blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: Toney Claudetta

Claudetta Toney, een bijzondere vrouw

Op zaterdag 13 april 2024 zal het boek Sarafina N.V. & Volcanic Resources Suriname N.V. van Julien Zaalman gepresenteerd worden in het Claudetta Toney Cultureel Centrum. Het boek beschrijft het ontstaan, en de groei en bloei van de bedrijven van de ‘koningin der goudvelden’, Claudetta Toney.

read on…

Totstandkoming Okomfo fu Kondre

Velen hebben zich geruime tijd ingezet om het besef voor het eigene niet te laten doodbloeden. Het streven hierbij is altijd geweest dat winti die plaats krijgt die het rechtmatig toekomt c.q. verdient en daarin heeft de organisatie NAKS met haar vele activiteiten een voorhoede rol gespeeld. Dat is nu al 67 jaren lang het geval. read on…

Winti & Javanisme

De “Stichting Fiti Fu Wini” organiseert een bijeenkomst op zondag 29 mei 2016. De titel is “Overeenkomsten tussen de Winti religie en het Javanisme”; inleiders zijn de heer Saptoe Soropawiro, en mevrouw Dorenia Babel, Okomfo. read on…

Zingen voor nieuw complex

Claudetta Toney van stichting Fiti fu Wini (r) straalt van genot, terwijl vijf andere vrouwen gepassioneerd een lied ten gehore brengen bij de eerstesteenlegging van het multifunctioneel gebouw Poelepantje. Het gebouw, dat vóór eind 2014 moet worden opgeleverd, heeft als belangrijkste doel cultureel en educatief vormingswerk te huisvesten. 

[uit de Ware Tijd, 03/12/2013]

Monument na dertig jaar onthuld

door Charles Chang  

Paramaribo – ‘Blaka sma lesi’, is een bewering die wijlen Rene Doorson graag ontkracht zag. Zijn visie was: ‘materiële productie is de sleutel voor ontwikkeling en daarvoor moet gewerkt worden. Door alleen maar te consumeren komen we niet vooruit’. Doorson, bekend van het gelijknamige constructiebedrijf, had de eerste verzinkerij in het Caraïbisch Gebied en maakte behalve constructiewerken en waterbakken ook kunstwerken. De meest bekende zijn de monumenten van Abaisa, de SLM en Gerechtigheid en Vrede. In verband met de komst van een Afrikaanse koning begin jaren tachtig, werd hij door het militaire bewind benaderd voor het maken van een monument. Echter, kwam de koning niet en het monument werd ergens op de werkplaats bewaard. Nu, dertig jaar later, vinden de Doorsons de tijd rijp om vaders werk uit de vergetelheid te halen. “Honderdvijftig jaar afschaffing van de slavernij is een goed moment hiervoor, zegt zoon Edo, tevens initiatiefnemer.  

Bribi nanga wroko

De eer viel te beurt aan de organisatie Fiti fu Wini bij wie het monument zondag werd onthuld op het terrein aan de Sir Winston Churchillweg. De bedoeling is dat het monument later een plek krijgt op Poelepantje wanneer het multifunctionele gebouw van de organisatie af is.

Niet ver daar vandaan is de geboorteplaats van de Doorsons op Abrabroki. “Het besluit is niet zomaar genomen om het aan Fiti fu Wini af te staan, want je ziet hoe lang het bij ons heeft gestaan”, zegt dochter Lorenzia, die het publiek toesprak. “Fiti fu Wini hebben we lang gevolgd en we hebben gezien dat ze goed werk doen. Mijn vader was net als deze stichting een nationalist en zelfbewuste Surinamer.” De blijde voorzitter, Claudetta Toney bracht ceremonieel dank uit aan de Doorsons en wees naar het monument, gemaakt van verzinkte metalen platen in de vorm van een schakel. “If yu luku bun dan yu si dati a keti broko. Laat dat de boodschap zijn om af te rekenen met het verleden en meer geloof te hebben in jezelf!” Die boodschap werd nog eens benadrukt door het motto van Rene Doorson op het monument: Bribi nanga wroko musu broko da katiboketi (geloof en arbeid zal afrekenen met het slavernijverleden).  

