Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Inheemse cultuur in the spotlight
door Tascha Samuel
Daarbij benadrukte zij dat de leefgewoonten en percepties van armoede niet vastgesteld kunnen worden op basis van de Westerse normen. ” Een Europese boerin die grondhuur moet betalen en de grond moet verpachten om te kunnen zaaien; die zijn arm.” Jammer genoeg heeft Vreedzaam haar inleiding niet visueel kunnen ondersteunen door de afwezigheid van haar assistent.
Het programma moest enigszins worden aangepast door het laat komen van de artiest Mark Langaman, maar Nowilia Tawjoeram wist het publiek aardig te bekoren met haar verhalen. Daarna wierp Vreedzaam het element van ‘bescherming van intellectuele eigendommen’ op daar zij zelf ook wel verhalen had die ze graag wilde vastleggen. “Maar ik vrees dat men er misbruik van kan maken als het niet beschermd is.” Volgens S’77 voorzitter Ismene Krishnadath zou in afwachting van betere regelgeving alvast het boek uitgegeven kunnen worden en de rechten daarop zouden beheerd kunnen worden via een stichting. Vreedzaam gaf ook aan dat de verhalen waardevol zijn vanwege de achterliggende ‘waarden en normen’ die ze aanleren. Ook Conrad Rybka die zich de voorbije vier jaar bezig heeft gehouden met de Arowakse (Lokono) taal presenteerde zijn werk. Het tweejarig onderzoek waarop hij afstudeerde bracht hij levendig in beeld. Zijn vrij goede beheersing van het Arowaks kwam daarbij ook tot uiting. De avond werd afgesloten met het vrolijk losgooien van de benen op Sambura muziek.
Aandacht voor Arowakse taal
Het boekje Samen Schrijven in het Arowaks is het resultaat van een samenwerking en onderzoek van bijkans twee jaren tussen en met verschillende Lokono gemeenschappen en de taalkundige Konrad Rybka. Konrad heeft zich de afgelopen 4 jaren bezig gehouden met de Lokono taal en rondde zijn MA-Thesis over Arowakken in 2010 af. Hij kreeg een beurs aangeboden en een stage van 6 maanden bij de vereniging Kayeno in Frans Guyana. Gedurende die periode heeft Konrad gewerkt aan een schrijfwijze voor het Arowaks. Er werden orthografie (=spellingsleer) lessen verzorgd en een concept eenduidige schrijfwijze met alfabet geintroduceerd. Naar aanleiding hiervan is er een workshop van enkele dagen gehouden in Powakka waartoe verschillende Arowaks sprekenden uit de dorpen Cassipora, Powakka en Matta werden uitgenodigd. Tijdens deze workshop werd het voorwerk gepresenteerd en daarover gediscussieerd. Aan het eind van deze workshop werd een vereniging opgericht met de naam Wadian Bokotothi, letterlijk vertaald uit het Arowaks ‘Zij Die Onze Taal Zullen Beschermen’. Wadian Bokotothi bestaat uit Percy Martin (voorzitter), Nico Biswane en Ernest Biswane (uit Cassipora), Mavis Ebicilio en Deborah Sabajo (uit Powakka) en Rosita Aramaké (uit Matta).
Melvin Mackintosh is gevraagd om de organisatie te helpen opzetten en de communicatie te onderhouden. Op zijn Facebookpagina staan indrukken van de verschillende presentaties tijdens de dorpsvergaderingen in de Arowakse dorpen. Het boekje zal op 31 juli ook gepresenteerd worden tijdens de Tori Oso avond van S’77.
Tori Oso-avond over inheemsen
Op 31 juli staat de Tori Oso-avond van S’77 in het teken van Inheemsen. Basya Harriette Vreedzaam is de keyspreker van de avond. Zij is de motor achter verschillende inheemsenprojecten, waaronder indigenous women impowerment en de ontwikkeling van haar dorp Kumbasi (Pierre Kondre). Daarover heeft ze een boek geschreven. Sanomaro Esa; Inheemse rechten, vrouwen en empowerment in Suriname. Verslag van gender onderzoek in het Blakawatragebied. Paramaribo, Stichting Sanomaro Esa, 1997. Konrad Rybka vertelt over de Arowakse taal en presenteert het boek Samen Schrijven in het Arowaks. Nowilia Tawjoeram is de storyteller op deze avond. Zij zal het publiek verwennen met een traditioneel inheems verhaal. Mark Langaman, kulturu singiman, heeft ondanks zijn professionele status ook toegestemd om vrijblijvend wat te doen op de avond. Hij heeft pas een nieuwe cd uit die reeds in Suriname is gelauncht. Op 21 juli is de launch in Frans Guyana. Verder is er ook een storytelling en dans in de planning. Het publiek wordt gevraagd de avond in inheemse kledij te bezoeken.