blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: Tjon A Meeuw Roberto

Kunstproject voor stichting RiKa

Paramaribo – Een twintigtal leden van stichting RiKa (Re-integratie kansarmen) maakt met recycled materiaal functionele kunstobjecten voor een expo die rond medio maart wordt gehouden in Villa Zapakara. Dit is onderdeel van een project van de Nederlandse Ambassade met vier kunstenaars. “Het doel is dat de mannen hiermee kunnen doorgaan en hun eigen onderneming kunnen starten bij stichting Rika”, zegt projectcoördinator Zulile Blinker. Het project heet I Recycle I. read on…

Doro, een Opera Fatu in 14 Bewegingen

door Alida Neslo
Directe aanleiding voor Doro is het 175-jarig jubileum van het Surinaamse Toneelgenootschap Thalia (het oudste van de Caraïben). Ter gelegenheid van dit heuglijke feit wilde het bestuur graag iets voor- of door jongeren organiseren. Het is geworden vóór jongeren. Met name voor de vaak vergeten jeugddelinquenten in het Jeugd Opvoedingsgesticht van de Penitentiaire Inrichting Santo Boma, die een betere accommodatie verdienen, ver weg van volwassen criminelen.
Het libretto werd geschreven door de Surinaamse theatermaakster Alida Neslo. Het thema van Doro is vrijheid, een onderwerp waarmee Alida Neslo indringend geconfronteerd werd na haar (resocialisatie-)werk met jeugdige delinquenten. Voor de muziek werden enkele beginnende en bekende componisten gevraagd. De spelers/zangers komen uit Nederland, Suriname en Duitsland.
Doro is een eigentijdse, meertalige opera die is gebaseerd op situaties die in Suriname veelvuldig voorkomen. De muziek- en spelstijl zijn deels bekend, (voor Suriname) deels experimenteel, in een poging om het Surinaamse publiek kennis te laten maken met een andere vorm van theater, naast volkstoneel, cabaret en musical. Analoog aan de Opera Buffa, die uit de oorspronkelijke Opera Seria in Italië ontstond onder invloed van de Commedia Dell’Arte, is het idee van een Opera Fatu (spreek uit: fáááhtu, op z’n ‘Italiaans’ dus) ontstaan.
Surinamers zijn ‘mooie-verhaaltjes-vertellers’, liefst in de eigen omgeving. Zo is daar onder andere het verschijnsel van de ‘bangi’: een haastig ineengetimmerde bank van restmateriaal, die men vooral in de straten van de volkswijken in Suriname aantreft, waar de plaatselijke bevolking in de late middag bijeenkomt voor het uitwisselen van weetjes, roddels, politiek, sport en andere actualiteiten de buurt betreffende.
Dit verschijnsel is voor ‘t eerst opgepikt door de kunstenaar Roberto Tjon A Meeuw die de bank als kunstwerk op de markt bracht onder de naam ‘Fatu Bangi’ (een bank waarop men ‘fatu’s’: smakelijke verhalen, vertelt). Een Opera Fatu wordt dus verteld/ gezongen/gespeeld vanaf twee Fatu Bangi’s. Maar het is tegelijkertijd ook een ‘fatu’ op een opera: de opera wordt als het ware ‘tongue in cheek’ gespeeld; er wordt een loopje mee genomen.
Doro is op te vatten als ‘een onderzoek naar-‘: een zoektocht met als eindpunt een doel dat verder in de tijd ligt: een operastijl die de Surinaamse zanger/speler op het lijf geschreven is. Doro is inhoudelijk gezien de in een dramatische vorm gegoten neerslag van een jaar werken met jeugddelinquenten (pupillen) in de Penitentiaire Inrichting Santo Boma. Jongeren die zich in de schaduw van de actualiteit bevinden, maar die er recht op hebben om gehoord te worden, niet in het minst in het kader van hun resocialisatie.
Doro bestaat uit 14 ‘Bewegingen’, geïnspireerd door de 14 Staties van de Kruisweg van Jezus Christus. Bij elke Beweging hoort een psalm, die als inspiratiebron dient voor de uiteindelijke tekst. Het libretto is voor een groot deel gebaseerd op waargebeurde feiten en voor een groot deel samengesteld uit teksten die de pupillen schreven tijdens het 1 jaar durende Resocialisatieproject. Toegevoegd aan het libretto zijn teksten van ‘bijbelse wetenschappers’ als Ignatius van Loyola, teksten uit de Stabat Mater en van de Westafrikaanse schrijver/filosoof A. Hampate B.
Doro Draaiboek / Volledig libretto met regieaanwijzingen, lichtcuelijst en lichtplan
Klik hier om het draaiboek in .PDF-formaat te downloaden / Bestandsgrootte: 364 KB / 28 pagina’s / A4-formaat / © 2012, Alida Neslo/Thalia, Paramaribo
[Enigszins ingekort, omdat sommige alinea’s ook in onderstaand bericht staan – red. CU]

Batra Bakru

Vandaag is het Batra Bakru-project van Villa Zapakara in Suriname van start gegaan. Een project voor een schoner Suriname!

Op dit moment is het expeditieteam bestaande uit kunstenaar Roberto Tjon A Meeuw, Villa Zapakara medewerker Cher Spalburg en vrijwillig chauffeur Donovan van van de Vijver (eigenaar van Eco resort Palulu Camping) gestart met het plaatsen van 26 Batra Bakru’s in Nickerie. Hierna gaan ze verder naar Coronie en Saramacca. In totaal worden er op 44 schoolpleinen in het westen van het land speciaal door de kunstenaar gemaakte objecten geplaatst om plastic flessen in te zamelen.

De kosten voor het vervaardigen, verspreiden en plaatsen van de Batra Bakru’s komen voor rekening van Staatsolie. Het bedrijf CIC levert de vaten die Tjon A Meeuw als basis gebruikt voor de kunstwerken.

Batra Bakru staat voor flessenmonster en zo ziet elk kunstobject er ook uit. Het gaat om een sprookjesachtig figuur in de vorm van een beschilderd plastic vat met een wijd opengesperde bek. Daar kunnen de lege petflessen in terecht. Daaronder wordt een groot net bevestigd om het afval te kunnen afvoeren.

Aan het project doen 44 basisscholen mee in Coronie, Nickerie en Saramacca. Stichting Suwama gaat alle flessen in Saramacca en Coronie ophalen en Dhr Ramdjan haalt ze bij alle scholen in Nickerie op.

Schilder en beeldend kunstenaar Tjon A Meeuw maakt in zijn werk bij voorkeur gebruik van restmaterialen. Van tijd tot tijd doorkruist hij Paramaribo en omgeving om gebruikte spullen te verzamelen. Afgedankte voorwerpen als kozijnen, overtollig bouwmateriaal en zelfs telefoonpalen bieden hem nieuwe inspiratie. Tegelijkertijd beschouwt Tjon A Meeuw het hergebruik van materiaal in onze omgeving als essentieel principe in een maatschappij waarin consumptie steeds vanzelfsprekender wordt. De opdracht van Villa Zapakara om de Batra Bakru’s te maken stelt hem nu in staat die boodschap nog directer uit te dragen. Met het ‘Batra Bakru’ project kan Tjon A Meeuw zijn artistieke interpretatie van recycling overbrengen op kinderen: ‘Ik kan scholen en kinderen door middel van mijn werk iets aanbieden dat een duidelijke functie heeft en hopelijk van blijvende waarde is. Daarnaast komen kinderen op een andere manier in aanraking met kunst.’

Het project ligt in het verlengde van de visie van Villa Zapakara om kinderen op een speelse manier nieuwe dingen te leren en te laten ervaren. Zorgvuldig omgaan met het milieu hoort daar zeker bij. Daarnaast komt een deel van de opbrengst van de Batra Bakru’s ten goede aan het kindermuseum. Intussen trekt Villa Zapakara met Ster in de stad, de interactieve tentoonstelling over de Indiase miljoenenstad Mumbai, nog altijd nieuwe bezoekers. Sinds de opening eind juli vorig jaar staat de teller inmiddels op 10.000. Het doordeweekse rooster is tijdens schooluren voor de komende maanden volgeboekt met klassen, terwijl zich in het weekend steeds meer kinderen melden. Ster in de stad wordt behalve door de Nederlandse ambassade en het Tropenmuseum Junior in Amsterdam mede mogelijk gemaakt door onder meer Alcoa Foundation, KLM, Varossieau, Cirkel Group en Staatsolie.

Expositie Roberto Tjon-A-Meeuw

De veelzijdige kunstenaar Roberto Tjon-A-Meeuw houdt op 30 juni en 1 juli de fonkelnieuwe expositie ARKI, in Galerie Sukru Oso in Paramaribo. De ruimte zal worden geannexeerd door insecten, robots en de bekende fatu-bangi’s. Hout, aluminium, koper,… glas en porselein zijn omgevormd tot dragers van Tjon-A-Meeuws kijk op ons gedrag. We gooien te veel weg en laten te weinig over van de voor hem zo dierbare natuur. In al zijn werk – er zullen ook doeken hangen en enkele meubels staan- komt die grondgedachte terug. Door middel van de grenzeloze creativiteit, die in ieder mens schuilt moeten wij wel in staat zijn tot duurzame oplossingen te komen, vindt de kunstenaar.

read on…

ArtZuid ook voor kunstenaars uit Suriname en Antillen

door Stuart Rahan

In het chique en rijke Amsterdam-Zuid is een internationale sculptuurroute aangelegd waaraan ook kunstenaars uit onder andere Suriname in participeren. Marcel Pinas, Roberto Tjon A Meeuw en Dhiradj Ramsamoedj hebben tussen de zestig wereldkunstwerken van onder andere Salvador Dali, Corneille, Klaas Gubbels, Karel Appel en Hulya Yilmaz een prominente plaats ingenomen.

In de omgeving van de Apollolaan, Minervalaan en de Zuidas in Amsterdam-Zuid zijn tot eind augustus de kunstwerken te bewonderen. Elk jaar wordt een spraakmakend persoon gevraagd de beeldententoonstelling samen te stellen. Eerder maakte acteur Michiel Romeyn een selectie en dit jaar viel de eer ten deel aan schrijver en kunstenaar Jan Cremer. Hij haalt herinneringen op aan het rijke handelsverleden van de stad Amsterdam toen de VOC en de WIC hun rijkdommen vergaarden ten koste van Nederlandse koloniën en wingewesten. In de zeventiende eeuw waren het de eerste multinationals in de wereld. De Nederlanders hadden handelsposten in verschillende landen, waaronder Ghana, Zuid-Afrika, Brazilië, Suriname, Curaçao, India, Indonesië, China en Japan.

Cremer, zelf een afstammeling van een tabaksindustrieel, voelde ich geïnspireerd door dit thema en ging op zoek in deze landen naar kunstenaars die nog in de eigen traditie en geschiedenis van hun land werken, zoals Marcel Pinas, Yubi Kirindongo, Maria Nepumoceno, Eko Prawoto, Yayoi Kusama, Atta Kwami, Ryas Komu en Subodh Gupta. Cremer kiest ook voor westerse grootheden als Karel Appel, Jean Dubuffet, Jean Arp, Joan Miró, Dennis Oppenheim en hedendaagse topkunstenaars zoals Antony Gormley, Ryan Gander, Stephan Balkenhol, Richard Jackson, Joost Conijn, Ugo Rondinone en Georg Herold. Klapstuk van de route is de Heureka van Jean Tinguely die nog niet eerder in Nederland is tentoongesteld. Het is een soort machine die zich tussen een opstijgende stoommachine en een ruimteschip nestelt. Marcel Pinas staat er met zijn Kibii Wi Totem, een stellage van gebruikte olievaten waarop zijn kenmerk, het Afakaschrift, weer prominent aanwezig is. Een dergelijk kunstwerk staat ook bij Fort Zeelandia in Paramaribo. Dhiradj Samsoedj houdt met zijn Mighty Man elke voorbijganger staande. Het kunstwerk is een mensfiguur afgebeeld als een mysterieus wezen. In dit geval zouden wij zijn mensfiguur als een Leba omschrijven, het opperwezen dat ons pad schoonveegt en houdt. Roberto Tjon A Meeuw is een kunstenaar die zijn objecten van afval bij elkaar timmert. Zijn bekende Fatubangi staan erbij alsof zij horen bij het straatdecor. Bezoekers kunnen na een pittige wandeling langs de kunstwerken tevreden neerploffen op de levensgrote zitbanken om de benen al bungelend te laten ontspannen. Hulya Yilmaz heeft zich verdiept in de wintirituelen van Suriname, waarbij het gebruik van water een wezenlijk aspect vormt. Haar onderzoek liep langs en op de Surinamerivier die zich volgens haar mosterdkleurig door het landschap keert en wendt. Het resultaat is een majestueus sculptuur opgebouwd uit verschillende grillige lagen in lichte en donkere mosterdkleurige tinten.

Een bijzondere avond

door Karin Lachmising & Marieke Visser
Traag bewegen we ons om en door het huis, in cirkels. De fatubangi die Roberto Tjon A Meeuw maakte proberen we nog maar een keertje uit. Wat we voelen is soso lobi, the power of love.

read on…

Trails

Van vrijdag 10 tot zondag 12 september 2010 vindt het festival De Wereld van Witte de With plaats in het Rotterdamse kunstcentrum TENT.

read on…

Paramaribo Perspectives

Op donderdag 9 september 2010 om 20.00 uur vindt in TENT te Rotterdam de opening plaats van Paramaribo Perspectives. Er is werk te zien van Ken Doorson, Neil Fortune, Sri Irodikromo, Jeroen Jongeleen, Jurgen Lisse, Kurt Nahar, Bas Princen, Ravi Rajcoomar, Dhiradj Ramsamoedj, Arnold Schalks, Otto Snoek, George Struikelblok, Roberto Tjon A Meeuw, Hulya Yilmaz, Mels van Zutphen.

read on…

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter