blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: Vries Annette de

Vrouwelijke voetstappen in de geschiedenis zichtbaar gemaakt

1001 vrouwen in de 20ste eeuw

door Chandra van Binnendijk

Je zou het niet gauw denken, maar er bestaan écht geschiedenisboeken die zich net zo smakelijk laten lezen als een goede roman. Zo een uitzonderlijk boek is 1001 vrouwen in de 20ste eeuw (2018), samengesteld door historica Els Kloek. Even meeslepend als de legendarische verhalenvertelster Sheherazade die haar leven wist te redden door duizend-en-een-nachtenlang spectaculaire verhalen te vertellen aan de man die haar wilde onthoofden, zo boeiend voert Els Kloek de lezer mee door de geschiedenis van de vorige eeuw, aan de hand van de levensverhalen van duizend-en-een interessante vrouwen.

read on…

Bureau Annette de Vries

Onder de naam Bureau Annette de Vries houdt de Surinaamse auteur Annette de Vries zich bezig met het schrijven van fictie en non fictie, manuscriptbegeleiding en redactie. Zij schreef de romans Scheurbuik (2002) en Drijfhout (2010), die uitkwamen bij uitgeverij Atlas/Contact. Daarnaast publiceerde zij korte verhalen. Op dit moment werkt zij aan haar derde roman, Het Vogelhuis, waarvoor zij een werkbeurs kreeg van het Nederlands Letterenfonds.

Manuscriptbegeleiding, projectplannen, subsidieaanvragen, non-fictie
U kunt Annette de Vries opdracht geven literaire teksten te schrijven of uw verhaal voor u op papier te zetten. U kunt haar vragen u te begeleiden bij het schrijven van literaire teksten: verhalen, novelles of romans. Of om ze te lezen en te beoordelen. Ook voor hulp bij het bedenken en uitwerken van projectplannen en het op papier zetten ervan, kunt u terecht bij Bureau Annette de Vries. Tevens kunt u bij Annette de Vries inhuren om u te helpen met het voorbereiden van subsidieaanvragen en ze voor u op papier te zetten. U kunt Annette de Vries benaderen om interviews, artikelen of columns te schrijven over o.m. kunst, cultuur en culturele diversiteit of het literaire schrijven.
Opdrachten en tarieven
Bureau Annette de Vries werkt op maat. Afhankelijk van aard en omvang van de opdracht, komt zij in goed overleg met u tot een tarief. Zij neemt opdrachten aan in Amsterdam en omgeving. U kunt Bureau Annette de Vries bereiken op info@bureauannettedevries.nl.

Annette de Vries studeerde af aan de Amsterdamse Toneelschool (1978) en de opleiding Docent Drama (1984). Van 1984 tot 1992 werkte zij aan de opleiding Theaterdocent, als stafdocent en mentor. Haar ervaring met drama, een van de drie pijlers van de literatuur, leerde haar hoe een goed verhaal wordt opgebouwd en wat het uitwerken van thema, personages en conflict inhoudt. In haar jaren als speldocent verfijnde zij de vaardigheid mensen te begeleiden tijdens een creatief proces. En het schrijven van romans en verhalen verschafte haar diepgaand inzicht in een andere pijler van de literatuur: proza. In opdracht van het Nederlands Letterenfonds beoordeelt zij romans en geeft zij manuscriptbegeleiding aan beginnende auteurs.

Van 1997 tot 2009 hield zij zich bezig met het geven van adviezen en het bedenken, opschrijven en uitvoeren van projectenplannen binnen de kunstensector. Haar specialisme is culturele diversiteit. Zij werkte o.m. voor het Platform Amateurtheater (1997-1998), het VSB Fonds (1998-2000), i-Nova (2003-2006) en Krater Theater Zuidoost (2001-2009). Ook was zij nauw betrokken bij de oprichting van de Theaterwerkplaats Zuidoost en het Bijlmerparktheater (2002-2009).
In de twee jaar dat zij bij het VSB Fonds werkte, deed zij ervaring op met de subsidiesystematiek in Nederland. Sinds 2001 schreef zij subsidieaanvragen in opdracht van kunstinstellingen. En van 2009 tot heden beoordeelt zij aanvragen binnen de regeling KulturA van de Mondriaan Stichting en de Commissie Letteren van de Amsterdamse Kunstraad. 

