Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: Stam Dineke
Fietsen naar de Haarlemse slavernij
In Haarlem wordt op woensdag 17 augustus a.s. als herinnering aan het antikoloniaal verzet de eerste fietstocht Sporen van slavernij in en rond Haarlem georganiseerd.
read on…Slavernijverleden en koloniaal verleden Gelderland
Studiemiddag – 27 juni 2019
Tijdens deze studiemiddag in Museum Bronbeek worden sporen van het slavernijverleden én koloniaal verleden in het Gelderse landschap en erfgoed belicht. Op het programma staat onder andere de presentatie van de nieuwe landelijke Gids Slavernijverleden Nederland. Een andere blik op de koloniale collectie van Museum Bronbeek, recent onderzoek van studenten van de Radboud Universiteit en taalkwesties staan centraal in workshops. De studiemiddag sluit af met een rondetafelgesprek. De middag is open voor alle geïnteresseerden. read on…
Het gebouw van het NIOD en het slavernijverleden
Lezing en Boekpresentatie Gids Slavernijverleden Nederland | The Netherlands Slavery Heritage Guide door Dienke Hondius, Nancy Jouwe, Dineke Stam, Jennifer Tosch (LM Publishers 2019). read on…
Koloniale Banden op de Dag van het Kasteel (2e Pinksterdag/ 10 juni)
De Nederlandse Kastelen Stichting, organisator van de Dag van het Kasteel, heeft dit jaar het onderwerp Koloniale Banden op de agenda gezet! Aan mij de eer locaties te interesseren en mede het programma te ontwikkelen. Het is gelukt: op zeven buitenplaatsen brengen historici, musici en performers op 10 juni 2019 de relatie van de locatie met de koloniën indringend tot leven. read on…
Het weefsel van diep genestelde onschuld
Afscheidsbijeenkomst Gloria Wekker
door Dineke Stam
.
‘Nesten bouwen op een winderige plek’, die prachtige oratie van Gloria Wekker in 2002 staat me nog levendig voor de geest. Het was in een grote tochtige kerk in Utrecht, de Geertekerk, waar ik van achter de pilaar me helemaal kon voorstellen hoe de vogel houvast zocht aan de gladde pilaarstenen. En stel je dan ook nog de wind erbij voor. Gloria Wekker was destijds de eerste vrouw op de IIAV leerstoel Gender en Diversiteit.
On Having built Nests in a Windy place, is de titel van de afscheidslezing van Gloria afgelopen 15 juni in de uitverkochte Aula van het Academiegebouw. Het is tevens de academische presentatie van het nu al spraakmakende boek White innocence, paradoxes of colonialism and race. read on…
Gids slavernijverleden Amsterdam
door Joop Vernooij
Rond Keti Koti/ Dag der Vrijheden, 2014 is de Gids slavernijverleden Amsterdam/ Slavery Heritage Guide verschenen. De samenstellers zijn Dienke Hondius, Nancy Jouwe, Dineke Stam, Jennifer Tosch en Annemarie de Wildt. Uitgeverij LM Arnhem heeft druk en uitgave verzorgd. Het project om het slavernijverleden van Amsterdam in kaart te zetten – the mapping – ging uit van de Vrije Universiteit Amsterdam (VUA). Vorig jaar juni is er bij de herdenking van 150 jaar manspasi in het Stardust-hotel op Leonsberg al aandacht aan gegeven door Dienke Hondius. read on…
2013 excursies naar Tilburg, wandelingen in Haarlem en take pArt in art in Katwijk
door Dineke Stam
Hét thema van 2013 voor mijn werk was het slavernijverleden. In januari, maart, april en september met bijzondere busexcursies naar de expositie Zielenzorg en zielenmoord, over Peerke Donders en de slavernij. Dankzij de goede samenwerking met het Peerke Donderspaviljoen, Petra Robben, Jenny Wesly, Noraly Beyer, Lianne Leonora, Alex van Stipriaan, Stacey Esajas, Jetty Mathurin, Joan Ferrier, Alice van Gorp, Ray Blinker, Rihana Jamaludin en chauffeur Bertus beleefden randstedelingen een unieke dag in Tilburg. Alle deelnemers bedankt voor de interessante programma’s.
De maanden mei en juni waren gevuld met symposia, cultuur, onderzoek en bijeenkomsten rond het herdenkingsjaar 150 jaar afschaffing slavernij. Veel heb ik geleerd van de inhoudelijke redactie voor de middag over Spoken Slavery bij Imagine IC. hart.amsterdammuseum.nl/63898/nl/immaterieel-erfgoed. Het intense boek van Saidiya Hartman Scenes of Subjection. Terror, slavery and self-making in 19th century America, was ook een inspiratiebron voor het artikel over het staatstoezicht, dat ik schreef voor de educatieve website www.slavernijenjij.nl/. Voor Museumvisie 2013/4 schreef ik een artikel over de museale herdenkingen. Van alle toneel, film, dans en lezingen vond ik de musical Op weg naar Vrijheid (tekst Thea Doelwijt) zowel inhoudelijk als in de uitvoering (m.m.v. Denise Jannah) erg goed.
Dankzij de fijne samenwerking met Ineke Mok en Haarlemse instellingen, presenteerden we op 17 augustus 2013 Hoezo, Haarlem en Slavernij?, een wandelroute, een expositie in het Noord-Hollands Archief, lezingen van het Discriminatiebureau Kennemerland en presentaties in Haarlemse musea. Meer hierover op www.cultuursporen.nl/blog/hoezo-haarlem-slavernij-internationaal-een-gedeelde-erfenis/ en op http://www.noord-hollandsarchief.nl/slavernij. Alle wandelaars dank voor het meedoen.
Verder werkte ik mee aan: een unieke 8 maart viering in het Dr Aletta Jacobscollege met tv optreden toe http://www.at5.nl/tv/straten-van-amsterdam/aflevering/11760; het 6de Inclusive Museum congres in mei in Kopenhagen; het EU project Tell me symposium met Poetry Circle Nowhere in Porto; de opening van het Verzetsmuseum Junior in oktober; de eerste excursie met het nieuwe EU pArt project – participation in art – naar Katwijk met de Artimobiel.
Slavernij blijft ook in het komende jaar een thema. Voor het Zeeuws Archief en de Stuurgroep Slavernijverleden 2013-2014 help ik mee de NiNsee-expositie Kind aan de Ketting in de Abdij van Middelburg te presenteren. Met Dienke Hondius van de VU, Nancy Jouwe van Kosmopolis Utrecht en onderzoekers uit verschillende steden, werken we aan Mapping Slavery – het koloniale slavernijverleden van Nederland op de kaart zetten.http://kosmopolisutrecht.nl/blog/2013/10/project-mapping-slavery-nl-van-start/. Wie weet wat er verder komt.
Ik wens iedereen een gezond, creatief en liefdevol 2014.
Kosmopolis Rotterdam bedreigd
door Dineke Stam
De laatste weken op diverse bijeenkomsten, merkte ik dat slechts weinigen dit nieuws kennen, vandaar dat ik dat hier eerst kort beschrijf: Kosmopolis Rotterdam had een positief advies van de Commissie Cultuureducatie en Community Art van de Rotterdamse raad voor Kunst en Cultuur (RRKC). De organisatie moest wel fiks inleveren, maar zou voldoende budget overhouden om het werk goed voort te kunnen zetten. Burgemeester en Wethouders van de stad nemen dit advies in hun cultuurplan over. Maar: de woordvoerder cultuur van de PvdA wil de educatie van het Hofpleintheater redden. Dat werk van het theater heeft van dezelfde commissie van de RRKC een negatief advies gehad. De educatie komt vooral bij welgestelde kinderen terecht. Begin oktober, ongeveer zes weken voor het definitieve besluit in de Gemeenteraad gaat vallen, blijkt dat de PvdA om de educatie van het Hofplein theater te redden, Kosmopolis wil opofferen en voor deze sluipmoord wil samenwerken met Leefbaar Rotterdam. Deze twee partijen hebben een forse meerderheid in de Gemeenteraad en hun motie wordt aangenomen. Einde verhaal voor Kosmopolis Rotterdam, ondanks vele vernieuwende en geslaagde projecten (verslagen veelal te vinden op de website en op www.issuu.com). Ondanks uitstekend denk-en doewerk rond de superdiverse stedelijke samenleving en de rol van cultuur daarin. Ondanks het smeden van succesvolle en onverwachtse coalities met commerciële partijen als het winkelcentrum Zuidplein, met kerken, moskeeën en synagoges, met tuinverenigingen, buurtcentra, theaters, kookwinkels, ontwerpers, studenten en docenten van Codarts en de Willem de Kooning academie, de Erasmus Universiteit en het Zadkine college en wat al niet. Ondanks de internationale voortrekkersrol in het werk rond transnationale cultuur. Het is triest maar waar. Liane van der Linden en haar team zullen zeker doorgaan met hun goede werk, in welk verband dan ook. Onuitstaanbaar jammer voor stad, land en overzee om deze partner te missen.
Zie ook hier
Slavernij luchtig gebracht
door Marijke van Mil
Jacquelina; slavin van plantage Driesveld is een stripboek, het eerste kinderboek van NiNsee (Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis) dat in samenwerking met KIT Publishers is gemaakt. Vorig jaar was het onderdeel van de tentoonstelling Kind aan de ketting dat inzicht gaf in slavernij van kinderen in het verleden en anno nu.
Het verhaal is gebaseerd op een verslag over de zaak van de vijftienjarige Surinaamse slavin Jacquelina die in 1829 ter dood werd veroordeeld vanwege het vergiftigen van haar slavenmeester.
Om het scenario hebben zich maar liefst drie vrouwen bekommerd: Aspha Bijnaar, Ineke Mok en Dineke Stam. Illustrator en vormgever Kae Solo (pseudoniem voor Karel Leidsman) heeft het boek vormgegeven en de tekeningen gemaakt.
De strip wordt ingeleid met een korte verhandeling over de slavernij in Suriname en personageprofielen van alle figuren uit het verhaal. Daar wordt terloops aan de jonge lezers uitgelegd wat de functie van futuboi, basja, huisslaven en vrije slaven is. Als de strip is afgelopen volgen twee bladzijden met nog wat achtergrondinformatie en de historische verantwoording.
Het verhaal is kort: Jacquelina is verliefd op Kwasie maar mag hem van slavenmeester Van Halm niet meer ontmoeten. Van Halm vergrijpt zich aan Jacquelina waarna voor haar de maat vol is. Ze wil Van Halm vergiftigen maar het gaat mis en ze wordt veroordeeld en ter dood gebracht.
Jacquelina’s geschiedenis wordt luchtig verteld, met weinig tekst. De in de computer getekende plaatjes spreken duidelijke taal. De personages zijn expressief en karakteristiek. Hun houding, kleding en gezichtsexpressie spreken boekdelen: Jacquelina met haar goudgele koto en grote oorringen is een opvallende hoofdpersoon met sexy lange wimpers en laag uitgesneden bloesje. Van Halm is een wellustige griezel met vette haarslierten langs zijn gezicht.
Kae Solo weet ook met typografie veel uit te drukken. Als Van Halm op een nacht Jacqulina’s hut binnenkomt, bibbert zelfs haar tekst van angst.
Er zitten grapjes in het boek verborgen; poes Krolletje en een muis hebben tussen de regels door een eigen woordeloos verhaallijntje. Als Krolletje op het eind dood ligt omdat hij ook van het gif heeft geproefd, staat de muis er triomfantelijk bij te kijken.
Er is niet eerder een stripboek over de Surinaamse slavernij verschenen. Wellicht daarom hebben drie schrijvers/onderzoekers zich er mee bemoeid. Het boek heeft immers een educatieve waarde en moet historisch kloppen, maar moet ook de doelgroep aanspreken.
We leren iets over hoe het toeging in het negentiende-eeuwse Suriname maar bovenal zijn we deelgenoot van het verhaal van Jacquelina, een slavin die in een wrede wereld haar eigen lot in handen probeert te nemen door naar een rigoureus middel te grijpen.
Ze laat zich zelfs hangend aan de galg niet de mond snoeren. Terwijl ze nog een laatste blijk van leven geeft, krijgt Van Halm een steek onder water. Ze roept; ‘Zie je wel, stroeve ouwe paai? Ik sterf nog liever!’ (p. 29).
Deze wrange, waargebeurde geschiedenis had dramatisch en realistisch verteld kunnen worden om het invoelbaar te maken. Maar de schrijfsters en illustrator hebben gekozen voor een luchtige, zelfs humorvolle stijl. Ze hebben het verhaal van Jacquelina, een vijftien jarig slavenmeisje, op een knappe manier aan de vergetelheid onttrokken.
Aspha Bijnaar, Ineke Mok & Dineke Stam (scenario en tekst). Kae Solo (illustraties en vormgeving), Jacquelina; Slavin van plantage Driesveld. Amsterdam: KIT Publishers, 2010. 32 p., ISBN 978 94 6022 109 5, € 9,95.
[uit Oso, 2011, nr. 2]
Nieuw kinderboek: de slavin Jacquelina
Aspha Bijnaar, Ineke Mok, Dineke Stam zijn de auteurs van het nieuwe kinderboek Jacquelina; slavin van plantage Drieveld.
Paramaribo, 1829 – 1830. Jacquelina is met haar vijftien jaar een mooie meid om te zien. Ze is dolverliefd op Kwasi, maar ze voelt zich rot omdat ze hem niet mag ontmoeten. Jacquelina is huisslavin op een
plantage in Suriname. Ze is in de macht van haar meester, de oude slavenhouder Van Halm, die haar voor zichzelf wil. Het leven van een slavin gaat niet over rozen: aldoor hard werken en gehoorzamen aan de strenge regels van de baas.
De jaloerse Van Halm geeft haar straf op straf als ze Kwasi wil zien. Jacquelina ziet maar een uitweg om aan zijn wreedheid te ontsnappen. Dus… op een zonnige dag in 1829 wandelt ze de apotheek van meneer Goudman binnen. Hoe zal dat aflopen?
Jacquelina was een echte slavin en haar verhaal is echt gebeurd. Voor het eerst verschijnt zo’n geschiedenis in stripvorm. Dat maakt Jacquelina. Slavin van plantage Driesveld uniek!
Boekgegevens
Titel Jacquelina. Slavin van plantage Driesveld
Auteurs: Aspha Bijnaar, Ineke Mok, Dineke Stam
Illustraties: Kae Solo, ISBN 978 94 6022 109 5
Hardcover, 32 pagina’s, € 9,95
Uitgever: KIT Publishers ism NiNsee
Verkrijgbaar in boekhandel, bij de uitgever en via internet.
Presentatie
1 juli vanaf 16.00u perspresentatie Oosterpark Amsterdam tijdens het Keti Koti Festival (Hof van Anansi) na de NiNsee- 1 juli herdenking;
25 augustus vanaf 14.00u publiekspresentatie bij het NiNsee ter gelegenheid van de Internationale dag ter herinnering aan de slavenhandel en de afschaffing ervan (UNESCO).
RSS
Facebook
Twitter
