Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: Snip Dominique
Surinaamse talenten genomineerd voor theaterprijs ‘Hollandse Nieuwe’
door Dominique Snip
Van 2 tot en met 5 november presenteert MC Theater voor de twaalfde keer het theaterfestival ‘Hollandse Nieuwe’ waaraan de gelijknamige theaterprijs is verbonden. Zestien makers en schrijvers zijn genomineerd. Onder hen bevinden zich de Surinamers Sharon Bouman, Stuart Rahan, Emanuelle Grives en Glynis Terborg. Met regisseurs, acteurs, dramaturgen, vormgevers en coaches brengen zij op geheel eigen wijze het thema ‘Blues’ voor het voetlicht.
Gewapend met de Bijbel in de hand vertelt Sharon Bouman (1982) in Stout over vrouwen en hun seksualiteit. Het theaterstuk spitst zich toe op een overspelige vrouw. “Wat zij heeft meegemaakt en wat dit met haar doet houdt mij bezig. Ik ga als het ware met haar terug in de tijd.” Dit doet Bouman door een aantal gedichten op te voeren, begeleid door saxofonist Kebbi Williams. “Dit maakt het extra moeilijk omdat jij jezelf niet kunt zien. Je bent afhankelijk van de feedback van anderen.” Bouman staat bekend om haar confronterende werkwijze. “Wat theater goed kan is mensen een spiegel voorhouden. Vaak begrijpt men niet altijd wat ik wil vertellen met taal en beeld.” Het gevolg is dat men of in verwarring raakt of in een staat van verontwaardiging komt te verkeren. Met dit onderwerp zal het niet anders zijn, voorspelt de theatermaakster.
“Veel vrouwen zijn zich niet bewust van hun seksualiteit. Wat weten zij er wel of niet van? En in hoeverre kunnen zij hun seksualiteit uiten?” Dit zijn vragen die het publiek aan het denken moet zetten. Bouman heeft naar eigen zeggen lang geworsteld met de wijze waarop zij het onderwerp ‘overspel’ voor het voetlicht zou brengen. Zij zocht haar toevlucht in het geloof en vond rust. “De Bijbel is hier heel helder over.” In de opvoering worden een aantal Bijbelteksten genoemd. Bouman vertelt verhalen die dicht bij haar staan, maar dat van de overspelige vrouw is niet het hare. Haar privé legt zij liever niet op een presenteerplaat. “Het zijn wel mijn gedichten en het is wel mijn theaterstuk en mijn performance.”
The sky is niét the limit
In The Dread(s) wordt Samson Lee (42), een charismatische en gevierd muzikant, in zijn eigen huis vastgehouden door Ava, een fan en een verleidster pur sang. Niet dat hij het erg vindt. Lee schijnt ook nog een geheim met zich mee te dragen. Meer wil Glynis Terborg (1973), het brein hierachter, niet kwijt, omdat zij het publiek graag wil verrassen. ‘The Dread(s)’ gaat om de spanning tussen twee mensen, vertelt Terborg. “Lee is in zijn leven beland op een plek waar hij worstelt met de vraag: ‘hoe kom je los van de ketenen die jij zelf omdoet?” Terborg is mede geïnspireerd door haar vader die dreads heeft. Door een combinatie te maken van gesprekken met hem en een proces dat zij zelf doormaakte kwam het verhaal tot stand.
Een wijze les voor Terborg is dat ‘the sky’ absoluut niet ‘the limit’ is. “Ik bepaal mijn eigen limiet.” De schrijfster heeft een aantal producties op haar naam staan waaronder het evenement ‘Un De’ (2001), het kinderboek Max en zijn koffer (2008) en de film Oma is gek! (2011). Ook schrijft zij voor Jetty Mathurin, haar moeder. Toch had zij als ervaren theatermaakster en schrijfster de nominatie niet verwacht. “Natuurlijk hoop je het wel. Toen ik het nieuws kreeg ben ik dan ook tekeer gegaan.” Hoe groot zij haar kansen inschat? “Daar hou ik mij niet mee bezig. Ik ben het type mens dat het liefst in het nu leeft. Ik heb er alle vertrouwen in dat het team er iets moois van maakt.”
‘Tradities moet je koesteren’
Stuart Rahan (1962) is journalist en columnist. Als ‘amateur onder de amateur theatermakers en schrijvers’ voelt hij zich nu al een winnaar. Verrast was hij toen hij hoorde dat Angi mi tete, geïnspireerd door zijn grootmoeder, is genomineerd. Zij, een Indiaans Arowakse afkomstig uit het dorp Orealla nabij de kust van Guyana, blikt in het theaterstuk terug op haar leven. Angi overleed in 1993 op 82-jarige leeftijd. “Zij was een lieve vrouw. A ben lobi a biri”, vertelt Rahan met een glimlach. Haar man, een uitverkorene, wilde geen piaiman worden. Een piaiman is te vergelijken met een sjamaan of priester. De consequenties voor hem en zijn familie waren niet mals. Familieleden verdwenen op mysterieuze wijze of kwamen op gruwelijke wijze aan hun einde.
“Zijn moeder en de hond die haar vergezelde verdwenen na een oogst op het kostgrondje. spoorloos. Hierin heeft hij zich nooit kunnen berusten.” Het gevolg was dat later zijn vrouw en kinderen fysiek en geestelijk slachtoffer werden van zijn frustraties. ‘Angi mi tete’ is volgens de journalist een typisch Indiaans verhaal, waarin Surinamers van Indiaanse afkomst zich in zullen herkennen. “De piaiman krijgt, als hij zijn einde voelt naderen, in dromen te weten wie hem opvolgt. Zijn opvolger neemt hij vervolgens voor langere tijd- tussen twee springvloeden in- het bos in voor overervingsrituelen.” Zonder eten en drinken, zijn ze overgeleverd aan het oerwoud. Rahan vindt het belangrijk om dit verhaal te vertellen. “Tradities moeten we koesteren omdat wij indianen dicht bij de natuur staan. Aardse zaken en de lusten van het leven dreigen tradities juist weg te vagen.” De winnaar van ‘Hollandse Nieuwe’ wordt aan het einde van het festival bekendgemaakt.
[uit de Ware Tijd, 29 oktober 2011]
Clark Accord: ‘Ik voel mij krachtiger dan ooit’
door Dominique Snip
Amsterdam – Buiten alle verwachtingen om liet schrijver en publicist Clark Accord gisteravond van zich horen in de kapel van het Onze Lieve Vrouwen Gasthuis (OLVG). Familieleden, vrienden, kennissen en fans waren in groten getale aanwezig om hem hulde te brengen.
Wethouder Carolien Gehrels (Kunst en Cultuur) verraste de schrijver met het ‘Ereteken van Verdienste’ van Amsterdam. Accord maakte dankbaar gebruik van de gelegenheid om de ‘mofo koranti’ rond zijn ziekte de mond te snoeren. “Ik voel mij krachtiger dan ooit.”De vijftigjarige Accord beschrijft wat er vanaf september tot op heden in zijn leven heeft afgespeeld. “Wat je ook zegt, niets kan de pijn verzachten die je van binnen voelt.” Hij had zich voorgenomen om niets te zeggen. Het ‘veel gepraat’ deed hem anders besluiten. “Men is nieuwsgierig en wil weten wat er met mij aan de hand is. Of ik nou doodga en hoelang het duurt voordat ik doodga. Ik weet niet wat voor ziektes allemaal de revue hebben gepasseerd. Maar voor zover ik weet, voor zover de artsen het mij hebben verteld, lijd ik aan een vorm van kanker die best moeilijk is te genezen”, aldus de schrijver. Hiermee kunnen allerlei speculaties definitief de prullenbak in.
Clark Accord omringd, door familieleden en vrienden, zingt uit volle borst mee.
Accord, diep ontroerd door het aan hem bewezen eerbetoon, liet zijn tranen de vrije loop. Maar als hij het woord nam, was dat met opgeheven hoofd en met volle overtuiging. Als uit de ‘dood’ verrezen, na zaterdag 43 graden koorts onder de leden te hebben gehad. Bij zijn krachtige “I’ve been to hell and back”, zindert het publiek van enthousiasme. “Back to stay!”, klinkt het vervolgens uit de zaal. Een compleet andere verschijning was hij.
In een besloten ceremonie kreeg Accord namens president Bouterse de ‘Ere-Orde van de Gele Ster’ opgespeld door zaakgelastigde, Amina Pardi. Van dat heugelijk moment kan hij zich jammer genoeg niets meer herinneren.
Strijdlustig
De emoties gierden door de OLVG-kapel. “Geen enkele arts in Suriname of in Nederland komt zeggen dat hij ongeneeslijk ziek is. Hij had misschien nog maar twee dagen te leven, kregen we te horen. Ze mogen zeggen wat ze willen, maar U bent het Vader die beslist over leven en dood”, aldus een gebed van zijn broer Marcel in het Sranan. Accord, alles behalve van plan om de handdoek in de ring te gooien, toonde zich uiterst strijdlustig. “Ik voel me krachtiger dan ooit. Ik denk ook wel dat ik een hele, lange en harde weg heb te gaan. But I’m gonna fight it and I’m gonna win it.”
Hulde kreeg Accord voor de wijze waarop hij zich heeft ingezet om de multiculturele samenleving bespreekbaar en toegankelijk te maken voor een zeer breed publiek. Wethouder Gehrels: “U heeft op een positieve en bijzondere wijze de stad in uw boeken gebracht. Ook heeft u ons altijd laten delen in uw successen. Uw boekpresentaties en premières hebben hier plaats gehad alvorens u naar Paramaribo afreisde.” Gehrels ging op haar knieën om het ereteken op zijn borst te bevestigen.
Champagne
Op de hommage werd gelezen uit zijn succesvolle debuutroman De koningin van Paramaribo (1999) en de later verschenen Bingo! (2007). De avond stond grotendeels in het teken van gebed, zang en stilstaan bij prachtige momenten uit zijn leven. De vrouwengroep ‘Awidya’ verzorgde een zangoptreden. Familieleden en vrienden omhelsden elkaar na afloop. Jason Watkin, die de avond begeleidde, bedankte eenieder voor zijn of haar aanwezigheid. Als de champagne wordt ontpopt, drinkt de familie op Clarks gezondheid. Onder luid applaus verliet hij de zaal om te gaan rusten in zijn kamer, na een volgens hem ‘zeer speciale dag’.
[uit de Ware Tijd, 10/05/2011]
[Klik hier voor beelden van RNW]
[Klik hier voor een filmpje]
RSS
Facebook
Twitter