[uit de Ware Tijd, 03/08/2013]

Rijk geworden in de seksindustrie, en dan de winti in

No krei mi pikin, no krei, na so grontapu seti kba
Huil niet m’n kind, huil maar niet, de wereld is nu eenmaal zo

door Jerry Dewnarain

Het lijkt wel alsof literatuur en literatuurkritiek niet meer bestaan en geen norm meer stellen. Het heeft er veel van dat ze een knieval maken voor consumentisme en de wetten van de markt. Is literatuur verworden tot platte business? De literatuurkritiek zou dan tegen dit proces geen dam hebben opgeworpen, kan men zeggen.

read on…

Historisch gedenkteken opgeleverd

Het kan uitgroeien tot onze eigen Manneke Pis’

door Audry Wajwakana
Paramaribo – Met het besprenkelen van champagne over de gerestaureerde waterput in de Oude Hofstraat, is zaterdag de historische bron weer opengesteld voor de gemeenschap. De ontmoetingsplek waar mensen tijdens en na de slavernij samenkwamen is door stichting Fiti Fu Wini gerehabiliteerd. Dit vanwege de culturele waarde, die Jerrel Vijber, lid van de stichting, als spirituele boodschap in een droom meekreeg. “Kosten noch moeite hebben we gespaard om dat stukje van de slavenperiode die tot nog toe onbekend is tot haar recht te laten komen”, zegt Claudetta Toney in de rij van speeches bij de opening.
Carwash
Volgens Vijber geeft het water in de put energie die kan zorgen voor spirituele welvaart voor Suriname. Maar de put was jaren gesloten. Zijn boodschap gaf hij door aan de stichting die alles in het werk stelde om de put weer open te krijgen, wat volgens Toney niet zonder slag of stoot ging. Op voorwaarde dat de put aan alle veiligheidsvoorwaarden moest voldoen is toestemming gegeven de bron te openen. Aannemer Howard Vasilda, die belast was met de restauratie, moest de put één meter hoog bouwen en van drie treden en traliewerk voorzien. Ook een hijstouw met emmer om water uit de put te halen ontbreekt niet. In het verleden maakten dak- en thuislozen gebruik van de waterbron, voor hun carwash, wat volgens Toney aangeeft welke waarde het water heeft. “Ze hoefden niet te gaan stelen om aan geld te komen”, stelt zij.
De put was tijdens de slavernij een ontmoetingsplek waar slaven nieuwswaardigheden met elkaar uitwisselden. “Bij deze gelegenheid memoreer ik de vrije en onvrije slaven die in die periode in deze omgeving hebben gewoond. De namen van de eigenaren worden in de geschiedenisboeken genoemd, maar die van de tot slaaf gemaakten kom je nergens tegen”, zegt historicus Mildred Caprino. In de boeken worden ze slechts ‘de negers die op de erven woonden’ genoemd. Daarom vindt zij het prijzenswaardig dat de stichting de status van de put tot cultureel erfgoed heeft kunnen opkrikken.
Districtscommissaris Paramaribo Noord-Oost, Mohamad Kasto, beloofde alles in het werk te stellen om de plek als bijzondere markeerplaats door officiële overheidsinstanties te laten opnemen. “Heel Suriname moet beseffen welke historische waarde dit monument heeft. Vooral de jongeren”, geeft hij aan. Behalve culturele waarde voor de nazaten van de slaven is het monument voor de stadsverfraaiing en toerisme een toegevoegde waarde. Kasto greep de gelegenheid om de historicus te vragen om het stukje geschiedenis van de put desnoods in brochures te laten vastleggen, zodat mensen de kennis daarvan kunnen opnemen. “Dan hebben we misschien ons eigen bekend Surinaams monument a la Manneke Pis in Brussel”, zei de dc, doelend op het feit dat de bron altijd water heeft. Bij de openstelling maakten enkele aanwezigen gebruik van de gelegenheid om water uit de put te tappen voor eigen gebruik.
[Uit de Ware Tijd, 17/06/2013]

