blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: Severing Ronnie

Een speurtocht naar vroege bewijzen van het Papiaments (3 en slot)

Van taal van het land naar landstaal

door Wim Rutgers

 

Publicaties in het Papiaments in de 19e eeuw
In de loop van de 19e eeuw werd er niet alleen óver het Papiaments geschreven, maar verschenen er ook een aantal uitgaven ín het Papiaments, met name religieuze publicaties door de missie op Curaçao, maar ook door de protestantse kerk op Aruba. Wie het Papiaments van de 19e eeuw wil bestuderen is in feite op deze religieuze uitgaven aangewezen. De werkjes werden zowel op de pers van het Vicariaat te Barber van M.J. Niewindt als op de pers van J.J. Putman in Santa Rosa gedrukt ten behoeve van het godsdienstonderwijs, zoals catechismussen en gebedenboeken. read on…

Grammatica van het Papiaments: formidabele prestatie (2 en slot)

door Fred de Haas

Toelichtende teksten
De Nederlandse toelichtende teksten in de Grammatica van het Papiaments laten af en toe te wensen over. Een voorbeeld van een moeizame zin is de volgende (p.55): ‘Het woord ‘preliminar’ is als zodanig overgenomen uit het Spaans of het Portugees, in welke talen het uit het Latijn was gekomen’. read on…

De Roo gepromoveerd

door Otti Thomas

Amsterdam – Voormalige Amigoe-journalist Jos de Roo is vandaag gepromoveerd aan de Universiteit van Amsterdam met een proefschrift over de rol van Radio Nederland Wereldomroep voor de Caribische literatuur. Hij dook maandenlang de omroep-archieven in en analyseerde honderd meter aan draaiboeken van het programma Praatjes uit de West, dat van 1947 tot 1958 werd uitgezonden. In zijn proefschrift beschrijft hij onder meer de thema’s die schrijvers in die tijd bezig hielden, waaronder inburgering, de waardering van de Caribische identiteit en de kijk op de Afrikaanse cultuur. read on…

Oratie voor dr Jos de Roo

Op vrijdag 12 september 2014 promoveerde Jos de Roo aan de Universiteit van Amsterdam op het proefschrift Praatjes voor de West; de Wereldomroep en de Antilliaanse en Surinaamse literatuur 1947-1958. Hieronder de laudatie door promotor prof. dr Michiel van Kempen. read on…

Eredoctoraat voor cultuuricoon Juliana

Op 19 juni werd Elis Juliana, een cultuuricoon voor Curaçao, met een eredoctoraat geëerd. Juliana, die bij velen bekend staat als Òmpi Elis, had vroeger een radioprogramma waarin hij verhalen vertelde voor kinderen. Het meest staat de Curaçaoënaar echter bekend door zijn gedichten en haiku’s. Ter ere van Juliana organiseert de commissie Arte di Palabra al zes jaar een haikuwedstrijd. Juliana is degene die haiku’s in Papiaments populair heeft gemaakt.

Lucille Berry-Haseth, embahador inkansabel di papiamentu

De directeur van Fundashon pa Planifikashon di Idioma (FPI), prof. dr. Ronnie Severing, heeft donderdag 21 februari jl., op de Internationale Dag van de Moedertaal, aan Lucille Berry-Haseth een plakkaat (plaka di mérito) overhandigd om haar te bedanken voor haar veelzijdige werk ten behoeve van de promotie van haar moedertaal Papiamentu. Zij werd lovend toegesproken door Ini Statia met de volgende woorden.

Lucille Berry-Haseth en Ronnie Severing. Foto FPI

door Ini Statia

Pierre Lauffer a usa e metáfora di ‘chapi pa sigui bòltu e tera gordo di papiamentu’, kurashando asina stimadónan di papiamentu pa sigui kultivá ‘e lenga dardu di nan mama.’ Ma ora nos para ketu na loke Lucille Berry-Haseth a hasi komo embahador di su lenga stimá, mester bisa ku Lucille a hasi muchu mas ku esei. Manera un hardinero i mama dediká Lucille a kuida e mata di papiamentu ku amor i kariño, yay’é, snui e ora mester, transplant’é, piki su flornan, kosechá i kompartí ku otro e dulsura sabroso di nos lenga materno.

