Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: vertellen
Herdruk van Het verhaal van Kantjil
door Jerry Dewnarain
Dongeng Kantyil, verteld door pak Saleman Siswowitono bevat een aantal verhalen over de lotgevallen van Kantjil, de held uit de Javaanse fabelwereld. Deze verhalen werden 23 juni 1981 op band opgenomen en vervolgens door de samenstellers van het boek, J.J. Sarmo en H.D. Vruggink, letterlijk opgeschreven en uitgegeven in 1983. Siswowitono was toen kaum (islamitisch religieus leider) en ketuwa (geestelijk voorganger) op Meerzorg. De letterlijke Javaanstalige tekst is ook in deze herdruk (2013) opgenomen en de taalfouten in het Nederlands zijn gecorrigeerd.
Kantjil is in Indonesië een dwerghertje. In Suriname komt dat diertje niet voor en denkt men bij Kantjil aan het Surinaamse konijn Konkoni. Kantjil heeft hier dus een gedaanteverwisseling ondergaan. Een duidelijk geval van aanpassing aan de Caraïbische situatie. Op de Franse Antillen speelt het konijn een belangrijke rol als slimmerik in de orale vertellingen uit de slaventijd. Het kleine slimme konijn, Lapin, naast het grote, machtige dier Zamba, dat men waarschijnlijk heeft geassocieerd met de hyena van West-Afrika.
Net als de konkoni is Kantjil een slim diertje dat veel voorkomt in dierenverhalen. De kantjilverhalen zijn min of meer te vergelijken met anansitori, omdat Anansi en Kantjil allebei slim zijn. Bovendien zijn er heel veel kantjilverhalen wat ook het geval is bij anansitori. Dat komt door de mondelinge overlevering. Ze zijn van generatie op generatie doorverteld waarbij iedere verteller er wat aan kan toevoegen of iets kan weglaten.
Sommigen vertellen maar één scène, bijvoorbeeld van ‘Kantjil en Slak’. Pak Saleman vertelt een aaneensluitend verhaal dat uit meerdere scènes bestaat, zoals ‘Kantjil en Tijger’, Kantjil en Slak’, enzovoort. Dit maakt het boek boeiend, vol met belevenissen van Kantjil. De illustraties van Doel Soekinta inspireren ook de jeugd om het boek te lezen. Het taalgebruik is eveneens voor deze doelgroep toegankelijk. In kantjilverhalen kunnen de dieren praten zoals in anansitori (wat maakt dat ook kinderen zich kunnen inleven in deze verhalen). Dit hangt samen met een Javaanse overlevering die zegt dat Salomo de taal van de dieren verstond. Daaruit kwam het geloof voort dat de dieren ten tijde van Salomo konden denken en spreken. Pak Saleman Siswowitono zegt het in zijn inleiding als volgt: ‘Vroeger was de aarde rein en licht, er was nog geen oorlog en ook geen leugen en bedrog. De dieren van het bos en de dieren in het water konden toen nog praten zoals de mens.’ Daarom wordt Salomo in dit boek een aantal keren beschermheer van de dieren genoemd.
Over de herkomst van de kantjilverhalen is niets met zekerheid te stellen. Bepaalde elementen zijn uit India afkomstig, maar de kantjilverhalen zoals we die nu kennen zijn Indonesisch. Deze verhalen zijn niet alleen bij Javanen populair maar ook bij andere etnische groepen in Indonesië, zoals de Maleisiërs en Atjehers. Kantjilverhalen zijn heel oud: van vóór de komst van de islam in Indonesië (15de eeuw). Op tempels uit de tijd dat Java nog hindoeïstisch en boeddhistisch was, treffen we al afbeeldingen van Kantjil aan.
Men kan kantjilverhalen lezen als een fantastisch sprookje of als symbolische verhalen met een diepe moraal en een rijke geestelijke boodschap. Als je het verhaal oppervlakkig leest, is het een leuk sprookje over dieren die kunnen praten en Kantjil die net als Anansi of Reinaert de Vos de andere dieren steeds te slim af is. Wie het zo leest kan er veel plezier aan beleven, en dat geldt vooral voor de jeugdige lezer. Maar er zit ook diepte in het verhaal, waardoor het ook voor oudere lezers een bijzondere waarde heeft.
Dongeng Kantyil/ Het verhaal van Kantjil, verteld door pak Saleman Siswowitono. Samenstelling en vertaling: J.J. Sarmo, H.D. Vruggink en Michiel van Kempen. Paramaribo: VACO Uitgeversmaatschappij, 2013. ISBN 978-99914-0-097-6
Top-3 storytellers in Tori Oso
Op woensdag 29 januari vertelt de Top 3 van de Tori Battle 2013 verhalen in Tori Oso. Het gaat om Guillaume Pool, Jorobodjie en Frits Wols.
Guillaume Pool is bibliotheekhouder van Buku Tori, vertelkunstenaar en verteldocent op het Instituut voor de Opleiding van Leraren (IOL). Hij heeft dit jaar een bijzonder druk vertelprogramma, want na 29 januari volgen o.a. nog een avond vol liefdesverhalen op 14 februari en verhalen over draken en slangen in maart. Ook participeert hij in het verteljaar van S’77.
Jorobodjie (piai) is een spirituele verteller. In het dagelijks leven is hij als pedagoog verbonden aan het IOL.
Frits Wols, ex-voorzitter van S’77 ontdekte zijn verteltalent in familiesfeer, toen mensen hun eten vergaten terwijl ze naar zijn verhalen luisterden. Hij zal vertellen in het Sranan en Nederlands. Tori Battle fans die nieuwsgierig zijn naar de afloop van het verhaal dat hij door tijdgebrek niet kon afmaken tijdens de Tori Battle 2013 worden uitgenodigd om op 29 januari te komen luisteren. Basja Rankin zorgt op deze avond voor een muzikaal intermezzo.
[Mededeling Schrijversgroep ‘77]
In memoriam Rico Vreden
Op 6 januari 2014 overleed in Amsterdam Eric Edmund Vreden, beter bekend als Pa Rico Vreden. Hij bereikte de leeftijd van 78 jaar. In leven was hij muzikant, zanger, mede-oprichter van wintigroep Blakka Boeba, lid van de culturele vereniging Abaisa. Hij zong en speelde mee in verschillende groepen. Rico Vreden was een kenner van het bespelen van alle winti-instrumenten, hij was een kenner van winti-kruiden en medicijnen en hielp mee aan het oplossen van winti-problemen. Verder was hij een kenner en verteller van anansi-, fosten- en ondrofenitori. Hij was werkzaam als kok binnen enkele Surinaamse sociëteitenIn 2012 heeft vande Stichting Eer en Herstel onder aanvoering van Roy Groenberg (Kaikusi) een onderscheiding in ontvangst mogen nemen als kulturu-papa 2011.
Het afscheid van Pa Rico Vreden vindt plaats op maandag 13 jan. van 18.00-19.00u. De crematie (conform zijn wens) is op dinsdag 14 januari in Uitvaartcentrum Westgaarde, Ookmeerweg 275 te Amsterdam. De dienst vangt aan om 9.15u.
Vernieling en waardigheid
door Rajen Budhu Lall
Op een vrije dag lezend op de bank hoorde ik vanochtend geraas in de straat. Ik wilde gaan kijken welke makkers daar zo wild bezig waren en zag vanuit het raam dat het de Bezemwagen was die alle vuurwerkresten vakkundig wegpoetste, hoewel ik dacht dat het de Kolkzuiger was de NL prombere variant die de riolen onderhoudt. Ik was net verzonken in gedichten en het prachtig boek Sirito, het karaibsche woord voor ster,50 Surinaamse vertellingen samengesteld door de onvolprezen Prof. Michiel van Kempen & Jan Bongers, uitgegeven door de Kennedy Stichting in 1993, ISBN 99914 95452, en had de vorige avond met veel plezier urenlang naar meesterverteller Earl San A Jong geluisterd die ons drie uur had getrakteerd op mooie verhalen van buslijn K, de bus die de verbinding met het Mipro-project onderhield, de Mgr. Wulfinghschool en Takru, Het Randdistrictentournooi, de blauwe broek die ze bij gym aan hadden, de ring waarmee de meester hen timmerde, de tijd van schaarste in de jaren 80 met stroop en soft uit een plastiek zakje met een rietje en zoveel meer.In zijn verhaal herkende ik de vertelkunst zoals beschreven door Michiel terug” met inzet van mimiek, gestiek en stembuigingen”, “de menselijke psyche in al haar gedaantes” en “menselijke emotie”. In de supermarkt zag ik de voorpagina van het NRC waar ik uit opmaakte dat dezelfde menselijke psyche hetzelfde ” illegaal” vuurwerk, waaronder de onvolprezen Chinese pagara, in het ene land al dan niet onder invloed van drugs en alcohol had aangewend voor vernielingen en brandstichting die een vuurwerkverbod in het beschaafde Westen dichterbij brengt, en in het andere land, in ontwikkeling, op de schouders had gedragen, als een menselijk lint, in een onmogelijk drukke mensenmassa verantwoordelijk had afgestoken en het oudjaar waardig had uitgeluid en het nieuwjaar had verwelkomd en ik was trots op Sranang.