Biografie Claudetta Toney

Op zondag 26 mei a.s. wordt de biografie Claudetta Toney, haar leven en werk gepresenteerd. Mevrouw Claudetta Toney is na een carrière in Nederland te hebben gemaakt, in 1994 teruggekeerd naar Suriname. In het tijdschrift Parbode werd zij geportretteerd als een belangrijke vrouw in de goudindustrie. Op het sociaal-cultureel vlak is zij bekend als de initiatiefneemster  en voorzitter van de Stichting Fiti Fu Wini, een organisatie die zich toelegt op de conservering en de ontwikkeling van Afro-Surinaamse verworvenheden.  De presentatie is voor genodigden op Sarafina te Boxel. Het twee uur durende programma omvat zang, voordracht, toespraken en discussie. Juliën Zaalman is een van de personen die een toespraak zal houden. Rappa zal de discussie leiden. De minister van Onderwijs en Volksontwikkeling zal aanwezig zijn om een presentexemplaar van het boek in ontvangst te nemen.

Na een serie boeken over winti maakt Juliën Zaalman een drastische omslag. Hij wil nu rolmodellen in de schijnwerpers plaatsen. Zijn laatste pennenvrucht handelt daarom over een zakenvrouw die in de goudindustrie een imperium heeft opgebouwd, maar daarnaast ook een rijk sociaal leven heeft.
De biografie Claudetta Toney – Haar leven en werk, beschrijft het leven van de eerste vrouw met een imperium van 70.000 hectare goudconcessie.


Houvast voor jongeren
In het 290 pagina’s tellende boek belicht de auteur het markante figuur die hij vanuit zijn religieuze gedachte heeft gekozen. “Een doortastende persoonlijkheid, die weet wat ze wil en waar ze naar toe wil met haar gedachte”, zegt Zaalman. Hij vindt dat Toney een goed voorbeeld voor jongeren en nakomelingen is. “Ze kunnen naar haar opkijken. Het is iemand die ‘iets’ betekent in het leven. In het bijzonder voor de Afro-Surinaamse gemeenschap”, stelt de schrijver. Zaalman die zich vanaf zijn vijftiende bezighoudt met de wintileer, debuteerde in 2002 met zijn eerste boek August, een bonuman. Daarna volgden er nog vijf, die de auteur vanuit zijn filosofische gedachte en onderzoek heeft geschreven. Dat ging hem veel makkelijker af dan een biografie schrijven, dat vier jaren in beslag heeft genomen.

Verschil
Voor de vorige boeken had de schrijver genoeg informatie vastgelegd die hij vanuit zijn filosofie verder kon schrijven. “Bij dit boek moest ik alle verzamelde informatie vergelijken om de rode draad te ontdekken.” Zaalman vindt Toney geen simpel mens. “Ze is iemand die heel diep nadenkt. Bij het bespreken van de zaken heb ik ook rekening moeten houden met hoe zij de dingen ziet en hoe anderen haar zien.” Dat heeft de auteur zo duidelijk mogelijk in het boek proberen te verwerken. “Het is er af en toe hard aan toe gegaan, maar alle informatie die ik van haar wilde, heb ik gehad.” Dit gebeurde niet alleen vanuit wat ze zelf vertelde, maar meer nog aan de hand van documentatie. “Het was enerverend, maar ik heb persoonlijk veel geleerd over de manier waarop mensen denken en voelen. We zijn tevreden met het eindresultaat”, zegt Zaalman glimlachend.

Op het kaft van het boek, met goudgele achtergrond, prijkt het beeld van Claudetta Toney toen ze vijftig jaar werd. “Een markant punt van haar groeiperiode in de goudsector”, weet Zaalman. Het boek wordt op 26 mei tijdens een speciale ceremonie bij Stichting Fiti Fu Wini gepresenteerd. De uitgever is Stichting Tata Kwasi Ku Tata Tinsensi en Sarafina zorgt voor de distributie naar alle boekhandels. De schrijver is van plan de serie wintiboeken met een zevende uitgave af te sluiten en daarna nog meer biografieën van bijzondere personen uit te geven.

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter