blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: Voorbraak Elodie

Literaire nalatenschap Boeli van Leeuwen: ‘Teruggeven aan de bron’

door Elodie Voorbraak

Willemstad – De overdracht van de literaire nalatenschap van de Curaçaose auteur Boeli van Leeuwen aan het Letterkundig Museum is een besluit dat in onderling overleg en met instemming van de verantwoordelijke nabestaanden werd genomen. Dat laat onderzoeker en auteur Aart G. Broek desgevraagd weten. Sterker nog: Van Leeuwen zelf stond achter de idee zijn werk op deze wijze te bewaren.

Boeli van Leeuwen. Foto @ Klaas de Groot

“Van Leeuwen was een Curaçaoënaar in hart en ziel, maar hij prees zich ook gelukkig met de rol die hij in de Nederlandstalige literatuur speelde. Die verbondenheid wordt onderstreept door de overdracht van zijn nalatenschap naar Den Haag.” Broek reageert hiermee op de ophef die is ontstaan sinds hij en zijn collega Klaas de Groot wereldkundig maakten dat de literaire nalatenschap van Van Leeuwen aan het Letterkundig Museum zal worden toevertrouwd. Op 15 december zal die overdracht officieel worden gemaakt. Navraag door de Amigoe eerder deze week hieromtrent leverde de enigszins verontrustende informatie op dat de nabestaanden van Van Leeuwen niet volledig op de hoogte leken te zijn van deze feiten.
Volgens Broek echter gingen aan dit feit jaren van overleg en praten vooraf. Met de nabestaanden van de in 2007 overleden auteur maar ook met de auteur Van Leeuwen zelf, toen die nog in leven was.
“Natuurlijk is hierover gesproken. Zeker toen Van Leeuwen al op hoge leeftijd was. De vraag drong zich op. Dit zijn dingen waarover je na gaat denken wanneer je beseft dat je in de nadagen van het leven rondstruint en er iets te bewaren is.”

 Typoscript. Foto @ Aart G. Broek

Taal

Broek benadrukt dat de auteur Van Leeuwen niet alleen voor Curaçao een belangrijk auteur was, maar vooral ook voor de Nederlandse taal en daarmee van belang is in het literaire landschap van die taal.
“Van Leeuwen schreef in het Nederlands, was die taal machtig op een zeer hoog niveau en was daar ook erkentelijk voor. Het was zijn wens om zijn werk uiteindelijk terug te geven aan de bron waar die taal vandaan komt.”
Het nadenken en besluiten over de uiteindelijke ‘rustplaats’ van Van Leeuwens nalatenschap heeft volgens Broek weinig te maken met de vraag ‘van wie de auteur Van Leeuwen is.’ “Dit gaat niet over een keuze tussen Curaçao of Nederland. Dit gaat over de taal. En daarin heeft Van Leeuwen een bijzondere plaats verworven. Dat overstijgt de discussie. Dit gaat over een nalatenschap van creatief intellectuele waarde voor de Nederlandse taal met daarin gevat het geraamte en de ziel van Curaçao zoals Van Leeuwen dat zag.”

De onderzoeker wijst dan ook enige verwijzing naar het op Curaçao niet kunnen vinden van een deugdelijke ‘bewaarplaats’ van de hand. “Daar gaat het niet om. Er zijn wel degelijk instellingen op Curaçao die deze nalatenschap goed zouden kunnen conserveren. Instellingen zoals het Archivo Nashonal, de Universiteit, de Biblioteka Públiko Kòrsou en de bibliotheek van S.A.L. ‘Mongui’ Maduro. Dat heeft echter niets met deze beslissing te maken gehad. Dit gaat over de betekenis van Van Leeuwen voor de Nederlandse taal.”

Familie
Broek laat ook weten dat de familie van begin af aan bij dit moeilijke proces betrokken is geweest. En dat zijzelf om de bemiddeling van Broek heeft verzocht. “Vanzelfsprekend heb ik mij ingespannen om alle betrokkenen zo goed mogelijk te informeren en geïnformeerd te houden. Dit heb ik trachten te doen vanaf het moment dat ik gevraagd ben door de familie om ervoor te zorgen dat de nalatenschap op een Boeli-waardige plaats duurzaam wordt bewaard.” De onderzoeker benadrukt verder dat er niets van Van Leeuwens nalatenschap is meegenomen zonder toestemming van de familie en dat hij en De Groot steeds zo zorgvuldig mogelijk hebben geprobeerd te zijn.
“Het is niet gemakkelijk om de eindigheid van een leven, van wie dan ook, in materiële zin onder ogen te zien. Er komt niets nieuws meer. Wat er is, is wat er is. Het is moeilijk te beseffen dat er echt niets meer bij komt. Leden van de familie zijn bij het uitzoeken van het materiaal steeds aanwezig geweest. Heel moedig vond ik dat.”

Typoscript. Foto @ Aart G. Broek

Wel instemming
Broek laat ter onderschrijving van het bovenstaande ook weten dat het Letterkundig Museum maanden terug al zijn erkentelijkheid voor het vertrouwen kenbaar heeft gemaakt in een brief aan de familie. “Inmiddels heb ik naar aanleiding van het bericht in de Amigoe natuurlijk contact gehad met de familie. Er is geen dagelijks contact hierover geweest en wellicht dat het persbericht dat wij hebben doen uitgaan hen heeft overvallen. Dat is ongelukkig. Ik meen echter gerustgesteld te mogen zijn. Dit lijkt mij te worden onderstreept door het gegeven dat bij de presentatie van 15 december aanstaande Eva, de kleindochter van Boeli van Leeuwen, aanwezig zal kunnen zijn als vertegenwoordigster van de familie. Hiermee zijn we natuurlijk bijzonder gelukkig.”

De familie zelf heeft inmiddels ook laten weten wel achter het besluit te staan om de nalatenschap van de schrijver Boeli van Leeuwen bij het Letterkundig Museum te conserveren. En dat zij graag zouden zien dat de ophef hierover tot rust komt.

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter