Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: Schwarz-Bart Simone
Carlo Jadnanansing bundelt zijn kritieken opnieuw
Carlo Jadnanansing is een actief publicist op rechtsgebied. Maar de Surinaamse notaris schrijft ook met grote regelmaat over literatuur, films, theater en muziek – ook op deze blogspot treft u zijn stukken met regelmaat aan. Twee nieuwe bundels met zijn kritieken zijn nu uitgekomen.
read on…L’Ancêtre en Solitude de Simone & André Schwarz-Bart
Date de parution 05/02/2015 – Paris: Editions du Seuil
L’Ancêtre en Solitude s’inscrit dans la lignée des grands romans guadeloupéens écrits à quatre mains par Simone et André Schwarz-Bart : Un plat de porc aux bananes vertes (1967) et La Mulâtresse Solitude (1972). André Schwarz-Bart a obtenu en 1959 le prix Goncourt pour Le Dernier des Justes. read on…
Marrane et marronne
Kathleen M. Gyssels, Marrane et marronne; La co-écriture réversible d’André et de Simone Schwarz-Bart. Leiden: Brill/Rodopi, 2015.
Cinquante ans jour pour jour après son foudroyant premier roman, Le Dernier des Justes, paraît posthumément L’Etoile du matin (2009). C’est le moment de revisiter l’ensemble de l’œuvre d’André (1928-2006) et de Simone Schwarz-Bart (°1938), pour y déceler d’abord les traces d’un triple trauma : la Shoah, « l’Affaire Schwarz-Bart » et la relative marginalisation dans le double canon (études juives, études caribéennes). read on…
Humor, weemoed en ontroering in Jouw mooie kapitein
Subliem acteerwerk van Maikel van Hetten
door Carlo Jadnanansing
Een stoel, een kapmes, een afgedragen jas, een matras op de grond en een cassetterecorder op een wankele tafel, vormden het povere decor van het toneelstuk Jouw mooie kapiteindat op 25 juli 2013 in Surinaamse première ging in theater Unique.
De airconditioning was uitgedaan om het geluid beter tot zijn recht te doen komen. De daardoor ontstane drukkende tropisch hitte versterkte de emotioneel geladen sfeer die het stuk opriep. Er was maar één speler, de Haitiaanse gastarbeider Wilnor, werkzaam in Guadeloupe, verpersoonlijkt door de in Nederland wonende Surinaamse acteur Maikel van Hetten.
Toch was er een constante dialoog in het door de Franse schrijfster Simone Schwarz-Bart geschreven werk. Dit komt omdat Wilnor via een cassetterecorder communiceerde met zijn in Haïti wonende vrouw Marie-Ange (stem van de bekende Curaçaose zangeres Izaline Calister).
De prachtige Nederlandse vertaling is van de hand van Lucia Nankoe, een in Nederland wonende literatuurwetenschapper en expert in de Caribische literatuur, naar wier idee het drama is gemaakt. Het thema van het stuk is universeel en tijdloos. Het is het eeuwige verhaal van een man uit een arm land die om zijn gezin te verzorgen in een rijk land gaat werken met achterlating van huis en haard. De problemen die daarbij ontstaan hebben eveneens een universeel karakter. Hoe zit het met de huwelijkstrouw in de periode van de scheiding door middel van een latos (living apart together overseas) relatie? “Een vrouw heeft een man nodig en een man heeft een vrouw nodig. Dit is de wet van het leven, teneinde te bewerkstelligen dat het leven voortgang vindt”, aldus de boodschap van het stuk.
Als Marie-Ange per cassetterecorder opbiecht dat ze – zij het onder druk – bezweken is voor de charmes van de koerier die haar de enveloppe met geld moest brengen, breekt de hel los voor Wilnor. Hij kan zijn emoties nauwelijks de baas, maar weet zich op bewonderenswaardige wijze te herstellen. Hiermee toont hij inderdaad een waardige kapitein te zijn die het schip van het leven op kundige wijze weet te besturen.
Van Hetten geeft op unieke wijze niet alleen met woorden, maar nog meer door zijn robotachtige maar ritmische dansbewegingen, uitdrukking aan zijn emoties. Zijn dans lijkt pijlen af te vuren op het publiek, die rechtstreeks het hart treffen. Het literaire taalgebruik is eveneens doeltreffend.
