Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: Spaans
Honderd jaar Arubaans toneel (3)
In een serie afleveringen publiceert CU een geschiedenis van het Arubaanse toneel in de twintigste eeuw, geschreven door Wim Rutgers.
Het vroegste toneel op Aruba was in het Nederlands, Spaans en Papiaments (deel II)
Toen de Curaçaose gouverneur J.O. de Jong van Beek en Donk (1901-1909) in september 1907 het eiland Aruba op een inspectietocht bezocht, werd te zijner ere een culturele avond verzorgd, waar ook een toneelstuk werd gebracht ‘door eenige Heeren, die hier eene vereeniging gevormd hebben om nu en dan eenige voorstellingen te geven om zoodoende wat afwisseling in ons eentonig leven te brengen.’
read on…Honderd jaar Arubaans toneel (2)
In een serie afleveringen publiceert CU een geschiedenis van het Arubaanse toneel in de twintigste eeuw, geschreven door Wim Rutgers.
Het vroegste toneel op Aruba was in het Nederlands, Spaans en Papiaments (deel I)
De toneelgeschiedenis begon op Aruba een eeuw later dan op Curaçao. Waar Curaçao al in het begin van de 19e eeuw in joodse kringen zijn eerste toneelgroepen had, duurde het op Aruba tot het begin van de 20e eeuw eer er van enig toneelspel in georganiseerd verband sprake was. De oudste mij bekende toneelopvoering op Bonaire dateert van 1893.
read on…Werk van Almeerse dichter in Bahasa Indonesia vertaald
Onlangs ontving auteur Quito Nicolaas van zijn uitgever In de Knipscheer het bericht dat een van zijn gedichten – ‘Oranjestad’ – uit de gedichtenbundel Argus werd geselecteerd om vertaald te worden in het Bahasa Indonesia. Het gedicht werd vertaald door Siti Wahyuningsih en Albert Hagenaars om geplaatst te worden op de blog Puisi Belanda. De vertaling maakt deel uit van een continu project digitale-poëzie, waarvan gedichten van een geselecteerde groep Nederlandse dichters worden vertaald.
read on…De grootste schandvlek van ons volk [1]
door Aart G. Broek
Het is niet vanzelfsprekend dat op Curaçao jaarlijks op 17 augustus de revolte van slaven wordt herdacht, die in 1795 plaatsvond op het eiland onder leiding van Tula. Het nam ruim honderd jaar om het slavernijverleden serieus onder ogen te zien en het verzet tegen slavernij als ronduit heldhaftig te waarderen. Deze historische ontwikkeling is te tekenen aan de hand van gedichten, toneelteksten, columns, romans en verhalen. read on…
Theo Hiemcke – De esta Tierra/Van dit Land
De esta Tierra
De esta tierra, que amo tanto, soy.
Nací en su selva salvaje, un estuario
lejos y verde al pie del Río Surinam.
Mis ojos son de agua, luz y cristal.
De mi piel roja quemada, crece el
pelo negro silvestre. Huesos de
granito y carne de madera dura tengo.
Mi corazón bate con el ritmo del tam-tam.
Con la voz de la lluvia
y la pitada de los pájaros canto,
y la pitada de los pájaros canto,
y los árboles resuenan a mis sentimientos.
Van dit Land
Van dit land ben ik, voortgekomen uit
haar wildernis, een ver estuarium
aan de monding van trage rivieren.
Mijn ogen zijn van stromend water,
licht en kristal. Uit mijn gebronste huid
groeien oeroude bomen.
Mijn gebeente is van graniet,
mijn spieren zijn van hard hout
en mijn gouden hart klopt op de maat van de tam–tam.
De regen is mijn stem, mijn zang het lied van de vogels.
De bomen fluisteren mijn gedachten
en de rivieren voeren mijn dromen naar zee.
Het Spaans van Latijns-Amerika en de Cariben (III)
door Fred de Haas
Het Spaans van Andalusië
We kunnen onderscheid maken tussen West-Andalusië ( de provincies Córdoba, Sevilla, Huelva, Cádiz) en Oost-Andalusië (Jaén, Almería, Málaga, Granada).
West-Andalusië was vanaf de 13e eeuw in handen van Kastilië en vanuit West-Andalusië vond de vaart op Zuid-Amerika plaats. Omdat de – door Andalusiërs gekoloniseerde – Canarische eilanden op de route lagen van de schepen die naar Zuid-Amerika voeren en veel migranten afkomstig waren van de Canarische eilanden vinden we veel kenmerken van het ‘Andalusische’ Spaans van de eilanden in Zuid-Amerika terug, met name in het Caribisch gebied en de kuststreken van Spaans Amerika. Ik zal hieronder de voornaamste kenmerken van dat Andalusische Spaans weergeven. Ook de niet-taalkundige zal dit makkelijk kunnen begrijpen en vergelijken met de uitspraak in Zuid-Amerika.