Vanaf 1984 publiceerde zij met enige regelmaat in tijdschriften of verzorgde zij de tekst voor kleine uitgaven. U kunt bij haar een lijst opvragen van publicaties.

Annette de Vries

Portret van de Surinaams-Nederlandse schrijfster Annette de Vries, gemaakt door de in Suriname werkzame fotograaf Nicolaas Porter. Nr. 28 in de reeks fotoportretten die Porter in opdracht van de Werkgroep Caraïbische Letteren maakt. De foto op groot formaat is ook te bestellen bij de fotograaf; voor informatie kunt U mailen naar: nicolaasporter@hotmail.com. Wie de hele reeks wil zien kan hieronder klikken op het label Werkgroepportretten.

De lezer geeft zich gewonnen

door Wim Rutgers

Met haar tweede roman Drijfhout heeft Annette de Vries de kwaliteit van haar succesvolle debuut Scheurbuik (2002) bevestigd en daarmee het algemene probleem dat zo vaak optreedt bij een tweede roman overwonnen. In deze roman presenteren drie vertellers hun verhaal over een drievoudig schuld-en-boete-probleem in de drie tijdlagen van een turbulent heden, een opspokend verleden en een toekomst die bevochten moet worden.
Het zich in het Surinaamse grensplaatsje Albina afspelende verhaal is een familieroman in dubbele zin, omdat ze niet alleen over een familie gaat maar het begrip familie zelf thematiseert: wie is familie en wat betekent het familie van elkaar te zijn?

‘Wij zijn de meest diepe zin van het woord familie van elkaar, omdat we dezelfde geschiedenis meetorsen. Of we het met elkaar kunnen vinden of niet is niet zo belangrijk. Het is niet ons goede of slechte contact dat ons tot een familie maakt. Het is dit verhaal dat ons bindt.’ (p. 307).

Dat verhaal speelt zich af in twee landen en in twee tijden: het verleden in Suriname, het heden in Nederland. Twee vrouwen, een uit Nederland en een uit Frans Guiane, de een wit en de ander zwart, beiden kunstenaar, beiden ernstig teleurgesteld in het leven doordat ze in de steek zijn gelaten door de partner, beiden in verwachting van een dochter en een zoon en tenslotte beiden naar Suriname gevlucht en daar als ‘drijfhout’ komen aandrijven: de ‘bazin’ om er te trouwen en er te gaan wonen en het ‘dienstmeisje’ om er een nieuw bestaan op te bouwen, beiden ‘gered’ door de bamhartige maar halfslachtige pensionhouder Eddy, maar beiden met aanpassings- en acceptatieproblemen in het kleine grensplaatsje, waarbij de onderlinge naijver en zelfs haat tussen de twee vrouwen onoverkomelijk blijkt, waarna de ene repatrieert naar Nederland en de ander sterft.
Dat wat er allemaal is gebeurd in het verleden en hoe dat heeft kunnen gebeuren, leren we als lezer aan de hand van de verhalen van drie vertellers (twee mannelijke en een vrouwelijke) die in de drie delen van de roman achtereenvolgens in wisselende volgorde hun verhaal doen en elkaar na jaren weer ontmoeten. De twee vrouwelijke antagonisten Jacoba en Nadine krijgen zelf geen stem en worden door het wisselende perspectief van de anderen beschreven.
Het verleden blijft spoken en kan niet genegeerd of uitgewist worden. Het verhaal begint schokkend als Hortence in de Oude Kerk in Amsterdam tijdens een feestje uit woede en wraak op de grafzerken van de in de kerk begraven koloniale slavenhouders danst, maar in feite op het graf van haar stiefmoeder. Zo wordt een persoonlijk onverwerkt verleden tot metafoor van een historische katharsis. Drijfhout is naast een familieverhaal ook een ode aan de Marowijne en aan het pittoreske grensplaatsje Albina van weleer:

‘Tien jaar later kwam ook Albina zoals wij het hadden gekend, aan haar einde. Het werd verwoest tijdens de binnenlandse oorlog tussen het leger van Bouterse en het junglecommando van Brunswijk. (…) Op het NOS journaal zagen we pension Marowijne, samen met alle andere statige, koloniale huizen langs de Marowijnerivier, in vlammen opgaan. Oom Eddy snikte als een kind.’ (p. 254).

