijn gekomen voor een feestelijk Winti dansritueel. Voor velen betekende dit een geweldige introductie tot de natuurreligie ‘Winti’. Voor anderen werden er  vertrouwde rituelen uitgevoerd, omlijst door Venetiaanse kostuums en beeldende kunst. De avond werd gepresenteerd door Wintipriesteres Marian Markelo en de kleurrijke DJ Chantelle, het alter ego van beeldend kunstenaar Boris van Berkum.    

De eerste editie van het Winti Bal Masqué verwelkomde ruim 700 aanwezigen, naast de voorouders en de goden die meedansten en zich met de aanwezige stervelingen vermaakten. Want zoals dat gaat op een goed Winti dansritueel bestaat de scheiding tussen de mensenwereld en de geesten- en godenwereld niet meer. Met de voordracht door historicus Alex van Stipriaan werd er stil gestaan bij de afschaffing van de slavernij in het Koninkrijk der Nederlanden dat 150 jaar geleden plaatsvond. Van Stipriaan schetste een beeld van het Rotterdam ten tijde van de slavernij.  

Op de avond bracht de culturele vereniging van Inheemse Indianen Wajonong een serie indrukwekkende krachtgebeden en liederen ten gehore. En werd er door het publiek uit volle borst meegezongen met het strijdlied de Keti Koti Song: ‘Keti Koti, Ik ben niet te koop.’

Hoogtepunt van het feest was de onthulling van de ruim acht meter hoge ‘Mama Aisa XXXL’ sculptuur door wethouder Korrie Louwes. ‘Mama Aisa XXXL’, oftewel moeder aarde, droeg een prachtige ‘koto’ (traditionele Surinaamse klederdracht) gemaakt door Mirjam Carels en de Krachtvrouwen uit Rotterdam-West. Theatergroep Untold voerde de première van de maskerdans uit ter ere van de slangengod ‘Papa Winti’.Mama Aisa XXXL en het Papa Winti-masker zijn gecreëerd door kunstenaar Boris van Berkum die een selectie maskers uit het Afrika Museum scande in 3D. De verkregen data waren de basis voor een nieuwe kunstcollectie die vanaf nu in het hedendaagse leven een actieve rol zal spelen in het Winti dansritueel. Het ‘Winti Bal Masqué’ is de start en een mijlpaal voor – wat Marian Markelo noemt – de Afrikaanse Renaissance in het Winti-geloof. Het was een feest om te zien dat alle aanwezigen goed hun best hadden gedaan om zich volgens de dresscode: Wonderful Winti, Afro Futurisme en Venetian Chique te kostumeren. Er viel dan ook wat te winnen: De Best Dressed Guest kreeg een reischeque overhandigd ter waarde van vijfhonderd euro. De jury, bestaande uit Annemarie de Wildt – conservator van het Amsterdam Museum, Winti-specialist Fred Fitz James en Ari Versluis kozen de gelukkige winnaar: de heer Willy Djaoen met zijn schitterende Yin Yang kostuum.    

Het beste uit de Surinaamse, Afrikaanse, Antilliaanse en West-Europese cultuur kwam deze avond samen. Op Facebook wordt er al volop gespeculeerd over een vervolg in 2015. De organisatie laat weten alles op alles te zetten om dit ‘feest der verbroedering’ een vaste plaats te geven in onze Nederlandse cultuur.    

Datum: 15 maart 2014 Locatie: Laurenskerk Rotterdam
Website: www.ikbenniettekoop.nl
Mede mogelijk gemaakt door: Mondriaan Fonds, Centrum Beeldende Kunst Rotterdam, Prins Bernhard Cultuurfonds, SNS Reaal Fonds, Gemeente Rotterdam en Stichting Bevordering van Volkskracht, Amsterdam Museum, Afrika Museum.

Organisatie: ABAN Foundation

Familie krijgt Valentine voodoopop

Paramaribo – Een familie in het ressort Kwatta ontdekte maandag dat een Valentine voodoopop in een doos op haar erf begraven was. Op de doos stond: ‘Happy Valentine Love you. Rest in Peace’. De vrouw des huizes zegt dat zij op haar erf grint zag liggen en besloot om verder te kijken. Ze zag ook een fles met een witrood doekje op het terrein liggen. De vrouw ontdekte dat onder …
het grint op haar erf een doos begraven was, waarin een voodoopop bleek te zitten. In de doos was een rood lapje geplaatst en de pop was gekleed in een paarse jurk.
Het voorhoofd van de pop is gebrand met een sigaret. In de doos zat ook een sigarettenpeuk, een pakje sigaretten en houtskool. Volgens de vrouw worden er sinds november dagelijks verschillende voodoospullen op haar erf achtergelaten. Ze vermoedt dat een man, over wie ze de politie vaker gemeld heeft, de spullen op haar erf achterlaat. Ook vermoedt zij dat de man haar leven kapot wil maken.

“Hij gaat mij niet kunnen vermoorden. Het is vrij lastig wat mijn man en ik meemaken”, aldus de vrouw. Eerder is op het erf van de familie een mini-doodskist met twee poppen aangetroffen. De vrouw vertelde toen dat op de kist vermeld stond: “Rest in Peace. Die soon’. Die poppen waren in zwarte jurken gekleed. Vorige week trof zij een dode slang op het erf aan. Ze hoopt dat de politie een grondig onderzoek doet en de dader aanhoudt.

