Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: WIC
De herovering van New York
Roman van Lars de Brabander
Gedurende de 17e eeuw trotseren duizenden Europeanen de overtocht naar verre oorden, een ongewisse toekomst tegemoet. Twee mannen reizen met verschillende opdrachten naar het westen. Een ervan is Peter Stuyvesant, ‘a pigheaded stubborn one legged Dutchman,’ zo vonden de Engelsen.
Vrijburghconferentie: Vestingbouw in de WIC
De forten in hun oorspronkelijke functie en tegenwoordige betekenis
Belangstellenden worden uitgenodigd tot het bijwonen van de Vierde Vrijburghconferentie in Amsterdam op 21 november a.s. Vestingbouw ten tijde van de West-Indische Compagnie; De forten in hun oorspronkelijke functie en tegenwoordige betekenis.
read on…Aan de Surinaamse grachten – Van Loon & Suriname (1728-1863)
Expositie van 5 oktober 2019 tot en met 13 januari 2020
Dit najaar brengt Museum Van Loon de tentoonstelling Aan de Surinaamse grachten – Van Loon & Suriname (1728-1863). Voor het eerst belicht het museum daarmee de betrokkenheid van de 18e– en 19e-eeuwse familie Van Loon met de WIC en Suriname.
read on…Sociëteit van Suriname: het bestuur van de kolonie.
Tot nu toe hebben we altijd gedacht en werden via schoolboekjes geleerd dat Suriname bestuurd werd door de West-Indische Compagnie. Echter in de periode 1693-1795 werd deze suiker- en koffiekolonie door een Sociëteit bestuurd; een samenwerkingsverband bestaande uit het stadsbestuur van Amsterdam, de WIC en de familie Van Aerssen van Sommelsdijck.
door Quito Nicolaas read on…
Zeeuws archief : De 9 levens van Cornelis Goliath
De expositie De 9 levens van Cornelis Goliath (1617-1660) in het Zeeuws Archief vertelt het turbulente levensverhaal van kaartmaker en landmeter Cornelis Goliath. Wanneer hij zijn leven in een rustiger vaarwater wil brengen, en hij zich met zijn gezin vestigt op Walcheren, slaat het noodlot toe. read on…
Vrijburghconferentie: ambacht en kunstnijverheid in de WIC
Vele ambachten en vormen van kunstnijverheid werden door de WIC ingezet ten behoeve van de activiteiten overzee. Dit betekende vaak innovatie en leverde een belangrijke werkverschaffing op. Tijdens de conferentie wordt een selectie behandeld en in zijn context geplaatst. Bij deze wordt u van harte uitgenodigd. read on…
Curacao Papers, 1640–1665
The Curaçao records document the West India Company’s activities in the Caribbean during the seventeenth century, supply information about the administration of affairs on Curaçao, and depict the commercial relationship between the islands and New Netherland. read on…
De koningen van Pinksteren en van de Kongo
door Hilde Neus
The Pinkster King and the King of Kongo: opmerkelijke titel voor een opmerkelijk boek: wat zouden Pinksteren en een Kongokoning nou met elkaar te maken hebben? Als uitgangspunt heeft Jeroen De Wulf, de auteur, een citaat genomen van Sojourner Truth (1797-1883), een zwarte Amerikaanse activiste voor burger- en vrouwenrechten, die bekend is geworden vanwege haar levensverhaal. Voor ons is het onbegrijpelijk dat ze aangaf dat ze terug wilde naar haar eigenaar, John Dumont, om het pinksterfeest mee te vieren. Onbegrijpelijk, want ze was slechts enkele maanden daarvoor weggelopen, omdat hij haar sloeg, ondanks beloften haar niet had vrijgemaakt en zelfs haar zoon Peter had verkocht. Blijkbaar was het vieren van het pinksterfeest zo iets bijzonders, dat ze dat erg miste. read on…
Het Nederlands slavernijverleden – In het spoor van de Portugezen
door Bert Reinders
De aanleiding
De moedernegotie (“moeder aller handel”) was de handel met de landen rond de Oostzee die door kooplieden uit Amsterdam vanaf de Late Middeleeuwen werd gedreven. Deze handel vormde de voornaamste bron van de welvaart in Amsterdam, waardoor de stad zich kon ontwikkelen van een weinig belangrijke plaats tot het economische centrum van Holland en de stapelplaats van Europa. De lucratieve Oostzeehandel legde de basis voor de Gouden Eeuw van de Nederlandse republiek (bron). read on…
Caraïbische Zeekapers aan Hof te Suriname voorgeleid
door William Man A Hing
Tot in de 19e eeuw bleef het onveilig in het Caraïbische Zeebekken. Koopvaarders werden er vaak het doelwit van piraten. Onder deze omstandigheden besloot Nederland maatregelen te treffen voor het beveiligen van de internationale vaarroutes rond de eigen Antillen. Na aanhouding werd een kaper in 1829 met bemanning en buit naar Suriname meegenomen voor berechting van de schuldigen. read on…
VOC-mentaliteit!?
door Christine F. Samsom
Tijdens de algemene beschouwingen in het najaar van 2006 in de Nederlandse Tweede Kamer zorgde de toenmalige minister-president Jan-Peter Balkenende voor consternatie met zijn controversiële uitspraak: ‘….. Ik begrijp niet waarom u hier zo negatief en vervelend over doet. (…) Laten we blij zijn met elkaar! Laten wij optimistisch zijn! Laten we zeggen: Nederland kan het weer! Die VOC-mentaliteit, over grenzen heen kijken, dynamiek! ….. Toch?’ read on…
Geschiedenis van een handelsmaatschappij
door Jerry Egger
De West-Indische Compagnie (WIC) heeft een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van Suriname. Ze was mede-eigenaar van het gebied en heeft ook de aanvoer van slaven vanuit Afrika gedurende lange tijd gedomineerd. Een algemene geschiedenis van deze maatschappij is dan ook relevant om zo meer te weten te komen over de vroege geschiedenis van de Europese aanwezighied op de zogenoemde ‘Wilde Kust’. De Nederlandse historicus verbonden aan de Leidse universiteit, Henk den Heijer, wordt beschouwd als een deskundige en zijn boek Geschiedenis van de WIC is al vele malen herzien en herdrukt. In 2013 verscheen de vierde druk, die voor het eerst in 1994 uitkwam. De Walburg Pers heeft er een prachtige uitgave van gemaakt met zeer fraaie illustraties van de hoofdrolspelers bij de WIC die door verschillende bekende schilders van die tijd zijn geportretteerd. Er zijn ook tekeningen van gebouwen opgenomen – vooral in Amsterdam – die een rol hebben gespeeld bij de WIC, en enkele forten op de westkust van Afrika. Verder zijn er tekeningen van Benoit en Stedman die in Suriname zeker herkend zullen worden omdat die vaker in boeken zijn gepubliceerd.
In zijn inleiding geeft Den Heijer aan dat heel wat archiefmateriaal van de WIC verloren is gegaan. Het is tekenend dat een maatschappij die veel heeft bijgedragen aan de Nederlandse aanwezigheid in Amerika op onbenullige wijze is behandeld door officiële instanties aldaar. In 1821 gaf het departement van Koloniën de opdracht om een deel van het waardevol WIC-materiaal aan een lompenhandelaar te verkopen, en in 1844 verbrandde een ander deel dat was ondergebracht bij het departement van Marine. Heel wat verspreid liggend materiaal moest worden geraadpleegd om de geschiedenis van de WIC te vertellen. Aan de andere kant geeft het boek ook weer hoe werd gedacht over de WIC. Het mocht dan wel een belangrijke onderneming zijn, maar veel heeft zij niet echt opgeleverd voor de schatkist van diverse aandeelhouders. Dit in tegenstelling tot de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) die geroemd wordt in de Nederlandse geschiedenis.
De WIC moest de tegenhanger worden van de VOC, die de handel op Azië monopoliseerde. Amerika was ook lucratief gelet op de hoeveelheden goud en zilver die Europa bereikten via Spanje. Dit idee circuleerde onder mensen in de verschillende provincies die later Nederland zouden worden. Uiteindelijk lukte het in 1621 de WIC op te richten. Den Heijer geeft een interessante beschrijving van de manier waarop de verschillende gebieden in Nederland betrokken raakten bij de Atlantische wereld. Een logisch gevolg was de poging een maatschappij op te richten die een handelsmonopolie zou krijgen op alle activiteiten die zouden worden ontplooid op de continenten rond de Atlantische Oceaan. En zo geschiedde. Het werd een combinatie van kaapvaart en handel drijven. Het meest bekende ‘succes’ was Piet Heyn die de Spaanse vloot vol zilver wist te kapen.
Den Heijer beschrijft uitgebreid het reilen en zeilen binnen de WIC. Dat maakt het boek tot een geschiedenis van een maatschappij, zonder dat de lezer veel te weten komt over de zeelieden, over het personeel in Afrika en Amerika en hoe die dachten en tegen de WIC aankeken. Af en toe is er een glimp die een beetje licht doet schijnen op de werkers, maar veel is dat niet. Het is een typische geschiedenis van bovenaf. Er wordt heel weinig van onderaf – bottom up – naar de WIC gekeken. Dat zou een ander verhaal opleveren dan in dit boek vastgelegd. De slavernij komt wel aan bod, maar dan voornamelijk vanuit de visie van de leiding. Den Heijer laat zien dat in eerste instantie de Nederlanders twijfelden of het tot slaaf maken van Afrikanen moreel wel kon. Dat liet men al heel snel varen toen de WIC delen van het noordoosten van Brazilië veroverde en inzag dat slavernij noodzakelijk was om bij het verbouwen, oogsten en verwerken van suikerriet deze vorm van arbeid op grote schaal toe te passen. Kortom, alle morele overwegingen liet men voor wat ze waren en Nederland begon zich steeds meer bezig te houden met het verhandelen van Afrikaanse gevangenen. Curaçao bleek een geschikte diepzeehaven te hebben. Gevangen genomen Afrikanen konden van daaruit verder worden verhandeld. Ook Suriname werd vooral in de achttiende eeuw – op het hoogtepunt van de plantagelandbouw – voorzien van tot slaaf gemaakte Afrikanen. Dat leidde onder andere tot de ramp met de ‘Leusden’ in 1738 toen slaven vanuit West-Afrika naar Suriname werden getransporteerd. Het schip zonk voor de monding van de Marowijnerivier, maar het ruim werd dichtgespijkerd zodat de Afrikaanse gevangenen niet konden ontsnappen en verdronken. Den Heijer spreekt van een misdaad, die overigens nauwelijks punt van discussie was binnen de WIC. Waar wel over werd gesproken, was de geleden schade.
Zo laat de schrijver zien waar het bij de WIC om ging, om winsten zonder moeilijke morele vragen te stellen. De auteur laat zo genoeg ruimte om een ander verhaal te vertellen over de WIC, waarbij gebeurtenissen als die met de ‘Leusden’ meer naar de voorgrond worden gehaald.
Henk den Heijer: Geschiedenis van de WIC. Opkomst, bloei en ondergang, vierde herziene druk. Zutphen: Walburg Pers, 2013. ISBN 90-5730-891-6
RSS
Facebook
Twitter