Annette de Vries slaagt er in deze gecompliceerde familiegeschiedenis te vertellen in een stijl waaraan de lezer niets overblijft dan zich eraan gewonnen te geven. Het einde van de roman biedt de expliciete ontknoping die wat mij betreft zowel beknopter als minder nadrukkelijk had gekund, ook al omdat er actuele politieke zaken bij betrokken worden die in het verhaal als weinig functioneel beter achterwege hadden kunnen worden gelaten. Aan het einde blijft voor mij de intrigerende vraag in hoeverre de familierelatie tevens impliciet als de relatie tussen de twee landen Nederland en Suriname gelezen kan worden. Wat ik echter wel zeker weet is dat Annette de Vries met Drijfhout er volkomen in geslaagd is het niveau van haar romandebuut te bestendigen, zo niet te overtreffen.

Annette de Vries, Drijfhout. Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij Atlas, 2010. 316 p., ISBN 978 90 450 0917 9, prijs € 19,90.

[uit Oso, jrg. 2011, nr. 2]

 

‘Als gezin werden we nagekeken’

door Sandra Heerma van Voss

Henry de Vries (1967) is kind van een Nederlandse moeder en een Surinaamse vader. ‘Voorbijgangers vroegen of ze mijn vaders haar mochten aanraken.’

read on…

Tussen Passaat en Noordooster: proza en poëzie

door Kirsten Dorrestijn

In de OBA vond op zaterdag 21 mei een intieme Caraïbische literaire avond plaats. Vier schrijvers presenteerden hun boek: Aart G. Broek zijn dichtbundel Het lichten van de jaren, Giselle Ecury haar bundel Vogelvlucht, Pim Wiersinga presenteerde de roman Drijfhout van Annette de Vries en De Benjamin introduceerde zijn roman 38!. De avond was georganiseerd in samenwerking met de Werkgroep Caraïbische Letteren en de presentatie was in handen van Igma van Putte-de Windt.

read on…

Annette de Vries in de OBA

Eind vorig jaar verscheen bij uitgeverij Atlas de roman Drijfhout van Annette de Vries. Vanavond bespreekt Pim Wiersinga het boek op een bijeenkomst van de Werkgroep Caraïbische Letteren in de Openbare Bibliotheek Amsterdam aan de Oosterdokskade (vlakbij Amsterdam CS). Aanvang 19.30 uur. Ook boeken van De Benjamin, Giselle Ecury en Aart Broek worden daar gepresenteerd. De presentatie is in handen van Igma van Putte-de Windt.

Sanne Landvreugd

Sanne Landvreugd. Foto © Michiel van Kempen

Voor de muzikale ondersteuning zorgen Sanne Landvreugd, altsaxofoon, en Pablo Nahar, pluk- en strijkbas. Voor meer informatie over de avond en over Annette de Vries klik op een van de labels onder dit bericht. Op de foto: Annette de Vries op de dansvloer bij de Vereniging Ons Suriname, 5 juni 2002.

Boekpresentaties bij Werkgroep Caraïbische Letteren

Op zaterdag 21 mei a.s. worden maar liefst 4 boeken gepresenteerd onder auspiciën van de Werkgroep Caraïbische Letteren.

Het gaat om twee romans: Annette de Vries met: Drijfhout (besproken door Pim Wiersinga) en De Benjamin met 38!.

En twee dichtbundels: Giselle Ecury met Vogelvlucht en Aart Broek met Het lichten der jaren.

Muzikale omlijsting: Sanne Landvreugd, altsax, en Pablo Nahar, contrabas.

De bijeenkomst vindt plaats in de Openbare Bibliotheek Amsterdam, Oosterdokskade (allernaast het CS)

Aanvang: 19.30 uur

Voor meer informatie over deze vier boeken, klik op de labels onder aan dit bericht.