[van nospang.com,  woensdag, 12 februari 2014]

Famir’man sani

door Stuart Rahan
Ze maken hun op om fo nu en fo eeuwig af te rekenen met die kunu die op ze rust, de familie van Ma Lien met owma Ma Marjana aan het hoofd. Ma Marjana is de buik van de familie dus heeft die afrekening allenig kans van slagen als zij als een wèri wèri koningin behandeld wordt tijdens een ritueel, buiten de stad.
Dit wintiritueel kan niet in de stad gehouden worde. Lanti wil het niet. Ma Lien heeft zoveel tegenslag gekrege in der leve dan meer dan een dozijn bonuman konden genezen. Eén zoon is opgesloten in Kolera omdat hij twee meisjes had vermoord. Ma het is niet fo die moord dat ze hem in Kolera hebben opgesloten. Het is omdat hij ze toen daarna ging gebruiken, ze met fayalobi ging vereren en bij juweliers ging stelen om ze met goud te behangen. Zo iemand sem hoofd is geboord, toch! Een andere zoon moet afgeholpen worden van een kroi door die bakrafrow omdat hij z’n mond aan d’r onderbuik zet.
Oh, wat kon die Edgar Cairo zich toch prachtig uiten in het Surinaams-Nederlands. Hij had het vaak over die ‘negerdinges’ waar Afro-Surinamers moeite mee hebben ze onder ogen te zien maar intussen in het geniep hun winticultuur beleven. Dat was toen, nu zijn de erkenning en het respect gelukkig aardig ingeburgerd. Edgar Cairo had ook een vooruitziende blik. Niet alleen de Afro-Surinamers gaan gebukt onder een ‘kunu’, het hele land en alle Surinamers gaan gebukt onder de nationale vloek, de decembermoorden. Slachtoffers en nabestaanden doen er alles aan om het recht te laten zegevieren, de daders werken nog harder om te voorkomen dat het recht zijn beloop krijgt en zij alsnog achter de tralies belanden. In hun strijd de vloek de baas te zijn, laten onschuldige burgers zich willens en wetens meesleuren in het gevecht dat op drijfzand wordt gevoerd.
De verruimde Amnestiewet van april 2012 moest daders beschermen. In het verlengde daarvan organiseren regering en Nationale Assemblee een conferentie om eventueel te komen tot het proces van nationale verzoening. Processen die uit de koker van de ‘verdachten’ voortkomen. Gelukkig is men zich ervan bewust dat er een vloek heerst en dat er ‘iets’ gedaan moet worden om het land te zuiveren. Alleen bewijst de tot nu toe gevolgde weg dat er sprake is van een bittere afrekening met het verleden. Bitter voor slachtoffers en nabestaanden die geen moment betrokken zijn geweest bij het proces van verzoening, de nationale reiniging van lichaam en geest. Het meest pijnlijke aan dit zogenaamde proces is dat ‘verdachten’ en hun politieke ‘tyamu’ bepalen hoe te handelen en waarvan de uitkomst al in hun voordeel is beslist. De aanstaande anti-corruptiewet is ook zo’n voorbeeld. Op deze manier houdt de ‘kunu’ het land in zijn wurggreep.
Wij leven in een land waar onze afo en trotro van zowel de Afro-Surinamers als de Hindostanen en Javanen culturele waarden met betrekking tot onze ‘yeye’ altijd met een zekere trots hebben beleden. Karma is niet altijd wetenschappelijk te verklaren maar er zijn wel degelijk aanwijzingen die aantonen dat het persoonlijke lot ook mede bepaald wordt door mans levenswandel. Bekijken wij de omstandigheden waaronder zes leden van de ‘Groep van 16’ zijn overleden dan blijkt dat geen van hen ‘vredig’ is ingeslapen. Dat is toch een veeg teken aan de wand zijn. In het verhaal van Edgar Cairo, ‘Famir’man sani/Kollektieve schuld’, een zoektocht naar zelfreiniging wordt er een hoge prijs betaald. Als owma Ma Marjana uiteindelijk die bevrijdende wasi krijgt, een winti en een stevige dansi op plantage Onoribo, is zij de volgende dag dood. Een hersenbloeding werd haar fataal. Dat een kunu onze nationale saamhorigheid in de weg staat, is een feit. De sleutelfiguren zullen de sleutel echter uit handen moeten geven.
[uit de Ware Tijd, 13/02/2014]

NAKS organiseert lezing over ‘kunu’

.
NAKS organiseert in samenwerking met de Islamitische Federatie Suriname (IFS) een lezing met als thema: ‘Kunu’. Het doel is om de bewustwording op gang te brengen over het fenomeen Kunu. De inleider is Sheik Abdul Aziz Clemens. Kunu is een verzamelwoord dat te maken heeft met een negatieve invloed op het functioneren van personen en groepen, organisaties en gemeenschappen. Er zal worden ingegaan op de oorzaken en de wijze waarop ermee omgegaan moet worden. Dit verschijnsel wordt ook vanuit de Islam belicht, zegt NAKS in een uitnodiging.

De lezing wordt op zaterdag 15 februari 2014 gehouden in het NAKS centrum aan de Thomsonstraat 8. Er is ruimte voor discussie.

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter