Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: Versteeg Aad
The Archaeology of Suriname
door Peter Sanches
Een bijzonder boek dat ik uit Suriname heb meegenomen is The Archaeology of Suriname: The Werehpai petroglyph site dat door het Surinaams Museum is uitgegeven. Het is geschreven door Aad Versteeg, Abelardo Sandoval, Irene Meulenberg en Dirk Noordam.
read on…Surinaams Museum brengt boek over uniek erfgoed Trio
‘Nu kan iedereen genieten van de schoonheid van Werehpai’
De fascinerende rotstekeningen (petrogliefen) van Werehpai zijn vereeuwigd in de nieuwste publicatie van het Surinaams Museum. Foto’s, tekeningen en beschrijvingen van alle 313 rotstekeningen zijn opgenomen in dit boek van 400 pagina’s. Daarmee is de unieke verzameling nu ook toegankelijk voor iedereen die niet naar zuidwest-Suriname kan reizen.
read on…Bewogen jaarlijkse bijeenkomst van het GNA
door Fred de Haas
Zaterdag 23 november [2019] vond de jaarlijkse bijeenkomst plaats van het Genootschap Nederland-Aruba (GNA). 141 Deelnemers waren afgekomen op het gevarieerde programma in de zaal van een hotel in Leidschendam, waar, zoals te doen gebruikelijk, de sprekersmicrofoon de eerste vijf minuten piepte en gilde.
read on…Het geheim van Werehpai
door Lana Leach
Het verhaal gaat dat Trio Kamanja negen jaar geleden door een droom naar Werehpai is geleid. Op een heuvel trof hij 313 rotstekeningen aan die tot 5000 jaar teruggaan. Een unieke vondst voor Suriname en wereldwijd van groot historisch belang. Maar wat precies de betekenis van de tekeningen is? De Trio weten het ook niet.
Op ongeveer tien kilometer van het Triodorp Kwamalasamutu in het zuidwesten van Suriname trof Kamanja enorme granieten rots-blokken aan. De rotsblokken zijn bovenop elkaar gevallen en in de holtes bevinden zich de 313 tekeningen.
In 2000 werd Conservation International Suriname ingeschakeld, die weer contact legde met de Stichting Surinaams Museum. Na veel veldwerk, onderzoeken nu archeoloog Aad Versteeg en landschapsarcheoloog Dirk Noordam de historische waarde van Werehpai. Beiden werken voor de Stichting Surinaams Museum.
De tekeningen, beter gezegd rotstekeningen of petrogliefen, bestaan uit in graniet gebeitelde en/of geslepen lijnen. Die lijnen vormen samen een voorstelling, meestal mens- of dierachtig. Soms zijn hele vlakken verdiept om bijvoorbeeld een lichaam te vormen en de tekeningen kunnen wel 135 centimeter groot zijn. Volgens Versteeg moet het erg tijdrovend geweest zijn om deze diepe lijnen in de keiharde rots te krijgen. “Je begrijpt dan ook direct dat deze activiteiten voor de makers heel belangrijk moeten zijn geweest.”
Dat Werehpai bijzonder is, mag duidelijk zijn. Het aantal rotstekeningen dat in Suriname bekend is, steeg door de vondst van Werehpai van 192 naar 505. Daarnaast is het voor het eerst dat er in Suriname houtskool bij de tekeningen gevonden is, waardoor men kon achterhalen dat de afbeeldingen tussen 1.000 en 2.000 en tussen 4.000 en 5.000 jaar oud zijn. De afbeeldingen zijn allemaal uniek, op een paar simpele tekeningetjes na. Ook de stijlen verschillen.
De Trio vernoemden de plek waar de rotstekeningen werden gevonden naar een voorvaderlijke cultusheldin. Het ware verhaal wordt nog onderzocht, maar volgens Versteeg gaat dit gepaard met strijd, kinderen die gekaapt worden en een overwinnaar. “Of dit verhaal ook afgebeeld staat in de tekeningen is nog niet zeker, maar dat bepaalde afbeeldingen een verhaal vormen is wel te verwachten. Zo heb je bijvoorbeeld een tekening van een man en een vrouw met op de achtergrond een dier met een krulstraat. Daar moet iets achter zitten.”
Volgens Versteeg hebben de tekeningen waarschijnlijk een godsdienstige betekenis. “De Trio geloven in een evenwicht tussen mens en natuur. De natuur staat voor het goddelijke. Geesten beheersen bijvoorbeeld de rivieren, de planten en de bomen. En die moeten goed gestemd worden.” Hij vermoedt dan ook dat piaimannen, de religieuze leiders van de stam, de rotstekeningen hebben gemaakt. “Het ligt op een afgelegen plek met weinig water, het was dus niet een plaats om een kamp op te zetten, vermoedelijk reisde de piaiman hiernaar af om de geesten goed te stemmen.”
Verrassing
Als extra verrassing zijn in twee nauwe rotsspleten ook nog dunne aardewerken potjes gevonden. De potjes zaten diep weggestopt en moesten er met lange stokken uit worden gelepeld. “Zelfs een kind zou er niet bij kunnen komen”, vertelt Versteeg. “Het is alsof de piaiman tegen de meest vaardige pottenbakster heeft gezegd dat ze het beste materiaal moest gebruiken om het mooiste, dunste potje te maken om de goden te eren. Waarschijnlijk was het gevuld met iets prachtigs of bijzonders, want ze hebben heel veel moeite moeten doen om dat potje op die plek te krijgen.”
Holte
Ook zijn er twee werktuigen gevonden waarmee de rotstekeningen gemaakt zijn. Ze waren keurig opgeborgen in een holte waarvoor een losse steen gezet was. Het zijn een smalle beitel en een hamer om op de achterkant van de beitel te slaan, beide van een steensoort die niet in de buurt van Werehpai voorkomt.
Noordam en Versteeg hopen volgend jaar een stuk meer te kunnen vertellen over Werehpai. In de planning staat een tentoonstelling en er zullen twee boeken worden uitgebracht. Een wetenschappelijk boek en een algemener boek dat naast het Engels en het Nederlands ook in het Trio zal worden uitgegeven. “De Trio zijn er zelf ook heel nieuwsgierig naar wat wij nou precies aan het uitzoeken zijn”, zegt Noordam. “Zij hebben ook hun vraagtekens bij deze tekeningen.”
[uit Parbode, 1 oktober 2007]
Het Surinaams Museum en de Precolumbiaanse culturen
door de redactie van de Ware Tijd Literair
Het Surinaams Museum heeft sinds zijn oprichting veel gedaan aan inheemse culturen. We geven enkele voorbeelden: In het jaar 1992, toen het 500 jaar geleden was dat Columbus Amerika ontdekte en ‘indianen’ tegenkwam, was er een grote tentoonstelling, ‘Wonebory/ Dadogotua (‘Ik laat mij zien’) die kennismaking bood met de verschillende inheemse culturen van Suriname.
In 2004 verscheen het boek Suriname voor Columbus (Libri Musei Surinamensi 1), waarin de ‘archeologie van Suriname’ beschreven wordt door archeoloog Aad H. Versteeg. Het is een tweetalig boek, Nederlands en Engels. De natuurlijke levensruimte van Suriname wordt besproken, het landschap waarin de precolumbiaanse bewoners van Suriname leefden. Verder de geschiedenis van het archeologisch onderzoek. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen de oudste cultuur, de grootwildjagers van de Sipaliwini Savanne en de keramiekculturen aan de kust en in het binnenland. Ook de rotstekeningen krijgen aandacht in het boek en een aantal speciale vondsten, zoals bijlen.
De meeste kennis over de mensen die voor 1492 Suriname bewoonden komt voort uit opgravingen en het bestuderen van oude dorpen en andere ‘sites’ waar zij hun sporen hebben achtergelaten. In dezelfde periode was er over dit onderwerp een tentoonstelling te bezichtigen in het Surinaams Museum te Fort Zeelandia.
Nu is er een permanente tentoonstelling over de inheemsen in Suriname, die druk bezocht wordt door scholen en waarbij er voor de leerlingen een boekje is met vragen en opdrachten naar aanleiding van wat ze zien. Dat heet ook Suriname voor Columbus. Daarin speelt ook het begrip ‘archeologie’een rol.
Een unieke archeologische site in Suriname is Werehpai, in zuidwest Suriname, tien kilometer van Kwamalasamutu. Daar werden rotstekeningen ontdekt in 2000, die later archeologisch onderzocht zijn door een deskundig team (waarin ook Aad Versteeg) . Er zijn potscherven opgegraven in Wehrepai die 5000 jaar oud blijken te zijn. Dit archeologisch onderzoek werd volledig ondersteund door de bevolking van Kwamalasamutu, Conservation International Suriname, de Stichting Surinaams Museum en BHP Billiton Suriname.
Wat al duidelijk is, is dat de ingebeitelde afbeeldingen in de grotten van Werehpai niet van deze wereld zijn, maar te maken hebben met die andere wereld van mythen en spirituele verhalen.
RSS
Facebook
Twitter
