blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: Stiller Louis

Spoedcursus Hoe schrijf ik een roman

Loop een boekwinkel binnen en het eerste wat je aantreft zijn stapels en nog eens stapels romans. Waar dichtbundels, essays en geschiedenisboeken in een hoekje op de plank staan, viert de literaire fictie zijn haar en populariteit uitbundiger dan nooit. Maar hoe maak je zo’n boek? In zes tips legt Louis Stiller uit hoe je een roman schrijft.

1. Verbeeld je wat – heel wat

Zonder fantasie geen roman. Zelfs de meest autobiografische roman kan niet  zonder verbeelding. Je zult immers je uiterste best moeten doen om met woorden iets op te roepen voor het geestesoog van je lezers – of het nu het brilletje van je opa is of een ruimtestation bij Alpha Centauri.
De ambitie om een roman te schrijven is van jou. Kijk uit: als je het aan de grote klok hangt zullen sommigen je een snoever vinden. Beter is het daarom om in stilte te dromen – niet van succes en eeuwige roem maar van een prachtig, onthutsend of ijzersterk verhaal. Verbeeld je je soms wat? Ja, heel wat. In je eigen hoofd.

2. Zoek het conflict op – loop er niet bij weg
Als gewetensvolle burgers proberen we in het dagelijkse leven zo veel mogelijk conflicten te vermijden. Tegenstellingen strijken we glad en extremen gaan we uit de weg. In een roman doe je het omgekeerde: je zoekt ze juist op. In het hart van elke roman schuilt een conflict – soms een openlijke strijd zoals die tegen Sauron en het rijk Mordor in In de ban van de ring, soms een verborgen strijd zoals Frits van Egters in De avonden met zichzelf voert. Het conflict is de motor van elk verhaal: het zet alle verwikkelingen in gang. Begin niet te schrijven voordat je begrijpt of voelt waar het conflict van je verhaal zit.

3. Maak van personen personages – maak ze minder menselijk

Ze lijken er heel veel op, maar ze zijn het niet: mensen van vlees en bloed. Personages in boeken zijn – zie tip 2 – extremer, minder uitgebalanceerd en eenzijdiger dan de meeste personen die je kent. Van de tientallen eigenschappen die mensen in het echte leven bezitten, hoef je er namelijk maar een of twee te gebruiken. Reves Frits van Egters is een getergde pestkop, die alleen liefde voor zijn speelgoedkonijn lijkt te kunnen opbrengen (totdat ook deze straf krijgt). Reve zelf was ook een pestkop, maar kon daarnaast ook hartelijk, fijnzinnig en openhartig zijn. Door dat allemaal weg te laten bij zijn personage maakte hij van Frits van Egter een echt personage: iemand die groter is dan het leven waar hij uitkomt.

4. Zoek eerst naar je verhaal – dan pas naar het genre

Als je begint schrijf je een verhaal, niet een thriller, chicklit, streek-, sciencefiction- of fantasyboek. Als je je verhaal  hebt bedacht en uitgewerkt in een synopsis – een soort samenvatting vooraf – kun je altijd nog bedenken in welk genre je roman thuishoort. Maar blokkeer je creativiteit niet bij voorbaat door er een label op te plakken. Die labels zijn namelijk vooral belangrijk voor uitgevers, boekhandelaren en lezers. Zoek eerst naar je eigen verhaal, je conflict en je personages. De rest komt daarna wel.

5. Zoek een stem – daarna een stijl

Een van de allermoeilijkste en tegelijkertijd allerbelangrijkste aspecten van een roman is de stem van de verteller. Wie gaat jouw verhaal vertellen en hoe praat deze figuur? Nederlanders zijn daar vaak niet zo goed in, maar pak een willekeurige Amerikaanse roman op en hoor hoe een verteller tegenover je op een stoel is gaan zitten om je een fabelachtig verhaal uit de doeken te doen. Stijl, dat vinden Nederlandse schrijvers en critici vaak veel belangrijker, maar uiteindelijk staat de stijl in dienst van de stem en het verhaal – en niet andersom.

6. Houd vol – geef niet te snel op

Talentvol zijn, lumineuze ideeën verzinnen, mooie zinnen schrijven – het is allemaal belangrijk, ware het niet dat je er niet veel mee kunt als je geen doorzettingsvermogen hebt. Een roman schrijven doe je immers niet in een week of een maand (uitzonderingen als Multatuli en Georges Simenon daargelaten). Een flinke roman telt al snel zestigduizend woorden en dat gaat je – zelfs als je alle tijd van de wereld hebt – minstens een à twee jaar van je leven kosten, zeker als je weet dat je zo’n vier à vijf versies moet schrijven voordat het echt goed is. Besef dat van tevoren, neem de tijd, houd haast op afstand en zorg dat je het vol kunt blijft houden.
Deze tips zijn in uitgebreide vorm te lezen in het boek Het Grote Schrijf Doe-boek van Louis Stiller. Zie www.augustus.nl/schrijfbibliotheek.asp
Louis Stiller (1959) is journalist, schrijver, hoofdredacteur en uitgever. Hij schreef diverse boeken als Stillers omgang (de Prom) en Wachtland (album). Hij voerde de hoofdredactie van de Schrijfbibliotheek van Augustus en was jarenlang hoofdredacteur van Schrijven Magazine. Stiller won ooit de ECI Essayprijs en ontving het Belcampo Stipendium van de Provincie Groningen.

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter