Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: sociologie
Hebzucht en arrogantie tegenover woede en schaamte
door Els Moor
Overal in de wereld vinden we hebzucht en arrogantie van mensen met geld en macht tegenover woede en schaamte van de minder bedeelden die, met name in landen waar slavernij een rol gespeeld heeft, vaak verstoorde relaties hebben met bazen en andere hoger geplaatsten. De Nederlander Willem van Lit heeft op Curaçao gewoond en gewerkt, eerst als marineofficier en later als organisatieadviseur. Hij houdt van de schoonheid van de natuur op de Nederlandse Antillen en is anderzijds geschokt door de vele verstoorde relaties tussen witte en zwarte mensen, tussen hen die zich Nederlander voelen en die zich beschouwen als Curaçaoënaar, tussen leidinggevenden – vooral ook politici – en hun ondergeschikten. read on…
Waarde en waardigheid (12 en slot)
door Willem van Lit
Dit is deel 12 en het slot van hoofdstuk 2 van Cariben laten we het onmogelijke vragen.
Synthese: het delirium van de ontdekker
Ik keer terug naar mijn uitgangsstelling bij het begin van dit hoofdstuk. Ik probeer de reikwijdte van mijn ontleding te overzien en ik besef dat ik nu pas één helft van mijn redenering heb. Ik schreef dat ik een formule wilde vinden waarbij het probleem van de menselijke conditie in het Caribische gebied kan worden omschreven en waardoor de aard en omvang (plotsklaps) helder zou worden en verklaarbaar. Dit zou openingen bieden voor de oplossing. Ik weet dat dit een al te grote ambitie is: het zoeken naar een andere orde in waarde en waardigheid en dit op basis van de redelijkheid. read on…
Waarde en waardigheid (11)
door Willem van Lit
Dit is deel 11 van hoofdstuk 2 van Cariben laten we het onmogelijke vragen.
De beleving van de ruimte en het uitgestelde leven
Een andere dimensie van het leven op de Caribische eilanden is het idee van het uitgestelde leven. In de weidse ruimte van het overvloedige licht in het Caribische bekken heb ik me dikwijls afgevraagd wat nu de precieze reden of oorzaak is van het extra gevoel van vrijheid, de magnifieke grootsheid van de ruimte waarin je lijkt te bewegen en de bredere beleving van schoonheid in uitbundigheid van kleur en leven waardoor ik steeds werd bevangen door een vliesdunne huid van lichte droefenis. read on…
Waarde en waardigheid (10)
door Willem van Lit
Dit is deel 10 van hoofdstuk 2 van Cariben laten we het onmogelijke vragen.
De weerklank van deze motieven zien we heden ten dage nog steeds weerspiegeld als we horen zeggen dat ‘het westen’ zich gedwongen acht de waarden van rechtvaardigheid, de mensenrechten en de democratie te brengen in landen als Irak en Afghanistan. Men heeft er heel veel voor over; velen wagen hun leven in dienst van deze opvatting. In de huidige tijd worden dergelijke denkbeelden uitgedragen en ontwikkeld in een democratische context, met andere woorden: de daden die uit deze overtuiging en wil tot uitvoering naar voren komen, heten gelegitimeerd te zijn door het volk zelf; deze worden gedragen door democratische controle en wilsbeschikking. read on…
Waarde en waardigheid (9)
door Willem van Lit
Dit is deel 9 van hoofdstuk 2 van Cariben laten we het onmogelijke vragen
“Imperialisme is toegepaste planimetrie, de kunst om bollen in het platte vlak en werelden in tabellen weer te geven. De heer bepaalt de schaal. Soeverein is degene die over de vervlakking beslist. Alleen datgene laat zich veroveren wat zich met succes van een dimensie laat beroven”. read on…
Waarde en waardigheid (8)
door Willem van Lit
Dit is deel 8 van hoofdstuk 2 van Cariben laten we het onmogelijke vragen
De gestage ontsluiting van de wereld begon in westwaartse richting en was dus Atlantisch van aard en samenstelling. De beweging in de richting waar de zon onder gaat, was veelbelovend: verwesterlijking staat voor exploratie en ontwikkeling van nieuwe rijkdom. Pas later – toen de eerste fase van globalisering was afgesloten en de Europeanen zich gingen vestigen – werd verwesterlijking synoniem voor kolonialisme . read on…
Waarde en waardigheid (7)
door Willem van Lit
Dit is deel 7 van hoofdstuk 2 van Cariben laten we het onmogelijke vragen
In januari 2008 schreef ik bij mijn afscheid van de Koninklijke Marine een pamflet. Ik keek hierbij terug op bijna veertig jaar werken en leven bij de nationale reder. Ik schreef onder andere dit op. read on…
Waarde en waardigheid (6)
door Willem van Lit
Dit is deel 6 van hoofdstuk 2 van Cariben laten we het onmogelijke vragen
De daders
“De geschiedenis van de ontdekkingen is ontelbare malen te boek gesteld: als avonturenroman van de zeevaart, als succes- en misdaadgeschiedenis van de veroveringen, als afgunstgeschiedenis van de imperiale grootmachten én als nieuw-apostolische kerkgeschiedenis (die zelf weer de afgunstgeschiedenis van de missieorden en de verschillende gezindten was). ‘De Europese expansie’ is voorwerp geweest van alle soorten verheerlijking en verkettering; in de Oude Wereld is ze tot een akker geworden waarop de zelftwijfel zijn naoogst houdt. read on…
Waarde en waardigheid (5)
door Willem van Lit
Dit is deel 5 van hoofdstuk 2 van Cariben laten we het onmogelijke vragen
De pioniers
Ik weet niet of hij de open brief, die ik hem ooit schreef ooit heeft gelezen, hoewel hij voor iedereen is in te zien. De marineofficier, die mijn commandant was, was jonger dan ik. Niet dat dit echt ter zake doet, maar hij was in het carrièrepikorde-denken een zogenaamd goudhaantje. Hij zou snel doorstoten naar de top. Hij wilde omwille van die drang alleen maar in het gezelschap verkeren van andere veelbelovende karakters, kennelijk uitermate wilskrachtige figuren die zich tooien met sjerpen van succes, hoe dun de stof en waterachtig de kleuren van dergelijke linten van onderscheid dan ook zijn mogen. De vlondertjes waarop de prijzen van succes staan opgesteld, liggen aan de overkant van de brede loopbaanstroom en ze zijn dikwijls uiterst fragiel en wankel, hun ankers maar amper berekend op de vloed en deining. De eigenaren van goudhaaninborsten zijn echter dikwijls forse schotsenstappers; zij lopen met gespreide armen, heel bewust hun evenwicht houdend in snelle treden van schots naar schots over de wiegelende stroming naar de vlonders aan de andere kant. Bij deze passage zetten ze zich regelmatig af tegen schouders en ruggen van anderen die de overtocht iets bedachtzamer trachten te voltooien. read on…
Waarde en waardigheid (4)
door Willem Van Lit
Dit is deel 4 van hoofdstuk 2 van Cariben laten we het onmogelijke vragen.
Jammerlijke arrogantie of hoe het niet moet
Vanochtend werd ik wakker uit een droom waarbij ik in een cursus of een debat zat dat over economie ging. Ik voelde me op mijn gemak in de groep, maar ik had niet het kennisniveau van de andere deelnemers, die voor mij vreemden waren. De discussie had een hoog ‘als … dan…’-gehalte. Er werd veel gepraat over vragen als dit of dit niet gebeurd of gezegd was, dán zou dat en dat het gevolg geweest zijn. Er werd veel jargon gebruikt en de gesprekken waren heel specialistisch. De groep discussieerde over de samenhang van de inflatie, de rente, staatsschulden en internationale verhoudingen. Het was een droom, zoals ik zei en in een droom kom je ook wel eens terecht in situaties die passen bij hetgeen je eigenlijk zou willen. Zoals het gewenst is. Deze droom hing samen met mijn speurtocht naar het vinden van een juiste formule, een moment waarin precies zou gezegd worden wat nodig was om de situatie te redden en het juiste te doen. In deze kring van hoog gevormde studenten en leraren zou met de juiste samenstelling van geesten dé formule gevonden kunnen worden. read on…
Waarde en waardigheid (3)
door Willem van Lit
Dit is deel 3 van hoofdstuk 2 van Cariben laten we het onmogelijke vragen.
Ontremd zijn. Dat… ja, dat is wat ik probeer in dit boek: juist die formule te vinden, die op een wonderlijk eenvoudige wijze de schoonheid van een doorbraak kan laten zien. Ik wil ondanks alle neerslachtigheid en schijnbare uitzichtloosheid, zonder te vervallen in spirituele bezweringen of kabbala toch doordringen tot die ene juiste combinatie van woorden, die het simpele inzicht geeft. Misschien kan dan de eeuwenlange patstelling van schuld en schaamte geruimd worden en de “geschiedenis” die te pas en te onpas wordt opgevoerd, uiteindelijk echt geschiedenis laten worden. Dit kan alleen plaatsvinden als je de dader en het slachtoffer ontdoet van zijn (historisch bepaalde) gestalte en wezen. Je moet hen in een nieuwe context en omstandigheden tegenover elkaar plaatsen. Onthuld. Dan kan leniging plaatsvinden. Leniging. Zo heet dat, denk ik. read on…
Waarde en waardigheid (2)
door Willem van Lit
Deel 2 van hoofdstuk 2 van Cariben laten we het onmogelijke vragen.
Inwendige noodzaak en ontremming
Soms verweeft me het idee dat ik slechts met een gering aantal woorden de nuance kan ontwerpen, die de loop van gebeurtenissen naar een ander patroon of debiet kan verleggen. Er moet een eenvoudige manier zijn om inzichten te krijgen en te verlenen, die motieven, belangen of intenties anders kunnen structureren en die mensen uit hun behoud of stellingen krijgen. En zo zou alles plotsklaps helder worden, verklaarbaar en toegemeten aan de ware maat en regelmaat der dingen. Dit idee komt voort uit een hartstocht die zich hult in het voorkomen de stem van de rede te zijn, een gemoedstoestand die me aanzet tot handelen-in-mezelf en die ik denk te kunnen uitstralen naar anderen met plausibele beweegredenen. Er moeten wel geobjectiveerde argumenten aan ten grondslag liggen. Dit is in feite de taak van elke raadgever: de ander bewust maken van de innerlijke drijfveer die tot handelen aanzet, scherper nog: die de ander aanzet tot het nemen van risico’s, een handeling tot investering met een opbrengst die niet gegarandeerd is. De ander moet wel uitgaan van de integriteit van mijn oproep, de hechtheid en oprechtheid van mijn redevoorstel: vertrouwen.
Voor velen ben ik echter bij voorbaat verdacht. read on…
RSS
Facebook
Twitter
