Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: Vriendwijk Francis
Surinaamse kinder- en jeugdliteratuur in notendop
Onvervreemdbaar
Dit wordt ons niet ontnomen: lezen
en ademloos het blad omslaan,
ver van de dagelijksheid vandaan.
Die lezen mogen eenzaam wezen.
Zij waren het van kind af aan.
Hen wenkt een wereld waar de groten,
de tijdelozen, voortbestaan.
Tot wie wij kleinen mogen gaan;
de enigen die ons nooit verstoten.
Francis Vriendwijk – Slory, een meesterdichter
Het was op de vierde dag
van de achtste maandag
de maand genaamd augustus
van het jaar 1935
dat bij de familie Slory
Michaël werd geboren.
Een leesonderzoekje
door Els Moor
In mijn stand, ‘Lees je wijs!’, deed ik tijdens het afgelopen Kinderboekenfestival in Suriname wederom een eenvoudig onderzoek. Welk boek kiest een kind dat deze stand, met bijna alle verschenen Surinaamse kinderboeken, bezoekt. Die keuze kan spontaan zijn: een boek dat veel aantrekkingskracht voor het kind heeft en dat het doorneemt om te kijken of het inderdaad zo mooi, spannend of herkenbaar is. Het kan ook zijn dat een kind een boek kiest dat het al gelezen heeft en dat gebeurt meestal bij kinderen die al een ruime leeservaring hebben.
Tijdens de ochtenden van maandag tot en met vrijdag kwamen er vierde, vijfde en zesde klassen in de stand voor creatieve activiteiten met boeken. Op het eind kregen ze de gelegenheid om hun keuze te maken. Dat was niet verplicht: niet iedereen deed het. 202 kinderen hebben hun keuze voor een boek gemaakt. 65 boeken werden gekozen. Voor de zoveelste maal was de Amaisa-serie van Stichting Projekten de grote winnaar: 28 kinderen kozen voor deze serie van eenvoudige, duidelijk geïllustreerde boekjes over het dagelijks leven van het meisje Amaisa in een dorp in het binnenland. Uiterst eenvoudige stof, maar wel aantrekkelijk. De schrijvers van wie het werk het meest genoemd werd, zijn Francis Vriendwijk (16 x) en Wim Veer (14x). Twee nieuwe boeken, Laat mij niet alleen van Indra Hu en Draken en Heksendrank van Marja Themen-Sliggers kregen allebei 7 stemmen. Waarschijnlijk onder invloed van de presentaties en van ervaren lezers.
Wat zien we dus weer? Gemakkelijk leesbare boekjes met veel duidelijke illustraties (bij Wim Veer boekjes over dieren met veel foto’s) zijn populair. Ik zag het ook aan de geboeide gezichten van kinderen die met zulke boekjes bezig waren. De moeilijkheidsgraad van een boek hangt samen met het leesniveau en de leeservaring van het kind. Als je nu voor Amaisa kiest en je krijgt de smaak van het lezen erdoor te pakken, kom je zeker ooit bij Draken en heksendrank of mooie buitenlandse ‘klassiekers’. Wie doorgaat met lezen is niet ‘Alleen op de wereld’.
KBF Musical-karavan verovert Nickerie en Coronie
Ruim 700 kinderen in Nickerie en meer dan 100 personen in Coronie hebben genoten van de Musical-karavan. Ook een groep ouders waren van de partij. Stichting In de Vakantie en Stichting Projecten presenteerden de twee musicals in de districten.Onder regie en algehele leiding van Sandra Purperhart voerden de kinderen van Saramacca de musical op Pippi Langkowsu in Saramacca. Kinderen van Brokopondo namen de musical Kopro Kanu, naar het boek van Francis Vriendwijk, voor hun rekening.De thema’s zijn gekozen omdat dit jaar tijdens de Kinderboekenfestivals de klassieke jeugdboeken centraal staan. Dat heeft geleid tot spannende, wervelende, kleurrijke en grappige musicals. In Nickerie werden de musicals dinsdag en in Coronie woensdag opgevoerd. Vandaag zullen nog twee voorstellingen zijn in het Cultureel Centrum Suriname (CCS). Deze opvoeringen beginnen om 10 en om 12 uur.
[uit Starnieuws, 12 april 2012]
Nieuw boek Francis Vriendwijk
Familie die kies je niet uit is het nieuwste werk van Francis Vriendwijk. In het 96 pagina’s tellende boek (A5 liggend formaat) gaat ze in op de relaties en verhoudingen in de familie. De wijsheden zijn gebaseerd op de theoriëen over familie-opstellingen, die, zoals ze in het boekje aangeeft, al vanaf de 17e eeuw bestaan. Het boekje is, gezien het lettertype, de tekeningen, foto en schrijfstijl bestemd voor kinderen. Met dit boek levert Francis weer een bijdrage aan harmonieuze relaties tussen mensen.
[Mededeling Schrijversgroep ’77]
Nieuw kinderboek Francis Vriendwijk en Susan Macnack
Juf, als het kan… maar eentje luidt de titel van het boekje van Francis Vriendwijk en Susan Macnack. Het boekje is ontstaan naar aanleiding van een groep kinderen uit Kwamalasamutu die vorig jaar het kinderboekenfestival in Paramaribo bezochten. De illustraties zijn gemaakt door kinderen van het dorp: Heidi Panaidede, Hesdy Shonshonso en Winsia Oekimuung. De tekst is in grote letters geschreven en hier en daar speels over de bladzijde neergezet. De tekst is in eenvoudig Nederlands en gaat over het bezoek aan het kinderboekenfestival. De vliegtrip komt aan de orde, de leuzen van het festival en het eten. Apen spelen een belangrijke rol. Het boek is in liggend A4 formaat gedrukt. De tekeningen zijn in kleur.
Hoe krijg je een ‘happy end’?
door Els Moor & Marja Themen
Er zijn nogal wat opvoeders die vinden dat voor kinderen een verhaal altijd positief moet aflopen. Er mogen allerlei gevaarlijke of griezelige dingen gebeuren, maar op het eind moet alles weer goedkomen. In de Surinaamse jeugdliteratuur waarvan vele verhalen bewerkingen zijn uit de orale cultuur, is dat echter lang niet altijd zo.
Pikin Todo en Pikin Sneki, een echt Surinaams vertelsel noemt Francis Vriendwijk het. En dat is het ook; een kikkertje en een kleine slang, die vriendjes zijn, zo verschillend en toch vriendjes, dat kennen we wel in ons land, maar een slang en een kikker… dat is te mooi om waar te zijn. Ze hebben een goede tijd samen en dan ontdekken ze via hun ouders dat kikkertje eigenlijk eten voor slangetje is. Gelukkig dat kikkertje het op tijd te horen krijgt: hij wordt niet opgegeten, maar zijn vriend is hij kwijt en daarover heeft hij verdriet. Het is geen fatale afloop, maar ook geen goede. In gesprekken over het verhaal op Kinderboekenfestival met kinderen, zie je herkenning. ‘Ik mag ook niet met mijn vriendinnetje spelen’, zei een meisje, ‘omdat onze ouders ruzie hebben.’ Maar hoe dan ook: Pikin-Todo werd niet opgegeten.
Er is zelfs een oplossing waardoor ze vriendjes kunnen blijven. Doordat Pikin Todo elke dag een broodje brengt voor Pikin Sneki, waardoor hij zijn vriendje niet opeet en ze toch kunnen spelen, een happy end dus. Marijke van Mil heeft dit als einde verzonnen voor haar versie van deze oude Surinaamse vertelling, Kikkertje & Slangetje. Dit is zo tegennatuurlijk, zo ongeloofwaardig dat het verhaal erdoor onderuit gehaald wordt. Niet alles kan nou eenmaal mooi en romantisch aflopen. Ook hierover hebben kinderen gepraat op Kinderboekenfestival, ze hebben de twee verhalen rond dezelfde bron vergeleken en ze geven allemaal de voorkeur aan Pikin-Todo en Pikin-Sneki.
Een ander voorbeeld: De tuinman en de apen van Wim Veer. Het is een bewerking van een boeddhistisch sprookje en heeft ook niet bepaald een happy end; wel een einde waar je van alles mee kunt, waar kinderen op verschillende manieren verder over kunnen nadenken en over kunnen praten.
En neem dan ‘Jejeta’ uit de bundel Saramaccaanse vertellingen Hielientie Daytie. Het is een mooi verhaal, prachtig dat die moeder het kind krijgt waar ze zo naar verlangt, Jejeta, uit zeeschuim, Sukuma. Maar dan moet wel aan een belangrijke voorwaarde voldaan worden, ze mag nooit ‘Sukuma’ genoemd worden, anders wordt ze weer schuim. Na jaren komt die vreselijke Anasi (Saramaccaanse variant van Anansi) en die krijgt het voor elkaar Jejeta in een situatie te brengen waarin hij die voorwaarde schendt. Jejeta wordt weer schuim en haar moeder is haar kwijt.
Het is een beeld dat we herkennen, ook nu, door hebzucht, kwaadspreken of jaloezie doet de ene mens de ander iets negatiefs aan. En het leven is, vooral in het binnenland vaak al moeilijk genoeg. Ondanks alle moeilijkheden, iedere dag weer leven, dat is al vanaf de slaventijd ‘overleven’. En de Surinaamse literatuur staat bol van dit thema. Lees maar de Anansiverhalen van Ismene Krishnadath en Anansi dala van Marylin Simons. Allemaal kinderverhalen, maar in de wereld van spin Anansi wordt de keiharde mensenwereld weerspiegeld.
‘Kot Ede Nombu’ eveneens uit de Saramaccaanse bundel, is ook zo’n keiharde vertelling, over een jongen met een gebrek, dat hem aangedaan wordt doordat twee mensen in een woedebui hem allebei naar zich toe trekken en hij scheurt. Sindsdien wordt hij vreselijk gepest. Uiteindelijk loopt dit verhaal wel goed af, doordat hij zelf besluit om met zijn geliefde die hij dan heeft het dorp uit te gaan en elders te gaan wonen..
Verhalen, ook voor de jeugd, zijn een spiegel van een maatschappij. Als je een dikke bult op je hoofd hebt en ja kijkt in de spiegel, is die bult niet verdwenen. Maar je kunt hem ook laten opereren en dan ben je later in de spiegel een stuk mooier. Zelf iets doen om je situatie te verbeteren is een belangrijk motief. Je kunt dat op een egocentrische, slechte manier doen, zoals Anansi vaak doet, en dan loopt het met hem niet goed af, maar ook op een manier die blijk geeft van nadenken. En dan loopt het goed af, ook in een verhaal. Okorié en Agambé, uit het boek van Sherida Sabajo, zijn twee jongens uit het binnenland, een uit een inheems dorp en een uit een marrondorp. Ze zijn verdwaald in het bos en komen elkaar tegen. De ene is bang en huilt, de ander zoekt oplossingen voor alle problemen. Tenslotte ziet hij een ‘telefoonboom’ en begrijpt dat die redding kan brengen. Hij slaat erop en het geluid weerklinkt door het bos. De families van de beide jongens vinden elkaar bij de jongens. Ze zijn gered en de dorpen onderhouden sindsdien vriendschapsbanden.
‘Welzijn’ is nu een aantal jaren het thema van het Kinderboekenfestival. Een prachtig thema om over te praten in de klas of elders met kinderen. Hoe bereik je dat je in ‘welzijn’ leeft? Verhalen laten het vaak zien: door na te denken, samen te werken en hulp te bieden en als dat gebeurt is er een ‘happy end’!
Het verhaaltje is dan uit , zoals Wim Veer laat zien in ‘Misi Powisi’:
[…] en met zijn hele
grote snuit
blaast kleine pakira
het verhaaltje uit..
Besproken boeken:
Francis Vriendwijk: 3 Surinaamse vertellingen. Koprokanu tan de, Bigi-Bere’Bigi-Ede en Fini-Futu, Pikin-Todo en Pikin-Sneki (2010)
Marijke van Mil: Kikkertje en Slangetje, Uitgeverij Vasallucci, Amsterdam, 2001
Hielentie Daytie, Saramaccaanse vertellingen. Uitgever: VGOV, Paramaribo, 2006
Ismene Krishnadath: Nieuwe streken van koniman Anansi, Paramaribo, 1989
idem, Bruine bonen met zoutvlees, Paramaribo 1992
idem, Anansi keert terug naar de 81ste afslag, Paramaribo, 1997
Marylin Simons: Anansi dala, uitgegeven door stichting PCO Suriname, Paramaribo, 2004
Sherida Sabajo: Okorié en Agambé, een uitgave van De nationale Stichting Kinderboekenfestival, Paramaribo, 2008
Wim Veer: misi powisi, Paramaribo, 2008
Ok, Wik en Stak en een verhaal van Fien
Ok, Wik en Stak en een verhaal van Fien is de titel van een van de nieuwe boeken waarmee Francis Vriendwijk de kinderen van Suriname verrast. 61 pagina’s kindertekeningen en korte, vaak grappige teksten die naar de tekeningen verwijzen, of omgekeerd, de tekst verwijst naar de tekening. De tekeningen zijn in zwart en grijstinten. Na het verhaal van Ok, Wik en Stak volgt het verhaal van Hoy Hoy, de liefste vrouw van de straat. In het boek ook een tekening van de zoon van Hoy Hoy die zegt: Hoy Hoy bille ploy. En op het achertkaft een haan die kraait: ‘dit is een leuk boekje hoor’.
[Bericht van Schrijversgroep ’77]
Bol met Jam van Francis Vriendwijk
Francis Vriendwijk komt dit jaar met een reeks nieuwe boeken. In de vorige nieuwsbrief berichtten wij over Tajerblad. Eettitels vallen in de smaak. Een ander boekje heet Bol met Jam. 25 bladzijden in liggend A4 formaat [oblong – redactie CU]. De hoofdfiguren zijn de broer en zussen Sil, Bill en Will Plet. Verder zijn er papa, mama en oom. In eenvoudige zinnen, goed te volgen voor beginnende lezers wordt het verhaal verteld. Elke bladzijde bevat simpele illustraties die gekleurd kunnen worden. Op de laatste bladzijde zijn er invuloefeningen. Een aanwinst voor het beginnend lezerspubliek.
[Bericht van Schrijversgroep ’77]
Nieuw kinderboek van Francis Vriendwijk
Francis Vriendwijk probeert vaker opvoedkundige adviezen te geven in haar boeken, maar dit keer heeft ze het anders aangepakt. Aan de hand van een verhaaltje van een kind dat geen tajerblad wil eten, wordt duidelijk hoe belangrijk het is om de sterke wil bij kinderen te waarderen. Haar nieuwste kinderboek Tajerblad heeft weinig tekst op de pagina en veel tekeningen, zodat het ook voor heel kleine lezers begrijpelijk is.
RSS
Facebook
Twitter
