blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: Sarnámi

Jit Narain (1948-2024): ‘het leven zeeft het vuil van de dood’

door Effendi N. Ketwaru

Ik vind het bijna ongepast om iemand die je zo goed hebt gekend, publiekelijk te bespreken. Michiel van Kempen heeft in zijn In Memoriam Jits dichterschap uitgebreid besproken. Wat zou ik hieraan kunnen toevoegen? ‘Hallóó!…’ zou Jit op zijn bekende wijze interrumperen.

read on…

Jit Narain: Het mensenkind in niemandsland is niet meer

In memoriam

door Michiel van Kempen

Met twee voeten in de modder van zijn twintig hectaren grote bananenaanplant, de blik speurend naar het altijd wijkende vaderland in de verte: zo heeft Jit Narain zijn poëzie geschreven. De belangrijkste Hindostaanse dichter van Suriname overleed op woensdagavond 21 februari 2024, 75 jaar oud.

read on…

De zoektocht van een Hindoestaan naar het cultuureigene (deel 13 – slot)

door Bris Mahabier

92. Boycot van Sinterklaasviering op de Shri Vishnumulo in 1970

In de eerste week van december 1970 organiseerde ik samen met een kleine groep moedige en cultuurbewuste collega’s een boycot van de traditioneel verplichte Sinterklaasviering op de Shri Vishnumulo in Paramaribo. Deze viering (onder schooltijd) zou een louter consumptief karakter hebben en niet meer dan een routinematig feestgebeuren zijn. Wij, de actievoerders, wensten dat minstens een week voor de viering alle leerlingen over de cultuurhistorische achtergrond van Sinterklaas, Zwarte Piet en de attributen die zij gebruiken, geïnformeerd zouden worden.

read on…

De zoektocht van een Hindoestaan naar het cultuureigene (deel 12)

door Bris Mahabier

86. Kiezen voor het Sarnámi, onze moedertaal, en het Nederlands

Als jonge onderwijzer zette ik vooral in de tweede helft van de jaren zestig mijn culturele zoektocht stroef voort. De verplichte literatuur voor de vakken Nederlandse taal en pedagogiek op de vierjarige avondkweekschool (officieel Avondopleiding genoemd) gaven extra prikkels voor mijn zoektocht.

read on…

De zoektocht van een Hindoestaan naar het cultuureigene (deel 11)

door Bris Mahabier

80. Hindoestáni’s, kantráki’s, kalkattyá’s of …koelies

Wie of wat was ik? Hoe wilde ik mezelf graag aanduiden? En wie was ik in de ogen van anderen in mijn culturele omgeving, zoals van mijn familie, buurtgenoten of collega’s? Enkele van de vele nieuwe en moeilijke vragen die mij in de jaren zestig somtijds bezighielden. Ik vroeg me af, of ik mezelf een Hindoestaan, Hindostaan, Hindoestáni of Bhárti zou willen noemen? Of gaf ik de voorkeur aan een Surinaamse Hindoestaan of een Hindoestaanse Surinamer? Zeker niet aan boitikoelie, zoals sommige Hindoestanen uit de stad Paramaribo ons noemden! Of misschien kortweg een Surinamer?

read on…

“Wij gaan niet meer neokoloniaal zijn, hè, ambassadeur”

Interview met twee Surinaamse ambassadeurs over taal

door Els van Diggele

Surinamers wonen soms in meerdere talen tegelijk. Je hebt de ‘thuistaal’ en die van de latere ontwikkeling. Het Nederlands speelt beide rollen in het leven van de Surinaamse ambassadeurs in Den Haag en België. Waarom spreekt de eerste nauwelijks Hindoestani, en waarom mocht de tweede thuis geen Surinaams spreken? Een portret van twee diplomaten.

read on…

Jit Narain – nieuwe takken/nawá dánri

nieuwe takken bladeren de oude stam
om je nieuw te noemen
gaat het oude niet teloor

vrienden zijn met vreemden
hoeft jou niet te wisselen
om vreemde talen te spreken
gaat de eigen niet verloren

ik ben overal geweest
in niemands macht
met niemand in mijn macht

een plek zoek ik nu
weg van vervuilers, geloofs- en stemdieven

waar de natuur wast
en de cultuur terugtreedt

read on…

De zoektocht van een Hindoestaan naar het cultuureigene (deel 8)

door Bris Mahabier

Geloofsafval  –  hindoeweduwen  – enkele ideeën van árya samáji’s  – kastenstelsel  –  hervormingen  –  discriminatie van hindoevrouwen  – Hindi-onderwijs – kritiek op hindoegoden  –  mijn kalfje als gift – namaste en pánw lagi.

read on…

In memoriam Cándani/Saya Yasmine Amores

Vandaag exact twee jaar geleden overleed de Hindostaanse dichter Cándani, die later publiceerde onder de naam Saya Yasmine Amores. Michiel van Kempen herdenkt haar.

read on…

Apna viert 50 jaar Sarnámi

Apna organiseert op dinsdag 13 juni 2023 in Rotterdam een symposium ter viering van het 50-jarig bestaan van het Sarnámi, de taal van de Surinaamse hindostanen. Sprekers zijn Rabin Baldewsingh, Shanu Boedhoe en Rita Tjien Fooh.

read on…

Jit Narain – sup jaise cauki/de wan is als de deegplank  

sup jaise cauki
bole után báti
sarmát káhen ná
samáj men bahattar ched
bole tánki báti
krán lagáw

read on…

Moti Marhé: geestelijk vader van Baba en Mai

Van vernedering tot trotse geuzennaam

door Piet de Kroon

In 1964 krabbelde Moti Marhé op een papiertje de twee woorden die sinds zijn jeugd door zijn hoofd spookten: ‘Baba aur Mai’. Ze herinnerden hem aan de vernederingen die hij en andere Hindostaanse leerlingen op het schoolplein hadden moeten aanhoren. Woorden met een denigrerende betekenis, maar tegelijkertijd ook woorden die in zijn eigen Sarnámi op een respectvolle manier zijn voorouders aanduiden. 

In gesprek met Piet de Kroon vertelt de 80-jarige taal­wetenschapper, neerlandicus en Sarnámi- en Hindi-deskundige in zijn woonplaats Den Haag over de betekenis van 5 juni, de herkomst van Baba en Mai en de toekomst van het Hindostaans erfgoed. 

read on…
  • RSS
  • Facebook
  • Twitter