Kenmerken van het Andalusisch : ‘seseo’ en ‘yeísmo’ In het Andalusische Spaans klinkt de laatste S van een woord als een H: ‘Tres’ wordt [TREH]. Soms valt ook de H-klank weg. De dubbele L (LL) wordt uitgesproken als de Nederlandse J in ‘Papaja’: ‘Muralla’ (muur) wordt [Muraja] ). Dit fenomeen heet ‘YEÍSMO’.
In het Andalusisch verdwijnt vaak de eindmedeklinker: ‘comer’ (eten) wordt [komé], ‘verdad’ (waarheid) wordt [berdá], etc. De ‘D’ tussen twee klinkers verdwijnt. ‘Cansado’ (moe) wordt [cansao], ‘Venido’ (gekomen) wordt [venío].
In Andalusië worden de L en de R vaak omgewisseld: ‘albañil’ (metselaar) wordt [arbañil], ‘clavo’ (spijker) wordt [cravo] etc. In Andalusië wordt de TH-klank (Ө) als een S uitgesproken (SESEO).
De Spaanse Jota ( een J die als een Nederlandse G wordt uitgesproken) wordt tussen twee klinkers een H: caja (kist) wordt [caHa].
Tenslotte vinden we in het Andalusische Spaans het verschijnsel dat HEHEO wordt genoemd, een verschijnsel dat we ook veel aantreffen in de kuststreek van Colombia: ‘Si, señor’ wordt daar uitgesproken als [HiHeñó].
Het Canarische Spaans
Bovenstaande kenmerken vinden we ook terug in het Spaans van de Canarische eilanden dat nog het meest lijkt op het Spaans van Latijns-Amerika. Ook vind je daar het gebruik van ‘Usted’ en ‘Ustedes’ voor de tweede persoon enkelvoud en meervoud. Er bestond een nauwe band tussen West-Andalusië en de Canarische eilanden die, zoals gezegd, door Andalusiërs werden gekoloniseerd. Ook kwamen er veel Portugezen op de Canarische eilanden. Sinds het verdrag van Tordesillas in 1494 hadden de Portugezen immers toestemming om de Afrikaanse kusten en Brazilië te koloniseren. Dat verklaarde hun aanwezigheid in het gebied.
Het Spaans van de Canarische eilanden klinkt meer Caribisch dan ‘Iberisch’. ‘Los guardan’ (ze hoeden ze) klinkt als [lo hwardan], ‘las gallinas’ (de kippen) klinkt als [la ha.ji.na]. ook zijn er nogal wat woorden uit het Portugees overgenomen: ‘jeito’ in de betekenis van ‘handigheid, ‘kundigheid’, dat we ook in het Papiaments terugvinden (‘jeitu’). In plaats van ‘tirar’ gebruikt men het Portugese ‘botar’, in plaats van ‘volver’ zegt men ‘virar’.
Het Spaans van Venezuela is erg ‘Canarisch’ getint. Men noemt Venezuela daarom wel eens ‘La octava isla’ (= het achtste eiland). Voor een goed begrip: er zijn 7 Canarische eilanden. Bovenstaande invloeden vinden we dus vooral in het Caribisch gebied en langs de kust van Spaans Amerika.
[wordt vervolgd]
Éloge de la creolité in het Spaans
Als er één postkoloniale Caraïbische tekst wel richtinggevend geweest is, dan is het Éloge de la creolité van Jean Bernabé, Patrick Chamoiseau en Raphaël Confiant. De tekst verscheen bij Gallimard in 1989 in het Engels en Frans. Nu, 22 jaar later, kan de tekst ook de Spaanstalige Caraïben in. Bij Editorial Javeriana, de universiteitspers van de Pontificia Universidad Javeriana in Bogotá, Colombia verscheen Elogia de la creolidad, de Spaanse vertaling is van Mónica María der Valle Idárraga en Gertrude Martin-Laprade.
ISBN 978-958-716-431-2
José Martí
Cultivo una rosa blanca
En julio como en enero,
Para el amigo sincero
Que me da su mano franca.
Y para el cruel que me arranca
El corazón con que vivo,
Cardo ni ortiga cultivo,
Cultivo una rosa blanca.
José Martí (28-01-1853 – 19-05-1895)
RSS
Facebook
Twitter