Lucille tin mas ku 50 aña kaba ta koba, saka i sleip tur sorto di piedra presioso i djamanta for di e barankanan di papiamentu. Su trabounan komo dosente, lokutor, outor, poeta, traduktor, konsehero i stimuladó di bon uso di papiamentu ta inkontabel i impagabel.
Lucille ta eksperto den mas ku ún lenga. E tabata dosente di spañó i ingles. El a skirbi, publiká i presentá un kantidat numeroso di teksto tokante papiamentu i su literatura. Komo outor, redaktor i traduktor Lucille a kontribuí en grande na obranan voluminoso i na bida kultural di Kòrsou i e anterior Antia Hulandes.

Mi ta djis menshoná algun ehèmpel so. Komo poeta Lucille a publiká dos tomo di poesia, titulá Resonansia i So ku Palabra. Komo redaktor i traduktor i trahando añanan largu komo sekretario den direktiva di Fundashon Pierre Lauffer, Lucille a redaktá i tradusí entre otro e antologia Pa saka kara. Korona riba Lucille su labor di tradukshon ta e tradukshon na papiamentu di Dubbelspel, alias Changá, e obra maestro di Frank Martinus Arion.

Lucille Berry-Haseth. Foto FPI

Lucille su relashon di trabou i amistat ku FPI ta estrecho. FPI ta masha gradisí pa su kolaborashon ku diferente obra ku FPI a produsí i publiká. Semper nos por aserká Lucille pa informashon i konseho. I ku masha táktika Lucille no por laga di ekspresá su preokupashon pa i krítika riba sierto desaroyo no deseá. Nos ta gradisí pa esei, pasobra nos ta siña hopi di dje. Pero no ta p’esei so nos ke honra Lucille. Awe, riba Dia Internashonal di Idioma Materno di 21 di febrüari 2013, nos ke duna un homenahe meresí na Lucille pa su kontribushon total i sumamente balioso na evolushon di nos dushi lenga papiamentu. Lucille, mashá pabien i masha masha danki. Awor dr. Ronnie Severing, direktor di FPI, lo entregá e plaka di mérito n’abo.

 

Leesdossiers en literatuuronderwijs op Curaçao

Leesdossier als onderdeel van het curriculum van de hbo lerarenopleidingen aan de Algemene Faculteit (AF): voordelen en nadelen van een integrale aanpak.

Bij de AF zijn er op dit moment 9 opleidingen operationeel, waarvan vier lerarenopleidingen talen op hbo-bachelorniveau, te weten de lerarenopleidingen Papiamentu, Engels, Nederlands en Spaans. Deze opleidingen zijn opgebouwd langs vier leerlijnen. de Studieloopbaanbegeleidingslijn, de Integrale lijn, de Werkervaringsreflectieleerlijn en de Conceptuele- en vaardigheden leerlijn. Bij het aanbieden van de modules binnen de verschillende leerlijnen, wordt daar waar dat inhoudelijk mogelijk is een clustering van groepen gemaakt. Dit heeft tot gevolg dat studenten van de vier opleidingen in bepaalde gevallen gezamenlijk college volgen. Dit laatste geldt ook bij de module “Leesdossier”, die valt binnen de Conceptuele en vaardighedenleerlijn. Een centrale vraag bij het onderdeel leesdossier is of de integrale aanpak voordelen biedt boven een traditionele aanpak. Komen alle taalgebieden voldoende aan bod, waarbij de bijzondere rol van het Nederlands binnen de gemeenschap wordt geaccentueerd?
Tijdens de presentatie van Liesbeth Echteld staat deze vraag centraal, waarbij met voorbeelden geïllustreerd wordt hoe de docent tijdens de contactmomenten te werk gaat. Deze handgrepen kunnen de taaldocent in het middelbaar onderwijs van nut zijn bij het stimuleren van lezen van literaire werken in de doeltaal.

Literatuuronderwijs op Curaçao, nieuwe leerboeken
In 2002 werd het GLO, het Geïntegreerd Literatuuronderwijs, op de Nederlandse Antillen ingevoerd. De overheid verzocht de FPI, de stichting voor taalplanning, op Curaçao om daar voorstellen voor te doen. De nieuwe eisen die het literatuuronderwijs stelde waren: (1) literaire socialisatie van de leerling, (2) kennis van literaire termen en (3) kennis van de literatuurgeschiedenis. Teneinde tegemoet te komen aan deze doelstellingen werd de methode Kadans ontwikkeld. De literaturen van de zes schooltalen werden geïntegreerd aangeboden. Echter om nogal uiteenlopende redenen is het GLO in de praktijk niet succesvol gebleken. Het gevolg is, dat de scholen op Curaçao gaandeweg stilzwijgend wederom per taal literatuuronderwijs aanbieden. Een enkele havo/vwo-school gebruikt nog de methode Kadans. Op verzoek van de vaksecties Nederlands van een van de havo/vwo-scholen is de nieuwe tweedelige methode Perspectief geschreven.

Deze conferentie is gericht op de Neerlandistiek gerelateerd aan de universiteit, hogeschool of lerarenopleiding. Maar, om een beter beeld te krijgen van het Nederlands in het hoger onderwijs in het Caribisch gebied, is het zeker ook van belang om de taalcompetenties van de studenten bij de instroom te bekijken. Daarom is er in deze bijdrage aandacht voor de laatste ontwikkelingen in het literatuuronderwijs in het VO op Curaçao. De nadruk ligt bij deze presentatie door Ronnie Severing en Christa Weijer op de nieuwe methode Perspectief en op welke wijze die tegemoet komt aan de wensen van het veld.

Beide referaten zijn te beluisteren op het congres Neerlandistiek in het Caribisch gebied, sectie Literatuur in Caribisch gebied. Voor programma klik hier

Conferentie Neerlandistiek in het Caribisch gebied

Op 22, 23 en 24 november 2011 vindt aan de Universiteit van Aruba in Oranjestad de conferentie Neerlandistiek in het Caribisch gebied plaats. De primaire doelstelling van deze conferentie is het oprichten van een platform van neerlandici in het Caribisch gebied die op regelmatige basis overleg voeren over hun onderwijs en onderzoek. Daarnaast beoogt de conferentie met een publicatie van bijdragen een canon te creëren die als basis kan dienen voor verder onderzoek. Het is de doelstelling deze conferentie elke twee jaar te herhalen op andere plaatsen binnen de regio.

De deelnemers aan de bijeenkomst zijn personen die Nederlands doceren aan een universiteit, hogeschool of lerarenopleiding. De onderzoeksgebieden omvatten literatuur, taalkunde, taalbeheersing en taaldidactiek.

Programma
Dinsdag 22 november 2011
15.00 – 16.30 registratie en ontvangst deelnemers
17.00 – 18.30 openingslezing Kadar Abdolah, aansluitend receptie
19.00 – diner in restaurant The Old Fisherman
Woensdag 23 november 2011
09.30 – 12.00 literatuur in Caribisch gebied
12.15 – 13.45 lunch
14.00 – 16.30 didactiek Nederlands als vreemde taal
17.30 – 19.30 culturele wandeling in Oranjestad
Donderdag 24 november 2011
09.30 – 12.00 taalkunde en taalbeheersing
12.15 – 13.45 lunch
14.00 – 15.30 oprichting platform Neerlandistiek in het Caribisch gebied
16.00 – 17.00 slotlezing Jan Renkema
19.00 – diner in restaurant Old Cunucu House