“Scheiding is als een oceaan, waarin menigeen verdrinkt”.
“Tussen waarheid en verdichtsel ligt een glibberig pad”
Van Hetten is er geslaagd vanaf hij het podium betrad, zijn kapmes op de grond wierp, en een slok nam uit de bijna lege fles met rum, tot aan het einde van het één uur durende theaterstuk, de aandacht van het publiek vast te houden.
Tijdens de discussie die na het stuk volgde, zei Lucia Nankoe dat zij getroffen was door de waardigheid en vergevingsgezindheid van de hoofdpersoon. De Caribische man zou naar haar zeggen op een voetstuk geplaatst zijn.
Dat een toneelstuk voor verschillende interpretaties vatbaar is, is duidelijk gebleken. Anders dan Nankoe waren enkelen van mening dat Wilnor wel begrip getoond heeft voor het overspel en de daardoor ontstane zwangerschap van zijn vrouw, maar dat het geenszins zijn bedoeling was naar haar terug te keren. Hij zou haar alleen het beste hebben toegewenst en dus slechts afstand gedaan hebben van wraakgevoelens waar velen last van hebben.
Hoe het ook moge zijn, Van Hetten heeft als Wilnor een personage neergezet dat het publiek afwisselend liet lachen en ontroerde. Nu onze oudste theatergezelschap Thalia zich primair lijkt toe te leggen op het verhuren van haar accommodatie, is het voor het theaterminnende publiek een verrassing om op een dergelijk stuk van hoog niveau vergast te worden, ook al moet het van overzee komen. Het verzoek om voorstellingen voor de middelbare-schooljeugd kon door Nankoe niet worden ingewilligd, daar de speler en technici binnen enkele dagen weer moeten vertrekken.
Merci beaucoup au beau capitain Wilnor et toute la organisation!
[uit Dagblad Suriname, 30-07-2013]
Première Jouw mooie kapitein weekt emoties los
door Jerry Dewnarain
Paramaribo – In een vol Theater Unique heeft het publiek ongetwijfeld kunnen genieten van Jouw knappe kapitein. Het theaterstuk van Simone Schwarz-Bart Ton beau capitaine, door Lucia Nankoe vertaald in Jouw knappe kapitein, is donderdag in première gegaan.
“Ik vond het stuk niet mooi”, zei een bekende advocaat tijdens de discussie die na de opvoering plaatsvond. Niet mooi, omdat het ons confronteert met de harde realiteit van armoede en uitbuiting van onder andere Haïtianen. De tekst, de productie en de opvoering vond ik wel prachtig. Maar nee, ik word er droevig van.”Eenzaamheid
De voorstelling presenteert het hoofdpersonage Wilnor Baptiste, die als veldarbeider werkt op Guadeloupe, terwijl zijn vrouw Marie-Ange achterblijft op Haïti. Gedurende hun lange scheiding communiceren zij met behulp van cassettebandjes. Eenzaamheid, scheiding en ontheemding zijn de thema’s die steeds naar voren komen gedurende de gesprekken tussen Wilnor en zijn vrouw. Ook de ruimte heeft een belangrijke functie in de voorstelling. De kleine kamer van Wilnor ademt een sfeer van armoede en soberheid. De enige meubelen in de kamer zijn: een stoel, een oude krat en een matras op de vloer. Dit doet denken aan een cel in een gevangenis, wat tegelijkertijd ook het thema eenzaamheid benadrukt. Ver weg van zijn land en familie lijkt Wilnor wel veroordeeld tot een eenzaam leven.
Groot en waardig
Het stuk is verdeeld in twee delen: in het eerste deel luistert Wilnor naar de stem van Marie-Ange via de cassettebandjes en geeft af en toe lachwekkende commentaren. In het laatste deel is Wilnor aan het woord wanneer zijn krachtige stem als reactie wordt vastgelegd op de band. Het toneelstuk, gaat van start wanneer Wilnor terugkeert naar huis van de zware arbeid. Het is dan avond. Hij gaat op zijn enige stoel zitten en haalt uit zijn tas een cassetteband die door zijn vriend uit Haïti is gebracht. Hij luistert naar zijn vrouw Marie-Ange. Haar eerste woorden zijn liefdevol: ‘Hallo, hallo Wilnor Baptiste’, wat lijkt op een telefoongesprek. Uit het gesprek blijkt uiteindelijk dat Marie-Ange zwanger raakt van de vriend van Wilnor die haar het geld van haar man uit Guadeloupe brengt. Desondanks accepteert Wilnor de pijnlijke daad van zijn vrouw en hij lijkt haar die te vergeven. Dit maakt dat haar kapitein Wilnor een man is met een mooi hart. Een hardwerkende man in een vreemd land die toch groot en waardig blijft voor zijn vrouw.
Aan de discussie hebben meer mannen deel genomen dan vrouwen. Een notaris zei: “Ik vind dat het stuk de zwarte man niet op een voetstuk plaatst, maar dat er juist een loopje met hem wordt genomen. Dit blijkt uit fragmenten van de tekst waarbij je wel moest lachen.” De première kreeg een staande ovatie van het publiek. Het stuk is zaterdag nog te zien in Theater Unique.
[uit de Ware Tijd, 27/07/2013]
Jouw Mooie Kapitein in Suriname
Opvoering van het literair toneelstuk Ton Beau Capitaine: pièce en un acte et quatre tableaux (Seuil, 1987), in het Nederlands vertaald als Jouw Mooie Kapitein, in Suriname.
Het Caribisch gebied heeft een rijke vertel- en literaire traditie en kent een groot aantal literaire prijswinnaars, waaronder Nobelprijzen. Veel voorkomende thema’s in de Caribische literatuur zijn het ver van huis wonen en werken van kostwinners en ook hoe mensen en hun families zich ver van hun geliefden handhaven. Dit theaterstuk vertelt van een Haïtiaanse man die als landarbeider op het eiland Guadeloupe werkt om er de kost te verdienen. Hij communiceert met zijn geliefde echtgenote in Haïti via cassettebandjes. De vrouw horen we wel in de opvoering, maar we zien haar niet.
Jouw Mooie Kapitein heeft al lange tijd ons hart gestolen. Vandaar dat we verheugd zijn in samenwerking met de organisatie voor Gemeenschapswerk NAKS en de Nederlandse Ambassade in Paramaribo het theaterstuk op te kunnen voeren in Suriname.
We stellen het zeer op prijs indien u één van de opvoeringen op donderdag 25 juli, vrijdag 26 juli of zaterdag 27 juli 2013 om 19.30 uur wilt bijwonen.
Vanwege de beperkte capaciteit van de zaal is toegang alleen mogelijk na aanmelding via NAKS cultorgnaks@yahoo.com of joronk@hotmail.com; telefoon: 499033
Jouw Mooie Kapitein door Simone Schwarz-Bart
Naar een idee en vertaling van Lucia Nankoe
Plaats: Theater Unique, Frederik Derbystraat 23-25 (voorheen Rust en Vredestraat)
Datum: donderdag 25 juli 2013, vrijdag 26 juli 2013 en zaterdag 27 juli 2013.
Aanvang: 19.30 uur; duur: één uur.
Entree: SRD 25,-.
Vertaling, inleiding en dramaturgie: Lucia Nankoe
Acteur en regie: Maikel van Hetten
Vrouwenstem: Izaline Calister
Techniek: Brian Maston en Ewald van Es
Muziek: Jacques Schwarz-Bart
Productie: José Komen
Jouw mooie kapitein, Simone Schwarz-Bart
Op vrijdag 11 januari wordt het toneelstuk Ton Beau Capitaine: pièce en un acte et quatre tableaux (Seuil, 1987), in het Nederlands vertaald als Jouw Mooie Kapitein door Lucia Nankoe, opgevoerd in Amsterdam.
Het Caribisch gebied heeft een rijke vertel- en literaire traditie en kent een groot aantal literaire prijswinnaars, waaronder Nobelprijzen. In de Nederlandse theaters is deze traditie naar onze mening ten onrechte onderbelicht gebleven. Veel voorkomende thema’s in de Caribische literatuur zijn het ver van huis wonen en werken van kostwinners en ook hoe mensen en hun families zich ver van hun geliefden handhaven.
Het stuk Jouw mooie kapitein vertelt van een Haïtiaanse man die als landarbeider op Guadeloupe werkt om er de kost te verdienen. Hij communiceert met zijn geliefde echtgenote in Haïti via cassettebandjes (een vorm van contact die veel voor komt bij mensen die niet geleerd hebben te lezen en te schrijven).
De vrouw horen we wel in de opvoering, maar we zien haar niet.
Datum: vrijdag 11 januari 2013,
Aanvang: 20.30 uur (zaal open 20.00 uur)
Duur: één uur
Entree: €10,-
Inleiding: Lucia Nankoe
Acteur: Maikel van Hetten
Vrouwenstem: Izaline Calister
Techniek: Brian Maston en Ewald van Es
Muziek: Jacques Schwarz-Bart
Productie: José Komen
Klik hier om kaarten te bestellen
Gedenksteen voor André Schwarz-Bart
Door de in zet van o.m. de altijd nijvere Kathleen Gyssels van de Universiteit Antwerpen krijgt de joodse Frans-Caraïbische schrijver André Schwarz-Bart een gedenksteen aan de gevel van zijn geboortehuis in Metz. De onthulling wordt luister bijgezet met een congres. Hieronder het programma rond het oeuvre van André en Simone Schwarz-Bart, auteurs individueel of tezamen van o.m. De laatste der rechtvaardigen (Prix Goncourt), Mulattin Solitude, Je knappe kapitein, Wind en zeil en Een schotel varkensvlees. Over het schrijversechtpaar schreef Gyssels de studie Filles de solitude.
L’œuvre d’André Schwarz-Bart et de Simone Schwarz-Bart
Journée de commémoration et d’étude
Université Paul Verlaine – Metz / Ville de Metz
Programme coordonné par Charles Scheel (UPVM)
Mardi 31 mai 2011 – Metz
Matinée : UPVM (Salle Ferrari, ISGMP, Bâtiment jouxtant la Présidence)
9 h.00 Accueil
9 h.15 Allocution de bienvenue par André Petitjean (Vice-Président, UPVM)
9 h.30 – 10h.30 Panel 1 : Le Dernier des Justes d’André Schwarz-Bart
Modération Charles Scheel
09 h.30 ‘’Justice et Justesse’’ : pour une lecture croisée de l’œuvre d’André Schwarz-Bart et d’Elie Wiesel,
Guila Clara Kessous (Harvard University)
10 h.00 André Schwarz-Bart, ‘’Le Dernier des Justes’’. La littérature peut-elle célébrer la mort ? Raymond Michel (UPVM)
11 h.00 Pause
11 h.15-11h.45 Panel 2 : Aspects de l’œuvre littéraire d’André Schwarz-Bart et de Simone Schwarz-Bart
Modération Kathie Birat
11 h.15 André Schwarz-Bart – auteur d’une double saga identitaire (juive et antillaise)
Francine Kaufmann (Université Bar Ilan, Ramat Gan, Israel)
11 h.45 Réalisme magique et/ou réalisme merveilleux dans l’œuvre d’André et de Simone Schwarz-Bart
Charles Scheel (UPVM)
12 h.30 Déjeuner
Après-midi : Centre Ville
14 h.00 Inauguration d’une plaque commémorative
Maison natale d’André Schwarz-Bart, En Jurue 23
14 h.20 Réception à la Maison Rabelais
15 h.15 Séance académique
Hôtel de Ville – Salle de Guise
15 h.15 Allocution d’accueil du Maire ou de son représentant
15 h.30 -16 h.30 Table-Ronde 1 : André Schwarz-Bart et la Mémoire de la Shoah
Modération Raymond Michel (UPVM)
Intervenants :
Jean Daltroff (Société d’Histoire des Israélites d’Alsace et de Lorraine)
Kathleen Gyssels (Université d’Anvers)
Guila Clara Kessous (Harvard University)
Jacques Walter (UPVM)
16 h.45 -17 h.45 Table-Ronde 2 : L’œuvre littéraire croisée d’André Schwarz-Bart et de Simone Schwarz-Bart
Modération Pierre Halen (UPVM)
Intervenants :
Francine Kaufmann (U. Bar Ilan, Ramat Gan, Israel)
Jonas Rano (ITEM/CNRS ; AUF)
Charles Scheel (UPVM)
18h Rafraîchissements
RSS
Facebook
Twitter