Drijfhout, tweede roman van Annette de Vries

door Cobi Pengel

In 2002 debuteerde Annette de Vries met Scheurbuik, dat zich evenals de in 2010 verschenen roman Drijfhout in Suriname afspeelt. Drijfhout heeft opnieuw een verhaal opgeleverd over de eigen omgeving, waarin de Surinaamse lezer zich thuis kan voelen omdat er veel herkenbare elementen zijn en het verhaal alleen daarom al plezierig is om te lezen.

Drijfhout is een verhaal over ontheemden. Eddy, het centrale personage in het verhaal, is na een kortstondige relatie in Nederland met de blanke Nederlandse Jacoba getrouwd, die haar zoontje Barend meebrengt naar Suriname en zwanger is van het tweede kind van de man met wie ze eerder getrouwd was. Eddy ontfermt zich bovendien over de eveneens zwangere Frans-Guyanese creoolse Nadine, die op een donkere regenmiddag, kort voor de komst van Jacoba , over de Marowijnerivier zijn leven komt binnenvaren. Enkele tientallen jaren later kruisen de wegen van Eddy, Barend en Hortence (dochter van Nadine) elkaar opnieuw, nu in Nederland.

Tekeningen die Nadine ooit van Eddy maakte, vormen een opvallend leidmotief en zijn een prachtige vondst van Annette de Vries. Zowel in het verleden in Albina als in het heden tijdens de reünie in Rotterdam vormen zij hoogtepunten in het verhaal. De thematiek van de ontheemding is sterk, evenals de plot. Ik heb mij er dan ook over verbaasd dat een schrijfster die zo’n sterk thema en zo’n goede plot kan bedenken, niet de kunst verstaat deze steeds met functionele stof uit te werken, maar laat vertroebelen – en daardoor het verhaal laat verzwakken – door een schadende overdaad aan tekst, gewijd aan tal van niet relevante bijzaken. De bij alle auteurs bekende motto‘s ‘schrijven is schrappen’ en ‘kill your darlings’ schoten mij tijdens het lezen meerdere malen door het hoofd.

Het losbandige leven dat Jacoba in Paramaribo leidt na haar scheiding van Eddy is onnodig uitvoerig beschreven en is één van de delen in het boek die de plot aan kracht doen inboeten.
Eveneens een teveel aan tekst, bovendien ongeloofwaardig: Jacoba zadelt de dan zevenjarige Hortence op met haar eigen oninteressante levensverhaal. En als Hortence wat meer over Nadine, haar overleden moeder wil weten, belast Jacoba haar uitvoerig met een negatief beeld (p. 215 t/m 222).

In het laatste deel van het boek wordt tot vervelens toe de homoseksualiteit van Barend benadrukt. Niet nodig, het is niets bijzonders, iedereen accepteert het, zelfs de christelijke oom Eddy. En waarom die uitweiding over de dodenherdenking op 4 mei in Nederland? En waarom de Nederlandse politiek er in de persoon van de met name genoemde Pim Fortuyn bij betrokken? Het motief discriminatie dat hiermee gepaard gaat, leidt alleen maar af van de belangrijke onthullingen die aan het slot aan bod komen en had achterwege gelaten kunnen worden.

Enkele onjuistheden die gemakkelijk te controleren zouden zijn geweest: in 1970 was de vertrekhal van Zanderij nog niet airconditioned. De situatie van de club Oase, waar het gezin bij een kort verblijf in Paramaribo meteen gaat zwemmen, is niet correct weergegeven: men kon en kan er niet zonder lid te zijn zomaar met een gezelschap mensen binnenkomen. Het woord ‘boelen’ wordt enkele malen gebruikt. Voor zover bekend duidt dit schuttingwoord alleen maar de geslachtsgemeenschap tussen twee mannen aan. Neuken en naaien zijn de gebruikelijke schuttingwoorden voor geslachtsgemeenschap tussen mensen van verschillend geslacht. Als Baas Paulus, een oom van Eddy die op het erf van Eddy’s ouders woont, een vrouw mee naar huis neemt, zal hij dan ook niet ‘brullen’: ‘Als ik godverdomme in mijn eigen huis wil boelen, dan boel ik!’ (p.151) Taalgebruik en stijl van De Vries zijn afwisselend mooi en wat stijfjes. Bij het lezen van een zin als ‘Toen keerde ze zich om, hief haar hoofd en bood me haar lippen’ (p.195) waan ik mij in een meisjesroman uit de jaren vijftig.