De deelnemers
Kader Abdolah
Lisette Agatha Universiteit van Curaçao
Bernadette Bérénos Universiteit van Curaçao
Helen Chang Instituut voor de Opleiding van Leraren Suriname
Eveliene Coenen Dienst Onderwijs Bonaire
Mariska Dias Universiteit van Sint Maarten
Elisabeth Echteld Universiteit van Curaçao
Lila Gobardan-Rambocus Instituut voor de Opleiding van Leraren Suriname
Hedy Goeldjar – IJvel Instituut voor de Opleiding van Leraren Suriname
Johannetta Gordijn Dienst Onderwijs Bonaire
Kitty Groothuijse Universiteit van Aruba
Elisabeth D’Halleweyn Nederlandse Taalunie
Preetema Jong A Lock – Pahladsingh Instituut voor de Opleiding van Leraren Suriname
Kitty Leuverink Nederlandse Taalunie
Eric Mijts Universiteit van Aruba
Hilde Neus Instituut voor de Opleiding van Leraren Suriname
Joyce Pereira Universiteit van Aruba
Carola Peeters Directie Onderwijs Aruba
Vanessa Pietersz Directie Onderwijs Aruba
Jan Renkema Internationale Vereniging voor Neerlandistiek
Tjits Roselaar Internationale Vereniging voor Neerlandistiek
Wim Rutgers Universiteit van Curaçao
Ronnie Severing Nederlandse Taalunie Curaçao
Audrey Tromp-Wouters Directie Onderwijs Aruba
Christa Weijer Nederlandse Taalunie Curaçao
Merlynne Williams Instituto Pedagogico Arubano (IPA)

Georganiseerd door de Universiteit van Aruba
Mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Taalunie & Vertegenwoordiging Nederland

Finale Arte di Palabra

Willemstad — De finale van Arte di Palabra ABC heeft afgelopen zaterdag plaatsgevonden in K-center.

Arte di Palabra is een literaire wedstrijd voor middelbare scholieren van Aruba, Bonaire en Curaçao. De leerlingen mochten een kort verhaal of gedicht voordragen. In totaal hebben 45 leerlingen meegedaan. De winnaars hebben een reis naar Aruba gewonnen om deel te nemen aan een culturele uitwisseling die plaatsvindt van 29 april tot en met 1 mei.

Dit jaar stond de wedstrijd in het teken van wijlen Hamayel Martina. Vier deelnemers hebben gedichten van de onlangs overleden jonge dichter voorgedragen. Steven Juliana, een vriend van Hemayel, heeft de jongeren begeleid met een djembe die aan Hemayel toebehoorde. De ouders van Hemayel hebben een plakkaat en een dvd in ontvangst genomen met alle voordrachten van hun zoon tijdens eerdere edities van Arte di Palabra. Ook hebben Grupo di Corector di Papiamento uit Aruba, Hubert Vis uit Bonaire, Sygmund Montesant, Ronald Severing en René Rosalia (alle drie uit Curaçao) een blijk van waardering ontvangen voor hun werk op het terrein van taal en cultuur.

[uit Amigoe, 11 april 2011]

Donatie kinderboek bij Internationale Dag van de Moedertaal

Willemstad – Op maandagochtend 21 februari 2011 is de Internationale Dag van de Moedertaal op plechtige wijze geopend in het kantoor van taalinstituut Fundashon pa Planifikashon di Idioma (Stichting voor Taalplanning, FPI). Er waren verschillende hoogwaardigheidsbekleders aanwezig, waaronder de waarnemend gouverneur mr. Van der Pluim-Vrede, de minister van Onderwijs en Cultuur, de heer mr. dr. René Rosalia en de minister van Sociale Ontwikkeling, Arbeid en Welzijn, de heer Hensley Koeiman.

read on…

Antilliaanse literatuurmethode Kadans

Ini Statia, gast op het onlangs gehouden Wan Tru Puwema confest in Suriname, deed Schrijversgroep ’77 de studieboeken van de literatuurmethode Kadans cadeau. De methode, die uitkwam in 2006, bestaat uit twee studieboeken, twee docentenhandleidingen, twee dvd’s en een cd.

De boeken, beide van ruim formaat en stevig ingebonden, behandelen literatuurgeschiedenis, literaire ontwikkeling en literaire berippen. Samenstellers zijn Ronnie Severing, Wim Rutgers en Liesbeth Echteld. De boeken zijn uitgegeven door de Fundashon di Planifikashon di Idioma, te Curaçao, waar Ini Statia werkzaam is. De grafische vormgeving is bijzonder fraai. De boeken zijn in kleur, met veel illustratiemateriaal. De literatuurgeschiedenis is beschreven van de prehistorie tot de moderne tijd (2006) en bevat dus nog erg aktueel materiaal. Verder wordt bij het beschrijven van de geschiedenis aandacht besteed aan verschillende wereldculturen en is er speciaal aandacht voor de Antilliaanse literaire ontwikkeling, die wordt geplaatst in een wereldkader. Ook Suriname wordt regelmatig genoemd. Bij de literaire ontwikkeling en begrippen wordt er in de diepte gegaan met teksten van voornamelijk Antilliaanse schrijvers. Er is aandacht voor proza, poëzie en toneel. De boeken zijn een must voor iedereen die zich bezighoudt met literaire ontwikkelingen in het Caribisch gebied.

[Bericht van Schrijversgroep ’77]

Aanbieding Vogelvlucht van Giselle Ecury

Op vrijdag 26 november werd in het Curaçaohuis in Den Haag, ter afsluiting van een door de Vereniging Antilliaans Netwerk georganiseerde avond over o.a. de plannen van de nieuwe regering van Curaçao, het eerste exemplaar van de dichtbundel Vogelvlucht door de dichteres Giselle Ecury overhandgd aan de Gevolmachtigde Minister van het land Curaçao, de heer Osepa, en aan Roos Leerdam-Bulo, vicevoorzitter van Vereniging Antilliaans Netwerk . Het omslag van de bundel wordt gesierd door het schilderij The Birds van Edgar Cairo uit 1990.Hieronder volgt de tekst die Giselle Ecury bij deze gelegenheid uitsprak.

Zeer geachte aanwezigen – en in het bijzonder richt ik me dan tot Zijne Excellentie de Gevolmachtigde Minister van Curaçao, de heer Osepa, en Zijne Excellentie de Gevolmachtigde Minister van Aruba en zijn echtgenote, de heer en mevrouw Abath – wij hebben elkaar vandaag al eerder gezien – ik ben op deze dag gewoon een beetje aan het island hoppen. Graag richt ik me eveneens tot de leden van het Bestuur van de Vereniging Antilliaans Netwerk en tot de heer Franc Knipscheer, uitgever van vele boeken die geschreven zijn door mensen, afkomstig uit het Caribisch Gebied, onder wie ik me mag scharen.

Het is voor mij dan ook echt een eer en een groot genoegen, dat ik hier vandaag mag staan. Ik hecht er waarde aan dat ik mij op grond van mijn komaf mag bevinden in uw aller gezelschap, vanavond hier, op een geliefd stukje grondgebied van dushi Kòrsou – het Curaçaohuis.
Ik wil iedereen van het Curaçaohuis dan ook hartelijk bedanken voor de gastvrijheid, die we hier met regelmaat mogen genieten.

Ik dank het bestuur van de Vereniging Antilliaans Netwerk, dat ik de gelegenheid kreeg om vanavond in uw bijzijn mijn laatst uitgekomen boek te mogen overhandigen aan onze gastheer, Zijne Excellentie de heer Osepa. Na de roman Glas in lood is dat een dichtbundel: Vogelvlucht. Zojuist heb ik geboeid naar uw voordracht geluisterd en ik dacht steeds: Meneer Osepa, u schrijft geschiedenis. Ik schrijf ook, maar… het zijn slechts gedichten en zelfverzonnen geschiedenissen.