Out of Print, Maybe, but Not Out of Mind (1)
by David Streitfeld
San Francisco — Books are dead. Long live the book. Even as the universe of printed matter continues to shrivel, the book — or at least some of its best-known features — is showing remarkable staying power online. The idea is apparently embedded so deeply in the collective unconsciousness that no one can bear to leave it behind.
read on…Nieuwe MC Tori
Op zondag 1 december om 15:00 uur is er weer een nieuwe MC TORI in het MC Theater, dit keer onder leiding van Jolanda Spoel. Te gast zijn o.a. Jaike Belfor, Camie Bonger, Honey Eavis, Sayanora Prika, Belinda van der Stoep, Alexa Hakkenbrak, Joy de Lima, Boyd Grundt, Naomi Webster, Hanneke Kuijpers, Christophe van der Meer, Gwen Maduro, Aram Adriaanse, Andreas Fleischmann, Karin Bannink, Anton de Bies, Wendy Hogendijk, Luc van Loo
Kaarten voor de MC TORI zijn € 10,- / € 8,- en koop je hier.
Tori battle in nieuw jasje
door Audry Wajwakana
Paramaribo – De eerste Tori Battle vorig jaar december viel bijzonder in de smaak. Dat er een vervolg van zou komen was dus te verwachten. Schrijversgroep ’77 (S’77) organiseert 11 december de tweede editie, die enigszins een andere opzet kent. In plaats van twee groepen nemen dit jaar acht individuen het tegen elkaar op.
read on…Alle deelnemers Tori Batlle bekend
Nowilia Tawjoeram, Jorobodjie (piai), Eddy Lante, Guillaume Pool, Frits Wols, Sombra, Don Walther en VOZ zullen hun beste tori-voet voorzetten op 11 december 2013. Tories zijn geliefd in Suriname en S’77 doet in samenwerking met Tori Oso graag mee met het levendig houden van deze literaire art vorm. Hoewel het niet om het geld gaat, – de fun en de tories zijn het belangrijkste – heeft S’77 toch gemeend een prijs van 250,- srd voor de winnaar gereed te houden als blijk van waardering. De winnaar wordt net als vorig jaar gekozen door het aanwezige publiek middels een stemming. Dit jaar wordt van de torimans/uma’s geëist dat zij rekening houden met een minumumverteltijd van 10 minuten en een maximumtijd van 15 minuten. Aan de bezoekers wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd om de organisatiekosten te helpen dekken. Conferencier van de avond is Andy Plak.
De avond begint om 19:30u met welkom, instructies en voorstellen kandidaten. Ook worden de stembiljetten uitgedeeld. De vertellingen zijn van 19:45u tot 21:45u. Daarna worden de stembiljetten opgehaald en in de stembus geplaatst. Daarna pauze. De stembus wordt gesloten om 22:15u. Dan begint direkt de openbare telling. Om 22.45 is de prijsuitreiking.
Informatie: tel. 8784120 / 8814686. Email:ismene.krishnadath@gmail.com of sdankerlui@gmail.com.
[Mededeling Schrijversgroep ’77]
Chinese verhalen op Tori Oso-avond 30 oktober
Op 30 oktober is er in Tori Oso aandacht voor Chinees/Surinaamse verhalen. Heel toepasselijk in het licht van 160 jaar Chinese immigratie. Voor de pauze presenteert Irene Welles haar boek over de geschiedenis van een maatschappelijk werkster die jarenlang twee verwaarloosde Chinese jongetjes opving. Na de pauze vertellen Walther Donner, Willy Alberga en Ismene Krishnadath Chinees/Surinaamse verhalen. Verder is er op het programma ruimte ingeruimd voor Alphons Levens die zijn boek Ik zal leren totdat ik moe ben aan S’77 zal aanbieden. Ook de nieuwe flyer van Publishing Services Suriname voor de scholenactie 2013/2014 wordt gelauncht. De scholenactie wordt jaarlijks gehouden. Dit jaar staan er 61 titels van lokaal geproduceerde boeken op de lijst. De boeken zullen ook op de avond te koop zijn en kopers kunnen dan profiteren van een speciale korting van 10%. In de pauze signeren Alphons Levens, Irene Welles en andere aanwezige schrijvers hun boeken. Ceremoniemeester van de avond is Sombra.
Plaats: Tori Oso, Frederik Derbystraat 76.
Inloop: 19:30u. Tijd: 20.00 – 22.00u. Info 8784120.
[Mededeling Schrijversgroep ’77]
Kinderboekenfeest met Roland Colastica
Op zondag 13 oktober vindt er in de OBA, Amsterdam, een feestelijk programma plaats ter afsluiting van de Kinderboekenweek 2013, met o.a. schrijver/verteller Roland Colastica, workshops stempels maken, de Boekendokter, voorstelling Rintje rent het hardst, muziekworkshop i.s.m. Muziekpakhuis en Helden & Boeven Kinderboeken
Datum: zondag 13 oktober 2013
Tijd: 14.00-16.30 uur
Locatie: Centrale Bibliotheek Amsterdam
Oosterdokskade 143
Meer informatie : www.oba.nl/activiteit/kinderboekenweekfeest
Aanmelden Tori Battle 2013
Ook dit jaar komt er mid-december een Tori Battle. Tories zijn geliefd in Suriname en S’77 doet graag mee met het levendig houden van deze literaire art vorm. Deelnemers kunnen zich vanaf nu opgeven bij S’77 per email of telefonisch. Dit jaar gaat S’77 voor een individuele competitie. Hoewel het niet om het geld gaat, – de fun en de tories zijn het belangrijkste – heeft S’77 toch gemeend een prijs van 250,- srd voor de winnaar gereed te houden als blijk van waardering. De winnaar wordt net als vorig jaar gekozen door het aanwezige publiek middels een stemming. Dit jaar wordt van de torimans/uma’s geëist dat zij rekening houden met een minumumverteltijd van 10 minuten en een maximumtijd van 15 minuten. Aan de bezoekers wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd, die deels gebruikt zal worden voor publicatie van een dichtbundel (zie hieronder).
Telefoonnummers: 8784120 / 8814686. Email: ismene.krishnadath@gmail.com of sdankerlui@gmail.com. Deadline voor opgave: 1 december 2013.
[Mededeling Schrijversgroep ’77]
Betoveringen uit het morgenland
Vertelcafé met volksverhalen uit China en Japan
Karin Drenth & Guillaume Pool, vertelkunstenaars
De mooiste reis die een mens kan maken voltrekt zich waarschijnlijk in de fantasie. In die fantasie wordt het mogelijk om verre reizen te maken naar en door vreemde culturen en vooral genieten van oude en nieuwe volksverhalen. In de volksverhalen manifesteert zich de ziel van elke cultuur. Zonder beperkingen zonder vertraging kan er gereisd worden door het woord van de vertelling en de verteller. De orale cultuur vormt de wonderlijk wereld van ontmoetingen.
Op deze avond zullen de bezoekers worden meegenomen door twee ervaren vertellers. Twee mensen die veel liefde koesteren voor het verhaal en de vertelling. Ze zullen u meenemen naar China, het land van mooiste draken, gigantische paleizen, betoverende tradities en lekkere maaltijden. Ze zullen u meeslepen door de magische wereld van bomen, kraanvogels spiegels en andere gewone voorwerpen die Japan zo bijzonder maken.
Karin Drenth en Guillaume Pool zijn geboren vertellers met heel veel ervaring. Ze vertellen verhalen uit het Werelderfgoed en weten deze verhalen tot leven te brengen alsof ze erbij geweest zijn. Ze treden samen op, maar hebben beiden hun eigen programma en eigen unieke stijl. Deze voorstelling is bedoeld als kennismaking met het publiek in Haren en de bezoekers van het het Clockhuys. Een unieke voorstelling.
Muzikale begeleiding
René van Astenrode – vibrafoon
George Sopacua – gitaar
Karin Drenth is een vertelster met veel ervaring en gebruikt mooie verzorgde taal. De taal in het verhaal is voor haar heel belangrijk en daarom is ze in staat ook ingetogen de voorstelling vorm te geven. Ze besteedt veel aandacht aan detail en zorgt voor stilte om het verhaal te laten klinken. Het is een genot om haar aan het werk te zien.
Guillaume Pool is vanaf het midden van de negentiger jaren met optredens bezig, eerst met gedichten die als muurschilderingen werden beschouwd. Later specialiseerde hij zich in het vertellen. Zijn optredens heeft hij verzorgd door heel Nederland. Een theatrale verteller die de woorden kleurt, maar het verhaal heel laat.
Het programma is tot stand gekomen door samenwerking tussen Het Kunstencentrum en de beide vertelkunstenaars.
René van Astenrode en George Sopacua, ervaren docenten van het Kunstencentrum zullen zorgen voor een muzikale begeleiding.
De toegang is gratis maar een donatie om de kosten van attributen te dekken is welkom.
Datum: Vrijdag 13 september 2013
Aanvang: 20:00 uur
Locatie: Cultureel centrum het Clockhuys, Brinkhorst 3, 9751 AS Haren
Tel. 050 – 5339560
RSS
Facebook
Twitter