De vorm van de roman is die van een wisselend perspectief. Oom Eddy, Hortence en Barend vertellen in flashbacks het verhaal. Deze vorm kan boeiend zijn. Een knap voorbeeld is Gabriel García Márques’ eerste korte roman Afval en dorre bladeren. De functie van de verschillende perspectieven is dat ze in elkaar grijpen als een legpuzzel. Verstrengeling mag niet de overhand krijgen. Bij het niet correct toepassen van deze vorm krijgt de lezer al gauw een rommelige indruk waardoor de aandacht verslapt. Dat is mij bij het lezen van Drijfhout meerdere malen overkomen.

De personages van Jacoba, Barend, Bas en Hortence blijven wat oppervlakkig. Nadine wordt beschreven als een krachtige persoonlijkheid, maar maakt verder geen ontwikkeling door. De centrale figuur ‘oom Eddy’ daarentegen wel. Eén van de hoofdstukken die vanuit zijn perspectief zijn geschreven, draagt de titel ‘De barmhartige Samaritaan’ en hij doet die naam alle eer aan bij het zich onfermen over het ‘drijfhout’. Hij is een goed mens met een christelijke opvoeding die hij in praktijk probeert te brengen. Des te verrassender is het als hij op een gegeven moment het ferme besluit neemt geen ‘bobo-Jantje’ meer te zijn en zijn christelijke principes overboord gooit om eindelijk zijn lichtzinnige echtgenote ontrouw te worden en toe te geven aan zijn liefde voor Nadine. Menige lezer zal opgelucht ademhalen: hij was te goed om waar te zijn. Eddy de ‘bobo-Jantje’ bestaat niet meer! Dit is een hoogtepunt (p.195 e.v.).

Evenals in Scheurbuik toont Annette de Vries in Drijfhout haar belangstelling voor magie. Dus ook de winti komt ter sprake. De fragmenten waarin magie een rol speelt, boeien en doen een zekere betrokkenheid van de auteur vermoeden. Zo vergelijkt zij ‘Ma Aisa’ met ‘moeder Natuur’. ” ‘Ma Aisa’ , de Surinaamse versie van moeder Natuur, is een mooie, gulle vrouw”, laat zij Barend zeggen (p.61). De tekeningen die Nadine maakt op het natte zand en de figuren op de grond van de open plek in het bos ademen magie.

Als Nadine Eddy’s leven over de Marowijnerivier komt binnenvaren, met op haar hoofd een tot een dakje gevouwen krant als bescherming tegen de regen, noemt hij haar ‘Une mademoiselle avec un accent circonflex’ (p.131). Hij komt daar nog eens op terug als hij een vergelijking maakt tussen de twee vrouwen en de symboliek overdenkt van hun verschijning in zijn leven: ‘En zoals Nadine een vrouw met een dakje was, zo droeg Jacoba een uitroepteken.’ Beeldend en origineel (p.152/153).

Als we de minpunten buiten beschouwing laten, heeft Annette de Vries haar lezers opnieuw verrast met een roman die niet zomaar een Surinaamse roman is, maar ook een goed verhaal, een verhaal over leven en dood, over eenzaamheid, liefde en teleurstelling, maar vooral een verhaal over mensen, met alle emoties en alle tekortkomingen die de mens eigen zijn. Drijfhout biedt de Surinaamse lezer de ruimte om zichzelf terug te vinden in een verhaal waarin bijna alles vertrouwd en herkenbaar is.

Annette de Vries
Drijfhout
Uitgeverij Atlas
Amsterdam / Antwerpen
ISBN 978 90 450 09179

[bespreking gelijktijdig verschenen in de Ware Tijd Literair]

Het verhaal achter auteur Annette de Vries

Annette de Vries, van oorsprong actrice en theaterdocent, debuteerde in 2002 met de roman Scheurbuik. In 2010 kwam haar tweede roman Drijfhout uit. Haar link met Curaçao? Ze is de schrijfcoach van Elodie Heloise.

read on…

Albina heeft prominente plek in roman Drijfhout

door Peggy Brader

Zes mensen komen met elkaar in de clinch in het vredige Albina van de jaren zestig. Het verhaal speelt zich af in Drijfhout, de tweede roman van de Surinaams-Nederlandse schrijfster Annette de Vries.

Wie kan het zich nog herinneren? Albina was vroeger een beeldschone, idyllische plaats. En vredig. Dat is nu allemaal weg. De Vries: “Met Drijfhout wil ik een soort eerbetoon aan Albina brengen, ook omdat ik weet dat het er niet meer is.” De schrijfster vierde als kind vaak haar vakanties in Albina en vond het stadje geschikt als decor voor haar roman.

Pensioneigenaar Eddy Blom probeert in Drijfhout het beste van de situatie te maken. Hij trouwt een Nederlandse vrouw, accepteert haar twee voorkinderen en laat ze halen naar Albina. Tegelijk ontfermt hij zich over een jonge alleenstaande moeder die is overgekomen uit Frans-Guyana. Eddy vergelijkt dit bijeengesprokkeld gezin achteraf met losse stukken drijfhout. Ondanks alle goede bedoelingen lukt het hem niet om er een hechte familie van te maken.

Iedereen een barst
Ieder mens heeft een breuk in zich, een barst, zegt De Vries. Zo ook de personages in Drijfhout. Ze had haar verhaal net af, toen ze toevallig een lied hoorde van de Canadese zanger Leonard Cohen. In Anthem zingt hij over een crack, een barst die in alles zit. De Vries moest meteen aan haar karakters denken. “Als je een breuk in jezelf hebt, ben je meer verbonden met wat wezenlijk is het leven, dan wanneer je geen breuk met je meedraagt.”

Goede bedoelingen
Met zoveel ingewikkelde verhoudingen is er van een echt familiegevoel uiteraard geen sprake in het pension van Eddy. “Toch proberen de karakters elk voor zich, iets goeds te doen”, zegt De Vries. Na 32 jaar ontmoeten drie van de zes mensen elkaar in Amsterdam om over deze geschiedenis te praten. Volgens De Vries hebben ze een enorme drijfveer om genezing te zoeken voor die barst. “Dit maakt dat ze intens leven, dat ze een streven hebben. Ze zijn eigenlijk gedreven om zichzelf te helen. En dat is voor mij licht, essentie.”

[overgenomen van Radio Nederland Wereldomroep; klik hier voor een interview met Annette de Vries]

Verwikkelingen in Albina

Het verhaal van de nieuwe roman, Drijfhout, van Annette de Vries komt in grote lijnen hierop neer. Als de oudere danseres Jacoba breekt met haar man Daan, begint zij een relatie met de pensionhouder Eddy Blom, een godvrezend Surinamer uit het grensplaatsje Albina. Met haar zoontje Barend trekt zij naar Suriname, waar al gauw Bas wordt geboren. Maar wat begint als een idylle, blijkt gaandeweg een enorme vergissing. Jacoba en Barend verstaan zich slecht met Nadine, een Frans-Guyanese, die bedrogen is door haar Franse echtgenoot en door Eddy is opgevangen. Haar dochtertje Hortence groeit op met Bas – niet ver van de altijd wijze Ma Amimba ˗, maar de hooghartige Jacoba verruilt Albina voor een hippiebestaan in Paramaribo. Vele jaren na die gebeurtenissen komen enkele van de belangrijkste protagonisten bij elkaar in Nederland om openhartig hun verhaal te doen. Liefde en trouw blijken gedefinieerd in termen van huidskleur en de moeizame verhouding tussen voormalig kolonisator en gekoloniseerde. Traditie vecht met vrijheid en moderniteit, wantrouwen met overgave. Annette de Vries debuteerde in 2002 verdienstelijk met de roman Scheurbuik, de nieuwe roman is psychologisch nog fijner uitgewerkt, wat resulteerde in een mooie roman.

Annette de Vries, Drijfhout. Amsterdam: Atlas, 2010

Foto: @ Michiel van Kempen
  • RSS
  • Facebook
  • Twitter