Zo bevat Vogelvlucht poëzie, die misschien niet direct gerelateerd is aan het Caribisch Gebied, aan mijn geboorteland Aruba, aan de geboortegrond van mijn grootmoeder, Ana Ernst, die daar, op haar geboorte-eiland Curaçao het leven schonk aan mijn vader.
Misschien is het leuk u daarover nog iets te vertellen. Het is dankzij mijn legendarische tante, Nydia Ecury, bij wie ik sinds 1987 zo’n beetje elk jaar logeerde, dat ik in dat geboortehuis van mijn vader gestaan heb. Zij nam me een keer mee naar Otrabanda, waar de boel volop gerestaureerd werd. Ze maakte grapjes met de werklui en kreeg het voor elkaar, dat wij zonder helm over hopen cement mochten springen en losliggende stenen om terecht te komen in het voormalige woonhuis van de familie, waar mijn grootmoeder was opgevoed. Dat werd het geboortehuis van haar oudste kind, mijn vader, in november 1911. Het is het hoofdgebouw geworden van wat nu het Slavernij Museum is. Hij heeft daar maar heel even gewoond, want mijn oma nam hem vrijwel direct mee terug naar Aruba. Toevallig is het huis, waar hij vervolgens zijn jeugd heeft doorgebracht, ook een museum geworden, het Archeologisch Museum aan de Schelpstraat op Aruba.

Terug naar Vogelvlucht. De kritische lezer zal er toch uit kunnen halen, dat die relatie met dit mooie eilandengebied er wel degelijk is. In mijn poëzie vind je altijd de elementen terug die juist voor ons herkenbaar zijn: wind, zon, wolkenluchten, water en de zee. Ook de liefde in vele facetten komt aan bod, het rouwen om de dood van dierbaren, boosheid, heimwee en teleurstelling. Het verbindt ons, wereldburgers, met wie ik mij ook verankerd weet. Het maakt Vogelvlucht universeel, zoals de vlucht van vogels waar ook ter wereld nu eenmaal altijd is.

waarom vogel vlucht?
misschien voor jou – voor mij
gedragen op dons door de wind

wacht

ik laat je vrij
tot ik je weer vind
ver, ver weg in de lucht
jij en ik samen wij
vogels, ja toch op de vlucht!

Het boek is opgedragen aan iedereen met wie ik vloog en vlieg, voor wie ik vlucht of niet – juist niet! Ik vraag de heer Osepa nu naar voren te komen, want op dit moment bent u het, met wie ik vliegen mag en voor wie ik niet vlucht.

Graag lees ik u een van mijn zee-gedichten voor. Den Haag ligt aan de kust, maar ook mijn woonplaats, Schoorl. Ik mag graag uitkijken over het water, dat – hoe dan ook – mijn huidige vaderland verbindt met mijn geboortegrond.

dag zee
dag zee in al je facetten
rollend over het strand
schuimend je water
schuivend het zand
en drifthout, verweekt en verbleekt

zout – in kristallen – reflecteert:
diamant
je kietelt de kust,
kruipt op haar schoot
onder luchten van lood
schept schelpen gekarteld als kant

wind speelt het spel mee
duikelt van het duin
botst met jou, zee
je smeekt, streelt en struikelt,
likt gulzig het land

dag zee, soms onbehouwen
soms niet te vertrouwen
behalve
als het avondlicht brandt
dan dompel je altijd vlak voor het donker
de zon vlammend onder
dan neem je de dag in je hand

Met veel plezier zou ik nu nog iemand naar voren willen roepen – een stille kracht, onopvallend, iemand die hard werkt achter de schermen van een Vereniging die wij allen een warm hart toedragen, onze Vereniging Antilliaans Netwerk.
Ik zou graag als dank voor het feit, dat alles voor ons, de gewone leden, altijd loopt als een geoliede machine mevrouw Roos Leerdam eveneens een exemplaar willen overhandigen. Lieve Roos, heel veel dank voor je tomeloze inzet voor ons allen.

[De officiële presentatie van Vogelvlucht zal plaatsvinden in het Arubahuis in januari 2011.].

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter