blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: Starik F.

De verdwijning van Marion Bloem en het gebrek aan nationalisme van Dobru…

Geanimeerde Vierde Caraïbische Letterendag

door Yaela van Dijk-Refos

Op zaterdag 1 oktober 2011 vond de Vierde Caraïbische Letterendag plaats in Theater van ’t Woord op de hoogste etage van de Openbare Bibliotheek Amsterdam.

Het thema van de avond was ‘Over de kunst van het lezen’. Presentator Miriam Illes kondigde de verschillende programma-onderdelen aan. Zij leidde de avond in en stelde de columnisten voor. Achtereenvolgens lazen Eva Gelach, Juliën Ignacio, Myra Römer en F.Starik speciaal voor deze avond geschreven columns voor over hun leeservaringen. Michael Tedja kon door gezondheidsproblemen niet fysiek bij de avond aanwezig zijn, maar had zijn column opgenomen op een audio-opname die afgedraaid werd. De columnisten hebben allen zeer waardevolle bijdragen geleverd die een kritische reflectie geven op het lezen van Caraïbische literatuur.
De columns werden afgewisseld met twee filmfragmenten met straatinterviews, opgenomen door filmer Kris Kristinsson in Amsterdam Zuidoost. Hierin ondervroeg presentator Quinsy Gario (die ook dicht onder de naam T. Martinus) passanten over hun kennis en leesgedrag ten aanzien van Surinaamse en Antilliaanse literatuur.

In de pauze (20 min.) die volgde had het publiek gelegenheid om een drankje te bestellen en verkochten Literaire reisboekhandel De Evenaar en Uitgeverij In de Knipscheer boeken van de aanwezige schrijvers.

Na de pauze vond er een debat plaats onder leiding van John Jansen van Galen. Deelnemers waren Karin Amatmoekrim, schrijfster van vier romans – haar laatste Het gym in de week voor de Letterendag verschenen, de avond voor de Letterendag zat zijn nnog bij Pauw & Witteman; Jos de Roo, oud-journalist van de Wereldomroep, criticus van de Amigoe en Trouw, tegenwoordig woonachtig op Aruba en werkend aan een proefschrift over de invloed van de Wereldomroep op jonge schrijvers in de jaren ’50 en ’60; en Ismene Krishnadath, schrijfster van jeugdboeken, romans en columns en voorzitter van de Surinaamse Schrijversgroep ‘77. De laatste schrijfster was speciaal voor deze gelegenheid overgevlogen uit Suriname. Schrijfster Marion Bloem, die eigenlijk ook aan het debat zou deelnemen, was aan het begin van de avond aanwezig, maar was opeens met de noorderzon vertrokken.

Naar aanleiding van de hoofdvraag van het debat, “Hoe wordt Caraïbische literatuur in Nederland ontvangen door lezers en recensenten?”, volgde een levendige discussie. Is Surinaamse en Antilliaanse literatuur een onderscheiden ‘richting’ in de wereldliteratuur of moet het niet zo bestempeld worden? Begrijpen mensen uit Nederland deze literatuur wel en is dat laatste eigenlijk noodzakelijk om de literatuur op waarde te kunnen schatten? Vooral Jos de Roo’s stelling dat Dobru in zijn nationalistische tijd zo weinig echt nationale metaforen gebruikte, lokte veel reactie uit. Het publiek haakte bevlogen op de discussie in en kreeg zelfs zoveel ruimte van de debatleider dat het panel achter de tafel nog nauwelijks aan verdieping van de discussie toekwam.

Spoken word-artiest T. Martinus sloot de Letterendag af met een performance waarvoor hij gedurende de avond aantekeningen had gemaakt op een flip-over temidden van het publiek.

Na bloemen aan alle deelnemers te hebben overhandigd sloot Miriam Illes om 22.00 het zaalprogramma af. Hierna volgde in de foyer muziek van het latin/jazzcombo Sanne Landvreugd (altsax), Pablo Nahar (contrabas) en Sandip Bhattacharya (tabla).

Nog tot 23.00 had het publiek veel te beluisteren en te bepraten. Op naar het eerste lustrum van de Letterendag! Miriam Illes kondigde al aan dat die zal gaan over het thema Muziek & Literatuur.

F. Starik – Rots der struikeling

naar Boeli van Leeuwen
We weten het niet. We begrijpen het niet. Ons treft geen blaam. Het zit in het gras. Het zit in de melk. Sommige elementen zullen vierentwintigduizend jaar onafgebroken bestaan, onvernietigbaar. ‘It cannot happen here’, zeggen de gladde commentatoren op mijn flikkerende scherm. Ons worden tekenen gegeven om te beseffen dat. Wie een ander vernietigt, uiteindelijk ook zichzelf…

Grimmige mannen redetwisten over de toestand van zijn gebit en de afstand tussen de lege kassen van zijn ogen. Proeven worden genomen met verbazingwekkende apparaten. Mijn televisiescherm openbaart mij in de nacht ondoorgrondelijke en verborgen dingen. Want er is een God die verborgenheden openbaart.En de kelner zelf valt uit elkaar. Zijn haar ligt als zeewier op zijn glimmende schedel.Hij is kromgetrokken van de reumatiek. Men wil maar niet begrijpen dat die beschimmelde mannen daar in het oerwoud als karton uit elkaar vallen. Je kunt ze zelfs niet ophangen. Hun gebeente is reeds bij hun leven vergaan. Hij rommelt snachts in een apocalyptisch archief tussen krantenknipsels en rapporten. Telexapparaten, naslagwerken en iedere keer weer glipt hem een seniele moordenaar uit handen. ‘t Wordt tenslotte een wedloop tussen zijn eigen onontkoombaar einde en de schimmen die hem achtervolgen: we krijgen geen enkel mens terug die we hebben verloren.Alle gruwelijkheden zijn verpakt in ‘t cellofaan van het gedaas der presentator. Alle tekenen komen voor of na de advertenties. Soms hoor ik onder de koepel van mijn schedel mijn hersens als popcorn uit elkaar spatten. Ik stort van voor naar achter in elkaar als de facades van gebouwen in de zwart-wit films uit de tweede wereldoorlog. Mijn ziel is als een spinnenweb dat door duizenden ragfijne draden is verbonden met de levens van duizenden anderen. Iedere dag wordt er een draad doorgeknipt en het hele web trilt. Ik kan niet als voorheen naar believen langs de zilveren draden glijden. Want op een cruciaal punt sta ik voor een gat.

Grote brokken van mijn persoonlijkheid worden verpulverd. En iedere morgen sta ik voor het raadsel dat ik meer ben dan de vorige. Dan sjouw ik het zware materieel aan en begin geduldig een brug te slaan om te komen waar ik wezen wil.

Wanneer ik mijn video terugdraai zit ik gefascineerd te kijken naar de spoel die groter wordt en steeds langzamer gaat draaien, terwijl die kleine spoel, met het restje van mijn bestaan erop, steeds sneller draait…totdat opeens, bijna onzichtbaar voor het oog: klik, finish, het staat erop. Bijna heel mijn leven staat nu op de grote spoel. Maar niemand die er ook maar iets mee kan beginnen. Geen apparaat dat het kan draaien. Het kan ook uitgewist zijn.

Een geruis in de stilte. Wij weten het niet. We begrijpen het niet. Ons treft geen blaam. Ons worden tekenen gegeven om te beseffen dat. Want er is een God die verborgenheden openbaart. Maar er is niemand die er ook maar iets mee kan beginnen. Het kan ook uitgewist zijn. Een geruis in de stilte.

[Column voorgelezen op de Vierde Caraibische Letterendag, 1 oktober 2011]

Vierde Caraïbische Letterendag – De kunst van het lezen

Op 1 oktober 2011 organiseert de Werkgroep Caraïbische Letteren in de Openbare Bibliotheek Amsterdam de Vierde Caraïbische Letterendag, die ditmaal geheel gewijd zal zijn aan de kunst van het lezen.

Verschillende schrijvers en dichters zullen worden aangesproken op hun leesgedrag: wat, wie en hoe lezen ze? En waarom? Vergt het lezen van Caraïbische literatuur in het bijzonder een extra inspanning? Middels columns, debatten, film en spoken word zullen alle aanwezigen op het podium en in het publiek uitgenodigd om na te denken over hun eigen leesgedrag.

Programma

Voor de pauze worden er columns over de leeservaringen van Eva Gerlach, Julien Ignacio, Myra Römer, Frank Starik en Michael Tedja worden voorgedragen. Ook zullen er filmfragmenten worden vertoond met daarin straatinterviews over leesgedrag (filmer: Kris Kristinsson).

Na de pauze debatteren Marion Bloem, Karin Amatmoekrim, Ismene Krishnadath (uit Suriname) en Jos de Roo onder leiding van John Jansen van Galen over de receptie van Caraïbische literatuur.

Spoken word-artiest T. Martinus vat de avond samen. Er wordt afgesloten met Latin jazz van Sanne Landvreugd en Pablo Nahar.

De presentatie is in handen van Miriam Illes.

Literaire reisboekhandel De Evenaar verzorgt een boekentafel.

Openbare Bibliotheek Amsterdam
Oosterdokskade 143, 1011 DL Amsterdam.
Zaal: Theater van ’t Woord
Datum: Zaterdag 1 oktober 2011
Aanvang: 19.00 uur precies
Toegangsprijs: € 12,50; met OBA-, CJP- of Stadspas € 10,00
Reserveren kan hier.

De Caraïbische Letterendag is mogelijk gemaakt door subsidies van het Amsterdams Fonds voor de Kunst en het Nederlands Letterenfonds.

F. Starik – En de wolf verslond de camera

Dit is een primeur. Het goede nieuws
waar u ook recht op hebt. Wolvin baart welpen
in gevangenschap, dat doet ze anders nooit, hoogst
zelden. Een dierentuin gebruiken om je voort te planten.

Ze heeft een hol gegraven. Ze hebben hier en daar
een kraamkist voor haar neergezet. Ze ging naar binnen,
heeft in het nachtverblijf geworpen. Maar eerst heeft de wolvin
de camera die er boven was gehangen gesloopt, als prooi.

Sommige dingen wil je liever voor jezelf houden.
We mogen haar niet storen, ze zou haar broed verstoten,
zich aan de verkeerde maaltijd zetten, de wolf achter een hek

is zichzelf een hond. Voor straf. Als de verzorger komt, wordt er
gehuild, gekwispeld en geblaft. Zich niet zelf in stand houden.
De dichter en de wolf, ze delen het zelfde vertrouwen.

[Dit is een nieuw stadsgedicht van de Amsterdamse stadsdichter F. Starik. Hij is ook de man achter de Poule des Doods, waarbij een dichter een vers maakt bij de begrafenis van een eenzame overledene. F. Starik zal een van de gasten zijn op de aankomende Caraïbische Letterendag dit najaar.]

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter